środa, 29 kwietnia 2020

Łódź dwieście lat temu, pierwsi osadnicy i umowa zgierska.

Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej, 
część Centralnego Muzeum Włókiennictwa.

Łódź z początkiem XIX wieku zmieniała charakter rolniczy w przemysłowy, ale do przekształcenia Łodzi w miasto fabryczne, potrzebni byli fachowcy. Postanowiono sprowadzić ich z Saksonii, Śląska, Czech i Prus.
Wpisanie w 1820 roku Łodzi, Zgierza, Podrzeczy, Gostynina i Dąbia na listę osad fabrycznych stworzyło warunki do rychłego napływu do nich dużej ilości zagranicznych fachowców.

Kierunki  napływu fachowców do Królestwa Polskiego 
(opr. Jan Kanty Chrzanowski)

Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej.

Jako pierwszy pojawił się w Łodzi w 1821 roku piekarz Fryderyk Wilhelm Daun z Reinershoff w Poznańskiem. Nie udzielono mu pożyczki, dlatego powrócił do domu.
Drugim kandydatem na osadnika był stolarz Jan Pluciński z Gniezna. On również nie pozostał w mieście.
W 1822 roku przybyli dwaj postrzygacze wełny, Gottlieb i Ritter, także nie zostali w mieście.
Do końca 1822 roku w Łodzi nie było jeszcze żadnego cudzoziemca.

Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej.

W 1823 roku rozpoczął się napływ osadników. Do grudnia tego roku przybyło dziewięciu majstrów tkackich z własnymi warsztatami (byli wśród nich Josef i Christofer Krauze) oraz dziewięciu murarzy.

Izba warsztatowa w domku tkacza. Krosno rękodzielnicze z urządzeniem przerzutowym Key'a. Profesjonalne, najwydatniejsze krosno rzemieślnicze do tkanin bawełnianych i lnianych o splocie płóciennym
(Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej)

W 1824 roku do Łodzi przybył Ludwik Sperling, który został pierwszym dzierżawcą cegielni rządowej. W 1825 roku w nowo wybudowanych domach przy ulicy Północnej osiedlili się: Christian Schlangel, Christian Fiedler, Beniamin Pietsch, Johann Stramel, Peter Radke, Peter Muttreich, Johann Werner, Samuel Felsch, Johann Fiedler, Johann Modro, Gottlieb Seiberlich. Osadnikom towarzyszyły rodziny. 


Do 1830 roku w osadzie Nowe Miasto osiedliło się 141 rodzin, w sumie 1008 osadników.

Przyszłym osadnikom gwarantowano pomoc finansową (pożyczki), place na wieczystą dzierżawę, darmowe drewno z pobliskich lasów, tanią cegłę z rządowej cegielni, zwolnienie z podatków, opłat i czynszów przez 6 lat, zwolnienie z ceł przywozowych i ze służby wojskowej.
W ciągu 8 lat Łódź otrzymała 65% wszystkich funduszy przeznaczonych na rozwój województwa mazowieckiego, to jest kwotę 585 892 zł, z czego pożyczki otrzymali: Seanger - 6 tysięcy i 5,5 tysiąca zł, Wendisch - 144 tysiące zł, Kopisch - 110 tysięcy zł, Rundziecher - 58 tysięcy zł, Lange - 40 tysięcy zł. Pożyczek tych nigdy nie zwrócili.


Ulica Tymienieckiego jest śladem dawnego Rynku Bielnikowego,  tu znajduje się najstarszy budynek przemysłowej Łodzi – Bielnik Kopischa.
Budynek został wzniesiony przez władze rządowe Królestwa Polskiego w 1825 roku z przeznaczeniem na manufakturę włókienniczą. Mieściły się tu: bielnik, krochmalnia, suszarnia, folusz i magiel. Jest to najstarszy zachowany obiekt fabryczny w Łodzi.
Budynek określany często jako bielnik w rzeczywistości stanowił jedynie część zakładu bielnikowego założonego w dolinie rzeki Jasień przy ulicy Św. Emilii (obecnie bpa W. Tymienieckiego) z inicjatywy władz Królestwa Polskiego w latach 1824-1826.
Rajmund Hiacynt Rembieliński (1775-1841)

Podstawą do osiedlenia się przybyszy była tak zwana umowa zgierska, regulująca prawa i obowiązki osadników i miasta. 
Inicjatorem opracowania zasad określających prawa i obowiązki przybyszy był Rajmund Rembieliński, który 28 lutego 1821 roku pisał w tej sprawie do Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. 


W 2015 roku, w 592 rocznicę nadania Łodzi praw miejskich, odsłonięto pomnik Rajmunda Rembielińskiego. Pomnik stanął na terenie centrum Sukcesja, przy skrzyżowaniu al. Politechniki i ulicy Rajmunda Rembielińskiego. Autorką pomnika jest Zofia Władyka-Łuczak. 


Zgierz. Park Kulturowy - Miasto Tkaczy.

Ponieważ Zgierz posiadał już praktykę w osadzaniu przybyszy na swoim terenie - gdyż od 1817 roku zamieszkało tu 23 majstrów sukienniczych - 30 marca 1821 roku spotkano się w tym mieście i opracowano takie zasady i nazwano je umową zgierską.
Sygnatariuszami umowy byli:
- ze strony sukienników: Viertel - fabrykant z Rogoźna, Seanger - farbiarz z Chodzierzy, Teske - farbiarz z Szamotuł;
- ze strony rządowej: Klemens Witkowski - komisarz Wydziału Administracyjnego Komisji Województwa Mazowieckiego.

Zgierz. Park Kulturowy - Miasto Tkaczy.

W myśl umowy każdy z przybyłych wypełniał protokół deklaracyjny, w którym zobowiązywał się osiąść w mieście, utrzymywać w ciągłym ruchu "fabrykę" (warsztat sukienniczy) i na wybranym placu w osadzie wybudować dom kryty dachówką. 
Umowa posłużyła jako wzór dla innych miast i osad rządowych przy określaniu warunków osadnictwa w Królestwie Polskim.
Protokół deklaracyjny osadnika 
(zbiory Muzeum Miasta Łodzi)

Zgierz. Park Kulturowy - Miasto Tkaczy.

