SZLAKIEM BAJKOWEJ ŁODZI – MIŚ USZATEK

Jaka jest ulubiona zabawka dzieci? Oczywiście, że pluszowy miś. Nic dziwnego zatem, że bajka o pluszowym misiu imieniem Uszatek stała się w krótkim czasie tak popularna wśród najmłodszych. 

Miś Uszatek to przede wszystkim dobry kumpel, który zawsze – kiedy potrzeba – służy pomocą. A że ma niesfornych znajomych: Zajączka, Prosiaczka czy Króliczki, za każdym razem wszyscy przezywają jakąś ciekawą przygodę.

Postać Misia Uszatka stworzyła w 1957 roku dwójka artystów: grafik Zbigniew Rychlicki i pisarz Czesław Janczarski.

Zbigniew Rychlicki (1922- 1989).

Artysta grafik, ilustrator książek dla dzieci. Laureat ponad 20 krajowych i zagranicznych nagród i wyróżnień, laureat Nagrody im. Hansa Christiana Andersena w dziedzinie ilustracji (1982) przyznawanej przez Jury Międzynarodowego Komitetu do Spraw Książki dla Dzieci i Młodzieży (IBBY) za wybitne osiągnięcia artystyczne. Kawaler Orderu Uśmiechu.

Był autorem ilustracji książek dla dzieci, m.in. „Od rzeczy do rzeczy” autorstwa Wandy Chotomskiej, „Proszę słonia” Ludwika Jerzego Kerna, „Plastusiowy pamiętnik’ Marii Kownackiej, „Podróże Guliwera’ Jonathana Swifta, „Tajemnicza wyspa” Juliusza Verne’a.

Autor graficznej strony czasopisma „Miś”, stworzył plastyczną postać Misia Uszatka oraz pozostałe postacie: Prosiaczka, Króliczka, Zajączka i Psa. 

Przez ponad 30 lat pracował jako naczelny grafik w Instytucie Wydawniczym Nasza Księgarnia. Autor projektów postaci i scenografii do lalkowego serialu animowanego Miś Uszatek realizowanego w latach 70 i 80 w Se-ma-forze w Łodzi.

Był autorem okładek szeroko rozpowszechnionej serii książkowej dla młodzieży Biblioteka Młodych.

Czesław Janczarski (1911-1971).

Twórca dwutygodnika dla najmłodszych "Miś". Od początku powstania tego pisma (1957) do końca swojego życia był również jego redaktorem naczelnym, jednak nadal współpracował z innymi tytułami, publikując dalej swoje wiersze w „Świerszczyku” i „Płomyczku”.

Był postacią niezwykłą, uwagę zwracała  jego wyjątkowa elegancja, a jednocześnie był obdarzony olbrzymim poczuciem humoru. Pod jego rządami redakcja „Misia” była zdecydowanie najweselszym miejscem w wydawnictwie „Nasza Księgarnia”. W jego piśmie debiutowało wiele, sławnych później, nazwisk literatury dla dzieci i młodzieży.

Jest twórcą literackiej postaci Misia Uszatka („misia z klapniętym uszkiem”), której plastyczny kształt wymyślił Zbigniew Rychlicki (wspólnie mieli prawa do tej postaci). Miś Uszatek był bohaterem kilku książek Janczarskiego, oraz przeszło stu zrealizowanych w Se-ma-forze telewizyjnych dobranocek z niezapomnianym Mieczysławem Czechowiczem jako narratorem.

Pierwszy zbiorek liryków „Akwarelą” wydał w 1933 roku. W dwa lata później debiutował jako poeta dla dzieci w pisemku „Słonko”, redagowanym przez Janinę Porazińską. 

Od tej pory Czesław Janczarski uprawiał równolegle obydwa nurty swojej twórczości. Dla dorosłych wydał 7 zbiorków poetyckich. Twórczość dla dzieci stanowiła jednak główny nurt jego pisarstwa. jest autorem około 75 książek dla dzieci i młodzieży, a także licznych przekładów i luźnych wierszy, publikowanych w większości w „Płomyczku”, „Świerszczyku” i „Misiu”. Tematyka książek Janczarskiego oscyluje wokół spraw najbliższych dziecku – jego codziennego życia i sytuacji w domu czy przedszkolu. Za twórczość dla dzieci otrzymał w 1957 Złoty Krzyż Zasługi, w 1958 – nagrodę miasta stołecznego Warszawy, a w 1960 nagrodę Prezesa Rady Ministrów.

