1 maja
Do 1 maja 1940 roku z Łodzi do Rzeszy zostały wywiezione surowce o wartości 500 mln marek.
5 maja
W hali sportowej w Parku im. Józefa Poniatowskiego (wówczas Hitlerjugend Park) wystąpiła po raz pierwszy niemiecka Miejska Orkiestra Symfoniczna. Wykonano oratorium Josepha Haydna z udziałem śpiewaków z Berlina i Łódzkiego Chóru Mieszanego.
"Litzmannstadter Zeitung", 1940.
Park im. Józefa Poniatowskiego w okresie niemieckiej okupacji.
Park im. Józefa Poniatowskiego, dzisiaj.
Dawny pałac Karola Poznańskiego,
dzisiaj siedziba Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów.
7 maja
W getcie został uruchomiony Centralny Sekretariat (potocznie zwany Centralą) - naczelny organ wykonawczy samorządu żydowskiego, przy pomocy którego Przełożony Starszeństwa Żydów Chaim Mordechaj Rumkowski kierował życiem mieszkańców getta. Siedzibą Centrali był budynek i baraki mieszczące się przy Bałuckim Rynku (Baluter Ring). Centrali podlegały tzw. wydziały, między innymi Aprowizacji, Szkolnictwa, Zdrowia, oraz różnego rodzaju agendy.
Chaim Rumkowski (czwarty od lewej, w okularach) na Bałuckim Rynku, getto.
Rumkowski i policja żydowska na Bałuckim Rynku.
Mieszkańcy getta podczas rozładunku transportu z ziemniakami, Bałucki Rynek.
Bałucki Rynek dzisiaj.
10 maja
Prezydent Policji w Łodzi wydał rozkaz strzelania bez ostrzeżenia do każdego Żyda, usiłującego bez zezwolenia opuścić getto.
Brama wjazdowa do getta, Bałucki Rynek.
11 maja
Ukazał się ostatni (30) numer "Wolności", konspiracyjnego organu BOP "Wolność". W tym numerze czytelnicy zostali poinformowani, że z polecenia władz zwierzchnich POB - redakcja tygodnika "Wolność" postanowiła tytuł gazetki zmienić na "Wiadomości Polskie". Było to związane z wejściem organizacji w skład Związku Walki Zbrojnej (ZWZ). Dowódcy POB - Henrykowi Bartosiewiczowi, pseudonim "Janota", zostało powierzone kierownictwo Biura Organizacji i Propagandy (BIP) Okręgu Łódź ZWZ i zlecono wydawanie konspiracyjnego organu ZWZ - "Wiadomości Polskich", kontynuującego numerację pisma "Wolność".
Pierwsza strona konspiracyjnego organu prasowego Polskiej Organizacji Bojowej.
Pierwsza strona konspiracyjnego organu
ZWZ i POB "Wiadomości Polskie"
12 maja
W Łodzi został wprowadzony dla Polaków zakaz urządzania zabaw tanecznych.
13 maja
Zakazano zwierania związków małżeńskich między Niemcami i Polakami.
14 maja
Namiestnik, Arthur Greiser, zniósł zakaz sprzedaży alkoholu Polakom.
14-16 maja
Została aresztowana duża grupa chłopców (około 300) w wieku 14-21 lat. Przetrzymywano ich przez kilka dni w więzieniu na Radogoszczu, gdzie byli poddawani licznym szykanom. W końcu maja zostali wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Dachau.
Zabudowania dawnej fabryki Samuela Abbego (ul. Sowińskiego1), w czasie okupacji niemieckiej więzienie i obóz, dziś Mauzoleum oddział "Radogoszcz" Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.
15 maja
Heinrich Himmler, Komisarz Rzeszy dla Umacniania Niemczyzny, przedstawił Adolfowi Hitlerowi memoriał noszący tytuł Kilka myśli o traktowaniu obcych narodowości na Wschodzie.
W sprawie zakresu oświaty dla młodzieży polskiej sugerował:
Dla obcoplemiennej ludności Wschodu dostępne będą tylko czteroklasowe szkoły ludowe, w których nauka polegać będzie na umiejętności liczenia do 500, podpisywania się i na wpojeniu uczniom przekonania, że posłuszeństwo wobec Niemców jest nakazem Bożym. Posiadanie sztuki czytania nie jest konieczne.
Wizyta Himmlera w getcie, w środku widoczny Chaim Rumkowski. Bałucki Rynek, rok 1941.
16 maja
Minister propagandy III Rzeszy, Joseph Goebbels, pod tą datą zanotował w swym diariuszu:
Sprawdzam tekst memoriału na temat okrucieństw Polaków w Łodzi. To wszystko jest straszne. Dla Polaków nie wolno mieć w ogóle najmniejszej litości.
Joseph Goebbels (1897-1945)
Ludwik Landau, "Kronika lat wojny i okupacji":
Specjalne zebranie właścicieli domów, sklepów, itd. zwołane zostało w Łodzi w sprawie akcji mającej nadać nowy, prawdziwie niemiecki, wygląd ulicy Piotrkowskiej (Adolf-Hitler Strasse).
Ulica Piotrkowska w latach okupacji niemieckiej 1939-1945.
18 maja
Policja w Łodzi przeprowadziła uliczne obławy, w celu schwytania bezrobotnych Polaków.
19 maja
Ukazał się organ prasowy Okręgu Łódź ZWZ - "Wiadomości Polskie", redagowany po raz pierwszy przez zespół redakcyjny POB. Wydano jeszcze dwa numery tej gazetki, nr 32 z datą 25 maja 1940 roku i nr 33 z datą 1 czerwca 1940 roku.
Ostatni numer konspiracyjnego organu ZWZ i POB "Wiadomości Polskie"
26 maja
Niemiecka policja aresztowała Polkę, która szmuglowała do getta dziennik "Litzmannstadt Zeitung". Potrzeba wiadomości w dzielnicy żydowskiej była tak duża, że cena tej gazety, zależnie od rodzaju wiadomości, wynosiła 3-10 marek.
"Litzmannstadt Zeitung",
pierwsza strona wydania z 26 maja 1940 roku.
źródło:
Andrzej Rukowiecki. Łódź 1939-1945. Kronika okupacji.
Fot. współczesne Monika Czechowicz
Źródła
fotografii archiwalnych:
Bundesarchiv
Otwarty System Archiwizacji https://osa.archiwa.org
Barwne
fotografie archiwalne:
Zdjęcia
zostały znalezione zupełnie przypadkowo. W 1987 roku ktoś natknął się w
wiedeńskim antykwariacie na około 400 kolorowych fotografii, które okazały się
być zdjęciami z łódzkiego getta. Zestaw ten został wystawiony na sprzedaż w tym antykwariacie przez spadkobierców Waltera Geneweina, kierownika Wydziału Finansowego niemieckiej administracji (Gettoverwaltung) łódzkiego getta, który był ich autorem. Tu odnaleźli je, zakupili a następnie zidentyfikowali jako łódzkie, pracownicy Jüdisches Muzeum we Frankfurcie nad Menem. Zdjęcia pozostają w zbiorach muzeum.
Przeczytaj jeszcze:
Niemieckie obozy jenieckie w Łodzi (1939-1945)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz