Fot. Monika Czechowicz
wtorek, 11 lipca 2023
PIOTRKOWSKA 88. Dawna kamienica Berka Grzywacza.
Kamienica nie należy do tych najpiękniejszych przy ulicy Piotrkowskiej. Ale ma bardzo ciekawą historię.
Na
mocy Protokołu Deklaracyjnego, spisanego w 1838 roku plac przy
dzisiejszej Piotrkowskiej 88 (nr hipoteczny 520) objął tkacz przybyły z Czech, August
Langer. Nowy właściciel zobowiązał się do utrzymywania w
ciągłym ruchu fabryki bawełniano płócienniczej, składającej
się z pięciu warsztatów, przy której czterech czeladników
użytych będzie, oraz do
wystawienia drewnianego domu.
Przeczytaj
w baedekerze:
Przeczytaj
w baedekerze:
"Dziennik Łódzki", rok 1885.
"Kto dobrze zna ogromny ten budynek, na fuszerkę zbudowany (w razie deszczu przez sufity przeciekała woda), pełen ciemnych zaułków i wązkich korytarzy, z drewnianemi przegrodami, a którego sufity na wszystkich piętrach uginały się pod krokami pojedynczej osoby ..."
Nieruchomość
Kaliskiego, obciążoną hipoteką na rzecz Towarzystwa Kredytowego,
została wystawiona na licytację po pożarze. Nabywca
znalazł się dopiero rok później, był nim Ludwik Meyer. W tym samym czasie Meyer wykupił grunt działki.
Przeczytaj w baedekerze:
"Führer durch Łodz", 1893.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1899.
Na początku lat 90. XIX wieku posesja przy Piotrkowskiej 88 przeszła w ręce Berka Grzywacza (od 1905 roku także jego żony Chai), później przedstawicieli rodzin Grzywacz i Trunk.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1912.
Taryfa
domów z 1920 roku nadal wymienia Chaję
Grzywacz i Bajlę
Trunk jako
właścicielki kamienicy.
W
podwórku przy Piotrkowskiej 88 znajduje się przepiękna drewniana
konstrukcja nad bramą. Tak naprawdę jest to kuczka. Cóż to takiego?
Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.
Kuczka
(sukka (hebr
סוכה)
– szałas
budowany
w święto Sukkot,
także altanka
lub
drewniany ganek
przy
bożnicy,
służący do obchodów tego święta.
Kuczki mają przypominać Żydom,
w jakich warunkach musieli mieszkać w czasie wędrówki z Egiptu.
Ortodoksyjni
Żydzi
mieszkają w nich przez cały czas podczas tych świąt (siedem dni),
a umiarkowani ortodoksi i reformowani korzystają z nich tylko w
czasie modlitw przy synagogach. Szałasy przystraja się owocami z
Izraela. Kuczki to pierwotnie szałasy budowane z gałęzi lub desek, jednakże ze względu na nasz klimat
przybrały formę altanek.
W Łodzi możemy odnaleźć kilka kuczek - jednak ta w podwórzu przy Piotrkowskiej 88 należy do
najciekawszych. Dodatkowo jej dach otwiera się na boki za pomocą
specjalnego mechanizmu.
Przy Piotrkowskiej 88 mieścił się pierwszy łódzki zakład naprawczy sprzętów
gospodarstwa domowego A. Karo. Firma wykonywała także różnego rodzaju roboty blacharskie.
"Rozwój", rok 1900.
"Goniec Łódzki", rok 1903.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1906.
Posiadał tutaj swój kantor ekspozycyjno-transportowy Józef Lwow.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.
W roku 1906 przy ulicy Długiej 81 (dziś ulica Gdańska) Józef Lwow wybudował dom z oficyną, a tuż obok niego kantor, którego przedłużeniem był magazyn. Właściciel zajmował się ekspedycją i handlem towarami.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1910.
Józef Lwow został przedstawicielem Towarzystwa Żeglugi Parowej "Kaukaz i Merkury"(najprawdopodobniej od ok. 1908 roku), firma funkcjonowała przy ulicy Długiej 81, posiadała składy towarowe i kantor ekspedycyjno-towarowy.
Kalendarz Informator, rok 1924.
Firma funkcjonowała jeszcze w okresie międzywojennym. Posiadała swoje przedstawicielstwo także przy ulicy Piotrkowskiej 55.
Przeczytaj w baedekerze:
Od 1910 roku przy Piotrkowskiej 88 mieściła się Warszawska fabryka gorsetów "Francoise".
Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1911.
Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1912.
Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1913.
Przeczytaj w baedekerze:
W okresie międzywojennym miał tu swój gabinet dentysta Józef Halpern.
"Głos Poranny", rok 1933.
