Pomnik
upamiętniający Leona Schillera – cenionego reżysera teatralnego,
krytyka i teoretyka – jednego
z najwybitniejszych i najwszechstronniejszych twórców teatru
polskiego XX wieku.
Rzeźba
stoi w pasażu im. Leona Schillera.
Leon
Schiller (Leon
Jerzy Wojciech Schiller de Schildenfeld, 1887-1954)
-reżyser,
inscenizator, dyrektor Teatru im. Bogusławskiego, a po wojnie Teatru
Polskiego,
pedagog, działacz teatralny, kompozytor, pieśniarz, tłumacz,
krytyk i historyk teatru, twórca scenariuszy teatralnych i
słuchowisk radiowych, poseł
na Sejm Ustawodawczy z ramienia PPR, a potem PZPR.Zasłynął
interpretacjami dramatów Mickiewicza
np.
„Dziadów”w Teatrze
Polskim w Warszawie (1934);
wystawiane wcześniej we Lwowie
(1932),
Wilnie
(1933)
oraz później w Sofii
(1937).
Leon
Schiller pozostaje jedną z najważniejszych postaci łódzkiego i
polskiego teatru – był rektorem łódzkiej Państwowej Szkoły
Teatralnej (obecnie PWSFTviT), redaktorem naczelnym pism takich jak
„Łódź Teatralna”, „Teatr” i „Pamiętnik Teatralny”, a
także dyrektorem łódzkich teatrów – Teatru Jaracza i Teatru
Powszechnego.
Pomnik odsłonięto 27 marca 1982 roku – w Międzynarodowy Dzień Teatru. Jego powstanie było możliwe dzięki zbiórce pieniędzy przeprowadzonej przez Towarzystwo Przyjaciół Łodzi, z inicjatywą wsparcia wystąpił Kazimierz Dejmek.
"Dziennik Łódzki", rok 1982.
Autorem
rzeźby jest Antoni Biłas, wykonał ją z granitu i przedstawił
postać Schillera w todze – symbolu wiedzy i autorytetu
artystycznego. Pomnik ma ok. 3 metrów wysokości.
Antoni
Biłas (1921-1997) –
polski rzeźbiarz.
(źródło
fotografii: zbiory Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi)
Antoni
Biłas ukończył studia w Instytucie Sztuk Pięknych we Lwowie u
profesora Mariana
Wnuka;
dyplom uzyskał w Akademii
Sztuk Pięknych w Warszawie.
W 1945 roku przyjechał do Łodzi. Należał do Związku
Polskich Artystów Plastyków.Wybrane
realizacje artysty w Łodzi i regionie łódzkim:
1960
– Pomnik-Mauzoleum
– Radogoszcz.
Pomnik-Mauzoleum w miejscu obozu hitlerowskiego w Radogoszczu w
Łodzi. Pomnik wykonany w betonie i metalu. Biłas
jest autorem betonowego
pomnika, płaskorzeźby
i elementów bramy z metalu.Przeczytaj w baedekerze:
1960
– Pomnik
Tadeusza Kościuszki w Łodzi. Była to odbudowa
pomnika
w starym, przedwojennym kształcie; realizację
odtworzył zespół
artystów
rzeźbiarzy:
Mieczysław
Lubelski (ten
sam twórca, który projektował go 30 lat wcześniej), Antoni Biłas,
Elwira
i Jerzy Mazurczykowie.
Fundusze na ten cel pochodziły ze składek społecznych.Przeczytaj w baedekerze:
28
września 1969 – Pomnik
Stu Straconych w Zgierzu. Napis na pomniku brzmi: ”Stu Polakom bestialsko
zamordowanym przez hitlerowskiego okupanta 20.III.1942 r.
Społeczeństwo miasta Zgierza” 20 marca 1942 r. Niemcy spędzili
siłą około 6 tysięcy osób na dawny plac stodół (ówczesne
wysypisko śmieci) i na ich oczach rozstrzelano 100 (96 mężczyzn i
4 kobiety) niewinnych Polaków. Był to odwet za zastrzelenie dwóch
SS-Mannów przez sierżanta Wojska Polskiego Józefa
Mierzyńskiego. Ciała
rozstrzelonych wywieziono do lasu lućmierskiego i tam je pogrzebano.
Dla uczczenia ofiar zbrodni nazistowskich społeczeństwo Zgierza w
miejscu egzekucji przy zbiegu ulic Piątkowskiej i J. Piłsudskiego
wzniosło pomnik.Przeczytaj w baedekerze:
27
marca 1982 – Pomnik
Leona Schillera w Łodzi. Rzeźba
wykonana w granicie. Monument powstał dzięki składkom mieszkańców
Łodzi z inicjatywy Kazimierza Dejmka.
1983
– Pomnik
tańczącej pary w Łodzi wykonany
w betonie. Dwie postacie połączone w fantazyjnej figurze tanecznej; rzeźba znajduje się przy rondzie Sybiraków na
Widzewie.
"Dziennik Łódzki", rok 1984.
W
2022 roku rozpoczęto prace rewitalizacyjne pasażu Schillera –
część inwestycji obejmowała przesunięcie pomnika o około
półtora metra, by umożliwić umieszczenie wokół niego fontanny
posadzkowej i wprowadzenie więcej zieleni. Remont pasażu zakończono
w 2023 roku.
Fot.
archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzioraz
stron: "Dziennik Łódzki", rok 1990.
Fot.
współczesne Monika CzechowiczPrzeczytaj
jeszcze:
.JPG)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz