baedeker łódzki: 2025

Curriculum vitae (z łacińskiego bieg życia, przebieg życia) - daty z życia Łodzi - sukcesywnie i... subiektywnie uzupełniane, czyli wszystko po kolei…

1971
styczeń
15	- otrzymanie przez Akademicki Związek Sportowy nowej hali lekkoatletycznej z bieżnią toranową (polski tartan)
16	- przekazanie do użytku Łódzkich Zakładów Wytwórczych Kopii Filmowych (powstała nowoczesna fabryka kolorowej i czarnej taśmy filmowej)
	- rozpoczęcie przez Łódzkie Zakłady Wytwórcze Aparatury Elektromedycznej „Famed-1” produkcji polskiej kwarcówki nowego typu zw. Lampą Promieniowania Ultrafioletu i Podczerwieni „EMITA V-700” (zastosowanie w lecznictwie, profilaktyce i kosmetyce)
28	- oddanie do użytku pierwszego piętra Domu Handlowego przy rogu ul. Łanowej i ul. Kwiatowej na Teofilowie CZYTAJ: Dom handlowy TEOFIL.
30	- otwarcie przy ulicy Piotrkowskiej 6 pierwszego w Łodzi sklepu MHD branży wędkarskiej
luty
1	- otwarcie przy al. Kościuszki 36 lokalu „Pod Kuflem” (pierwsza w Łodzi pijalnia piwa przy stolikach, 60 miejsc)
	- strajki w siedmiu łódzkich zakładach (min. w Zakładach Przemysłu Bawełnianego im. J. Marchlewskiego oraz w Łódzkich Zakładach Przemysłu Bawełnianego im. Obrońców Pokoju; wysuwano głównie postulaty żądające podwyżki płac)
14	- w Teatrze Wielkim odbyło się spotkanie gości z Warszawy z łódzkim aktywem partyjnym i związkowym (min. uczestniczył w nim premier Piotr Jaroszewicz, przewodniczący CRZZ Władysław Kruczek, sekretarz KC PZPR Józef Tejchma)
	- podczas dramatycznego nocnego spotkania z 14 na 15 lutego premiera Jaroszewicza z robotnikami Zakładów Przemysłu Bawełnianego „Poltex” premier obiecał, ze nie będzie podwyżki cen (1 marca w całym kraju przywrócono ceny artykułów spożywczych sprzed 13 grudnia 1970 roku)
19	- ukazanie się pierwszego numeru „Informatora Kinowego” (wydawca: Miejski Zarząd Kin w Łodzi)
marzec
3	- otwarcie przy ul. Aleksandrowskiej 38 Domu Handlowego „Teofil” CZYTAJ: Dom handlowy TEOFIL.
	- powstanie w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym Działu Kultur Miejskich
kwiecień
1	- uruchomienie w parku im. 3-go Maja Miasteczka Komunikacyjnego Szkolnego Wojewódzkiego Ośrodka Sportowego CZYTAJ: PARK 3 MAJA - sportowo i rekreacyjnie.
7	- przekazanie do użytku nowego gmachu wydziału farmacji Akademii Medycznej przy ul. Narutowicza 120a
30	- przekazanie do użytku zajezdni autobusowej przy ul. Limanowskiego 147/149.
maj
9	- uroczyste odsłonięcie na terenie byłego dziecięcego obozu koncentracyjnego przy ul. Przemysłowej Pomnika Martyrologii Dzieci (projekt – rzeźbiarka Jadwiga Janus i inżynier architekt Ludwik Mackiewicz; pomnik odznaczono Orderem Krzyża Grunwaldu II klasy) CZYTAJ: Obóz dla dzieci i młodzieży polskiej przy ulicy Przemysłowej.
