środa, 20 kwietnia 2022

wiosna

Fot. Monika Czechowicz

Willa Jakuba Rafała Meissnera przy ulicy Kilińskiego.

Willa przy ulicy Kilińskiego 243 (dawna Widzewska).

Okres międzywojenny wzbogacił budownictwo rezydencjalne Łodzi wieloma wartościowymi obiektami, aczkolwiek ich liczba jest znacznie mniejsza niż przed 1914 rokiem, a i skala stosunkowo skromna. Nie dziwi to, gdy weźmie się pod uwagę trudną sytuację gospodarczą miasta po pierwszej wojnie światowej, a następnie kryzys światowy 1929 roku, który Łódź mocno odczuła.
Warto jednak zwrócić uwagę na kilka interesujących obiektów z połowy lat dwudziestych, gdy budownictwo w Łodzi odżywało po długoletniej zapaści, prezentujących znamienne dla tego okresu swobodnie traktowane motywy historyzujące z elementami art dèco. Należy do nich willa przy dawnej ulicy Widzewskiej 241/243.

Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1914.

Nieruchomość przy dawnej ulicy Widzewskiej nabył w 1908 roku od Joanny Wolanek przedsiębiorca Jakub (Jakób) Rafał Meissner. Parcela została wówczas wyodrębniona hipotecznie. 

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1914.

Informator m. Łodzi, rok 1920.

Informator m. Łodzi, rok 1922.

W 1919 roku Meissner przeniósł tu swoją Farbiarnię Zarobkową Wełny, Bawełny i Przędzy - funkcjonującą od 1907 roku przy ulicy Leszno 50 (dzisiaj ulica Marii Skłodowskiej-Curie).

Informator m. Łodzi, rok 1920.


Kilka lat później obok zakładów Meissner wybudował willę. Dokładana data jej powstania nie jest znana, wiadomo, że istniała już w 1929 roku, a zastosowane formy archeologiczne wskazują na okres bliżej połowy dekady. 

Podręczny Rejestr Handlowy, rok 1926.


Willa zamieszkana była przez właściciela i jego rodzinę do 1945 roku.

Księga adresowa m. Łodzi, rok 1937-1939.

Willa reprezentuje swobodnie traktowane motywy historyczne połączone z elementami polskiej sztuki dekoracyjnej. Jest to obiekt piętrowy o urozmaiconej bryle, z wysokim dachem; wyodrębnioną ryzalitami część południowo-wschodnią nakrywa wysoki dach namiotowy. 
Wejście główne znajduje się w elewacji południowej poprzedzone podestem i schodkami, przesłonięte daszkiem na żeliwnych wspornikach.
W elewacji wschodniej widzimy wieloboczny ryzalit z dużymi oknami na osi, małymi okienkami na bokach, po prawej dołem duże okno prostokątne, a na piętrze okno zamknięte półkoliście z balkonem, w partii północnej znajduje się balkon z dużym oknem zamkniętym arkadowo.


W holu willi zachowały się drewniane dwubiegowe schody z dekoracyjną balustradą. Wnętrza wskutek powojennych adapatacji i niewłaściwego użytkowania zostały zniszczone, pozbawwione dużej części wystroju.
Na szczycie willi widoczny metalowy wiatrowskaz w kształcie chorągiewki z inicjałami dawnego właściciela: JRM.


Po drugiej wojnie światowej willę wraz z zakładami - przekształconymi na Zakłady Przemysłu Wełnianego im. Niedzielskiego "Textilpol" - upaństwowiono.

"Dziennik Łódzki", rok 1973.

"Dziennik Łódzki", rok 1986.


Budynki fabryczne zostały wyburzone, na ich miejscu powstały budynki mieszkalne.
Willa obecnie jest własnością miejską i znajdują się w niej mieszkania komunalne, a wnętrza wtórnie podzielone.

źródła:
Krzysztof Stefański. Łódzkie wille fabrykanckie.
Krzysztof Stefański. Jacek Kusiński. Łódź. Pałace i wille.

Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

Fot. współczesne Monika Czechowicz.