Fot. Monika Czechowicz
wtorek, 29 sierpnia 2023
piątek, 25 sierpnia 2023
PIOTRKOWSKA 89 – dawna kamienica Fryderyka Klosse.
Dwupiętrowa
kamienica frontowa wystawiona przez Karola Fryderyka Klosse w latach
1877-1881.
Na
mocy Protokołu Deklaracyjnego, zatwierdzonego w 1833 roku, plac nr
137 przy ulicy Piotrkowskiej (dzisiaj Piotrkowska 89) objął Jan
Bebernitz.
Przeczytaj w baedekerze:
W
1842 roku Bebernitz sprzedał nieruchomość Gottlobowi
Sauberlichowi,
do którego należała już sąsiednia nieruchomość, przy
Piotrkowskiej 91.
Piotrkowska 91.
Na
froncie Piotrkowskiej 89 stał w tym czasie podobny drewniany
dom mieszkalny.
We
wrześniu 1844 roku nieruchomość kupił Jan
Gottlieb Opitz jr.
Na
początku lat 50. XIX stulecia od Opitz’a kupił nieruchomość
Karol
Fryderyk Kloss (Klosse, Klose).
"Dziennik Łódzki", rok 1890.
(dawna numeracja ulicy Piotrkowskiej, nr 765 to dzisiaj 89)
"Führer durch Lodz", 1893.
Piotrkowska 765, to dzisiaj nr 89, przeczytaj w baedekerze:
Dwupiętrowa
kamienica frontowa została wystawiona przez Karola Fryderyka Klosse
w latach 1877-1881.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1897.
W
drugiej połowie lat 90. XIX wieku nieruchomość należała do
Karoliny Wilhelminy (primo voto Gärthner)
i jej drugiego męża, Gotthelfa
Rudolfa Döringa.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1902.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1910.
Gotthelf Rudolf Döring miał dwóch braci: Pawła Aleksandra i Augusta
Engelberta.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.
Bracia
Paweł Aleksander i August Engelbert, pod szyldem "Bracia
Döring", wystawili przy ulicy Milscha 821 (dzisiaj ul.
Kopernika 54-58) fabrykę wyrobów wełnianych. W
okresie międzywojennym fabryka należała do H.
B. Litwina.
Powierzchnie
fabryczne były wykorzystywane przez różne podmioty branży
włókienniczej i elektromaszynowej.
Przeczytaj
w baedekerze:
Wracamy
na ulicę Piotrkowską.
Taryfa domów z 1920 roku wymienia Karolinę
Döring jako
właścicielkę posesji przy Piotrkowskiej 89.
Informator m. Łodzi, rok 1920.
Od 1900 roku, prawie przez 15 lat mieścił się tutaj skład sukna i kortów firmy "Hurowicz i Syn".
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.
Kalendarz Handlowo-Przemysłowy m. Łodzi, rok 1909.
Kalendarz Handlowo-Przemysłowy m. Łodzi, rok 1910.
Lodzer Informations und Hause Kalender, 1910.
Kalendarz Handlowo-Przemysłowy m. Łodzi, rok 1911.
Lodzer Informations und Hause Kalender, 1911.
Kalendarz Handlowo-Przemysłowy m. Łodzi, rok 1912.
"Nowy Kurier Łódzki", rok 1912.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1913.
W 1913 roku firma "Hurwicz i Syn" przy składzie otworzyła również sklep sprzedaży detalicznej.
"Gazeta Łódzka", rok 1913.
Lodzer Informations und Hause Kalender, 1913.
Od 1904 roku mieścił się tu magazyn wyrobów warszawskiej fabryki Żyrardów, należący do Wiktora Bratkowskiego.
Przeczytaj w baedekerze:
"Goniec Łódzki", rok 1904.
"Rozwój", rok 1905.
"Rozwój", rok 1905.
"Rozwój", rok 1906.
Na początku XX wieku od frontu znajdował się salon fryzjerski Hanny (Anny) Neuman, oferujący łodziankom szeroki zakres usług fryzjerskich i kosmetycznych.
.png)
"Rozwój", rok 1910.
"Rozwój", rok 1910.
"Rozwój", rok 1910.
"Rozwój", rok 1910.
Właścicielka salonu, Anna Neuman prowadziła również naukę zawodu fryzjerskiego.
"Rozwój", rok 1911.
"Nowy Kurier Łódzki", rok 1911.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1912.
"Rozwój", rok 1913.
Jeszcze w trakcie pierwszej niemieckiej okupacji, w roku 1917, otworzyła tu skład instrumentów i materiałów dentystycznych firma Kokotek i Hamburger.
"Gazeta Łódzka", rok 1917.
Kalendarz Kościuszkowski, rok 1918.
Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1920.
Lodzer Informations und Hause Kalender, 1910.
Mieścił
się tutaj dział administracyjny Tkalni Mechanicznej Jakuba
Kamińskiego założonej w 1920 roku z siedzibą przy ulicy
Śródmiejskiej 35 (dzisiaj ulica Pomorska).
W latach 20. i 30. ubiegłego stulecia, przy Piotrkowskiej 89 posiadała swój lokal YMCA, w którym organizowała różnego rodzaju kursy zawodowe.
Przeczytaj w baedekerze:
"Rozwój", rok 1924.
"Ilustrowana Republika", rok 1926.
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1931.
