baedeker łódzki: Szuflandia, czyli dawna willa Zygmunta Teemana przy ulicy Wólczańskiej 17.

Zapis dotyczący parceli przy ulicy Wólczańskiej 17 (dawn. 7, 270ddd) z 1898 roku zawiera informację, że była ona własnością łódzkiego przemysłowca Edwarda Häntschela (Haenschela, Henschela), którego fabryka wyrobów wełnianych znajdowała się na przeciwko, przy ulicyWólczańskiej 12.

"Führer durch Łodz", 1898.

"Czas", kalendarz informacyjny, rok 1900.

"Czas", kalendarz informacyjny, rok 1907.

W latach 1908-1909 plac należał do Icka Ajzyka Grossleita.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1908.

...od 1910 roku parcela wróciła do rodziny Hentschelów.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1910.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1914.

W 1872 roku przy ulicy Wólczańskiej 12 powstała ręczna tkalnia wyrobów wełnianych Edwarda Häntschela (Hentschela), w następnych latach częściowo zmechanizowana.

Wólczańska 12.

Odbudowana po pożarze w 1874 roku, zatrudniała 142 robotników i produkowała chusty, koce i flanele wełniane.

Więcej o fabryce w baedekerze: TUTAJ

Wróćmy do willi, a właściwie placu, na którym zostanie wybudowana. Od roku 1920 właścicielem parceli był Izaak Bornsztajn. Zarówno Häntschel jak i Bornsztajn nie zaczęli na działce żadnej działalności budowlanej.

Informator m. Łodzi, rok 1920.

W 1922 roku działkę zakupił Zygmunt Teeman, dyrektor powstałego w 1921 roku Międzynarodowego Towarzystwa Transportu i Żeglugi „Mitranza” i to on właśnie rozpoczął zabudowę tego terenu.

"Głos Poranny", rok 1932.

Księga adresowa m. Łodzi, 1938-1939.

W latach 1922-1923 w głębi działki Teeman pobudował willę mieszkalną dla siebie i żony Ewy, a w latach 1923-1924 budynki gospodarcze umiejscowione w tylnej części działki.

Podręczny Rejestr Handlowy, rok 1926.

Historia frontowego budynku zaczyna się 1 maja 1923 roku. Zaczęto wtedy budowę willowego budynku biurowego , który przeznaczono na siedzibę łódzkiego oddziału firmy właściciela. Budynek zaprojektował Paweł Lewy, znany łódzki architekt okresu międzywojennego, twórca wielu luksusowych kamienic w centrum Łodzi.

Kalendarz-Informator m. Łodzi, rok 1923.

Jesienią 1924 roku budynek był ukończony, ale jego ostateczne zagospodarowanie nastąpiło w roku 1924.

"Ilustrowana Republika", rok 1938.

Po roku 1946 budynek, na mocy dekretu o mieniu opuszczonym, został przekazany Zarządowi Dróg Publicznych, który zaadoptował go na swoje laboratorium drogowe. Główne prace adaptacyjne miały miejsce po roku 1963. Na przełomie lat 80 i 90 pojawiły się pierwsze problemy konstrukcyjne obiektu. Wykonano wtedy prace zabezpieczające w prześwicie i podstemplowano ściany południowe. I to były jedyne prace remontowe jakie wykonano w tym obiekcie, budynek, a zwłaszcza elewacje nigdy nie były remontowane ani odnawiane. Na początku lat 90. XX wieku, kiedy biura Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych w Łodzi przeniesiono na ulicę Roosevelta, a w środkowym budynku (willi mieszkalnej), umieszczono laboratorium, stan techniczny frontowego budynku w szybkim tempie zaczął się pogarszać, w następstwie czego wyłączono go z użytkowania, a niedługo potem dokonano rozbiórki całej południowej osi z przejazdem bramowym. W grudniu 2015 roku zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej budynek, a właściwie ruiny, został przekazany Łódzkiej Spółce Infrastrukturalnej. Jesienią 2016 roku, wykonano prace zabezpieczające budynek, wzmocniono konstrukcję budynku, wykonano tymczasowy dach i oczyszczono wnętrze z gruzu. Następnie został przeprowadzony kompleksowy remont obiektu wraz z renowacją. Prace zostały zakończone w grudniu 2019 roku.

Budynek frontowy i pozostała zabudowa stanowi aktualnie siedzibę dla Łódzkiej Spółki Infrastrukturalnej.

Wólczańska 17. Dawna siedziba Międzynarodowego Towarzystwa Transportów i Żeglugi, dzisiaj Siedziba Łódzkiej Spółki Infrastrukturalnej. To tutaj mieścił się Instytut Badań Czwartorzędu w filmie „Kingsajz” Juliusza Machulskiego.

Intencją Spółki jest przypomnienie łodzianom i odwiedzającym Gościom o kręconym w budynku filmie „Kingsajz” w reżyserii Juliusza Machulakiego. Obecni gospodarze willi zamierzają zgromadzić pamiątki związane z filmem: fotosy, eksponaty i uczynić z tego miejsca kolejny punkt na mapie filmowej Łodzi.

Przed willą, czyli przed kultową Szuflandią z filmu „Kingsajz”, odsłonięto rzeźbę krasnoludka. To Olo Jedlina - bohater filmu, w którego postać wcielił się Jacek Chmielnik. Autorami rzeźby są Magdalena Walczak i Marcin Mielczarek.

Jacek Chmielnik (1953-2007)

źródło fotografii: kultura.onet.pl

Jacek Chmielnik - aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, dramaturg i prezenter telewizyjny. Urodził się w Łodzi, tutaj się kształcił i ukończył łódzką Szkołę Filmową. Potem związany był z łódzkimi scenami, a w latach 90. był dyrektorem Teatru Nowego. Największą popularność przyniosły mu role w filmach Juliusza Machulskiego: zagrał w dwóch częściach komedii "Vabank" oraz w "Kingsajzie".

22 sierpnia 2021 roku minęło 14 lat od jego śmierci.

"Dziennik Łódzki", rok 1988.

Poza willą przy ulicy Wólczańskiej, "Kingsajz” kręcony był też między innymi przy ul. Piotrkowskiej i Skorupki. Zdjęcia realizowane były także w Warszawie. Premiera filmu odbyła się w 1988 roku.

"Kingsajz" to historia o istniejącym obok tzw. normalnego świata państwie krasnoludków. Kiedy mikroskopijni mieszkańcy Szuflandii odkrywają recepturę kingsajzu, mikstury, która pozwala urosnąć do rozmiarów człowieka, zaczynają się buntować i domagać prawa wyboru - pozostania wśród krasnoludków bądź życia wśród ludzi. Grupa z nadszyszkownikiem Kilkujadkiem na czele nie zamierza do tego dopuścić. Uważa, że krasnoludki nadal są potrzebne, mimo że nie trzeba już zaplatać koniom grzyw i pomagać sierotkom. Kingsajz jest dla małych bohaterów synonimem wolności. I o niej Machulski nakręcił film. Bajkowa konwencja jest tylko pretekstem do mówienia o możności podejmowania wyborów.

Przeczytaj w baedekerze:

Spacer po Łodzi z filmami Juliusza Machulskiego.