baedeker łódzki: Józef Teksel - inicjator pierwszego stałego teatru w Łodzi.

28 maja 1904 roku zmarł w Łodzi doskonały aktor i zasłużony dyrektor teatrów objazdowych Józef Teksel, urodzony w Łomży w 1839 roku.

"Rozwój", rok 1910.

Józef Teksel (1839-1904)

Mając osiemnaście lat Teksel wstąpił do trupy wędrownej Pawła Ratajewicza. Później kilka sezonów spędził na wędrówce w zespole Anastazego Trapszy.

Pierwsze zetknięcie się Teksla z Łodzią nastąpiło w 1867 roku, kiedy to zespół Trapszy przywędrował do niej na gościnne występy. W 1872 roku Teksel zorganizował własne towarzystwo dramatyczne, z którym w ciągłych wojażach po kraju kilkakrotnie zawadził o Łódź.

"Lodzer Zeitung", 1882.

W 1877 roku Teksel przybył do Łodzi, gdzie objął w dzierżawę zbudowany z jego inicjatywy teatr "Victoria". Znajdował się on na zapleczu hotelu o tej samej nazwie.

"Dziennik Łódzki", rok 1891.

"Fihrer Durch Lodz", 1893

(widoczna stara numeracja ulicy Piotrkowskiej - dawny numer 776, to Piotrkowska 67).

Podwórko przy Piotrkowskiej 67, gdzie mieściły się hotel i teatr Victoria.

… i dzisiaj.

Uroczyste otwarcie sceny polskiej odbyło się 2 października 1877 roku. Jednak już w lutym 1878 roku trupa Teksla opuściła Łódź, udając się na występy do wielu miast Królestwa Polskiego.

Teksel nie zrezygnował jednak z myśli prowadzenia stałego teatru w Łodzi. Na początku grudnia 1878 roku objął ponownie dyrekcję teatru łódzkiego. W tym czasie do spółki z Ludwikiem Stumpfem nabył teatr za sumę 85 tysięcy rubli.

"Dziennik Łódzki", rok 1884.

Teksel był współwłaścicielem "Victorii" przez trzy i pół roku.

Niestety, zainteresowanie teatrem było niewystarczające, wobec czego Teksel, zagrożony ruiną materialną, zrezygnował z dalszego prowadzenia teatru, odstąpił Stumpfowi swe prawa do posesji i udał się ze swoim zespołem na wędrówkę po kraju.

"Dziennik Łódzki", rok 1885.

Pomimo gorzkich doświadczeń jakich doznał w naszym mieście, Teksel nie zapomniał o Łodzi i zawsze chętnie tu zajeżdżał ze swoim zespołem.

"Dziennik Łódzki", rok 1884.

"Dziennik Łódzki", rok 1888.

Wreszcie zmęczony niełatwą pracą w wędrownym teatrze, rozwiązał swą trupę i w 1890 roku osiadł na stałe w Łodzi.

Powrócił do teatru "Victoria", ale już w charakterze kasjera.

"Dziennik Łódzki", rok 1891.

Na scenie występował w tym okresie jedynie sporadycznie. Ostatni raz zagrał w grudniu 1897 roku na jubileusz czterdziestolecia swej pracy aktorskiej.

"Rozwój", rok 1901.

W marcu 1899 roku Józef Teksel spróbował jeszcze raz swoich umiejętności reżyserskich, kierując przedstawieniami amatorskimi na Księżym Młynie. W 1903 roku prowadził teatr ludowy, występujący w czasie lata w parku Źródliska.

Altana koncertowa w parku Źródliska.

"Rozwój", rok 1900.

Józef Teksel ostatnie lata swego życia spędził w niedostatku.

Inicjator pierwszego stałego teatru w Łodzi, żegnany przez grono przyjaciół i wielbicieli jego talentu, pochowany został na Starym Cmentarzu przy ulicy Ogrodowej.