Dawna przędzalnia wełny Henryka Federa i… „Pollena Ewa”.

W 1880 roku Henryk Feder i jego kuzyn i szwagier Jakub Vive założyli przy ulicy Wólczańskiej parową przędzalnię wełny, którą od 1892 roku Feder prowadził samodzielnie. Od 1910 roku budynki przeszły w ręce Stefana Angersteina. Po rozbudowie znajdowała się tu przędzalnia wełny zgrzebnej i wigonii oraz szarpalnia.

Po tragicznym pożarze w 1924 roku, w którym zginęło trzech strażaków, w części budynków powstała przędzalnia, przejęta w 1932 roku jako masa upadłościowa przez Abrama Berlińskiego. 

"Republika", rok 1925.

W pozostałych budynkach założono niewielką fabrykę mydeł Hugo Güttela, która po wojnie rozrosła się w dużą znaną fabrykę kosmetyków „Pollena Ewa”.

Za datę powstania firmy uznaje się rok 1919, kiedy to dwaj łódzcy przedsiębiorcy – Hugo Güttel i Józef Wójtowicz – założyli małą fabryczkę wyrobów kosmetycznych. 

Fabryka rozpoczęła ona działalność od produkcji mydeł i wód kolońskich, poszerzając z czasem ofertę o pudry, szampony i emalie do paznokci. 

"Ilustrowana Republika", rok 1932.

"Głos Poranny", rok 1932.

"Łódź w Ilustracji", rok 1933.

W 1939 roku  była jedyną znaczącą wytwórnią kosmetyków w regionie łódzkim, produkującą między innymi 17 gatunków mydła toaletowego. 

"Echo", rok 1937.

Siedziba przedsiębiorstwa mieściła się od samego początku przy ulicy 6 Sierpnia 15/17 (również adres Wólczańska 117) i zajmowała niemal cały kwadrat ograniczony ulicami: Gdańską, Zieloną, Wólczańską i 6 Sierpnia.

Od 1951 roku fabryka była własnością państwa i funkcjonowała pod nazwą Fabryka Kosmetyków Ewa.

"Dziennik Łódzki", rok 1969.

Dwadzieścia lat później fabryka weszła w skład Zjednoczenia Przemysłu Chemicznego Pollena i uzyskała nazwę Pollena-Ewa, pod którą funkcjonuje do dzisiaj. 

Pierwsze powojenne produkty fabryki to: mydło toaletowe, proszki i mydła do prania, a dalej mydła do golenia i proszki do zębów. Jako pierwsza w Polsce Pollena-Ewa rozpoczęła produkcję płynnych szamponów na bazie naturalnych wyciągów ziołowych. 

"Odgłosy", rok 1970.

Dzisiaj Pollena-Ewa wyprowadziła się z Łodzi. Wiele budynków rozebrano.

"Dziennik Łódzki", rok 1972.

"Dziennik Łódzki", rok 1972.

"Dziennik Łódzki", rok 1974.

"Dziennik Łódzki", rok 1975.

Żadne z zabudowań dawnej fabryki Pollena-Ewa nie jest wpisane z osobna ani do miejskiej ewidencji zabytków, ani też do rejestru zabytków. Stanowią one jednak część obejmującej rejony dzisiejszego Śródmieścia i Polesia (położone na zachód od ul. Zachodniej) dawnej dzielnicy miasta o nazwie Wiązowa. Zachowane zostaną zabudowania przedstawiające największą wartość historyczną. Zaliczyliczono do nich willę od strony ul. 6 Sierpnia, czterokondygnacyjną dawną przędzalnię, przejętą z czasem na potrzeby fabryki kosmetyków oraz dawną kotłownię.

"Dziennik Popularny", rok 1976.

"Dziennik Popularny", rok 1979.

"Dziennik Popularny", rok 1980.

"Dziennik Popularny", rok 1980.

Lata 1985-1990. Widok na bramę wjazdową fabryki kosmetyków Pollena Ewa. Fot: FotoPolska.pl.

"Dziennik Łódzki", rok 1986.

"Dziennik Łódzki", rok 1989.

"Dziennik Łódzki", rok 1990.

"Odgłosy", rok 1990.

Do Zelowa w powiecie bełchatowskim została przeniesiona zarówno produkcja, jak i cała część biurowa kultowej fabryki kosmetyków Pollena-Ewa, która blisko sto lat temu została założona w Łodzi.

 

źródła:

Jacek Kusiński, Ryszard Bonisławski, Maciej Janik. Księga fabryk Łodzi.

www.expressilustrowany.pl

Przeczytaj w baedekerze:

Tragedia łódzkich strażaków. (baedekerlodz.blogspot.com)

Dziewczynka z pieskiem przy ulicy Tuwima. (baedekerlodz.blogspot.com)

Fot. Monika Czechowicz

Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.