Oto ważniejsze paragrafy umowy zgierskiej:
Par.2. 
Każdy nowo osiedlający sukiennik zagraniczny mieć będzie wyznaczoną i nadaną dla siebie osadę, która w placu i na budowlę i w ogrodzie zawiera półtorej miary chełmińskiej.
Par.3.
Osady te pierwszym nabywcom nadawane będą bez opłaty wkupnego, z obowiązkiem jednakże zabudowania ich w przeciągu najdalej dwóch lat.
Par.4.
Ponieważ osady te na wieczny czynsz nadane będą, wolno przeto będzie każdemu nabywcy i sukcesorom zarządzić niemi podług woli własnej, bez innych zastrzeżeń, jak tylko które niżej są uczynione.
Par.5.
Czynsz roczny ustanowiony jest ostatecznie na złotych polskich od morgi chełmińskiej, co czyni od jednej osady półtora morgi zawierającej, złotych polskich piętnaście.
Par.6.
Czynsz ten po upływie sześciu lat wolnych, ma być regularnie w miesiącu listopadzie każdego roku do kasy miejskiej opłaconym.
Par.10.
Pierwszym nowo osiedlającym zagranicznym fabrykantom, dla odbudowania swych osad, drzewo potrzebne na domy mieszkalne z najbliższych borów rządowych bezpłatnie wydane będzie.
Par.11.
Co do cegły, ta z cegielni miejskiej, tylko podług wyłożonych kosztów na fabrykacyę będzie sprzedawaną, a cena jej za 1000 sztuk pięciu talarów przenosić nie będzie.
Par.14.
Przez ubieg lat sześciu, nowo osiedleni wolnemi są od wszelkiego rodzaju ciężarów publicznych, podatków, posług, a nawet czynszu gruntowego.
Par.17.
Osiadający zagraniczni fabrykanci używać będą tych samych przywilejów i praw, jakie służą dawnym mieszkańcom miasta, tak co do użytku z propinacyi miejskiej, pastwiska jako i innych dobrodziejstw, z zachowaniem praw krajowych.
Par.20.
Między przybyłymi fabrykantami utworzony będzie cech sukienniczy, podług egzystujących przepisów krajowych.
Par.21.
Towarzystwo strzeleckie może być urządzone, z zastosowaniem się do powszechnego prawa, ale przez Rząd jako prywatne uważane będzie.
Par.22.
Całemu cechowi sukienniczemu na urządzenie foluszu, odstąpiony będzie młyn Rządowy, zaraz przy nowej drodze stojący.
Par.32.
Wedle istniejących postanowień rządu, przybywający z zagranicy rzemieślnicy, wraz z dziećmi za granicą zrodzonymi, a do kraju sprowadzonemi, są od popisu wojskowego zwolnieni.
Par.33.
Dzieci wszakże w kraju spłodzone uważać się będzie za krajowców i według istniejących praw, w tym tylko przypadku wolnemi od wojska być mogą, jeżeli udowodnią, iż są jedynakami, lub jeśli pożytecznego wyuczyli się rzemiosła.
Par. 34.
Wszyscy nowo osiedli, skoro złożą przysięgę wierności, nabędą praw obywatelskich, mieć będą udział w reprezentacji politycznej.
Par.37.
Gdy miasto Łódź posiada przywilej na 12 jarmarków, przeto za urządzeniem nowej osady, sześć z tych przeniesione tamże będzie.
Par. 38.
Żadnemu żydowi nie będzie wolno w nowej osadzie ani mieszkać, ani posiadłości jakiej nabywać.
Par.42.
Wolno będzie przybywającym sprowadzić Aptekarza, Doktora, którzy jeżeli będą zagraniczni i wykwalifikowani z posiadanej nauki, również mieć będą nadane posady, pod temiż samemi co wyżej dobrodziejstwami.
Pieczęć miasta Zgierza z 1778 roku
(zbiory Muzeum Miasta Zgierza)

Zgierz. Park Kulturowy - Miasto Tkaczy.

źródło:
Jan Kanty Chrzanowski. Historia Łodzi do 1865 roku.

Przeczytaj jeszcze:
W HOŁDZIE DLA RAJMUNDA REMBIELIŃSKIEGO 
MUZEUM WŁÓKIENNICTWA W ŁODZI – SKANSEN ARCHITEKTURY DREWNIANEJ. 
ZGIERZ. PARK KULTUROWY - MIASTO TKACZY. 
ZGIERZ - MIASTO TKACZY/ FILM
BIELNIK KOPISCHA 
... gdzie ulica, a gdzie żyto, ...czyli o początkach Łodzi przemysłowej.
Za rogatkami miasta..., czyli krótko o miejscach, które nie były kiedyś Łodzią 
"Żadnemu Żydowi nie będzie wolno w nowej osadzie mieszkać...", czyli rzecz o rewirze żydowskim w Łodzi


Fot. Monika Czechowicz 

poniedziałek, 27 kwietnia 2020

.... łódzkie przepowiednie? 😉

"Łodzianka", rok 1910.

Zbiory Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

niedziela, 26 kwietnia 2020

CURRICULUM VITAE (lata 1950-1955)

Curriculum vitae (z łacińskiego bieg życia, przebieg życia) - daty z życia Łodzi - sukcesywnie i... subiektywnie uzupełniane, czyli wszystko po kolei…


1950
styczeń
1 - wejście w życie uchwały Komitetu Ministrów do Spraw Kultury o przekształceniu Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi w Państwową Wyższą Szkołę Filmową CZYTAJ TUTAJ
- zmiana nazwy Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łodzi w Miejską Bibliotekę im. Ludwika Waryńskiego 
CZYTAJ TUTAJ
- zmiana form organizacji muzeów samorządowych (placówki te na terenie Łodzi i województwa łódzkiego zostały przekazane Ministerstwu Kultury i Sztuki)
- wprowadzenie przez pocztę zniżki na abonament telefoniczny (z 600 zł na 500) dla ludzi pracy
- utworzenie Miejskiego Przedsiębiorstwa Drogowego
24 - otwarcie Poradni Ochrony Macierzyństwa i Zdrowia Dziecka w północnej dzielnicy Łodzi (w każdym komisariacie Milicji Obywatelskiej utworzono po dwie poradnie: jedną przeznaczoną dla dzieci zdrowych, drugą dla dzieci chorych)
- otwarcie na podstawie rozporządzenia Ministra Przemysłu Lekkiego, pierwszego Studium Ekonomiczno-Przemysłowego przeznaczonego dla robotników i pracowników przemysłu odzieżowego i dziewiarskiego
30 - otwarcie przy ulicy Józefa Stalina 18 pierwszego w Łodzi sklepu branży guzikarskiej Centrali Handlowej Przemysłu Odzieżowego
31 - liczba mieszkańców Łodzi – 626. 982.


- powołanie w lokalu Politechniki Łódzkiej stałej poradni dla racjonalizatorów
- otwarcie przy ul. Ogrodowej 26 Pierwszej Rejonowej Poradni Lekarskiej Ogólnej „eksperymentalnej” (działała przy Państwowych Zakładach Przemysłu Bawełnianego nr 2, 19 stycznia nastąpiło otwarcie gabinetu dentystycznego)
- pierwsze naukowe posiedzenie nowo powstałego Wydziału Lekarskiego Łódzkiego Towarzystwa Naukowego (odbyło się w gmachu Uniwersytetu Łódzkiego)
luty
1 - otwarcie przy ul. Żeromskiego 53 VI Miejskiego Zakładu Kąpielowego (w budynku, przystosowanym po remoncie do nowoczesnych wymogów zdrowotności i higieny -pomieszczenia: poczekalnia, kasa, izby gospodarcze, 30 pojedynczych kabin z wannami, potem uruchomiono 10 natrysków zbiorowych, 15 kabin z natryskami indywidualnymi; była to w Łodzi innowacja, dotychczas żaden zakład kąpielowy nie posiadał tego typu urządzeń zainstalowano też specjalną nowoczesną kabinę z piecem dezynfekcyjnym, gdzie w temperaturze 95 st.C ginęły zarazki i insekty)
8 - otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 72 drugiego w Łodzi sklepu cukierniczego Państwowych Domów Towarowych
13 - pierwszy Zjazd Komendantów Fabrycznych Kół „Służby Polsce”
- ogólnopolska Konferencja Pracowników „Służby Polsce”


- rozpoczęcie przez Centralną Poradnię Ochrony Macierzyństwa i Zdrowia Dziecka akcji zwalczania krzywicy u dzieci w wieku od 2 do 18 miesięcy (pogadanki, odczyty, podawanie dzieciom zagrożonym gruźlicą tranu, masowe leczenie dzieci z objawami krzywicy)
- otwarcie przy Zarządzie Łódzkim Ligi Kobiet Poradni dla Żon Nałogowych Alkoholików
- zarządzenie Okręgowej Dyrekcji Rozpowszechniania Filmów o sprzedaży biletów na poszczególne seanse bez przerwy
- rozpoczęcie, na podstawie rozporządzenia Ministra Oświaty, rejestracji bibliotek posiadających księgozbiory liczące ponad 50 tomów
- rozpoczęcie przez Miejską Przychodnię Psychologiczną w Łodzi akcji poradnictwa zawodowego
marzec
1 - otwarcie w nowym gmachu przy ul. Gdańskiej 102 Miejskiej Biblioteki im. Ludwika Waryńskiego
CZYTAJ TUTAJ
- uruchomienie w lokalu Centralnej Poradni Ochrony Macierzyństwa i Zdrowia Dziecka w Łodzi pierwszej w Polsce Poradni Reumatologicznej przeznaczonej dla dzieci do lat 14 z Łodzi i woj. łódzkiego


- wprowadzenie do dyspozycji klientów aptek książek życzeń i zażaleń (początkowo książki wprowadzono w aptekach miast wojewódzkich, potem – we wszystkich aptekach kraju
- wprowadzenie przez Wydział Komunikacji Zarządu Miejskiego w Łodzi innowacji polegającej na wmontowaniu obok pl. Zwycięstwa, gdzie tory tramwajowe przechodziły przez środek ulicy, specjalnych światełek ostrzegawczych zapalających się wieczorem (umieszczone na niskich słupkach betonowych czerwone światełka przestrzegały kierowców, że na teren poza nimi wjeżdżać nie wolno, trzeba objeżdżać go boczną jezdnią przeznaczoną dla pojazdów)
kwiecień
6 - otrzymanie, po miesięcznym kursie, przez 12 kobiet prawa prowadzenia wozów tramwajowych (Łódzkie Miejskie Zakłady Komunikacyjne, jako pierwsze w Polsce zorganizowały kurs dla kobiet-kontrolerek i kobiet-motorniczych)
8 - pojawienie się pierwszych kobiet-kontrolerek w tramwajach łódzkich
11 - otwarcie przy ul. Pabianickiej 161/163 (w dzielnicy dotychczas pozbawionej restauracji uspołecznionych) placówki zbiorowego żywienia PSS.
- otwarcie przy ul. Spornej 14 pierwszej w Łodzi biblioteki przy sklepie PSS nr 135.
- otwarcie w lokalu Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Łodzi Studium Ekonomicznego przeznaczonego dla pracowników przemysłu skórzanego i przemysłu gumowego
16 - uruchomianie stałego połączenia lotniczego Łódź-Kraków i Łódź-Poznań CZYTAJ TUTAJ
- przeniesienie dworca autobusowego PKS przy ul. S. Wigury 7 na plac przy dworcu Fabrycznym (od 17 kwietnia odjazdy tylko z nowego dworca, wyposażonego w nowoczesne urządzenia, m.in. megafony informujące o godzinie odjazdu autobusu)
30 - otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 71 pierwszego w kraju tzw. sklepu problemowego” PSS (oferta: artykuły przygotowane do „wrzucenia” do garnka lub na patelnię, potem wprowadzono również sprzedaż jarzyn i ziemniaków już obranych oraz abonamenty tygodniowe i miesięczne na artykuły tutaj sprzedawane)
maj
17 - wprowadzenie przez Okręgową Spółdzielnię Mleczarską w barach mlecznych godzin otwarcia od 6.00 do 20.00. CZYTAJ TUTAJ


- zakończenie, po dwóch latach, prac na terenie boiska Klubu Sportowego Legia przy pl. 9 Maja (oddano tor żużlowy)
- ustawienie, wzorem budowlanych z Warszawy, na placu Państwowego Przedsiębiorstwa Budowlanego Oddziału 12 dwóch tablic, na jednej wymieniano przodowników pracy, drugą z napisem: „Pracowniku, oto twoi wrogowie!” zarezerwowano dla nierobów i pijaków
- uruchomienie w każdą niedzielę jednego ze sklepów konfekcyjnych PSS (pierwszy uruchomiono sklep przy ul. Stalina 62, czynny od godz. 13.00 do 17.00 – obuwie, konfekcja, tekstylia, wyroby dziewiarskie itp.)
- wprowadzenie przez Centralę Obrotu Księgarskiego „Dom Książki” nowego systemu sprzedaży książek (uruchomienie specjalnej „Księgarni Wysyłkowej” przy ul. Piotrkowskiej 47, jednocześnie kontynuowano sprzedaż wielotomowych dzieł systemem przedpłaty)
CZYTAJ TUTAJ
czerwiec
7 - rozpoczęcie na Starym Mieście, w prostokącie ulic Drewnowskiej, Stodolnianej i Podrzecznej, budowy czterech bloków systemem potokowym, tzw. „systemem trójkowym” (po raz pierwszy w Polsce zastosowano ten system w Łodzi przy budowie 10 domów na osiedlu im. J. Marchlewskiego na Stokach w 1949 roku, dopiero w 1950 zaczęto go stosować w Warszawie, na Muranowie)
15 - otwarcie przy ul. Nowotki 54 trzyletniego Państwowego Liceum Felczerskiego (przygotowanie średniego personelu służby zdrowia w oparciu o doświadczenia ZSRR, przy szkole działał internat dla młodzieży zamiejscowej)


- zainstalowanie przy zbiegu u. Struga i Piotrkowskiej sygnalizacji świetlnej, usprawniającej ruch uliczny
- otwarcie w Łodzi 10 sklepów spożywczych Miejskiego Handlu Detalicznego, czynnych w niedzielę od godz. 9.00 do 15.00
- zorganizowanie na Olechowie pierwszego Ośrodka Maszyn w obrębie Łodzi przeznaczonego dla rolników z okolicznych gromad
lipiec
1 - otwarcie pierwszego w Polsce Studium Zaocznego PWSP
22 - Wielka Wystawa Gospodarcza na al. Kościuszki, między ul. Legionów a ul. Struga (prezentacja dotychczasowych osiągnięć i perspektyw na przyszłość we wszystkich dziedzinach życia, w pierwszym dniu zwiedziło ją ok. 100 tysięcy osób)
- otwarcie przy ul. A. Struga 14 Rejonowej Wypożyczalni Książek dla Dorosłych przeznaczonej dla czytelników ze Śródmieścia
- początek budowy 206 domków jednorodzinnych na Stokach (było to pierwsze w Łodzi osiedle domów indywidualnych przeznaczonych dla rodzin robotniczych)
- uruchomienie sklepu i pijalni ziół Centrali Zielarskiej przy ul. Piotrkowskiej 4. CZYTAJ TUTAJ
- upaństwowienie dawnego szpitala „Betleem”, po remoncie otworzono tutaj Państwowy Szpital Kliniczny „B” - drugi, do do wielkości szpital ginekologiczno-położniczy w Polsce CZYTAJ TUTAJ


- otwarcie przy Zakładach Przemysłu Bawełnianego im. Szymona Harnama pierwszego w Polsce żłobka-izolatki (80 miejsc) przeznaczonego dla chorych dzieci robotników przemysłu bawełnianego
sierpień


- ustawienie w al. Kościuszki, an odcinku między ul. Zamenhofa a ul. Żwirki, po raz pierwszy w Łodzi maszyny wyrabiającej asfalt na miejscu prac
wrzesień
1 - otwarcie Państwowego Technikum Przemysłu Poligraficznego dla Dorosłych
- otwarcie Państwowej Podstawowej Szkoły Muzycznej (siedmioletni program nauki, realizujący równolegle program nauczania szkoły muzycznej i szkoły ogólnokształcącej stopnia podstawowego)
4 - rozpoczęcie przez Polskie Radio nadawania audycji dla szkół podstawowych CZYTAJ TUTAJ
15 - uruchomienie w Ośrodku Ubezpieczalni przy al. Kościuszki 48 nocnego pogotowia pielęgniarskiego czynnego od godz. 20.00 do 8.00 rano przeznaczonego gównie dla chorych dzieci, było to pierwsze w Polsce pogotowie wyjeżdżające wyłącznie do zabiegów, np. zastrzyków)
20 - uruchomienie w sali przy ul. Obrońców Stalingradu 76 kursu dla kobiet-konduktorek organizowanego przez DOKP (było to pierwsze tego typu szkolenie w Łodzi, po szkoleniu praktycznym kobiety objęły samodzielną służbę w pociągach osobowych w charakterze konduktorek rewizyjnych w drużynach konduktorskich stacji Łódź-Kaliska


- wprowadzenie przez MHD po raz pierwszy ratalnej sprzedaży radioodbiorników, aparatów fotograficznych i rowerów
- uruchomienie przy ul. Nowotki 45/47 największej Łódzkiej Przetwórni Mięsnej
- otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 126 pierwszej w Łodzi Spółdzielni Pracy Zegarmistrzowsko-Jubilerskiej (ceny były tu o 30-40% niższe niż w zakładach prywatnych)
- zradiofonizowanie sal fabrycznych w Zakładach Przemysłu Bawełnianego im. Juliana Marchlewskiego (przez głośniki nadawano muzykę i komunikaty organizacyjne)
- uruchomienie w Aptece Społecznej nr 56 przy Zielonym Rynku 37 pierwszego w Łodzi punktu „Centrosanu” sprzedaży sprzętu sanitarnego.
październik
1 - wprowadzenie przez DOKP w Łodzi sprzedaży biletów powrotnych relacji Łódź-Fabryczna i Łódź-Kaliska - Warszawa
6 - uroczyste otwarcie przy ul. Moniuszki 4a pierwszego w Łodzi i jednego z pierwszych w Polsce Młodzieżowego Domu Kultury
12 - powołanie Ogólnoszkolnego Komitetu Odbudowy Stolicy (siedziba – al. Kościuszki 93)
25 - pierwsza Ogółnołódzka Narada Przewodniczących Rad Kobiecych
30 - początek wymiany pieniędzy w relacji 1 złoty stary = 3 groszom nowym (wprowadzono bilety NBP wartości 2, 5, 10, 50, 100, 500 zł oraz monety niklowe 10, 20, 50 gr, 1 zł; używanie starych monet do 15 listopada, wymiana do 8 listopada)


- ukazanie się pierwszego numeru czasopisma „Teatr Lalek”
listopad
7 - otwarcie w Szpitalu im. dr Korczaka ambulatorium z dużą poczekalnią dla matek i dzieci posiadającą tzw. „Filtr”
- uroczyste otwarcie nowej arterii komunikacyjnej łączącej śródmieście Łodzi bezpośrednio z szosą warszawską (ul. Strykowska)
- oddanie do użytku odcinka trasy tramwajowej od ul. Żwirki przez al. Kościuszki do ul. Legionów (pierwszy ruszył nią tramwaj linii 7 jadący z Chojen na pl. 9 Maja)
15 - otwarcie w dawnym lokalu restauracji „Bachus” przy ul. Nowotki 8 pierwszej w Łodzi smażalni ryb
30 - utworzenie w Zakładach Przemysłu Bawełnianego nr 1 im. Józefa Stalina (późniejszy „Uniontex”) pierwszej w Polsce fabrycznej ajencji PKO
grudzień
1 - początek wymiany starych tablic samochodowych z literą „H” na obowiązujące nowe tłoczone (zakończenie wymiany 27 grudnia)
3 - pierwsze Okręgowe zawody Modeli Latających na Uwięzi (odbyły się w hali „Wimy” na Widzewie, organizatorem był Zarząd Wojewódzki Ligi Lotniczej)
- uruchomienie przy ul. Piotrkowskiej 78 pierwszego w Łodzi uspołecznionego gabinetu kosmetycznego Miejskiego Handlu Detalicznego Artykułami Przemysłowymi
4 - uruchomienie linii tramwajowej nr 3 biegnącej od Zarzewia dotychczasową trasą do ul. Żwirki, potem al. Kościuszki i ul. Zachodnią do ul. Obrońców Stalingradu, al. Unii i ul. Srebrzyńską do Nowego Złotna (numer 21 miał taką samą trasę, ale do Nowego Złotna jechał tylko w godzinach nasilenia ruchu, w innych kończył trasę przy ul. Srebrzyńskiej)
- pojawienie się na ulicach autobusów w barwie żółto-czerwonej, takich jak w Warszawie (Łódź otrzymała 10 tego typu wozów produkcji węgierskiej firmy „Mawag”, które rozpoczęły w tym dniu jazdę próbną)
8 - zakończenie na terenie województwa łódzkiego akcji przeprowadzenia Narodowego Spisu Powszechnego
- pierwszy Zjazd Polskiego Towarzystwa Zoologicznego i Polskiego Towarzystwa Antropologicznego
21 - uroczyste otwarcie przy Łódzkich Zakładach Przemysłu Odzieżowego drugiego co do wielkości w Polsce żłobka (150 miejsc)


- początek organizowania Szpitala Klinicznego nr 4 im. Marii Konopnickiej, Instytutu Pediatrycznego Akademii Medycznej przy ul. Spornej 36/50 (otwarcie w 1960 roku)
- utworzenie jedynych w Polsce Łódzkich Zakładów Wytwórczych Kopii Filmowych


- utworzenie Akademii Medycznej (obecnie Uniwersytet Medyczny
1951
styczeń
12 - zarządzenie Powszechnej Spółdzielni Spożywczej o obsługiwaniu kobiet z dziećmi na ręku i ciężarnych oraz inwalidów, kalek, starców bez kolejki
22 - otrzymanie przez Łódź trzech automatów telefonicznych w celu zainstalowania ich w najruchliwszych punktach miasta
luty
3 - uroczyste otwarcie przy ul. Więckowskiego 15 nowego teatru łódzkiego (siedziba Teatru Nowego i Państwowego Teatru Żydowskiego, widownia liczyła 723 miejsca)
- pierwszy Ogólnokrajowy Zjazd Endokrynologów Polskich
27 - powołanie przez PWRN w Łodzi Wojewódzkiego Ludowego Teatru Objazdowego


- początek działalności pierwszego na terenie woj. łódzkiego młodzieżowego kina objazdowego obsługiwanego wyłącznie przez członków ZMP
marzec
1 - wprowadzenie w życie nowego systemu sprzedaży biletów do kin (odtąd rozprowadzały je organizacje związkowe w zakładach pracy, a nie jak poprzednio kasy kinowe)
- otwarcie w lokalu Polskiego Towarzystwa Fotograficznego przy al. Kościuszki 13 Drugiej Wystawy Prac Członków Sekcji Fotograficznej
4 - utworzenie Oddziału Łódzkiego PTTK (po wojnie Polskie Towarzystwo Krajoznawcze połączyło się z Polskim Towarzystwem Tatrzańskim tworząc PTTK)
CZYTAJ TUTAJ
11 - otwarcie przy ul. Legionów 2 kina „Hel” obsługiwanego wyłącznie przez członków ZMP (programy wyłącznie dla młodzieży)
20 - uroczyste otwarcie przy ul. Legionów 2 tego samego kina pod zmienioną nazwą „Młoda Gwardia” (było to pierwsze w Łodzi młodzieżowe kino)
28 - utworzenie Klubu Szkoleniowego Wojewódzkiego (przy ul. Piotrkowskiej 97)


- otwarcie przy ulicy Piotrkowskiej 67 sklepu z upominkami
- uruchomienie przy ul. Traugutta 2 pierwszego w Łodzi sklepu MHD z konfekcją dziecięcą
- otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 12 baru „Śnieżka” ŁZG (po zapłaceniu należności obowiązywała samoobsługa, przyjmowano także zamówienia na wynos)
kwiecień
30 - początek montażu nowych słupów przystankowych wykładanych szkłem i oświetlonych od wewnątrz (w szklanych płaszczyznach umieszczane miały być rozkłady tramwajów i portrety przodowników pracy; pierwsze takie słupy stanęły u zbiegu ul. Piotrkowskiej i ul. Struga oraz na pl. Reymonta).


- początek wprowadzania przez PPK „Ruch” innowacji w postaci instalowania estetycznych kiosków „Ruchu” (dwa pierwsze kioski otworzono przy ul. Piotrkowskiej 94 i na ul. Piotrkowskiej przy al. ZMP)
- uruchomienie przez Przedsiębiorstwo Radiofonizacji radiotechnicznego warsztatu naprawczego przy ul. Piotrkowskiej 123 (istniał przy nim punkt propagandowo-usługowy prowadzący fachowe porady dla radioamatorów
- otwarcie w sali „Grand-Hotelu” przy ul. Traugutta 1 Teatru Małego (teatr powstał w miejsce rozwiązanego teatrzyku „Osa”; w zorganizowanym jako Spółdzielnia Pracy Pracowników Teatralnych teatrze początkowo wystawiano programy składane, potem – komedie klasyczne, współczesne komedie satyryczne oraz operetki)
maj


- uruchomienie w dawnym pomieszczeniu trzeciej klasy na Dworcu Kaliskim świetlicy dla podróżnych
- zarządzenie Prezydium Rady Narodowej o zakazie używania sygnałów dźwiękowych przez kierowców na terenie miasta (sygnałów takich mogli tylko używać kierowcy Pogotowia Lekarskiego, Straży Ogniowej, Milicji Obywatelskiej oraz pojazdów wojskowych)
czerwiec


