BECZKI GROHMANA - SYMBOL FABRYCZNEJ ŁODZI

Zabytkowe wejście do tkalni przy ulicy Targowej 46 to jeden z symboli fabrycznej Łodzi.

Brama stanowiła wejście do fabryki, która powstała w końcu XIX wieku według projektu Franciszka Chełmińskiego. Należała do łódzkiego fabrykanta Ludwika Grohmana. 

Od 1827 roku w Zgierzu swoją manufakturę posiadał  ojciec Ludwika Grohmana - Traugott Grohmann. Po narodzinach Ludwika, założyciel rodu Grohmanów przeniósł się wraz z rodziną w 1844 roku na stałe do Łodzi, wcześniej w 1842 roku przejął w wieczystą dzierżawę posiadło wodno-fabryczne na Księżym Młynie. Tu wybudowano fabrykę tkanin bawełnianych. Od XVI wieku w tym miejscu znajdował się młyn należący do biskupów włocławskich, nazywany Lamusem, od mieszczącego się w pobliżu lamusa na zboże. W 1825 roku tereny młyna zostały przekazane miastu, a w latach 40-tych XIX wieku przejęła je rodzina Grohmanów. Ludwik w miarę dorastania angażował się w działalność swojego ojca a po jego śmierci w 1874 roku objął kierownictwo i przekształcił zakłady w firmę "Ludwik Grohman". 

"Łódź w Ilustracji", dodatek niedzielny "Kuriera Łódzkiego", rok 1930.

"Łódź w Ilustracji", dodatek niedzielny "Kuriera Łódzkiego", rok 1935.

Po wojnie był to fragment Łódzkich Zakładów Przemysłu Bawełnianego „Uniontex”, teraz obiekt należy do Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Jednak stara fabryka, którą zachwycił się niegdyś David Lynch, amerykański reżyser, i zrobił w niej dziesiątki zdjęć, została wyburzona.

"Dziennik Łódzki", rok 1946.

Brama jest z czerwonej nietynkowanej cegły. Neogotycki łuk wsparty jest na dwóch potężnych kolumnach w kształcie szpulek nici. To one własnie nazwane zostały „beczkami”.

Grohmanowie stali na czele straży pożarnej, i kiedy budowano bramę, niektórzy myśleli, że te kolumny to beczki, w których gromadzi się wodę.

Ludwik Grohman. Założyciel i pierwszy Komendant Łódzkiej Straży Pożarnej.

Nad wyższą arkadą bramy wyniesiony jest zębaty szczyt przypominający średniowieczne zamki.

W dole bramy znajduje się prostokątny otwór z drewnianymi ozdobnymi wrotami, prowadzący niegdyś do tkalni. Po obu stronach łuku są symetrycznie rozmieszczone prostokątne okna z ozdobnymi secesyjnymi kratami.

W wielu publikacjach, w których pisze się o architekturze przemysłowej, pojawiają się zdjęcia bramy Grohmana.

źródło:

Ryszard Bonisławski, Joanna Podolska. Spacerownik łódzki.

Przeczytaj jeszcze:

WIRTUALNY SPACER
IMPERIUM GROHMANÓW
LECIAŁA MUCHA Z ŁODZI DO ZGIERZA
REMIZA STRAŻACKA NA KSIĘŻYM MŁYNIE

Fot. Monika Czechowicz
Fot. archiwalne ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.