"Dziennik Łódzki", 22 lipca 1892 roku.
"Dziennik Łódzki", rok 1892.
Po śmierci Majewskiego w 1892 roku, właścicielką kamienicy została wdowa, Wiktoria Majewska.
"Führer durch Łódź", 1898.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.
Hilary Majewski na swoją rezydencję wybrał parcelę przy skromnej ulicy Kamiennej, czyli współczesnej Włókienniczej. W 1886 roku, pod numerem 11 wybudował neorenesansową willę. Budowniczy nadał kamienicy pałacowy charakter i przyozdobił neorenesansowymi detalami.
Dom stanowi silny kontrast dla pozostałej zabudowy ulicy. Fot. z 2014 roku.
Rok 2023.
Rok 2021.
Rok 2023.
Budynek miał marmurowe schody, efektowne posadzki i sztukaterie, zdobioną bramę i drewniane wrota.
Rok 2021.
Rok 2023.
Niemal wszystkie oryginalne elementy willi Majewskiego zachowały się do naszych czasów.
Rok 2021.
Rok 2023.
Po rozpoczęciu remontu okazało się, że ich stan jest na tyle dobry, że zamiast odtwarzania zabytkowych elementów, takich jak posadzki czy sztukaterie, wystarczy ich renowacja.
Rok 2021.
Rok 2023.
Od 1902 roku właścicielem kamienicy był Edward Herbst, w 1910 roku został nim Wojciech Oppeln-Bronikowski (1848-1918).
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1902.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1910.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1914.
Rok 2014.
Rok 2021.
Rok 2023.
W 2020 roku rozpoczął się remont tej okazałej kamienicy, a wraz z nią całego kwartału w obrębie ulic Wschodniej, Rewolucji 1905 roku, Kilińskiego i Jaracza.
Rok 2023.
Rok 2021.
Rok 2023.
Kończy się gruntowny remont budynku przy Włókienniczej 11. Kamienica została podłączona do centralnego ogrzewania, wymienione też zostały wszystkie instalacje. Zagospodarowany jest również teren przy kamienicy. Teren został połączony z pasażem Majewskiego, zastąpi on dziki parking przy ulicy Jaracza 22 i łączy ulicę Jaracza z ulicą Włókienniczą.
Rok 2023.
W pierwszej kolejności zajęto się elementami, które zabezpieczyły budynek przed dalszą degradacją.
Prowadzone były prace na dachu i izolacja fundamentów oraz piwnic, rok 2021.
Podczas prac na elewacji budynku, po ustawieniu rusztowań okazało się, że elewacja jest w dość dobrym stanie i większość jej elementów nie wymaga wymiany i zastępowania współcześnie wykonanymi kopiami.
Rok 2023.
Rok 2021.
Rok 2023.
Rok 2021.
Rok 2023.
Jesienią 2020 roku rozpoczęły się prace wewnątrz budynku.
Rok 2021.
Rok 2023.
Przeprowadzone zostały prace konserwatorskie, odnowione polichromie, marmuryzacje i inne elementy sztukatorskie.
Rok 2021.
Rok 2023.
Budynek został bardzo dobrze zaprojektowany, starannie wybudowany jako wizytówka architekta i przypuszczalnie dlatego zachował się do naszych czasów w lepszym stanie technicznym niż można się było spodziewać.
Rok 2021.
Rok 2023.
Wewnątrz cały budynek jest bardzo bogato zdobiony. Na sufitach i ścianach spod licznych przemalowań odsłonięte zostały fragmenty oryginalnych polichromii.
Rok 2021.
Rok 2023.
Dużą część zdobień udało się zachować, a po zakończeniu prac konserwatorskich odzyskały swój dawny blask.
Rok 2021.
Rok 2023.
W budynku są pomieszczenia, w których polichromie, sztukaterie, a nawet złocenia przetrwały do naszych czasów, choć na przykład na klatkach schodowych zachowały się tylko fragmenty marmuryzacji.
Rok 2023.
Fot. 2014.
Być może fakt zamieszkania przy ulicy Kamiennej sławnego architekta sprawił, że od początku istnienia ulica otrzymała solidną kamienną nawierzchnię, a od niej nazwę. Zamieniono ją w 1957 roku na Włókienniczą, nie miało to niestety wpływu na poprawę kondycji ulicy, która cieszyła się nie najlepszą sławą w Łodzi - roiło się na niej od melin...
Hilary (Hilarion) Majewski (1832-1892), architekt miasta Łodzi -
- był synem radomskiego kominiarza, w Radomiu kończył szkołę średnią. W latach 1857-1859 pełnił obowiązki pomocnika warszawskiego architekta miejskiego Ludwika Szmideckiego, pomagając przy wykonywaniu projektów, robiąc kosztorysy, sprawując nadzór nad budowami. Dzięki poparciu Szmideckiego w latach 1859-1861 studiował w Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Sankt Petersburgu, gdzie otrzymał w 1861 roku tytuł artysty XIV klasy. Studia trwały zaledwie dwa lata, miały więc zapewne charakter uzupełniający. W grudniu 1861 roku otrzymał dwuletnie stypendium rządu Królestwa Polskiego, dzięki któremu wyjechał do Włoch. Dłuższy czas przebywał we Florencji, gdzie wykonywał między innymi projekt fasady katedry Santa Maria del Fiore. Program jego stypendialnej podróży obejmował także odwiedzenie Francji, Belgii, Bawarii, Prus i ewentualnie Anglii, gdzie miał poświęcić się głównie badaniu architektury "utylitarnej": więzień, szpitali, bibliotek...
