baedeker łódzki: 05/03/13

piątek, 3 maja 2013

ŁÓDŹ - CURRICULUM VITAE

Curriculum vitae (z łacińskiego bieg życia, przebieg życia) - daty z życia Łodzi - sukcesywnie i... subiektywnie uzupełniane, czyli wszystko po kolei...

8000-4500 p.n.e.	Najwcześniejsze ślady pobytu ludzi, środkowy okresu epoki kamienia. Odkryto je na piaszczystych wydmach w Rudzie Pabianickiej nad rzeką Jasień oraz na Zdrowiu.
4500-1800 p.n.e.	Pierwsze ślady stałego osadnictwa. Odkryto je na terenach: Starych Chojen, Rudy Pabianickiej, Chocianowic, Lublinka, Retkini, Zdrowia (wschodni brzeg rzeki Łódki), Karolewa, Nowego Złotna (wydmy koło ulicy Cyganki), Julianowa, Stoków oraz w Śródmieściu (ulica Wólczańska 202). CZYTAJ
1800-1200 p.n.e.	Odkryte ślady pobytu ludzi z początku epoki brązu w Rudzie Pabianickiej, Julianowie i Rogach.
1300-300 p.n.e.	Ślady osadnictwa z okresu kultury łużyckiej odkryto w Łagiewnikach, Rudzie Pabianickiej, na Nowym i Starym Złotnie, Marysinie, Retkini, Teofilowie, Widzewie, Lublinku, Starych Chojnach i na Zdrowiu.
1242	Pierwsza wzmianka o Radogoszczu (dotyczy wizyty księcia Konrada Mazowieckiego).
1332	Pierwsze wzmianki o Łodzi pochodzące z dokumentu księcia łęczyckiego i dobrzyńskiego Władysława Ziemowica. CZYTAJ
1350	Pierwsza wzmianka o Rogach.
ok. 1370	Arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki eryguje pierwszą parafię na terenie Łodzi.
1380	Pierwsza wzmianka o Widzewie.
1387	Biskup włocławski Jan Kropidło nadaje sołectwo wsi Łódź i Widzew sołtysowi Januszowi i jego następcom, a także (10 czerwca) przenosi wsie Łódź i Widzew z prawa polskiego na prawo niemieckie (średzkie). CZYTAJ
1390	Pierwsza wzmianka o Stokach.
1399	Pierwsza wzmianka o Chojnach Dużych i Łagiewnikach (były to wsie służebne). CZYTAJ
1414	15 maja - wieś Łodzia uzyskuje przywilej lokacyjny.
1423	29 lipca – erekcja miasta na prawie magdeburskim; król Władysław Jagiełło (w Przedborzu w dzień św. Marty) nadaje Łodzi prawa miejskie. CZYTAJ
1424	7 stycznia – biskup włocławski Jan Pella z Niewiesza określa obowiązki i przywileje mieszczan łódzkich w stosunku do właściciela miasta oraz potwierdza stare przywileje.
1428	Pierwsza wzmianka o Księżym Młynie.
1430	Pierwsza wzmianka o Bałutach.
1440	Pierwszy wpis w najstarszej znanej łódzkiej księdze Rady Miejskiej.
1459	Łódź wyekwipowała jednego zbrojnego na wyprawę przeciwko Krzyżakom.
1474	Pierwsza wzmianka o Chojnach Małych i Woli Stokowskiej (Budy Stoki).
1486	Pierwszy łodzianin – Bartłomiej syn Jana – wstępuje na Akademię Krakowską.
1487	5 kwietnia – wizyta w Łodzi króla Kazimierza Jagiellończyka w drodze powrotnej ze zjazdu szlachty w Kłodawie.
1512	Pierwsza wzmianka o Złotnie.
1517	Biskup Maciej Drzewiecki poleca kopiowanie najstarszych dokumentów, m.in. dotyczących Łodzi.
1520	Pierwsza wzmianka o Modrzewiu.
1522	Pierwsza wzmianka o Kozinach.
1527	Ksiądz Jan Choiński w księdze „Liber Retaxa Tionum” wymienia wysokość danin mieszczan łódzkich na rzecz biskupa (od domów, placów, ogrodów i roli – 7 grzywien i 2 grosze; od karczem – 1,5 grzywny; stelmachy i szewcy – 63 grosze, kmiecie ze Starej Łodzi – 5,5 grzywny i 18 groszy; wieś Widzew – 3 grzywny).
1529	Pierwsza wzmianka o Rąbieniu.
1534	Spis ludności wykazuje 100 mieszkańców, (w tym: 1 bednarz, 3 cieśli, 2 kowali, 1 krawiec, 1 kuśnierz, 3 młynarzy, 2 szewców) oraz 80 domów.
1535	Z tego roku pochodzi dokument z najstarszą zachowaną pieczęcią miejską. CZYTAJ
1550-1560	Szczytowy okres rozwoju Łodzi rolniczej: 70-90 domów, 160 rodzin, 650-800 mieszkańców, szkoła parafialna.
1561	12 października – Jan Uchański biskup włocławski potwierdza stare i nadaje nowe przywileje dla Łodzi oraz zezwala na wybudowanie nowego ratusza i jatek w Łodzi.
1569	Paweł Rożkowic z Łodzi zostaje profesorem Akademii Krakowskiej, a następnie prokuratorem dóbr uniwersyteckich.
1572	Pożar strawia połowę miasta – 41 domów.
1577	Data widniejąca na najstarszej czytelnej pieczęci miejskiej, używanej do 1827 roku, czyli 240 lat. CZYTAJ
1587	Paweł Rożkowicz zapisuje swój bogaty księgozbiór Akademii Krakowskiej, a rodzinnemu miastu Łódź 200 florenów. Procenty od darowizny miały posłużyć na stypendia dla łodzian studiujących w Akademii oraz na wyposażenie biednych dziewcząt przy zamążpójściu.
1596	Zapis w księgach archiwum kapitularnego regulujący granice Łodzi pomiędzy biskupem kujawskim a kapitułą krakowską.
1623	Łódź ma 118 domów, 3 karczmy, 10 piwowarów.
1647	Przy kościele św. Wojciecha powstaje z fundacji Mulinowicza zakrystia; był to pierwszy murowany obiekt na terenie Łodzi.
1652	8 lipca – jedyny notowany proces o czary wytyczony mieszczce łódzkiej Zośce Straszybódce (Strasibótce); została oddana przez sąd mistrzowi (katowi) na kwestie; zmarła w czasie tortur.
1656	2 maja – umiera Maciej Kornis (Garnis) ostatni wójt z rodziny sprawującej ten urząd od prawie 100 lat. Dzieciom pozostawia w spadku: kontusz, żupan, szablę, pistolety i siodło…
1661	Zapis w aktach miejskich o spustoszeniu miasta przez morowe powietrze (zarazę) i szwedzką wojnę.
1666	Wielki pożar Łodzi – spłonęła część domów i zabudowań gospodarczych.
1676	Budowa drewnianego kościoła w Łagiewnikach z fundacji Samuela Żelewskiego z Żelaznej (ówczesnego dziedzica Łagiewnik); później fundator przekazał go na własność oo. Franciszkanom z Piotrkowa. CZYTAJ
1680	Utworzenie klasztoru w Łagiewnikach. Przywilejem papieskim Łagiewniki uznano za miejsce cudowne. CZYTAJ
1701	Rozpoczęcie budowy istniejącego do dziś murowanego kościoła w Łagiewnikach. CZYTAJ
1728	Upadek miasta po najeździe szwedzkim. Łódź zostaje złupiona i spalona, zostaje tylko 39 domów.
1734	Andrzej, syn Stanisława Drewnowicza (dawniej Drewno) zostaje burmistrzem. CZYTAJ
1756	Jan Drewnowicz zostaje burmistrzem. CZYTAJ
1765-1768	Budowa modrzewiowego kościoła , stojącego do dziś przy ulicy Ogrodowej (ufundowana przez biskupa włocławskiego ks. Antoniego Kazimierza Ostrowskiego). CZYTAJ
1769	W Łodzi są tylko 64 zamieszkałe domy, 24 puste place, 2 szewców, 8 kołodziejów, 1 krawiec. Jest to wynikiem głownie zniszczeń wojennych, panującej zarazy, klęsk głodowych i pożarów, które osłabiły miasta centralnej Polski.