11	- pożar katedry św. Stanisława Kostki przy ul. Piotrkowskiej 263 CZYTAJ: ŁÓDZKA ARCHIKATEDRA
lipiec
20	- oficjalne otwarcie nowego gmachu Fabryki Firanek i Koronek im. Hanki Sawickiej „Fako” na Teofilowie
wrzesień
1	- wprowadzenie zakazu palenia na wszystkich dworcach kolejowych (w restauracjach, świetlicach, poczekalniach) oraz na przystankach ruchu podmiejskiego
23	- rozpoczęcie budowy stadionu Klubu Sportowego „Tęcza” przy ul. Karpackiej 61
październik
	- zainstalowanie w autobusach samoobsługowych kasowników nowego typu – dziurkujących (dziurkowały systemem pięciu otworów ułożonych w specjalny szyfr)
15	- osiedle Kurak otrzymało jako pierwsze gaz ziemny (planowano do 1972 roku wprowadzić gaz ziemny w całym mieście)
grudzień
	- pojawienie się nowych kiosków typu „PS-4”
	- rozpoczęcie realizacji „gierkowskiego” programu rozwoju i modernizacji Łodzi
1972
styczeń
	- opracowanie receptury nowej, nieścieralnej farby emulsyjnej oraz metody zaznaczania pasów za pomocą szkliwa (pierwszy raz zastosowano „szklane” zebry na ul. Rzgowskiej i na ul. Dachowej)
22	- otwarcie przy ul. Żeligowskiego 7/9 Muzeum Wojskowej Służby Zdrowia przy WAM (eksponaty – min. mundury, dokumenty, sprzęt medyczny)
	- otwarcie w dawnej pijalni piwa przy ul. Piotrkowskiej 92 drugiego w Polsce, po Katowicach, baru szybkiej obsługi „Bistro” CZYTAJ: PIOTRKOWSKA 92. Kazimierz Olszowski, Eliasz Abkin, Chaim Lajb Poznański i inni...
kwiecień
12	- pojawienie się na ulicach prototypowego zestawu wagonów tramwajowych (sterowane automatycznie drzwi, nowy sposób oznakowania: zamiast okrągłej tarczy na górze – kwadratowa, podświetlana tablica w połowie wysokości wagony, w wagonach samoobsługa)
	- powstanie pierwszej w kraju automatycznej myjni wagonów tramwajowych w zajezdni tramwajowej przy ul. Pabianickiej 215 (Chocianowice)
maj
25	- otwarcie w salach wystawowych „Textilimpexu” Piierwszego Ogólnopolskiego Triennale Tkaniny Przemysłowej i Unikatowej
lipiec
	- otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 89 pierwszego w Łodzi „malborskiego” sklepu obuwniczego (sprzedaż odbywała się tradycyjnie: wybrane przez klienta obuwie podawał sprzedawca, ale ekspozycja towaru obejmowała cały asortyment obuwia znajdujący się w magazynie na zapleczu) CZYTAJ: PIOTRKOWSKA 89 – dawna kamienica Fryderyka Klosse.
sierpień
23	- początek akcji wprowadzenia w Śródmieściu tzw. „zielonej fali” (jako pierwsze zsynchronizowanym systemem sterowania objęto skrzyżowania ulic: Rewolucji 1905 r. i Wschodniej, Piotrkowskiej i A. Próchnika oraz Zachodniej i A. Próchnika; pierwsza w Łodzi „zielona fala” funkcjonowała w oparciu o szafy sterownicze z Zakładów Wytwórczych Urządzeń Sygnalizacyjnych w Katowicach)
30	- otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 165 Domu Handlowego PSS „Central”
październik
20	- powstanie na osiedlu uniwersyteckim przy ul. P. Lumumby rozgłośni studenckiej nadającej program przez kabel do głośników w pokojach (utworzono ją z trzech pojedynczych radiowęzłów akademikowych)
listopad
27	- pojawienie się na ulicach pierwszego patrolowego radiowozu gaśniczego
30	- pojawienie się na ulicach samobieżnych zamiatarek ulicznych ZU-2, napędzanych hydraulicznie przy pomocy silnika samochodu osobowego Syrena (wynalazek zespołu pod kierownictwem inżyniera L. Frącali i inzyniera K. Kobrynia, producent „WUKO” przy ul. Okopowej)
