Szkoły w sielskim dworku - u zbiegu ulic Staszica i mjr Sucharskiego

Okazały gmach szkolny przy ul. Staszica 1/3 z domami dla nauczycieli powstał podobnie jak inne nowoczesne szkoły w latach międzywojennych (1919 – 1928). Takie piękne, funkcjonalne budynki stawiano dla wyrównania szans głównie w obszarach najbiedniejszych, w celu szybkiego zrealizowania uchwały o powszechnym nauczaniu dzieci. 

Szkoła Powszechna, elewacja przednia, ulica Nowo-Marysińska (obecnie ul. Staszica 1/3). Rys. Wiesław Lisowski.

"Nowiny", rok 1924.

"Ilustrowana Republika", rok 1929.

Budynki zostały zaprojektowane przez architekta Wiesława Lisowskiego. Widać wyraźne nawiązania do tzw. stylu dworkowego, podkreślającego motywy czerpane z polskiej architektury renesansowej, barokowej i klasycystycznej.

Szkoła Powszechna, elewacja tylna, ulica Nowo-Marysińska (obecnie ul. Staszica 1/3). Rys. Wiesław Lisowski.

Budynek powstał na planie zbliżonym do litery V, dostosowanym do kształtu działki. Kompleks ten składa się z dwóch dwupiętrowych gmachów głównych początkowo przeznaczonych na dwie szkoły powszechne (męską i żeńską) oraz parterowego łącznika mieszczącego salę gimnastyczną wraz z rozbieralnią i natryskami oraz salę robót ręcznych i salę do nauki gospodarstwa domowego.

Były to pomieszczenia przeznaczone do wspólnego użytkowania przez obie szkoły. Łącznie szkoły posiadały 28 klas lekcyjnych oraz dwa niezależne boiska – na dziedzińcu frontowym i wewnętrznym. Na działce znalazła się także stróżówka z wejściem od ul. Staszica i od strony wewnętrznego dziedzińca (dzisiaj w stróżówce mieści się harcówka).

Cechy stylowe nadane przez architekta tej realizacji związane są przede wszystkim z panującym wówczas nurtem poszukiwań tzw. stylu swojskiego. W tym duchu zaprojektowany jest centralny łącznik, podobny nieco do dworu polskiego – wysoki dach, ganek.

By w pełni zrealizować założenia tego nurtu, którego celem było wypracowanie narodowych form polskich, wykorzystywano także cechy stylu renesansowego i barokowego. Styl barokowy znalazł odzwierciedlenie w dekoracjach, takich jak np. spływy wolutowe, a przede wszystkim w ukształtowaniu wieżyczki zegarowej znajdującej się na osi parterowego łącznika. 

"Głos Kupiectwa", rok 1927.

Cały kompleks przypomina nieco założenie pałacowe, aczkolwiek mocno zmodyfikowane. Środkowy łącznik szkoły to główna bryła pałacu, gmachy szkół to pałacowe oficyny – większe i odwrócone w stronę tylnego dziedzińca. 

Architektowi udało się w doskonały i pomysłowy sposób dostosować projekt do nietypowego kształtu działki.

Obecnie jest to urokliwy, nastrojowy zakątek, pełen zieleni, z dala od ruchliwego centrum.

Od 1992 roku, od ulicy St. Staszica 1/3 ma swoją siedzibę XXXV LO im. Króla Stefana Batorego, które działa pod patronatem ambasady Republiki Węgierskiej w Polsce. 

W szkole realizowany jest program w zakresie nauczania czterech języków obcych, są to język angielski, niemiecki, francuski i hiszpański. Ciekawe, czy uczniowie liceum im. Batorego chcieliby uczyć się języka węgierskiego?

Oficjalna strona liceum: TUTAJ

Od strony ul. mjr Sucharskiego 2 ma swoją siedzibę  Zespół Szkół Specjalnych nr 3 im. Jacka Kuronia. 

W skład zespołu wchodzą dwie szkoły:

- Szkoła Podstawowa Specjalna nr 105

- Publiczne Gimnazjum Specjalne nr 57

Szkoły obejmują opieką dzieci i młodzież z różnymi niepełnosprawnościami, zarówno w sferze intelektualnej jak i ruchowej oraz z dysfunkcjami sprzężonymi. Od dziesięciu lat z dużym powodzeniem funkcjonują w placówce zespoły dla dzieci z porażeniem mózgowo - rdzeniowym. Liczebność zespołów klasowych jest niewielka w zależności od stopnia niepełnosprawności dzieci i młodzieży. W całym budynku złamane są bariery architektoniczne; przystosowane toalety, barierki, podjazdy dla wózków, winda. Zapewniony jest również dowóz dzieci niepełnosprawnych ruchowo do szkoły.

Oficjalna strona Zespołu Szkół Specjalnych: TUTAJ

źródła:

Ryszard Bonisławski, Joanna Podolska. Spacerownik łódzki.
Justyna Karolina Brodzka. Wiesław Lisowski. Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź 2008.

Fot. współczesne: Monika Czechowicz

Fot. archiwalne i rysunki: Łódzki Modernizm
oraz zbiory Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

MAPA GOOGLE