- początek akcji, prowadzonej na wszystkich ruchliwych skrzyżowaniach ulic, nauki prawidłowego przechodzenia przez jezdnię (milicjant kierujący ruchem ulicznym włączając kolorowe świata sygnałów, udzielał jednocześnie za pomocą megafonu wskazówek przechodniom)
lipiec
5 - zorganizowanie przez Młodzieżowy Dom Kultury po raz pierwszy „wczasów w mieście” dla młodzieży nieuczestniczącej w koloniach i obozach
7 - otwarcie Oddziałowego Punktu Lekarskiego przy Zakładach Przemysłu Bawełnianego im. Józefa Stalina (pierwsza w Polsce placówka ZLP w przemyśle lekkim)
22 - zorganizowanie przy ul. Grażyny na Chojnach drugiego w Polsce przedszkola tygodniowego
- oddanie części osiedla na Radogoszczu
- oddanie części osiedla im. Juliana Marchlewskiego
- oddanie przystanku osobowego Łódź-Niciarniana na trasie Łódź-Fabryczna – Widzew
- otwarcie trasy Północ-Południe na odcinku od ul. Żwirki do ul. Lutomierskiej
- otwarcie w wyremontowanym budynku przy ul. Płatowcowej na Nowym Złotnie kina „Sojusz” (170 miejsc, wyświetlono film „Premiera Warszawska”)
sierpień
4 - otwarcie basenu kąpielowego w Olechowie
16 - wyruszenie z Dworca Fabrycznego w teren woj. łódzkiego wagonu DOKP z wystawą „Bezpieczeństwo i Higiena”


- urządzenie przez Ligę Przyjaciół Żołnierza w łódzkim ZOO strzelnicy
wrzesień
1 - otwarcie Państwowego Liceum Muzycznego (dawna Państwowa Średnia Szkoła Muzyczna nr 2)


- uruchomienie w parku Kolejowym kiosku Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego (artykuły zabawkarskie i wyroby ceramiczne)
listopad
7 - uruchomienie przy ul. Artyleryjskiej 6 piekarni PPS (jedna z największych i najnowocześniejszych w Polsce, zaopatrywała połowę mieszkańców Łodzi w pieczywo i wyroby cukiernicze)


- zainstalowanie w Zakładzie Rentgenologicznym w gmachu ZLP-Oddział Obwodowy Łódź-Śródmieście nowoczesnego aparatu rentgenowskiego
- otwarcie przy ul. J. Zawiszy Domu Harcerza (działy; techniczny, kulturalno-artystyczny i wychowania fizycznego)
- otwarcie pierwszego Studium Naukowego Towarzystwa Wiedzy Powszechnej
grudzień
1 - otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 24 restauracji Łódzkich Zakładów Gastronomicznych przeznaczonej dla studentów
11 - uruchomienie w Młodzieżowym Domu Kultury przy ul. Moniuszki 4 studenckiej stołówki
14 - uruchomienie przy ul. Mińskiej na Karolewie nowocześnie urządzonego szpitala chorób dziecięcych


- powstanie pierwszego szkolnego pełnometrażowego filmu fabularnego „Dwie Brygady”
- wydanie przez PWSF w Łodzi pierwszego dyplomu ukończenia wyższych studiów filmowych
- założenie pierwszego w Łodzi Klubu Krzewienia Kultury Radzieckiej przy „Cetebe”
1952
styczeń
1 - utworzenie w Łodzi czterech zespołów adwokackich (siedziby: ul. Nowotki 2, al. Kościuszki 39, ul. Narutowicza 49, ul. Więckowskiego 27)
21 - otwarcie w gmachu przy ul. Franciszkańskiej 14 Rejonowej Wypożyczalni Książek dla Dzieci i Młodzieży oraz Wypożyczalni Książek dla Dorosłych


- powołanie Instytutu Włókien Sztucznych i Syntetycznych (początkowo miał siedzibę w Gorzowie Wielkopolskim, potem w Łodzi)
luty
18 - otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 107 pierwszego w Polsce Salonu Wzorcowego i Punktu Sprzedaży Centrali Zaopatrzenia Szkół „Cezas”
20 - zarządzenie Ministerstwa Zdrowia o zwracaniu przy odbiorze lekarstw szklanych opakowań oraz ograniczeniu ilości przepisanego leku
marzec
12 - otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 166 drugiej w Łodzi pijalni ziół połączonej ze sklepem Centrali Zielarskiej


- otwarcie po remoncie, Hali Targowej MHD na pl. Niepodległości (sklepy znajdujące się na zewnątrz powiększono, wewnątrz otworzono 12 sklepów z artykułami spożywczymi i przemysłowymi, w środkowej części hali – 20 specjalnych betonowych stoisk prowadzących sprzedaż artykułów przywożonych przez rolników, była to pierwsza tego typu i największa Hala Targowa w Łodzi) CZYTAJ TUTAJ
maj
24 - druga Łódzka Konferencja ZMP


- oddanie do użytku parku Staromiejskiego


- wytypowanie 72 sklepów MHD i PSS w Łodzi do wprowadzenia bezpośrednich dostaw mleka i pieczywa do mieszkań konsumentów (opłata za przyniesiony litr mleka – 30 gr, a za dostarczone pieczywo doliczano 10% ceny)
czerwiec
1 - wejście na ekran kina „Wisła” pierwszego kolorowego filmu polskiego poświęconego Ludowemu Zespołowi Pieśni i Tańca „Mazowsze”
2 - przeprowadzenie przez polskie władze komunistyczne akcji aresztowania kilkudziesięciu członków Zrzeszenia Świadków Jehowy
lipiec
5 - otwarcie przy pl. Reymonta 7 pierwszej w Łodzi Wypożyczalni Sprzętu Gospodarstwa Domowego
21 - otwarcie nowo wybudowanego prewentorium dla dzieci w Łagiewnikach (250 łóżek dla dzieci do lat 7, żłobek, przedszkole)
- otwarcie przy ul. Sienkiewicza 137 nowej Stacji Pogotowia Ratunkowego (w dwupiętrowym obiekcie – sala szpitalna, dwie sale operacyjne, gabinet rentgenologiczny, pomieszczenia dla dyżurujących lekarzy i pracowników pogotowia, w podwórzu garaże dla 16 karetek sanitarnych)
październik
29 - otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 82 pierwszego w Łodzi Domu Handlowego „Delikatesy”