grudzień
	- otrzymanie przez Łódzkie Pogotowie Ratunkowe karetki zwanej umownie „N” przeznaczonej do przewozu noworodków (wyposażenie – min. inkubator, ponadto Łódzkie Pogotowie otrzymało cenną aparaturę kardiologiczną: trzy przenośne, bateryjne węgierskie kardioskopy do obserwacji serca i duński defibrylator)
1973
styczeń
1	- początek działalności placówki projektowej Pracowni Konserwacji Zabytków
18	- przekazanie do użytku pierwszej w Łodzi krytej strzelnicy (trzy stanowiska, odległość od tarczy 40 metrów; organizator – Koło Ligi Obrony Kraju w Przędzalni Czesankowej im. Gwardii Ludowej „Polmerino”)
20	- pierwsza w Łodzi prezentacja auta Fiat 126 p (auto przejechało ulicą Piotrkowską z Rynku Staromiejskiego do pl. Wł. Reymonta, potem jednego „malucha” prezentowano na balu sportowców w Hali Sportowej oraz w gmachu I Oddziału PKO przy al. Kościuszki 15, a dwa – w łódzkich zakładach pracy) CZYTAJ: PRL i... motoryzacja w Łodzi
25	- zainstalowanie w Instytucie Ekonometrii i Statystyki Uniwersytetu Łódzkiego elektronicznej maszyny cyfrowej „Odra 1013” (służyła do celów dydaktycznych)
30	- przekazanie do użytku nowoczesnej odlewni metali kolorowych (wyposażenie – min. elektryczne piece indukcyjne)
luty
22	- uroczyste otwarcie przy ul. Wólczańskiej 51 Domu Ekonomisty CZYTAJ: Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT i Dom Technika w Łodzi.
marzec
8	- podpisanie umowy o wzajemnej współpracy naukowo-badawczej między Uniwersytetem im. Józefa Attila w Szeged a Uniwersytetem Łódzkim
10	- uruchomienie nowej centrali telefonicznej w dzielnicy Teofilów (była to centrala automatyczna systemu krzyżowego produkcji polskiej o pojemności 4.000 numerów, zawierająca numerację o liczbie kierunkowej 8)
	- powstanie banku tkanek (w Polsce istniały wówczas dwa takie banki: jeden w Warszawie, drugi w Katowicach)
	- otrzymanie przez Ośrodek Szkolenia zawodowego Kierowców Ligi Obrony Kraju przy ul. Piotrkowskiej 125 podobnego do wnętrza kabiny samochodowej urządzenia dydaktycznego tzw. auta-tranżera (pozwalało opanować kandydatom na kierowców pierwszych odruchów sensownego manipulowania za kierownicą; był to pierwszy w Łodzi mechanizm do nauki jazdy; autorzy – W. Płużański i Z. Stefanowski)
kwiecień
9	- otwarcie pierwszej w Europie Szkoły Ratownictwa przy Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego
22	- nadanie przez Łódzką Rozgłośnię Polskiego Radia po raz pierwszy stereofonicznego programu radiowego CZYTAJ: Doktor Pinkus i historia Pogotowia Ratunkowego w Łodzi.
maj
1	- oficjalne otwarcie Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego im. Mikołaja Kopernika przy ul. Pabianickiej 62
2	- oddanie telewizyjnego studia uczelnianego na Marysinie dla Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera
lipiec
19	- otwarcie przy ul. Konstantynowskiej 8/10 Miejskiego Ogrodu Botanicznego CZYTAJ: Ogród botaniczny/ogród japoński 🌿🌿 Zegary pełne słońca. Ogród botaniczny 🌳🌞 Skansen Roślinny w Ogrodzie Botanicznym 🌳🌳🌻 Labirynt naturalny z żywopłotu w Ogrodzie Botanicznym 🍀
28	- odsłonięcie na gmachu ratusza przy pl. Wolności 1 pamiątkowej tablicy z tekstem: „Ex navicula navis 1423-1823-1973. 550 rocznica nadania przez króla Władysława Jagiełłę praw miejskich osadzie Lodzia oraz 150 rocznica sprowadzenia przez rząd Królestwa Polskiego pierwszych tkaczy”. CZYTAJ: PIOTRKOWSKA 1 i.... PLAC WOLNOŚCI 1.
