poniedziałek, 21 października 2019

Lazar Fuks - dziennikarz łódzkiej prasy żydowskiej.


Lazar (Lejzor) Fuks (Fuchs) urodził się w 1892 roku w Maciejowie, niewielkim miasteczku w powiecie kowelskim na Wołyniu. Początkowo jego wychowaniem zajmował się dziadek ze strony matki, zwolennik Oświecenia żydowskiego, Chaim Jona Singer, bliski przyjaciel znanego pisarza Icchaka Lejby Pereca (1852-1915). Do Łodzi przyjechał pod koniec lat 90. XIX wieku. Uczył się w gimnazjum humanistycznym Towarzystwa "Talmud Tora", a następnie studiował matematykę i prawo na Uniwersytecie Warszawskim.
Pracę dziennikarską rozpoczął jako korespondent dziennika "Łodzier Morgnbłat", później współpracował z dziennikiem "Fołksbłat" (tutaj pisał pod pseudonimami: Leof i Cosinus).

"Najer Fołkbłat", 1926.

"Republika", rok 1923.

W latach 1918-1921 przebywał w Związku Radzieckim jako korespondent prasy żydowskiej w Polsce. Po powrocie do kraju kandydował do Sejmu I kadencji z ramienia Poalej Syjon. Aresztowany na wiecu przedwyborczym na Bałutach, został skazany na cztery miesiące więzienia. Był współzałożycielem i redaktorem naczelnym wydawanego w latach 1921-1939 w Łodzi dziennika "Najer Fołksbłat" oraz kierownikiem literackim tygodnika "Dos Naje Wort" (1930-1931). W tygodniku tym, poświęconym sprawom gospodarczym, społecznym i kulturalnym polskiego żydostwa, prowadził dział literacki. Publikował pod pseudonimami: L. Brandt, Cosinus, Leof, E. Nordman, Pan, F. K. L. Zar. 

"Dos Naje Wort", rok 1937.

Fuks był prezesem oddziału łódzkiego Towarzystwa Przyjaciół Żydowskiego Instytutu Naukowego w Wilnie (IWO), wiceprezesem Żydowskiego Związku Literatów i Dziennikarzy w Łodzi, członkiem zarządu łódzkiego Ligi Obrony Przeciwpowietrznej i Przeciwgazowej (LOPP) i komitetu antyhitlerowskiego.

"Łódź w Ilustracji", dodatek niedzielny do "Kuriera Łódzkiego", rok 1939.

"Głos Poranny", rok 1935.

"Głos Poranny", rok 1935.

Lazar Fuks doprowadził do zjednoczenia polskich, żydowskich i niemieckich dziennikarzy łódzkich, był przewodniczącym sekcji żydowskiej Syndykatu Dziennikarzy Łódzkich i delegatem tej sekcji do zarządu SDŁ oraz honorowym członkiem Syndykatu.

"Głos Poranny", rok 1935.

Zmarł 31 stycznia 1935 roku w Łodzi i został pochowany na cmentarzu przy ulicy Brackiej.

Grób rodziny Fuksów odnalazł i wykonał zdjęcia dla baedekera łódzkiego Paweł Kulig, pomysłodawca i organizator projektu "Strażnicy Pamięci". Bardzo dziękuję autorowi. Więcej o Pawle i jego pracy przeczytasz TUTAJ.
 
W tym samym miejscu spoczywają także Mojżesz Fuchs (zmarł w roku 1933) i Sara Fuchs z domu Zynger, zmarła w roku 1935.

"Głos Poranny", rok 1935.

źródło:
Andrzej Kempa, Marek Szukalak. Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny.
Andrzej Kempa. Redaktor Fuks i inni, "Słowo Żydowskie" 1992.

"Głos Poranny", rok 1935.

Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej oraz stron:
Żydowski Instytut Historyczny https://www.jhi.pl
POLONA https://polona.pl

Przeczytaj jeszcze w baedekerze:
Prasa żydowska w Łodzi, jej wydawcy i dziennikarze. 
Sprzątanie Nowego Cmentarza Żydowskiego w Łodzi, Paweł Kulig i Strażnicy Pamięci.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz