RETKIŃSKA „OŚKA”.

Pomnik „ośka” upamiętniający pierwszą linię tramwajową na Retkini przy skrzyżowaniu ulicy Retkińskiej z aleją Wyszyńskiego.

"Ośka" ufundowana została przez Klub Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi we współpracy m.in. z MPK Łódź.

Istniejące jeszcze przed wojną silne związki gospodarcze osady retkińskiej  z Łodzią spowodowały, iż z dniem 13 lutego 1946 roku na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 1945 roku o zmianie granic miasta Łodzi Retkinia została włączona w skład miasta. Część mieszkaniowa znalazła się wówczas w dzielnicy Północ, zaś tereny zagospodarowane przeważnie rolniczo – w dzielnicy Południe. Granica dzielnic biegła bowiem wzdłuż torów kolejowych. Po korekcie podziału administracyjnego, od 1 stycznia 1954 roku, polegającej na utworzeniu na obszarze Łodzi 7 dzielnic, Retkinia, nadal pozostawała podzielona pomiędzy dwie dzielnice. Część na północ od torów przypadła dzielnicy Polesie, część położona na południe od torów – dzielnicy Ruda.

Od 1 stycznia 1960, gdy liczbę dzielnic zmniejszono do 5, cały obszar dawnej wsi Retkinia znalazł się w granicach jednej dzielnicy administracyjnej Polesie.

Przez ponad 20 lat była to wciąż dzielnica peryferyjna, jednak o zróżnicowanym charakterze. Rejon Piasków i Zagrodników oraz Retkini Nowej, a także okolica kościoła i straży pożarnej były stosunkowo gęsto zabudowane jedno- i dwukondygnacyjnymi domami indywidualnymi, tonącymi latem w zieleni przydomowych sadów. Dalej od miasta położone były pozostałe kolonie retkińskie, o wyraźnie wiejskim charakterze, zaś ich przynależność do miasta zdawała się mieć znaczenie czysto formalne. Wyrazem tego był m.in. fakt, iż połączenie tramwajowe z resztą miasta pojawiło się dopiero, i to w ograniczonym zakresie (tylko w godzinach tzw. „szczytu” – rano i w godzinach popołudniowych), 30 kwietnia 1955 roku.

Pierwsza linia tramwajowa (nr 19 zwana „fregatą”) prowadząca na Retkinię została uroczyście otwarta 30 kwietnia 1955 roku.  

Obecnie przez teren osiedla przebiegają stałe trasy 3 linii tramwajowych, obsługiwanych przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź:

10 – trasa: Retkinia (al. Wyszyńskiego) – Olechów

12/12A – trasa: Retkinia – Stoki / Radiostacja

Po wojnie Retkinia jako ostatnie osiedle otrzymało połączenie tramwajowe z centrum miasta. Linia rozpoczynała swoją trasę od Dworca Kaliskiego ulicami Bratysławską, Wyszyńskiego (dawniej Oszczepowa), oraz Retkińską kończąc tam swoja trasę. I właśnie na pamiątkę tej pierwszej linii tramwajowej na Retkini w grudniu 2006 roku miało miejsce odsłonięcie toru - pomnika. Fundatorem był Klub Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi we współpracy m.in. z MPK Łódź.

Pomnik został odsłonięty 16 grudnia 2006 roku.  Jest pamiątką po linii tramwajowej na ulicy Retkińskiej istniejącej w latach 1955-1978.

Tutaj film z montażu pomnika: http://www.buslodz.pl/tramlodz/index.php?id=film08

Spośród osiedli, które przyłączono po wojnie do Łodzi, Retkinia jako ostatnia otrzymała połączenie tramwajowe z centrum miasta. W dniu 30 kwietnia 1955 roku uroczyście oddano nową trasę, rozpoczynającą się przy Dworcu Kaliskim, następnie przebiegającą ulicami, Bratysławską, Oszczepową (obecnie Wyszyńskiego) oraz Retkińską. Krańcówkę zlokalizowano na ul. Retkińskiej tuż za remizą strażacką. Pierwszą linią związaną z Retkinią była „19”. Od 1962 roku w godzinach szczytu zaczęła dojeżdżać tam również linia „20”. Torowisko wówczas przebiegało w jezdni, której nawierzchnia wyłożona była polnym kamieniem. Skręt z ulicy Oszczepowej w Retkińską odbywał się po dwóch torach, następnie (w okolicy dzisiejszego pomnika) tory łączyły się w jeden, który prowadził do samej pętli. Zmiany nastąpiły pod koniec lat 60. XX wieku wraz z rozpoczęciem budowy jednego z największych osiedli mieszkaniowych w Łodzi.

Na Retkińskiej wytyczono nową, asfaltową jezdnię, przebiegającą obok dwutorowej już trasy tramwajów. Dawna nawierzchnia, z uwagi na wstrzymanie ruchu samochodowego stopniowo zanikała pod warstwą ziemi. W 1974 roku nastąpiły zmiany w obsłudze linii. Po przebudowie pętli na ul. Bratysławskiej skrócono tam linię 19, natomiast do Retkińskiej skierowano na stałe linie „8”, „20” i nocną „104”. Szczytowy okres przypadł po 1976 rok, kiedy rozpoczęła kursować tam dodatkowo linia „24”. Rozbudowa osiedla poszła jednak w innym kierunku, a wraz z nią nowa trasa tramwajowa. W dniu 8 lipca1978 roku tramwaje wspomnianych linii po raz ostatni skręciły w ulicę Retkińską. W nocy dokonano podłączenia nowych torów w kierunku pętli przy ul. Marchlewskiego (obecnie Wyszyńskiego). Fragmenty oryginalnego torowiska na ulicy Retkińskiej przetrwały pod ziemią do momentu modernizacji. Ostatecznie usunięto je w 2005 roku wraz z budową jezdni dwupasmowej, której zachodnia nitka powróciła na swoje stare miejsce.

źródła:

wikipedia.pl

http://www.kmst.mpk.lodz.pl/aktualnosci9.htm

http://opencaching.pl/

Fot. Monika Czechowicz