sierpień
1	- otwarcie Fabryki Domów na Dąbrowie
grudzień
	- oddanie do użytku pierwszego w Łodzi podziemnego przejścia dla pieszych pod skrzyżowaniem ulic: J. Kilińskiego, R. Traugutta i Składowej
1974
styczeń
	- urządzenie w pomieszczeniach TRS Widzew nowoczesnego gabinetu odnowy przeznaczonego dla sportowców
10	- otwarcie przy Piotrkowskiej 71 sklepu z wyrobami włókienniczymi japońskiej firmy „Teijin” (sprzedaż wyłącznie za dewizy) CZYTAJ: PIOTRKOWSKA 71 – kamienica Juliusza Pfeiffera: księgarnie, Dom Sztuki, "Łódź w pigułce" i... sklep z wędlinami.
luty
	- otrzymanie przez Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne angielskiej aparatury do określania wieku zabytków metodą radiowo-węglową (była to pierwsza tego typu aparatura w muzealnictwie polskim)
4	- pojawienie się na ulicach miasta nowoczesnych tramwajów przegubowych (182 pasażerów; producent - „Konstal” w Chorzowie)
marzec
10	- zainstalowanie, po wielu latach oczekiwań, na stadionie piłkarskim Łódzkiego Klubu Sportowego zegara elektrycznego z tablicą świetlną
	- opracowanie technologii produkcji modyfikowanego włókna poliestrowego – dilana, dającego doskonałe efekty w połączeniu z wełną (nowa tkanina – odporna na gniecenie, bardziej miękka od wełny)
	- rozpoczęcie w łódzkich zakładach akcji ustalania grup krwi i oznakowania ich w dowodach osobistych (pierwsi zostali zgłoszeni do ustalania grup krwi pracownicy Zakładów Przemysłu Wełnianego „Lodex”)
18	- otrzymanie przez Państwową Wyższą Szkołę Filmową, Telewizyjną i Teatralną im. Leona Schillera nowoczesnego studia telewizyjnego i wozu transmisyjnego
28	- umowa o współpracy Uniwersytetu Łódzkiego z Wyższą Szkołą Techniczną w Karl-Marx-Stadt
kwiecień
	- wprowadzenie w ostatnich klasach szkół podstawowych, zawodowych i średnich nauki o organizacjach młodzieżowych (szkoły łódzkie pierwsze w Polsce wprowadziły takie lekcje)
6	- otwarcie w Szpitalu im. dra K. Jonschera jednego z najnowocześniej wyposażonego oddziału intensywnej terapii CZYTAJ: Doktor Karol Jonscher - łódzki Judym?
7	- uruchomienie w Politechnice Łódzkiej nowego kierunku – fizyki technicznej
9	- rozpoczęcie na ulicach Łodzi realizacji zdjęć plenerowych do filmu „Ziemia Obiecana” według powieści Władysława Reymonta, w reżyserii Andrzeja Wajdy CZYTAJ: WIELKI FILM O ŁODZI
	- wprowadzenie nowego systemu organizacji ruchu kołowego wzdłuż ulicy Piotrkowskiej (przez skrzyżowanie można było jechać prosto wyłącznie z pasa środkowego, pas lewy i prawy służył do jazdy wyłącznie gdy się chciało skręcić)
11	- powstanie Ogólnołódzkiego Klubu Honorowego Dawcy Krwi (siedziba – Piotrkowska 236)
24	- wykonanie przez zespół łódzkiego „Inwestprojektu” projektu osiedla domków jednorodzinnych w rejonach ul. Pienistej, Rogów i ul. Rojnej
29	- przekazanie do użytku gmachu Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Henryka Wieniawskiego przy ul. Sosnowej 9 (sala koncertowa – 370 miejsc, sala kameralna, 32 pokoje do gry indywidualnej, sale do rytmiki; projekt – mgr inż. architekt K. Sosnowska)
30	- uroczyste przekazanie Państwowego Domu Rencistów „Włókniarz” przy ul. Krzemienieckiej 7/9 - wprowadzenie w pierwszym w Polsce firmowym sklepie Zakładów Tekstylno-Konfekcyjnych „Teofilów” przy ul. Zachodniej 23 do sprzedaży modnego bistoru
maj
2	- decyzja Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej o utworzeniu w Łodzi tzw. telefonu zaufania
4	- otwarcie przy pl. Wolności 7 kawiarni „Pod Kurantem” 996 miejsc + 20 na tarasie)
25	- uruchomienie automatycznej telefonicznej informacji kolejowej (informacje o odjazdach pociągów podawane były z taśmy magnetofonowej)
27	- decyzja o budowie osiedla Widzew-Wschód dla Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Bawełna”)
czerwiec
13	- wyłączenie ulicy S. Moniuszki z ruchu kołowego CZYTAJ: PASAŻ LUDWIGA MEYERA i... biblioteka multimożliwości.
