Francuski
przemysłowiec Paul Desurmont kupił w 1889 roku pusty plac położony przy
ulicy Wólczańskiej. Wzniósł tutaj nowoczesną przędzalnię oraz czesalnię i
farbiarnię wełny. Ponieważ przebywał stale poza Rosją, w 1901 roku wydzierżawił
zakłady Arnoldowi Koechlinowi.
"Führer durch Łódź", 1893.
"Führer durch Łódź", 1893.
W
1907 roku doszło do powstania spółki firmowej o nazwie „Paul Desurmont, Motte i
S-ka”, z kapitałem zakładowym w wysokości 1,5 mln franków. Jej udziałowcami,
poza Dusermontem, byli także Albert i Eugeniusz Motte oraz przedstawiciele
rodziny Meillasaux. Centrala przedsiębiorstwa znajdowała się w Roubaix, a
fabryka w Łodzi była tylko jej oddziałem. Rodziny Motte i Meillasaux miały
także swoją przędzalnię w Częstochowie pod firmą „Motte, Meillasaux i Caulliez”.
Zakłady „Motte, Meillasaux i Caulliez”.
Częstochowa, rok 1912.
(zobacz:TUTAJ).
W
1912 roku w przędzalni było przeszło 23 tysiące wrzecion, a w całych zakładach
zatrudniano 850 osób. Wyprodukowana tu przędza jedno- i dwunitkowa, zarówno
farbowana, jak i surowa, miała wartość rynkową przeszło 3 milionów rubli.
Informator handlowo-przemysłowy m. Łodzi, rok 1914.
W
czasie I wojny światowej zakłady zostały poważnie zdewastowane przez Niemców i
dopiero w 1924 roku osiągnęły poziom 65% produkcji sprzed jej wybuchu.
Ponieważ
w 1926 roku Paweł Desurmont odsprzedał swoje udziały, przedsiębiorstwo zmieniło
nazwę na „Zakłady Paul Desurmont, Motte i S-ka, właściciele Motte i S-ka”. W
1930 roku łódzka fabryka została wydzierżawiona, a następnie wniesiona jako
aport koncernowi „Union Textile S.A.”
Posiadał
on zakłady w Częstochowie oraz Lublińcu i był kontrolowany przez kapitał
francuski.
W
latach 1939-1945 przedsiębiorstwo znalazło się pod komisarycznym zarządem
niemieckim. Okupanci pozostawili jednak niewielką część przedwojennego,
wyspecjalizowanego personelu francuskiego.
W
domu przy ulicy Wólczańskiej 219 mieszkali Luiz Bruckert i Emil Kiebbe.
Po
II wojnie światowej fabrykę upaństwowiono. Początkowo mieściły się tu Państwowe
Zakłady Przemysłu Wełnianego im. Karola Świerczewskiego. W latach 70. XX wieku
obiekty fabryczne przekazano Politechnice Łódzkiej. Obecnie znajduje się tu
Instytut Fizyki tej uczelni.
źródło:
Jacek
Kusiński, Ryszard Bonisławski, Maciej Janik. Księga fabryk Łodzi.
Fot.
współczesne Monika Czechowicz
Fot. archiwalne fotopolska.eu oraz zbiory Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.