- otwarcie w PWSFTViT Wydziału Organizacyjno-Ekonomicznego przeznaczonego dla kierowników produkcji filmowej
- rozpoczęcie w nowo powstającym osiedlu ZOR na Bałutach robót ziemnych przy układaniu rur instalacji cieplnej (miały prowadzić parę z centralnej kotłowni do bloków mieszkalnych, taki system centralnego ogrzewania dla całej dzielnicy miał być po raz piewrszy zastosowany w Łodzi)
listopad
28 - otwarcie przy ul. Próchnika 1 pierwszego w Łodzi Domu Dziecka MHD (dział odzieżowy, dziewiarski, obuwniczy, urządzenia całego sklepu dostosowano do potrzeb dzieci – małe mebelki, przechowalnia na wózki, potem utworzono zakład fryzjerski, stoisko papiernicze, meblarskie, spożywcze oraz cukiernię)
grudzień
11 - uroczyste otwarcie przebudowanej i urządzonej według najnowszych wzorów sali Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Łódź 1
16 - otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 105 wielkiej księgarni „Domu Książki”


- otwarcie na Dworcu Kaliskim kina (miało ok. 100 miejsc)
- otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 29 drugiego w Łodzi Domu Handlowego „Delikatesy”


- założenie przez pracowników łódzkich przedsiębiorstw budownictwa komunalnego Międzyzakładowego Klubu Techniki i Racjonalizacji
1953
styczeń
11 - otwarcie w lokalu Izby Rzemieślniczej przy ul. Traugutta 8 Rzemieślniczego Ośrodka Zdrowia (sześć gabinetów różnych specjalności; do tej pory rzemieślnicy nie byli ubezpieczeni i korzystali z prywatnych porad lekarskich)
14 - rozpoczęcie w niedawno otwartych Łódzkich Zakładach Galanterii Metalowej masowej produkcji nowych żyletek marki „Sportowe” i „Stal” oraz brzytew (była to największa w Polsce fabryka żyletek)
27 - rozpoczęcie wydawania nowego typu dowodów osobistych w ciemnozielonej okładce z godłem państwowym i napisem: Polska Rzeczpospolita Ludowa


- otwarcie w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Łodzi pierwszego na wyższych uczelniach w Polsce gabinetu marksizmu-leninizmu
luty
1 - Ogólnołódzki Zlot Młodych Przodowników w Młodzieżowym Domu Kultury
16 - otwarcie w Ambulatorium Stomatologii Zachowawczej przy ul. Nowotki 21 największego w kraju Ambulatorium Zębolecznictwa Dziecięcego (pierwszy tego typu zakład leczniczy w Polsce)


- początek działalności nowej placówki kulturalno-oświatowej – Wojewódzkiego Domu Kultury
- przejęcie opieki nad oddziałem kobiecym w II Klinice Chorób Wewnętrznych przy ul. Sterlinga 1/3 przez pielęgniarki-członkinie ZMP
marzec
1 - Ogólnopolski Zjazd Stowarzyszenia Śpiewactwa i Zespołów Instrumentalnych


- otwarcie sali kinowej na Dworcu Fabrycznym
kwiecień


- otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 124 pierwszego w Łodzi baru cukierniczo-owocowego
maj
16 - uroczyste otwarcie Pierwszej Wystawy Drobnej Wytwórczości i Rzemiosła w Łodzi


- utworzenie Ligi Przyjaciół Żołnierza (połączenie Ligi Lotniczej, Ligi Morskiej i Ligi Przyjaciół Żołnierza)
czerwiec
8 - pierwszy Wojewódzki Zjazd Towarzystwa Wiedzy Powszechnej z terenu Łodzi i województwa


- wprowadzenie przez Okręgowy Zarząd Radiofonizacji Kraju ratalnej sprzedaży głośników
lipiec
22 - otwarcie Parku Kultury na Widzewie (pomiędzy ul. Armii Czerwonej a ul. Niciarnianą – tereny zielone o powierzchni 6 ha, staw, otoczony trybunami basen pływacki, natryski, szatnia, ogródek jordanowski dla dzieci, estrada do tańca, kioski z napojami chłodzącymi)


- otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 152 drugiej restauracji dietetycznej
- uruchomienie dwóch specjalnych sklepów przy ul. Jaracza 25 i ul. Więckowskiego 14 (wprowadzono w nich sprzedaż drobiu żywego, bitego i patroszonego; do tej pory taka sprzedaż odbywała się tylko na targowiskach)
- otwarcie przy ul. Srebrzyńskiej 75 drugiej w dzielnicy północnej Łodzi „Szkoły Matek” (organizator – Centralna Poradnia Ochrony Macierzyństwa)
wrzesień
1 - otwarcie w lokalu Zakładów Wytwórczych Urządzeń Termotechnicznych przy ul. Targowej 57 Technikum Mechaniczno-Elektrycznego dla Pracujących
- otwarcie przy ul. Zachodniej 56 nowoczesnego Zakładu Kąpielowego (była to największa w Łodzi łaźnia – 33 wanny, 43 natryski, pomieszczenie do kąpieli parowej i tzw. rzymska łaźnia)


- rozpoczęcie przy ul. Rzgowskiej 34/38 budowy łaźni dla mieszkańców południowej dzielnicy miasta
- otwarcie po rozbudowie, Szpitala im. dr W. Biegańskiego przy ul. Kniaziewicza 1/5 (innowacja w postaci specjalnych pokoi-izolatek z osobnymi wejściami, były to tzw. boksy Malcerowskie) 
CZYTAJ TUTAJ
- uruchomienie na terenie ZOO kina „pod Misiem” (wyświetlano tu filmy głównie oświatowe dotyczące życia zwierząt)
listopad
10 - uruchomienie przez Polski Czerwony Krzyż wystawy „Higiena życia codziennego” (ekspozycja w wagonie kolejowym na Dworcu Kaliskim, od 12 listopada – na Dworcu Fabrycznym)


- zainstalowanie na klatkach schodowych domów mieszkalnych zamykanych skrzynek przeznaczonych do korespondencji
grudzień
21 - uruchomienie odlewni w Fabryce Kotłów i Radiatorów (budowa trwała 3 i pół roku; była to pierwsza tego typu odlewnia w Polsce)


- powstanie Spółdzielczego Klubu Sportowego „Start”
- założenie parku Widzewskiego CZYTAJ TUTAJ
- zdobycie przez juniorów Łódzkiego Klubu Sportowego-Hokej tytułu Mistrza Polski
1954
styczeń
9 - oficjalne otwarcie Wojewódzkiego Domu Kultury przy ul. Traugutta 8 (min. koło foto-filmowe, cztery zespoły teatralne, dziecięcy zespół kukiełkowy i stu czterdziesto-osobowy chór)
luty
1 - powołanie Teatru Ziemi Łódzkiej
4 - otwarcie w MDK przy ul. Moniuszki 4 Teatru Młodego Widza, filii Teatru Powszechnego
13 - powstanie Teatru Satyryków (dawny Teatr Mały, kierownik artystyczny Igor Sikirycki)
14 - otwarcie w świetlicy przy ul. Krawieckiej 5/7 na Bałutach Dziecięcego Ośrodka Filmowego
- uruchomienie przez Teatr im. Stefana Jaracza czynnej podczas niedzielnych przedstawień popołudniowych świetlicy (wejście od ul. Kilińskiego 45) przeznaczonej dla dzieci widzów