Twórczość:

1950 – Jak Wojtek został strażakiem

1952 – Przedszkole na Kole

1953 – Ślady

1956 – Wesoły Florek

1957 – Świerszczykowe nutki

1957 – Kopciuszek

1958 – Kto w lesie mieszka

1958 – Gdzie mieszka bajeczka

1959 – O królewnie Śnieżce i siedmiu krasnoludkach

1960 – Przygody i wędrówki Misia Uszatka

1960 – Srebrnogrzywek

1961 – Mieszkanie Hani

1962 – Abecadło przyrodnicze

1963 – Co się wkoło zieleni

1963 – Tygrys o złotym sercu

1963 – Nowi przyjaciele Misia Uszatka

1964 – Listy, listy, listy

1964 – Gromadka Misia Uszatka

1967 – Bajki Misia Uszatka

1968 – Przedszkole Krysi i Jurka

1970 – Zaczarowane kółko Misia Uszatka

oraz pośmiertnie (1972) zbiór wierszy (w redakcji Elżbiety Brzozy):

 – Nasza ziemia i słońce,

A w 1983 roku w Wydawnictwie Łódzkim ukazała się jego publikacja: O Lechu, Czechu i Rusie.

 

Na samym początku Miś Uszatek był bohaterem i ozdobą czasopisma dla dzieci „Miś”, by później stać się także bohaterem wielu książek, również tłumaczonych na inne języki.

Pierwszy film pod tytułem „Miś Uszatek” powstał w 1962 roku według scenariusza Czesława Janczarskiego, jednak największą popularność zdobył serial lalkowy z Uszatkiem dopiero w 1975 roku, gdy Studio Małych Form Filmowych Se-ma-for w Łodzi, na zlecenie Telewizji Polskiej, rozpoczęło jego produkcję.

"Miś Uszatek", odcinek 92 pt. "Podróż Uszatka"

źródło: YouTube.pl

Głosu serialowemu Uszatkowi użyczył niezapomniany aktor Mieczysław Czechowicz.

Nie wszyscy wiedzą, że w 104 odcinkach serii zagrało niemal 500 misiów. Wszystko to dlatego, że w każdej lalce jest specjalna konstrukcja, która zużywa się podczas pracy animatora i trzeba ją szybko zastąpić lakowym „dublerem”.

Pierwszy Miś nie nosił kubraczka i spodenek, jakie wszyscy znamy. Miał na sobie skromne, zielone gatki i klapnięte nie lewe, a prawe uszko. Fama głosi, że było to efektem pomyłki – których przy takiej dużej produkcji na pewno nie brakowało. Serial animowany Miś Uszatek był produkowany w latach 1975-1987.

Pomnik Misia Uszatka na szlaku Łodzi Bajkowej został odsłonięty 24 października 2009 roku, znajduje się przed siedzibą Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi i Biura Promocji, Turystyki i Współpracy z Zagranicą Urzędu Miasta Łodzi przy ulicy Piotrkowskiej 87.

Autorzy: Zbigniew Rychlicki (projekt postaci) oraz Magdalena Walczak i Marcin Mielczarek (rzeźba).

Miś Uszatek, najlepszy bajkowy przyjaciel.

Pomnik powstał w ramach projektu „Łódź Bajkowa” i jest jedną z kilku postaci, które już pojawiły się w naszym mieście:

- Plastuś w Parku im. Henryka Sienkiewicza

- Mały Pingwin Pik-Pok, al. Unii Lubelskiej 4

- koty Filemon i Bonifacy, pl. Zwycięstwa 1

- Piotruś i jego zaczarowany ołówek, ul. Traugutta 18

- Wróbelek Ćwirek przed łódzką Palmiarnią

- Trzy Misie, Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej, ul. Piotrkowska 282

- Maurycy i Hawranek, ZOO ul. Konstantynowska 8/10

- Ferdynand Wspaniały, al. Piłsudskiego przy ul. Sienkiewicza

Zobacz jeszcze:
SZLAKIEM BAJKOWEJ ŁODZI - "Zaczarowany ołówek".
SZLAKIEM BAJKOWEJ ŁODZI - Maurycy i Hawranek.
Pomnik Ferdynanda Wspaniałego przed Galerią Łódzką.
WRÓBELEK ĆWIREK PRZED ŁÓDZKĄ PALMIARNIĄ
SZLAKIEM BAJKOWEJ ŁODZI - Bonifacy i Filemon.

PLASTUŚ W PARKU SIENKIEWICZA
SZLAK BAJKOWEJ ŁODZI - PINGWINEK PIK-POK

Źródła fotografii archiwalnych:

pl.wikipedia.org

www.przedszkolak.pl

cyfrowa.chbp.chelm.pl

Fot. Monika Czechowicz