1775	- Aleksy Drewnowicz zostaje burmistrzem. - osiedlenie się pierwszej w Łodzi znanej z nazwiska rodziny żydowskiej – dzierżawcy browaru miejskiego Joachima Zelkowicza. CZYTAJ
1777	Dawna ulica Drewna lub Drewnowa (od nazwiska właściciela ziemi) zostaje po raz pierwszy nazwana oficjalnie ulicą Drewnowską (tu osiedliły się 32 z 70 rodzin mieszkających w Łodzi). CZYTAJ i CZYTAJ
1783	Opis miasta i okolic przez ks. Jędrzeja Majera pod tytułem „Taryffa parochie miasteczka Łodzi”.
1793-1801	Piotr Drewnowicz jako ostatni sprawuje urząd burmistrza Łodzi.
1793	Łódź dostaje się do zaboru pruskiego. Stan miasta jest tak opłakany, że powstaje projekt, aby odebrać Łodzi prawa miejskie.
1795	Po trzecim rozbiorze Łódź znajduje się w granicach departamentu warszawskiego, a wsie okalające miasto podlegają landratowi zgierskiemu rezydującemu w Leśmierzu.
1796	Władze pruskie przejmują własność kościelną, dzięki czemu Łódź staje się miastem królewsko-pruskim (rządowym) i nigdy już nie wraca pod władzę prywatnego właściciela.
1800	Łódź zamieszkuje 428 obywateli.
1806	Koniec zaboru i odnowienie zarządu miasta. Były policyjny burmistrz Józef Aufschlag nie opuszcza Łodzi, lecz zostaje jako posesjonat miejski.
1807	Łódź w granicach Księstwa Warszawskiego, 106 domów i około 440 mieszkańców.
1808	Kwerenda rządowa wzywa burmistrza łódzkiego do udzielenia wiadomości o wszystkich znajdujących się w Łodzi fabrykach i manufakturach, jako też warsztatach i rękodzielniach robienia jedwabiu, wełny, płótna i bawełny. - otwarcie szkoły elementarnej na Starym Mieście, Szymon Grabowski pierwszym nauczycielem.
1809	- zarządzenie o utworzeniu w Łodzi Gwardii Narodowej. - pierwszy imienny spis ludności żydowskiej: wśród 430 mieszkańców Łodzi jest 98 Żydów (24 rodziny). CZYTAJ - powstanie Gminy Żydowskiej. Gmina kupuje od Aufschlaga plac przy ulicy dworskiej i buduje tam drewnianą bożnicę.
1810	- Dekret Fryderyka Augusta o obowiązku prowadzenia ewidencji ludności (w Łodzi mieszka 514 osób. - reorganizacja samorządu łódzkiego. Dawny magistrat staje się Urzędem Municypalnym. - pierwsze wybory starszych kahału gminy łódzkiej. Wybrano Pinkusa Sonenberga i Mendla Moszkowicza.
1811	- założenie pierwszego cmentarza żydowskiego przy ulicy Wesołej. - zorganizowanie bractwa pogrzebowego – chewra kadisza. CZYTAJ
1812-1813	Pierwszy plan miasta sporządzony przez Franciszka Johnney’a.
1813	- Jehuda Arie, syn rabina Garona z Widawy, zostaje pierwszym rabinem łódzkim. - w Łodzi działają 493 fabryki.
1815	W wyniku Kongresu Wiedeńskiego Łódź znajduje się w zaborze rosyjskim, w tzw. Królestwie Polskim.
1817	Z pieczęci miejskiej na ponad 100 lat znika herb Łodzi zastąpiony carskim orłem dwugłowym (początkowo polskim). CZYTAJ
1818	Początek budowy traktu łęczycko-piotrkowskiego biegnącego przez Łódź (budowano go 2 lata).
1819	Założenie nowego cmentarza przy drodze do młyna Mania (obecnie Ogrodowa).
1820	- postanowienie namiestnika Królestwa Polskiego o uprzemysłowieniu Łodzi wg projektu Rajmunda Rembielińskiego – prezesa Komisji Województwa Mazowieckiego. CZYTAJ - oddanie do użytku nowego „domu gminnego” – ratusza przy ulicy Kościelnej. - powołanie pierwszego policjanta miejskiego (zostaje nim Łukasz Baranowski). - Łódź liczy już 700 mieszkańców.