"Głos Poranny", rok 1932.
"Głos Poranny", rok 1933.
W 1932 roku tu została otwarta czytelnia "Palatyn", oferująca łodzianom pozycje w języku polskim, niemieckim, francuskim i angielskim oraz podręczniki i książki dla dzieci.
"Głos Poranny", rok 1932.
"Głos Poranny", rok 1935.
W
1934 roku otworzono tu Spółdzielnię Owocarską.
W latach 1935-1936 przy Piotrkowskiej 89 mieściło się Akademickie Biuro Informacyjne, zajmujące się informacją i pomocą dla ubiegających się o studia poza granicami kraju.
"Głos Poranny", rok 1935.
"Głos Poranny", rok 1936.
Od 1936 roku działał tutaj elegancki i popularny wśród łodzian sklep "Aligator", oferujący galanterię skórzaną.
"Głos Poranny", rok 1936.
"Głos Poranny", rok 1937.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej przy Piotrkowskiej 89 miała siedzibę "Straż Nocna", zorganizowana przez spółdzielnię byłych wojskowych "Federacja. "Straż Nocna" została powołana w celu strzeżenia mienia kupców, przemysłowców przed kradzieżą, włamaniami i pożarem.
"Głos Poranny", rok 1936.
Księga adresowa Łodzi i województwa łódzkiego, rok 1937.
"Głos Rudy Pabianickiej", rok 1938.
Od
1954 roku mieścił się tu sklep z obuwiem i luksusowymi tkaninami.
"Dziennik Łódzki", rok 1967.
.png)
"Dziennik Łódzki", rok 1967.
"Dziennik Łódzki", rok 1967.
"Dziennik Łódzki", rok 1967.
"Dziennik Łódzki", rok 1967.
"Dziennik Łódzki", rok 1967.
Kamienica nie jest zbyt okazała, ale przez lata wiele się tutaj działo - inne
firmy, składy i sklepy mieszczące się niegdyś przy ulicy
Piotrkowskiej 89, od frontu i w oficynach:
"Łodzianin". rok 1893.
"Łodzianin". rok 1893.
"Rozwój", rok 1900.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.
"Rozwój", rok 1900.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1905.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1910.
Lodzer Informations und Hause Kalendaer, 1910.
"Neue Lodzer Zeitung", 1910.
"Nowy Kurier Łódzki", rok 1911.
"Rozwój", rok 1913.
"Rozwój", rok 1911.
Jubileuszowe wydanie "Lodzer Zeitung" 1863-1913.
Informator Handlowo-Przemysłowy 1914.
"Lodzer Zeitung", 1913.
"Głos Polski", rok 1919.
.... i patrzymy w górę
"Gazeta Łódzka", rok 1918.
"Rozwój", rok 1921.
Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1920.
"Rozwój", rok 1920.
Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1920.
Podręczny Rejestr Handlowy, rok 1926.
Kalendarz Kościuszkowski, rok 1918.
Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.
"Rozwój", rok 1920.
Przeczytaj w baedekerze:
"Rozwój", rok 1921.
"Rozwój", rok 1922.
"Rozwój", rok 1922.
"Republika", rok 1925.
"Express Wieczorny Ilustrowany", rok 1923.
"Express Wieczorny Ilustrowany", rok 1923.
"Republika", rok 1924.
"Republika", rok 1926.
"Głos Kupiectwa", rok 1927.
"Głos Kupiectwa", rok 1928.
"Ilustrowana Republika", rok 1929.
"Ilustrowana Republika", rok 1929.
"Głos Poranny", rok 1931.
"Głos Poranny", rok 1931.
"Głos Poranny", rok 1932.
"Głos Poranny", rok 1933.
"Głos Poranny", rok 1933.
"Głos Poranny", rok 1936.
"Głos Poranny", rok 1937.
"Głos Poranny", rok 1937.
Szkoły tańca:
"Głos Poranny", rok 1936.
.png){kind=small}
"Głos Poranny", 1937.
"Głos Poranny", rok 1937.
.png)
"Ilustrowana Republika", rok 1938.
"Ilustrowana Republika", rok 1938.
"Głos Poranny", rok 1938.
"Przegląd Fryzjerski", rok 1936.
"Głos Rudy Pabianickiej", rok 1939.
Po II wojnie światowej:
"Dziennik Łódzki", rok 1947.
Łódź. Książka adresowa 1947.
"Dziennik Łódzki", rok 1948.
"Dziennik Łódzki", rok 1948.
"Dziennik Łódzki", rok 1971.
Dzisiaj łodzianie odwiedzają chętnie podwórko, mieści się tutaj wiele kafejek i restauracji. Na fotkach jeszcze nie ma ruchu..., bo baedeker wybrał się tutaj ok. 11 przed południem, żeby fasada budynku frontowego była ładnie oświetlona, ale później podwórko ożywia się i zapełnia się gośćmi 😊.
Przy Piotrkowskiej 89 dzisiaj między innymi:
Konsulat Królestwa Danii Konsulat w Łodzi (um.dk)
Na zakończenie sensacyjnie:
"Głos Poranny", luty 1939 roku...
źródła:
Sławomir
Krajewski. Jacek Kusiński. Ulica Piotrkowska. Spacer Pierwszy.
"Republika", rok 1925.
Fot.
archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej
w Łodzi.
Fot.
współczesne Monika Czechowicz