23	- zatknięcie na szczycie największego łódzkiego wieżowca przy ul. F. D. Roosevelta tradycyjnej wiechy
lipiec
1	- otwarcie Biura zamiany Mieszkań Spółdzielczych (prowadziło również rejestrację wszystkich kandydatów do łódzkich Spółdzielni Mieszkaniowych) - wprowadzenie na ulicach Śródmieścia nowych zasad organizacji ruchu drogowego (zlikwidowanie ruchu tranzytowego przez ul. Piotrkowska i pl. Wolności, zachowano jedynie komunikację autobusową)
8	- decyzja o zrobieniu ze stacji Łódź-Olechów największej stacji rozrządowej w kraju (47 torów relacyjnych, nowoczesna lokomotywownia, wagonownia i myjnia)
10	- przystąpienie do montażu gigantycznego transformatora sieciowego o mocy 250 MVA z Łódzkich Zakładach „Elta”
17	- zainstalowanie na skrzyżowaniu ul. Ogrodowej i ul. Zachodniej pierwszej w Łodzi wiszącej sygnalizacji do kierowania ruchem
20	- przekazanie do użytku Zakładów TK „Teofilów” - oddanie do użytku hali Rzemieślniczego Klubu Sportowego „Resursa” przy ul. Letniej CZYTAJ: ŁÓDZKA RESURSA
	- otwarcie przy pl. Wolności salonu „Cepelii” - zakończenie budowy zegara słonecznego w parku Staromiejskim CZYTAJ: Zegar słoneczny w Parku Staromiejskim.
sierpień
9	- opracowanie w Łódzkiej Fabryce Maszyn Jedwabniczych „Majed” pierwszej całkowicie polskiej konstrukcji tzw. skręcarki fantazyjnej (służyła do produkcji przędz ozdobnych)
20	- powstanie Klubu Społecznych Kronikarzy przy organizowanym Muzeum Historii Miasta Łodzi (tworzenie kroniki filmowej Łodzi)
	- zamontowanie na 15 najruchliwszych skrzyżowaniach urządzeń do sterowania światłami ruchu ulicznego (producent: Zakłady Aparatury Elektrycznej „Ema-Elester”)
wrzesień
5	- w kinie „Bałtyk” odbyła się premiera filmu fabularnego „Potop” według powieści Henryka Sienkiewicza, w reżyserii Jerzego Hoffmana
30	- uruchomienie Fabryki Dywanów „Dywilan”
październik
1	- uroczyste otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 22 pierwszego w Polsce sklepu Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej, urządzonego w całości przez firmę szwajcarską CZYTAJ: PIOTRKOWSKA 22 - otwarcie na wydziale ekonomiczno-socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego nowego kierunku – gospodarka miejska
4	- otwarcie Pałacu Ślubów w XIX-wiecznym pałacyku przy pl. Niepodległości CZYTAJ: Willa Ernsta Leonhardta - ulica Pabianicka 2. Firma Ernsta Leonhardta – ulica Rzgowska 17.