Po powrocie w roku 1868 wstąpił na służbę do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, wykonując prace w Warszawie i Piotrkowie. W marcu 1872 roku (po śmierci Jana Karola Mertschinga, architekta Łodzi w latach 1870-1872) obejmuje to stanowisko. Sprawował tą funkcję do swojej śmierci w lipcu 1892 roku.
"Dziennik Łódzki", rok 1892.
Jego działalność na tym stanowisku przypadła na lata, gdy Łódź weszła w okres przyspieszonego rozwoju. Obowiązki architekta miejskiego obejmowały wstępne zatwierdzanie projektów, nadzór nad ich realizacją i odbiór gotowych budowli, nadzór nad stanem ulic, mostków i innych elementów infrastruktury miejskiej. W 1879 roku wysłał do petersburskiej akademii projekty fasady katedry florenckiej i tabernakulum z Or San Michele oraz wykaz swoich łódzkich prac (wraz z 36 fotografiami) z wnioskiem o nadanie mu tytułu akademika. Nominację tę otrzymał. Przesłany spis obejmował 546 budowli wykonanych "według planów i pod kierunkiem" Majewskiego - trudno więc określić, które rzeczywiście projektował. W 1891 roku do Sankt Petersburga został wysłany kolejny taki spis, obejmujący 200 pozycji, z nową dużą partią zdjęć, oraz projekty cerkwi i gimnazjum męskiego. Przesłane do Petersburga projekty i fotografie budowanych w Łodzi obiektów włączone zostały do zbiorów biblioteki Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych. Zbiory te na żądanie rodziny zmarłego architekta odesłano w 1897 roku do Łodzi - tworzą obecnie zasób tzw. Tek Majewskiego, znajdujących się w zbiorach Archiwum Państwowego w Łodzi oraz Biblioteki Uniwersyteckiej.
Zachowane w zbiorach łódzkiego archiwum urzędowe kopie projektów podpisane przez Majewskiego stały się podstawą do przypisywania mu w publikacjach z lat 60. i 70. XX wieku olbrzymiej liczby dzieł. Wśród nich znalazły się liczne kamienice, pałace i wille fabrykanckie, wielkie zespoły przemysłowe Izraela K. Poznańskiego przy ulicy Ogrodowej i Karola Scheiblera na Księżym Młynie, mniejsze obiekty przemysłowe, między innymi browary braci Gehlig i Karola Anstadta. W rzeczywistości mógł zaprojektować tylko część z nich, a w pozostałych przypadkach sygnował jedynie kopie projektów innych, często zagranicznych architektów. Powoduje to, że pełna ocena dorobku Majewskiego jest znacznie utrudniona. Nad budową większości tych obiektów sprawował jednak nadzór, mając wpływ na ich ostateczne wykończenie.
Niezależnie od oceny liczby zaprojektowanych przez niego dzieł, stwierdzić należy, że wywarł, jako architekt miejski, wielki wpływ na kształt łódzkiej architektury, w okresie, w którym miasto weszło w etap najbardziej intensywnego rozwoju, określanym jako "wielkoprzemysłowy". Był miłośnikiem dojrzałego włoskiego renesansu i w tym stylu powstała większość budowli, które można mu przypisać.
Ważniejsze prace w Łodzi (budowle, w przypadku których jego autorstwo jest pewne lub wysoce prawdopodobne):
Budynek Towarzystwa Kredytowego Miejskiego przy ulicy Średniej 21 (1878-1881), obecnie ulica Pomorska.
Cerkiew prawosławna pw. św. Aleksandra Newskiego (1880-1884).
Gimnazjum Męskie Fundacji rodziny Scheiblerów przy ulicy Dzikiej, później Mikołajewskiej (1891), obecnie III LO przy ulicy H. Sienkiewicza.
Kamienica własna przy obecnej ulicy Włókienniczej 11 (1882-1884).
Rozbudowa gmachu Wyższej Szkoły Rzemieślniczej przy Nowym Rynku (1884), obecnie po przebudowie z lat międzywojennych, gmach Muzeum Etnograficznego i Archeologicznego przy placu Wolności 14.
Budynek parafialny przy kościele ewangelicko-augsburskim św. Jana (1885), obecnie dom zakonny ojców jezuitów przy ulicy Sienkiewicza 60.
Przeczytaj TUTAJ
Więzienie przy ulicy Długiej (1884), obecnie Muzeum Tradycji Niepodległościowych u zbiegu ulic Gdańskiej i Legionów.
Przeczytaj TUTAJ
Rok 2021.
Rok 2023.
W ramach projektu "Rewitalizacja Obszarowa Centrum Łodzi" zmienia się cała dawna Kamienna, a także sąsiednie ulice.
Rok 2021.
Rok 2023.
Projekt "Rewitalizacja Obszarowa Centrum Łodzi - obszar o powierzchni 7,5 ha ograniczony ulicami Wschodnią, Rewolucji 1905 r., Kilińskiego, Jaracza wraz z pierzejami po drugiej stronie ww. ulic" realizowany w ramach umowy o dofinansowanie zawartej w dniu 29 sierpnia 2017 roku.
Projekt jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020. Prace pod nadzorem Zarządu Inwestycji Miejskich wykonała firma Vik-Bud.
Fot. Monika Czechowicz (zdjęcia kamienicy przed remontem z roku 2014, trwających prac remontowych z roku 2021 i rok 2023)
Fot. archiwalne ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.
źródła:
Marzena Bomanowska, Ryszard Bonisławski, Joanna Podolska. Spacerownik łódzki (cz.2).
Krzysztof Stefański. Ludzie, którzy zbudowali Łódź. Leksykon architektów i budowniczych miasta. uml.lodz.pl
Wikipedia.pl
