baedeker łódzki: MIEJSKIE GIMNAZJUM MĘSKIE W ŁODZI

środa, 2 października 2013

MIEJSKIE GIMNAZJUM MĘSKIE W ŁODZI

Obecnie III Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki.

Monumentalny gmach szkolny w neorenesansowym stylu, zwrócony frontem do ulicy Dzikiej, został wzniesiony w latach 1888-1891 według projektu Hilarego Majewskiego, na części placu ongiś przeznaczonego na instytut politechniczny.

Fot. Bronisław Wilkoszewski.

Przeniesiono do niego rosyjskojęzyczne gimnazjum męskie, utworzone w 1886 roku. Koszt budowy pokryto z funduszy wyznaczonych na ten cel w testamencie Karola Wilhelma Scheiblera (który zmarł w 1881 roku).

Szerokie marmurowe schody i wnętrza z bogatym wystrojem architektonicznym miały wprowadzać uczniów w nastrój powagi i szacunku dla nauki; ukończenie gimnazjum uprawniało do studiów uniwersyteckich.
Od 1916 roku było to polskie gimnazjum męskie; w 1921 roku szkole nadano imię Józefa Piłsudskiego., od 1946 roku nosi imię Tadeusza Kościuszki. W 1954 roku stało się szkołą koedukacyjną.

Z uczniów tej szkoły wyrosło wielu znakomitych uczonych, lekarzy, inżynierów, pisarzy, dziennikarzy, aktorów.
Do najwybitniejszych absolwentów należy Julian Tuwim, który uczęszczał do tego gimnazjum w latach 1904-19014.
Kto zaś czytywał w młodości o przygodach Pana Samochodzika (a w dojrzałym wieku opowieści o Skiroławkach) pewnie wie, że autor tych powieści, Zbigniew Nienacki był także uczniem III LO.
Inni wybitni i znani absolwenci szkoły:

Jan Karski (prawnik, dyplomata, historyk, kurier i emisariusz władz Poskiego Państwa Podziemnego)

Piotr Skrzynecki (reżyser, scenarzysta, słynny konferansjer kabaretu Piwnica pod Baranami)

Grzegorz Filipowski łyżwiarz figurowy, medalista mistrzostw świata)

Jacek Chmielnik (aktor teatralny i filmowy, reżyser, dramaturg)

Maciej Drygas (dokumentalista, reżyser filmowy i radiowy, scenarzysta)

Henryk Grynberg (prozaik, poeta, dramaturg, eseista)

Front gmachu III LO im. Tadeusza Kościuszki. Na cokole napisano: Roku Tysiąclecia, pamięci założyciela - dyrektora szkoły w latach 1916-1939 - Leona Starkiewicza i zespołu nauczycieli, twórczych i oddanych młodzieży wychowawców przyjaciół. W 50. rocznicę powołania przez robotniczą Łódź gimnazjum miejskiego, które dobrze zasłużyło się miastu i ojczyźnie.
Twórcą rzeźby był Marian Wnuk (1906-1967), profesor i rektor ASP w Warszawie.

"Dziennik Łódzki", rok 1966.

Za szkołą rozciągał się rozległy plac służący jako boisko. Na tym placu w Polsce Ludowej (lata 60. i 70.) dobudowano do szkoły dwa skrzydła połączone skrzydłem poprzecznym, tworząc w ten sposób zamknięty czworobok z dziedzińcem wewnętrznym. Mieszczą one pływalnię (otwartą w 1963 roku) i salę gimnastyczną oraz szkołę podstawową nr 173 im. I Dywizji Kościuszkowskiej. Z pływalni i ze szkoły podstawowej wychodzi się wprost do parku, w aleję lipowo-klonową.

Uczniowie gimnazjum w czasie lekcji wychowania fizycznego.
Powiązanie szkół z parkiem jest sympatyczne i korzystne wychowawczo, ale w wymiarze fizycznym zawsze dzieliła je jakaś granica. Przez długi czas teren gimnazjum był ogrodzony od parku płotem z desek, co bywalcom parku dawało spokój od gwaru szkolnego, ale nie służyło estetyce i budziło zrozumiałe niezadowolenie urbanistów.

Planowano więc w okresie międzywojennym zastąpić płot niskim ażurowym ogrodzeniem i widokowo połączyć park z boiskiem szkolnym, szkoła zaś prosiła władze miejskie o fundusze na budowę od strony ulicy ogrodzenia tak eleganckiego, jak w sąsiednim parku.

Płoty wokół parku zniknęły po 1945 roku, a z jego okolic około 1950 roku i chyba nikt za nimi nie tęskni...
Ostatecznie estetykę ogrodzeń przy szkołach i parku uporządkowano w 2007 roku.