	- powrót łódzkiej wyprawy alpinistycznej w Andy (łódzcy alpiniści zdobyli 8 pięciotysięczników w Boliwii i Peru, zdobyli dziewiczy szczyt 5.650 m npm w Andach peruwiańskich, który został nazwany Nevada-Łódź)
listopad
8	- rozpoczęcie w kinach Łodzi i województwa łódzkiego wyświetlania monotematycznego wydania Polskiej Kroniki Filmowej nr 45a w całości dotyczącego Łodzi i Ziemi Łódzkiej
17	- oddanie do użytku nowego Domu Akademickiego przy al. Politechniki (szesnastopiętrowy, pokoje dwu- i trzyosobowe dla 600 studentów)
grudzień
19	- pojawienie się pierwszej butelki Pepsi-Coli, napoju wyprodukowanego w Łódzkiej Wytwórni przy ul. Błońskiej (jeszcze przed całkowitym zakończeniem budowy zakładu, od 1 stycznia do 30 czerwca 1975 roku wyprodukowano 13.500.000 butelek napoju)
31	- powstanie Zespołu Filmowego „Łódź” (kierownik artystyczny Bogdan Poręba)
1975
styczeń
2	- wprowadzenie w łódzkich przedszkolach gimnastyki korekcyjnej
11	- otwarcie przy zbiegu ul. Piotrkowskiej i ul. G. Narutowicza Klubu Gier Automatycznych „Maxim” CZYTAJ: PIOTRKOWSKA 98 – magazyn konfekcyjny Emila Schmechela i Dom Buta.
16	- uroczyste otwarcie przy ul. Bocznej 5 Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk CZYTAJ: Profesor Jan Michalski i... dom przy ulicy Tylnej.
18	- robocza premiera filmu „Ziemia Obiecana” w reżyserii Andrzeja Wajdy CZYTAJ: WIELKI FILM O ŁODZI
luty
12	- utworzenie w Łódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej pierwszej w Polsce Pracowni Ochrony Środowiska przed Czynnikami Rakotwórczymi
	- oddanie do użytku kombinatu gastronomicznego „Kaskada” przy ul. Narutowicza 7/9 (około 700 miejsc)
26	- otwarcie dwóch nowych supersamów PSS: na osiedlu Dworzec-Chojny i na osiedlu Retkinia
marzec
1	- rozpoczęcie przy ul. Lodowej na Dąbrowie prac przygotowawczych dla budowy drugiej łódzkiej fabryki domów (budowę rozpoczęto 17 kwietnia)
maj
	- otwarcie przy ul. B. Limanowskiego kina „Iwanowo”
czerwiec
22	- odsłonięcie w parku na Zdrowiu monumentalnego Pomnika Czynu Rewolucyjnego (podczas Rewolucji 1905 roku wykonywano tutaj wyroki śmierci wydane przez carski sąd wojenny na strajkujących łódzkich włókniarzy) CZYTAJ: POMNIK CZYNU REWOLUCYJNEGO
lipiec
20	- wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę osiedla Widzew-Wschód
październik
	- otwarcie na wydziale elektrycznym Politechniki Łódzkiej studiów elektronicznych przeznaczonych dla projektantów, konstruktorów i specjalistów eksploatacji aparatury elektronicznej
	- powstanie harcerskiego zespołu artystycznego „Krajki”
	- utworzenie, na podstawie Zarządzenia nr 43/75 Prezydenta miasta Łodzi, Muzeum Historii Miasta Łodzi (siedziba w pałacu I. K. Poznańskiego przy ul. Ogrodowej 15; dyrektor Wojewódzki Konserwator Zabytków Antoni Szram) - rozpoczęcie budowy Śródmiejskiej Dzielnicy Mieszkaniowej – tzw. „Manhattanu” - utworzenie, na podstawie reformy administracyjnej, województwa miejskiego łódzkiego (najmniejsze i najgęściej zaludnione w Polsce, objęło 8 miast: Łódź, Aleksandrów, Głowno, Konstantynów, Ozorków, Pabianice, Stryków, Zgierz i 9 gmin wiejskich)