Artur Szyk

Pochodzący z Łodzi artysta malarz, najwybitniejszy miniaturzysta XX wieku, wykształcony w Paryżu i Krakowie. 

"Rozwój", rok 1913.

W latach 20. XX wieku wystawiał swoje prace w Paryżu m. in. były to ilustracje do “Księgi Estery”, “Kuszenia Św. Antoniego” i “Studni Jakuba”. W pracach tych wzorował się na ilustracjach książek średniowiecznych i grafice renesansowej. Zajmował się również ponad 700-letnią historią obecności Żydów w Polsce.

Kazimierz Wielki, frontyspis "Statutu Kaliskiego". 

"Rozwój", rok 1921.

"Tygodnik Łódzki", rok 1922.

"Rozwój", rok 1922.

"Express Wieczorny Ilustrowany", rok 1923.

"Republika", rok 1924.

"Republika", rok 1924.

"Republika", rok 1924.

"Republika", rok 1924.

"Panorama", dodatek ilustrowany "Republiki", rok 1925.

W latach 1926-1928 zilustrował “Statut Kaliski” – zbiór przywilejów dla Żydów z 1264 roku, nadany przez księcia Bolesława Pobożnego, a następnie zaadaptowany i poszerzony przez króla Kazimierza Wielkiego.

"Ilustrowana Republika", rok 1929.

"Express Wieczorny Ilustrowany", rok 1923.

"Republika", rok 1923.

"Panorama", dodatek niedzielny "Republiki", rok 1929.

"Panorama", dodatek niedzielny "Republiki", rok 1929.

W latach 30. wykonał iluminację do “Hagady” – opowieści o uwolnieniu ludu izraelskiego z niewoli egipskiej. Ilustracje te były czytelną aluzją wobec nowego zagrożenia, jakim był nazizm. Zadedykował swe dzieło samemu Jerzemu VI królowi Anglii.

Hagada: dedykacja dla króla Jerzego VI

"Republika", rok 1924.

"Głos Polski", rok 1929.

"Panorama", ilustracja tygodniowa "Republiki", rok 1933.

W połowie lat 30. przygotował serię 38 miniatur akwarelowych “Washington and his Times”, ukazujących Jerzego Waszyngtona i amerykańską wojnę o niepodległość, które później zostały zakupione przez prezydenta Polski Ignacego Mościckiego i podarowane prezydentowi USA Franklinowi D. Rooseveltowi.

W 1939 roku, Rząd Polski zamówił u artysty serię miniatur malarskich, poświęconych roli Polaków w walce o niepodległość Ameryki. Autor przygotował je na światową wystawę w Nowym Jorku.

Tadeusz Kościuszko. Seria "Braterstwo Polsko-Amerykańskie"

"Głos Poranny", rok 1937.

Po wybuchu II wojny światowej udał się do Londynu, skąd został wysłany przez Rząd Brytyjski i Polski na Uchodźstwie najpierw do Kanady, a później do USA. Tam swoimi rysunkami i karykaturami skłaniał rządy tych krajów do udziału w walce z faszystowskimi państwami w Europie. 

"Republika", rok 1924.

Przebywając w USA tworzył prace publikowane na okładkach czołowych tygodników i miesięczników. 

Artysta walczący pędzlem i piórem. Wierny swoim ideałom, niezwykle tolerancyjny i oddany patriota zarówno jako Żyd, Polak i obywatel Stanów Zjednoczonych –  bardziej znany i doceniany za granicą niż w Polsce, gdzie się urodził.

Mistrz iluminowanych miniatur, politycznej satyry i błyskotliwych karykatur. Jego twórczość jest pomostem miedzy wieloma kulturami i narodami, m. in polską, żydowską, francuską, angielską i amerykańską. 

"Głos Poranny", rok 1929.

"Republika", rok 1929.

Po utworzeniu Organizacji Narodów Zjednoczonych przygotował miniatury, obrazujące historie krajów alianckich, walczących w czasie II wojny światowej przeciwko państwom Osi.

Po wojnie zaangażował się w działalność syjonistyczną.

 W 1948 roku zilustrował Deklarację Utworzenia Państwa Izrael, a w roku 1950 Amerykańską Deklarację Niepodległości. W roku 1923 został uhonorowany francuskimi “Palmami Akademickimi”, siedem lat później polskim odznaczeniem “Złotym Krzyżem Zasługi”, a w 1934 amerykańskim “Orderem Waszyngtona”. 

Zmarł w wieku 57 lat. Po jego śmierci o Szyku nieco zapomniano. Dopiero w 1991 roku za sprawą kalifornijskiego towarzystwa poświęconemu artyście odrodziło się jego dziedzictwo. Dziś wspólnie z “The Arthur Szyk Society” galeria SCD przybliża twórczość i ideały tego wybitnego człowieka.

Prace artysty wystawiane były w 2002 roku w amerykańskim Muzeum Holocaustu w Houston. Na przełomie 2008 i 2009 w Muzeum Historycznym w Berlinie, a później w Muzeum Karykatury i Rysunku im. Wilhelma Buscha w Hanowerze. W Polsce prace Artura Szyka można było oglądać m in. w łódzkim Pałacu Poznańskiego i warszawskim Żydowskim Instytucie Historycznym.

Plakat z wizerunkiem gen. Władysława Sikorskiego, rok 1940.

Artur Szyk w przeciągu całego swojego artystycznego życia konsekwentnie wypełniał wyznaczoną sobie misję – służył ludzkości, Polsce oraz narodowi żydowskiemu, a wydana przez wydawnictwo Austeria biografia napisana przez Josepha Ansella to bardzo cenny wkład w historię sztuki żydowskiej i relacji polsko-żydowskich w pierwszej połowie XX wieku i pasjonująca podróż przez sztukę i historię XX wieku narysowana ręką znakomitego artysty. 

W warszawskim getcie. Praca z 1945 roku.

Wycinki prasowe pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi oraz Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego.

Prace Artura Szyka pochodzą ze stron:
https://pl.wikipedia.org
https://www.ushmm.org
www.artinfo.pl

"Express Wieczorny Ilustrowany", rok 1923.