WILLA JÓZEFA BAYERA

Posesja przy ulicy Wólczańskiej 36 została wydzielona w 1873 roku wraz z wytyczeniem ulicy Spacerowej (zwanej też Promenadą, dzisiejsza al. Kościuszki) i podziałem pierwotnych działek. Została sprzedana Robertowi Wergauowi. W 1879 roku została nabyta przez Józefa Bayera.

Józef Bayer urodził się w Łodzi w 1837 roku. Był przedsiębiorcą, w pierwszych latach XX wieku prowadził tutaj, od strony ulicy Spacerowej 19, skład desek. Był mężem Amalii Fanny, córki pioniera łódzkiego przemysłu Ludwika Geyera. Zmarł w Łodzi w 1907 roku.

Po jego śmierci willa wraz z terenem (w roku 1909) została przez spadkobierców sprzedana Zofii Hirszbergowej, która na miejscu składu desek wybudowała dom handlowy, a willę wynajęła na siedzibę kliniki chorób skórnych i wenerycznych lekarzy Ludwika Falka, Zygmunta Golca i Stanisława Jelnickiego.

Po śmierci Zofii Hirszbergowej w 1920 roku posesję odziedziczyły jej córki: Maria po mężu Felix, Aniela (później zamężna Majbaum) i Eliza Janina (później zamężna Fryde).

W willi zamieszkali Aniela i jej poślubiony w 1926 roku mąż, Ignacy Majbaum, doktor medycyny. W 1926 roku projekt przebudowy willi wykonał dla nich Jerzy Müntz, nie ma danych kto był autorem pierwotnego projektu. Willa otrzymała formy dojrzałego neorenesansu włoskiego (cinquecento).

W elewacji frontowej podwyższony ryzalit na szerokości dwóch osi okiennych, z oknami zamkniętymi arkadowo na dwóch kondygnacjach, obwiedzionych profilowymi opaskami. Na piętrze pola arkad okiennych ujęte dekoracją reliefową z motywami akantowymi z rogami obfitości.

Taras na wysokości piętra, wsparty na trzech filarach, posiada balaskową balustradę.

W zwieńczeniu partii podwyższonej gzyms kroksztynowy, nad tym od frontu trójkątny szczyt wypełniony reliefowym motywem wieńca ujętego wstęgami.

Od strony północnej, nad dawnym wejściem przykrytym dwuspadowym daszkiem widać trójkątny spłaszczony fronton, a w jego centrum kartusz z monogramem „JB” (Józef Bayer) ujętym akantowymi zwojami.

W 1929 roku miał miejsce pożar obiektu.

W 1941 roku wraz z całą posesją willa została przejęta przez niemieckich okupantów. Członkowie rodziny Zofii Hirszbergowej zginęli w Skarżysku Kamiennej w 1943 roku. W 1945 willa została przejęta przez komunistyczne władze polskie. Przekazana w użytkowanie Milicji Obywatelskiej, a następnie Policji. 

Post Scriptum z 2019 roku: 
Dawna willa Józefa Bayera została gruntownie wyremontowana. Dzisiaj prezentuje się pięknie.

źródło:

Krzysztof Stefański. Łódzkie wille fabrykanckie.

 Fot. Monika Czechowicz