....i doktor Maria Lewinsonowa, specjalizująca się w leczeniu chorób skórnych i wenerycznych:
.png)
"Głos Poranny", rok 1936.
"Głos Poranny", rok 1936.
W 1929 roku firma "Photomaton" zainstalowała przy Piotrkowskiej 88 prototyp kabiny do wykonywania zdjęć przez samych klientów.
"Głos Poranny", rok 1930.
W latach 30. XX stulecia mieścił się tutaj sklep Karola Jankowskiego będący składem wyrobów fabryki sukna z Bielska.
"Głos Poranny", rok 1936.
"Głos Poranny", rok 1937.
"Ilustrowana Republika", rok 1937.
W latach 20. i 30. XX wieku prowadziła tu swój elegancki i znany w Łodzi salon mód Róża Syrkisowa.
"Ilustrowana Republika". rok 1925.
"Głos Poranny", ro 1929.
"Głos Poranny", rok 1930.
.png)
"Głos Poranny", rok 1931.
"Głos Poranny", rok 1931.
"Głos Poranny", rok 1931.
"Ilustrowana Republika", rok 1932.
"Głos Poranny", rok 1935.
"Głos Poranny", rok 1937.
W latach 30. XX stulecia przy Piotrkowskiej 88 umieścił się salon samochodowy i skład fabryczny "Skody".
.png)
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1930.
.png)
(dawna numeracja ulicy Piotrkowskiej: nr.520 to dzisiejszy nr. 88,
przeczytaj w baedekerze:
"Dziennik Łódzki", rok 1892.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1893.
"Rozwój", rok 1897.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.
"Rozwój", rok 1900.
"Nowy Kurier Łódzki", rok 1912.
"Gazeta Łódzka", rok 1913.
Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1913.
Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1914.
"Rozwój", rok 1914.
"Rozwój", rok 1919.
Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.
Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.
Kalendarz Informator na rok 1923.
"Republika", rok 1924.
"Republika", 1924.
"Ilustrowana Republika", rok 1925.
"Republika", 1924.
"Republika", 1924.
"Republika", 1924.
Kalendarz Informacyjny, rok 1923.
"Ilustrowana Republika", rok 1926.
"Ilustrowana Republika", rok 1926.
"Ilustrowana Republika", rok 1928.
"Łódzki Głos Obywatelski", rok 1938.
"Ilustrowana Republika", rok 1927.
"Ilustrowana Republika", rok 1928.
"Ilustrowana Republika", rok 1928.
"Ilustrowana Republika", rok 1929.
"Głos Poranny", rok 1929.
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1936.
"Głos Poranny", rok 1938.
"Głos Poranny", rok 1937.
"Głos Poranny", rok 1937.
"Głos Poranny", rok 1937.
"Głos Poranny", rok 1937.
"Ilustrowana Republika", rok 1937.
"Głos Poranny", rok 1939.
Po II wojnie światowej:
"Dziennik Łódzki", rok 1945.
"Dziennik Łódzki", rok 1945.
"Dziennik Łódzki", rok 1946.
"Dziennik Łódzki", rok 1947.
"Dziennik Łódzki", rok 1946.
"Dziennik Łódzki", rok 1946.
"Dziennik Łódzki", rok 1948.
"Dziennik Łódzki", rok 1948.
"Dziennik Łódzki", rok 1947.
"Dziennik Łódzki", rok 1948.
"Dziennik Łódzki", rok 1985.
Kamienica przy Piotrkowskiej 88 nie należy do tych najbardziej urodziwych, ale ma bardzo interesujące klatki schodowe i przejście bramne:
Na zakończenie sensacyjnie:
"Dziennik Łódzki", rok 1885.
"Dziennik Łódzki", rok 1885.
"Rozwój", rok 1924.
źródła:
Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński. Ulica Piotrkowska. Spacer pierwszy.
Ulica Piotrkowska 88 w Łodzi. Historia posesji w latach 1824-1939. (piotrkowska-nr.pl)
Łódź - Kuczka z podwórza przy ul. Piotrkowskiej 88. Atrakcje turystyczne Łodzi. Ciekawe miejsca Łodzi (polskaniezwykla.pl)
Niepozorna kamienica z tradycją żydowską w tle – FABRYCZNA
Ulica Piotrkowska 88 w Łodzi. Historia posesji w latach 1824-1939. (piotrkowska-nr.pl)
Łódź - Kuczka z podwórza przy ul. Piotrkowskiej 88. Atrakcje turystyczne Łodzi. Ciekawe miejsca Łodzi (polskaniezwykla.pl)
Niepozorna kamienica z tradycją żydowską w tle – FABRYCZNA
"Rozwój", rok 1906.
