wtorek, 18 stycznia 2022

Anioły, ptaki i demony..., czyli pracownia ozdób sztukateryjnych Hermana Guenzla.


Podziwiając piękno architektoniczne łódzkich pałaców, willi czy kamienic przyciągają nasz wzrok elementy dekoracyjne tych obiektów. Ludzkie twarze, anioły, ptaki, lwy, smoki i demony... W Łodzi jednym z takich miejsc, gdzie powstawały owe cuda była pracownia ozdób sztukateryjnych Hermana Guenzla.


Firma znajdowała się przy ul. Kopernika 37, numer parceli 819/192 (dawna Szosa Milscha, ulica Milscha, Milsza). 

"Führer durch Lodz", 1898.

Od początku istnienia firmy Herman Guenzel (Günzel) był właścicielem posesji i działki.

"Führer durch Lodz", 1898.

Hermann E. Guenzel urodził się w 1848 roku. Założył jedną z pierwszych pracowni ozdób sztukateryjnych w Łodzi, które chętnie kupowano do eleganckich wnętrz domów bogatych mieszkańców miasta. Firma nazywana „fabryką gipsów”, specjalizowała się w dekoracji wnętrz i elewacji. Zakład Hermanna Guenzla cieszył się doskonalą renomą, o czym świadczą liczne zlecenia od znanych łódzkich fabrykantów. Firma działała od roku 1885 roku i zatrudniała w 1899 roku  20 pracowników, później już 35. 

"Łodzianin", rok 1899.

"Łodzianin", rok 1899.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.

Guenzel (Günzel, Güntzel, Ginzel...znajduję różną pisownię tego nazwiska) swoimi gipsowymi detalami ozdobił wiele łódzkich budynków. 

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1908.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1908.


"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1910.

Informator Handlowo-Przemysłowy m. Łodzi, rok 1911.


Do dzisiaj, tam gdzie niegdyś była pracownia - stoi skromny, niewielki dom rzeźbiarza ozdobiony piękną rzeźbą kobiety. 


Informator Handlowo-Przemysłowy m. Łodzi, rok 1914.

Herman Guenzel po śmierci został pochowany na Starym Cmentarzu przy ul. Ogrodowej w Łodzi. Pracownicy z jego zakładu wykonali dla niego pomnik który przedstawia anioła otwierającego drzwi do wieczności… 


Wzniesiony w końcu XIX wieku pomnik, o charakterystycznych dla epoki historyzmu formach neostylowych, wykonany został z odlewów cementowych, prawdopodobnie w rodzinnej firmie Guenzla. Znajdujący się w reprezentacyjnej alei scheiblerowskiej obiekt otrzymał kształt aediculi, czyli konstrukcji architektonicznej, wywodzącej się ze sztuki antyku. Przypomina niewielką kapliczkę. 


W pomniku, obok form neorenesansowych, ważną rolę odgrywają akcenty neobarokowe, szczególnie ozdobne ogrodzenie pola grobowego złożone z ażurowych przęseł. Uwagę przykuwa postać anioła ubranego w długą szatę, który uchyla znajdujące się za nim drzwi. Gest ten symbolizuje moment przejścia duszy ku życiu wiecznemu. Na drzwiach umieszczono napis: ,,Gott ist die Liebe" - Bóg jest miłością. Obecnie pomnik jest odrestaurowany, skomplikowane prace konserwatorskie trwały cztery lata. Wykonali je dr Piotr Niemcewicz i Joanna Siemińska-Goluch. Pomnik powstał prawdopodobnie w pracowni Guenzla, a odnowiony czyli uratowany od zagłady - zachwyca jak przed laty...

źródła:
Fot. wycinki prasowe i taryfy domów pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

Fot. współczesne Monika Czechowicz