- otwarcie w gmachu hotelu robotniczego przy ul. Bystrzyckiej Biblioteki Rejonowej przeznaczonej dla młodzieży akademickiej.
marzec
1 - uruchomienie w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Łodzi nowego kierunku studiów magisterskich: ekonomiki i organizacji przemysłu włókienniczego
kwiecień


- uruchomienie przy ul. Piotrkowskiej 93 pierwszego w Łodzi komfortowo wyposażonego, trzyzmianowego sklepu spożywczego MHD czynnego całą dobę
maj
1 - otwarcie przy ul. Przyrodniczej 7/9 Szpitala położniczo-ginekologicznego im. Henryka Jordana
lipiec
1 - utworzenie Opery Łódzkiej (na inauguracji 18 października – opera „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki, w reżyserii Jerzego Merunowicza, w styczniu 1961 – upaństwowienie Opery Łódzkiej działającej początkowo pod patronatem Stowarzyszenia Przyjaciół Opery Łódzkiej)


- uruchomienie przez Spółdzielnię Pracy im. Hanki Sawickiej Punktu Usługowego Konserwacji Zieleni przy ul. Traugutta 9 (min. zakładanie ogródków przy instytucjach, konserwacja boisk itp.)
sierpień
31 - pojawienie się w sklepach MHD radioodbiorników z magicznym okiem, polskiej produkcji typu „Syrena”


- zastosowanie po raz pierwszy w łódzkim budownictwie mieszkaniowym tzw. systemu plombowego (jeden z pierwszych wybudowany w tym systemie to dom przy ul. Przybyszewskiego 29)
powstanie Państwowej Inspekcji Sanitarnej
wrzesień
4 - otwarcie w pałacyku przy ul. Wólczańskiej 243a Międzyzakładowej Izby Chorych im. Marii Wedman (Izba stanowiła rodzaj półsanatorium, była to pierwsza tego typu placówka w Polsce)
15 - otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 73 pierwszego w Łodzi wzorcowego sklepu garmażeryjnego
październik
2 - przybycie o godz. 14.26 pierwszego pociągu elektrycznego z Warszawy (wagony ciągnął elektrowóz E-155 prowadzony przez starszego maszynistę Henryka Łapińskiego, czas jazdy pospiesznym elektrycznym z Warszawy Głównej do Łodzi fabrycznej trwał 2 godziny i 7 minut)


- uruchomienie przez Wydział Oświaty PRN miasta Łodzi Młodzieżowej Szkoły Pływackiej przeznaczonej dla młodzieży urodzonej w latach 1940-1943
listopad
22 - otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 78 pierwszego w Łodzi sklepu galanteryjno-konfekcyjnego tzw. Galluxu.
grudzień


- zainstalowanie przez Wojewódzki Zarząd Łączności w Łodzi 20 zielonych skrzynek pocztowych przeznaczonych do wrzucania przesyłek miejscowych
- powstanie pierwszej w Polsce przyfabrycznej „Szkoły Matek”
1955
styczeń
12 - nadanie Młodzieżowemu Domu Kultury imienia Juliana Tuwima
15 - pierwszy Ogólnołódzki Zlot Harcerski
luty
22 - przekształcenie Teatru Satyryków w Estradę Satyryczną (siedziba w sali Grand Hotelu)
28 - pierwszy Zlot przodujących strażaków ZMP z Łodzi i województwa
kwiecień
25 - przybycie z Warszawy na Dworzec Fabryczny pierwszego pociągu pasażerskiego złożonego z wagonów piętrowych CZYTAJ TUTAJ
27 - oddanie do użytku pierwszej „nitki” rurociągu wodnego Pilica-Łódź (o godzinie 14.45 w odległości 40 km od Łodzi nastąpiło spotkanie brygad układających rury z dwóch przeciwnych stron)
30 - otwarcie nowej linii tramwajowej łączącej Śródmieście z Retkinią
maj


- wmurowanie kamienia węgielnego pod Gmach Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego przy ul. Matejki 34/38 (był to pierwszy budynek miasteczka uniwersyteckiego i pierwszy po wojnie gmach biblioteki uniwersyteckiej w Polsce, budowany do 1960 roku)
CZYTAJ TUTAJ
wrzesień
1 - otwarcie dwuletniego Studium Nauczycielskiego o kierunkach: prac ręcznych i rysunku oraz śpiewu i muzyki (przygotowanie specjalistów do nauczania tych przedmiotów w klasach V – VII szkół podstawowych)
listopad


- nadejście do Łodzi z NRD pierwszego transportu telewizorów marki „Rubens” (nie miały praktycznego zastosowania, ponieważ nie uruchomiono jeszcze w Łodzi stacji telewizyjnej; wykorzystywano je do celów szkoleniowych – radioamatorzy i radiotechnicy poznawali ich budowę, sposób instalacji i naprawy)
grudzień


- uruchomienie przy ul. Wschodniej 21 Wypożyczalni Sprzętu Sportowego Spółdzielni „Inscenizacja” (wypożyczano buty narciarskie, narty, łyżwy itp., prowadzono również naprawę i konserwację sprzętu sportowego)
- otrzymanie przez Pogotowie Łódzkie samolotu sanitarnego typu PO-2 „Kukuruźnik” (12 grudnia samolot wylądował na lotnisku LPŻ w Aleksandrowie, gdzie miał hangar; w samolocie było miejsce dla pilota, lekarza i chorego na noszach, posiadał nowoczesną aparaturę tlenową)
- otrzymanie przez 30 sklepów w Śródmieściu kolorowych neonów
- pierwszy wyjazd zagraniczny polskich ekspertów (wyjechali do Holandii w celu zakupienia zwierząt dla łódzkiego ZOO, był to początek międzynarodowej współpracy w tej dziedzinie)
- powstanie katedr: reżyserii, sztuki operatorskiej, techniki filmowej, plastyki filmowej, historii i teorii filmu (w 1969 roku większość katedr zastąpiono Instytutami) CZYTAJ TUTAJ

źródła:
Grażyna Kobojek. Łódź – Kalendarium XX wieku.
Wikipedia

Przeczytaj jeszcze: