Powstaje Najwyższa Izba Kontroli, której zadaniem było tępienie nadużyć i kontrola działalności różnorodnych urzędów, wydziałów i agend. Kierował nią brat prezesa, Józef Rumkowski. Działała do 12 listopada 1942 roku.
Fot: Yad Vashem Photo Archive
17 listopada
Z polecenia Chaima Rumkowskiego powstało Archiwum, które gromadziło dokumenty z życia getta. Mieściło się przy pl. Kościelnym 4:
Plac Kościelny 4.
Tu własnie powstawała "Kronika Getta Łódzkiego", jeden z najważniejszych dokumentów II wojny światowej.
Pracownicy Archiwum gromadzili dokumenty dotyczące funkcjonowania getta, zarówno obwieszczenia, plakaty i okólniki, jak i przemówienia Rumkowskiego, dokumenty pozostałe po deportowanych - ich paszporty, dowody czy prywatne listy. Duża część tych dokumentów przetrwała do dziś i znajduje się w Archiwum państwowym w Łodzi. Ale przede wszystkim zachowały się zapiski prowadzone starannie niemal każdego dnia...
W 2009 roku Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego i Archiwum Państwowe w Łodzi opracowało i opublikowało "Kronikę getta łódzkiego/Litzmannstadt Getto 1941-1944" (praca w 5 tomach).
Kronikę tworzyło kilkanaście osób: filozofowie, publicyści, literaci. Najpierw byli to polscy Żydzi, potem do tego grona włączono przesiedlonych do łódzkiego getta Żydów z Europy Zachodniej. Pierwszym kierownikiem Archiwum był Stanisław Cukier-Cerski, przed wojną dziennikarz łódzkiego dziennika "Republika", od lutego 1943 roku funkcję tę sprawował filozof z Pragi Oskar Singer.
Możesz przeczytać jeszcze:
Plac Kościelny 4
Od 12 stycznia 1941 roku kronika prowadzona była po polsku jako Biuletyn Kroniki Codziennej, a od września 1942 roku do 30 lipca 1944 - po niemiecku jako Tageschronik. Są tam informacje, które pozwalają śledzić życie mieszkańców getta prawie dzień po dniu. Wiemy jaka była pogoda, jakie zarządzenia się pojawiały na ulicach dzielnicy zamkniętej. Ile osób zmarło, ile się urodziło. Jakie były przydziały żywnościowe, a jakie ceny na czarnym rynku. Czym wreszcie żyło getto, o czym plotkowano, gdzie chodzono na koncerty...
30 grudnia
Wprowadzenie kartek żywnościowych dla mieszkańców getta.
Kartka żywnościowa z łódzkiego getta.
31 grudnia
W getcie znajdowało się prawie 155 tysięcy ludzi. Dramatycznie wzrastała liczba zgonów z głodu i wyczerpania.
foto: The Mendel Grossman Gallery Images from the Lodz Ghetto.
Od 12 stycznia 1941 roku kronika prowadzona była po polsku jako Biuletyn Kroniki Codziennej, a od września 1942 roku do 30 lipca 1944 - po niemiecku jako Tageschronik. Są tam informacje, które pozwalają śledzić życie mieszkańców getta prawie dzień po dniu. Wiemy jaka była pogoda, jakie zarządzenia się pojawiały na ulicach dzielnicy zamkniętej. Ile osób zmarło, ile się urodziło. Jakie były przydziały żywnościowe, a jakie ceny na czarnym rynku. Czym wreszcie żyło getto, o czym plotkowano, gdzie chodzono na koncerty...
Wprowadzenie kartek żywnościowych dla mieszkańców getta.
31 grudnia
W getcie znajdowało się prawie 155 tysięcy ludzi. Dramatycznie wzrastała liczba zgonów z głodu i wyczerpania.
źródła:
Joanna Podolska. Litzmannstadt-Getto. Przewodnik po przeszłości.
Źródła kalendarium (podaję za Joanną Podolską):
Źródła kalendarium (podaję za Joanną Podolską):
Julian Baranowski, Łódzkie getto 1940-1944. Vademecum, Archiwum Państwowe w Łodzi & Bilbo, Łódź 2003
Marek Budziarek, Łódź, Loodsch, Litzmannstadt. Wycinki z życia mieszkańców okupowanego miasta, Literatura, Łódź 2003.
Icchak (Henryk) Rubin, Żydzi w Łodzi pod niemiecką okupacją 1939-1945, Kontra, Londyn 1988.
The Last Ghetto. Life in the Lodz Ghetto 1940-1944, red. Michal Unger, Yad Vashem 1995.
fot:
Yad Vashem Photo Archive
The Mendel Grossman Gallery Images from the Lodz Ghetto
Monika Czechowicz