1821	- Namiestnik Józef Zajączek zatwierdza projekt o uczynieniu Łodzi osadą fabryczną. Władze Królestwa Polskiego udzielają Rajmundowi Rembielińskiemu pełnomocnictwa na urządzenie osady fabrycznej. CZYTAJ - likwidacja łódzkiego kahału i utworzenie na jego miejsce Dozoru Bożniczego. - po raz pierwszy pojawia się nazwa: ulica Piotrkowska (od Placu Kościelnego do Rynku Starego Miasta). Została ona wytyczona dokładnie w tym samym miejscu, którędy przebiegał średniowieczny trakt.
1823	- pierwsza łódzka osada włókiennicza - "Sukiennicze Nowe Miasto", rok ten uważany jest za początek "Łodzi przemysłowej". - wybudowanie pierwszych rządowych, murowanych domów dla sukienników. Pod koniec roku przybywa do Łodzi duża grupa osadników – tkaczy sukienników z Zielonej Góry. CZYTAJ
1824	-założenie Bractwa Kurkowego – Lodzer Bürger-Schützengilde, pierwsze strzelanie (Gotlieb Strauch zostaje pierwszym Królem Kurkowym). - z Saksonii przybywa Christian Fryderyk Wendisch, któremu nadano tytułem dzierżawy wieczystej Księży Młyn. - powstaje Zgromadzenie Majstrów Tkackich w Łodzi. - Saeneger uruchamia farbiarnię. - Jan Adamowski buduje pierwszy budynek w Rynku Nowego Miasta (drewniana karczma). CZYTAJ - budowa nad rzeką Jasień (1824-1826) pierwszej manufaktury składającej się z bielnika, krochmalni, suszarni, folusza i magla.
1825	- Benedykt Tykiel wydaje instrukcje ustalającą warunki osiedleńcze dla przędzarzy lnu. - powstaje Zgromadzenie Czeladników Tkackich. - mocą dekretu namiestnika Królestwa Polskiego powstaje na Starym Mieście tzw. rewir żydowski. CZYTAJ - Christian F. Wendisch instaluje w swojej fabryce mechaniczne urządzenie przędzalnicze z napędem wodnym. - z Czech przybywa do Łodzi rodzina Richterów. - pierwszy rządowy budynek fabryczny, tzw. Bielnik Kopischa. CZYTAJ - Car Rosji Aleksander I odwiedza Łódź i zachęca do jej rozbudowy. - Łódź liczy 1004 mieszkańców. - oddanie pierwszych 12 rządowych drewnianych domów w osadzie bawełniano-lnianej Łódka.
1827	- ustalenie nowych warunków osiedlania się starozakonnych. Rewir obejmuje rejon ulic Podrzecznej, Wolborskiej i Starego Rynku. CZYTAJ - oddanie do użytku nowego, murowanego ratusza przy Nowym Rynku (plac Wolności). CZYTAJ
1828	Pierwsza apteka w Łodzi (Nowy Rynek). CZYTAJ i CZYTAJ
1829-1830	Powstaje pierwsza murowana kamienica w Łodzi, wystawiona przez radnego Antoniego Bittdorfa - przy Nowym Rynku (plac Wolności). CZYTAJ
1833	Przychodzi na świat Izrael Poznański. CZYTAJ
1834	Karol Gottlieb Steinert zakłada drukarnię i farbiarnię bawełny.
1835	Powstaje "biała fabryka" Ludwika Geyera. CZYTAJ
1837	- w Łodzi przychodzą na świat Franciszek Kindermann i Fryderyk Wilhelm Schweikert.
1839	- zastosowanie w produkcji maszyny parowej, którą jako pierwszy w Łodzi uruchomia Ludwik Geyer. CZYTAJ - Jakub Peters wystawia okazały dom przy rogu Piotrkowskiej i Przejazd (dzisiejszej Tuwima) z przeznaczeniem dla Związku Majstrów Tkackich.
1840	Założenie pierwszego parku łódzkiego - Źródliska, zwanego wówczas ogrodem spacerowym. CZYTAJ i CZYTAJ i CZYTAJ
1841	- w Łodzi, przychodzi na świat Szaja Rosenblatt.
1842	- Łódź staje się drugim co do wielkości miastem królestwa Polskiego. - rozpoczyna pracę tkalnia Józefa Richtera.
1845	Powstają przędzalnie Ludwika Grohmana. CZYTAJ
1846	Memoriał do Mikołaja II w sprawie przemianowania Łodzi na "Mikołajew". CZYTAJ
1851	Fryderyk Sellin urządza letnią scenę teatralną (Nowy Rynek 8)
1852	Izrael Poznański przejmuje firmę z rąk ojca.
1853	Do Łodzi przybywa Karol Scheibler.
1854	Karol Scheibler uruchamia duży, posiadający wiele nowoczesnych rozwiązań zakład przemysłowy.
1855	Powstaje trójwyznaniowy zespół cmentarzy przy ul. Ogrodowej (zwany dziś Starym Cmentarzem).
1860	- Łódź ma już 32 639 mieszkańców. - Łódź może pochwalić się też: 15 fabrykami włókienniczymi, 8 hotelami i domami zajezdnymi, 13 szkołami i szpitalem.
1861	- Bunt tkaczy. Tkacze z łódzkich fabryk nie mogąc znieść warunków, w których przyszło im żyć, zdecydowali się na otwarty bunt. Wystąpienie to miało dosyć burzliwy przebieg, włącznie z niszczeniem maszyn. CZYTAJ - powiększenie rewiru żydowskiego – przyłączenie rejonów ulic Aleksandrowskiej, św. Jakuba, Jerozolimskiej i Franciszkańskiej.
1862	- zniesienie wszelkich ograniczeń w zakresie wyboru miejsca zamieszkania dla ludności żydowskiej, likwidacja rewiru żydowskiego. CZYTAJ - prezydentem Łodzi zostaje Andrzej Rosicki.
1863	- pierwsze wydanie gazety „Łódzkie Ogłoszenia – Lodzer Anzeiger”. (2 grudnia 1863 roku). CZYTAJ - wybuch powstania styczniowego i przybycie z tej okazji do Łodzi naczelnika wojennego miasta, barona Aleksandra von Broemsena. - w bitwie pod Dobrą ginie łódzki powstaniec styczniowy – Maria Piotrowiczowa. CZYTAJ
1864	Pierwsze skrzynki pocztowe na łódzkich ulicach.
1865	Fryderyk Wilhelm Schweikert uruchamia w Łodzi małą tkalnię na 9 krosien.
1866	- założenie fabryki maszyn przez J. Johna – początki przemysłu metalowego. - powstanie przedsiębiorstw wełnianych: Karola Bennich, Wilhelma Schweikerta, Markusa Kohna.
1867	Z browaru Karola Anstadta popłynęło pierwsze piwo (Średnia 34).
1869	- pierwsza latarnia gazowa obok willi Ludwika Mayera przy zbiegu ulic Mikołajewskiej i Pasażu Mayera (dzisiaj Sienkiewicza i Moniuszki). - uruchomienie gazowni i zakładanie chodników
1872	- przychodzi na świat w Łodzi Max Factor, (właśc. Maksymilian Faktorowicz). - utworzenie Banku Handlowego. - Cezary Richter zakłada księgarnię.
1874	- Juliusz Heinzel ma już największy na terenie Królestwa Polskiego zakład produkujący wyroby wełniane. Eliahu Chaim Majzel obejmuje w Łodzi urząd Głównego Rabina. CZYTAJ
1877	Wprowadzenie przez rząd carski cła ochronnego dla wyrobów włókienniczych.
1884	- Łódź uzyskuje samodzielny organ prasowy w języku polskim pt. „Dziennik Łódzki”. CZYTAJ - zakończenie budowy Cerkwi Aleksandra Newskiego. CZYTAJ - zakończenie budowy koscioła ewangelickiego św. Jana.
1887	- budynek fabryki wyrobów wełnianych i bawełnianych Ludwika Meyera zostaje przebudowany na "dom gościnny" Hotel Grand. CZYTAJ - w domu przy ulicy Wschodniej 8 przychodzi na świat Artur Rubinstein. CZYTAJ
1888	Powstanie teatru, nazwanego później im. Stefana Jaracza. CZYTAJ
1889	21 grudnia. Wychodzi pierwszy numer „Gońca Łódzkiego”. CZYTAJ
1891	Założenie Lecznicy "Pod koniem" (przy ulicy Kopernika) przez Hugo Warrikoffa oraz Alberta Kwaśniewskiego.
1894	Wychodzi pierwszy przewodnik po Łodzi.
1896	Do Łodzi przybywa Władysław Reymont w celu zbierania materiałów do swojej nowej powieści „Ziemia obiecana”. CZYTAJ i CZYTAJ i CZYTAJ
1897	11 czerwca - urodził się Aleksander Tansman. CZYTAJ - powstaje Przytułek dla Starców i Kalek Łódzkiego Chrześciańskiego Towarzystwa Dobroczynności (dziś w budynku mieści się Collegium Anatomicum). CZYTAJ - wybudowanie „Domu Koncertowego” przez Ignacego Vogla.
1898	- na ulicach Łodzi pojawia się pierwszy w Królestwie Polskim tramwaj elektryczny. CZYTAJ - pierwsze wydanie „Gońca Łódzkiego”. CZYTAJ - pierwszy na terenie Łodzi lot balonem w parku Helenowskim (francuski pilot o nazwisku Charles Leroux wzniósł się na wysokość 300 stóp, a następnie skoczył ze spadochronem). - założenie teatru ludowego z inicjatywy Wiktora Czajewskiego, łódzkiego wydawcy.
1899	- rozpoczęcie prac przy budowie parku im. Stanisława Staszica (według projektu ogrodnika miejskiego Leona Grabowskiego). Był to czwarty z kolei ogród miejski. CZYTAJ - wychodzi drukiem „Ziemia obiecana” Władysława Reymonta. CZYTAJ i CZYTAJ 3 listopada - zamieszkał w Łodzi - przy ul. Wschodniej 19 - Józef Piłsudski. CZYTAJ - koncert Ignacego Paderewskiego w Łodzi. - otwarcie parku im. Henryka Sienkiewicza (pierwotnie Mikołajewski Ogród Miejski. - umiera Robert Biedermann, protoplasta znanego fabrykanckiego rodu łódzkiego.
1900	Umiera Izrael Poznański. CZYTAJ CZYTAJ CZYTAJ CZYTAJ
1901	28 września – zostaje otwarty (Stary) Teatr Wielki.
1902	- pierwsza na terenie zaboru rosyjskiego międzymiastowa linia telefoniczna łącząca Łódź z Warszawą. - linia kolejowa Kolei Kaliskiej z Warszawy do Kalisza przez Łódź. - w podłódzkiej Kochanówce powstaje szpital psychiatryczny. CZYTAJ
1903	- gmach przy ulicy Tuwima (Przejazd) staje się siedzibą Poczty Głównej. CZYTAJ - architekt Gustaw Landau – Gutenberg zaprojektował i wybudował secesyjną willę fabrykanta Rudolfa Kindermana, która dziś służy za siedzibę Państwowej Galerii Sztuki.
1904	- rozpoczęto zakładanie w centrum podziemnych rur kanalizacyjnych, którymi odprowadzano wody z rynsztoków poza miasto. - koncerty w Łodzi: Ignacego Paderewskiego i Karola Rubinsteina.
1905	22-24 czerwca – strajk włókniarzy (przeobraził się w dwudniowe starcia, w efekcie których zginęło i zostało rannych około dwóch tysięcy osób). - krwawe walki robotników na barykadach doprowadziły do nadania przez carskie władze pewnych praw Polakom, m. in. możliwość zakładania polskojęzycznych szkół średnich. 18 maja - urodził się w Łodzi Władysław Hańcza. Naprawdę nazywał się Władysław Tosik.
1906	25 maja - początek budowy elektrowni przy ulicy Targowej 1, przez niemieckie Towarzystwo Elektryczne. 5 lipca – powstanie Komitetu Organizacyjnego polskiej męskiej szkoły średniej w Łodzi pod przewodnictwem Ludwika Frankowskiego. 10 października – z wyroku sądu polowego stracono 5 robotników, uczestników antyrosyjskiego powstania łódzkiego. 17 października – rozpoczęcie pierwszego roku szkolnego w Gimnazjum Polskim w Łodzi. 22 grudnia – rozpoczął się tzw. lokaut łódzki, podczas którego bez pracy pozostawało 30 tys. ludzi
1907	- wielka powódź w Łodzi. - powstaje teatr kabaretowy Urania, zbudowany przez Teodora Junoda, ojca znanego aktora filmowego z okresu międzywojennego, Eugeniusza Bodo. CZYTAJ - uruchomienie elektrowni przy ulicy Targowej.
1908	21 czerwca - otwarcie kina przy Hotelu Grand, które funkcjonowało do końca lat trzydziestych. - powstaje gmach Narodowego Banku Polskiego, wg projektu Dawida Landego (al. Kościuszki 14, dawniej Spacerowa) CZYTAJ 19 sierpnia – powstanie Łódzkiego Klubu Sportowego pod nazwą Łodzianka. - zainstalowanie pierwszego elektrycznego oświetlenia ulic i placów (pierwsze elektryczne oświetlenie ulic i Rynku Nowego Miasta, gazowe istniało od 1867).
1909	- rozpoczęcie budowy świątyni ewangelicko – augsburskiej pw. św. Mateusza w stylu neoromańskim. Wspaniała akustyka wnętrza i sławne organy sprawiają, że obiekt ten często jest miejscem koncertów organowych i symfonicznych. - Wiliam H. Lindley sfinalizował umowę z 1901roku i przedstawił projekt wodociągów i kanalizacji dla miasta. Realizację projektu rozpoczęto jednak dopiero w roku 1925 a ukończono 20 lat później. - połączenie autobusowe na drodze między Łodzią a Brzezinami przez Nowosolną.
1910	25 listopada – powstaje Towarzystwo Miłośników Rozwoju Fizycznego (obecnie Klub Sportowy Widzew Łódź). - powstaje Łódzkie Towarzystwo Entomologiczne.
1910-1912	- na terenie zakładów Scheiblera powstaje elektrownia zakładowa będąca jedynym przykładem zastosowania w Polsce secesji w budownictwie tego typu.
1911	- przy ulicy Krótkiej 6 (dzisiejszej Traugutta) wyrasta nowoczesny Hotel Savoy. CZYTAJ - w „Gazecie Łódzkiej” zamieszczone zostają debiutanckie teksty Juliana Tuwima. CZYTAJ - zakończenie budowy Szkoły Zgromadzenia Kupców (Narutowicza 68) wg projektów P. Brukalskiego i G. Landau-Gutentegera.
1912	- powstanie Teatru Varietes przy Cegielnianej (obecnie Więckowskiego /róg Zachodniej). CZYTAJ - Wielka Wystawa Rzemieślniczo-Przemysłowa (w parku im. Staszica) CZYTAJ - zakończenie budowy Hotelu Polonia Palast, wzniesionego przez małżonków Leopolda i Adelę Dobrzyńskich oraz Maurycego i Franciszkę również Dobrzyńskich. CZYTAJ - oddanie do użytku bieżni na stadionie ŁKS Łódź (S.Falkowski, 100 m – 11,2 s.)
1913	17 listopada - urodził się w Łodzi Aleksander Bardini. CZYTAJ
1914	24 kwietnia – urodził się Jan Karski, właściwie Jan Kozielewski. - otwarto pierwszy sklep spółdzielczy. - rodzinna spółka Steinertów przekształca się w spółkę akcyjną „Przemysł Włókienniczy K. Steinert Sp. Akc. w Łodzi”. 1 sierpnia – wybuch I wojny światowej, ewakuacja urzędów i instytucji państwowych. 2 sierpnia – obwieszczenie na murach łódzkich kamienic: Niemcy wypowiadają wojnę. 4 sierpnia – pospieszna ewakuacja instytucji państwowych. 10 sierpnia – powstaje Główny Komitet Obywatelski przejmujący funkcję zarządzania miastem na czele stanął, do 1914 roku, dr Alfred Biedermann). 11 listopada – I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa pod Łodzią. 19 listopada – pierwsze bomby spadają na Łódź. 6 grudnia – I wojna światowa: W wyniku „Bitwy pod Łodzią” Niemcy zajmują miasto. W czasie okupacji trwającej do 1918 roku duża inkorporacja terenów; do Łodzi włączone zostają m.in. wsie: Bałuty i Chojny).
1915	- powstanie Łódzkiej Orkiestry Symfonicznej i zainaugurowanie (17 lutego) działalności Filharmonii Łódzkiej. CZYTAJ - powstaje miejski szpital zakaźny na Radogoszczu. CZYTAJ
1916	- powstaje Łódzki Klub Miłośników Fotografii.
1917	- zakończenie budowy gmachu obecnego Teatru im. Stefana Jaracza (W okresie międzywojennym działał tu Teatr Miejski, a w czasie okupacji budynek wzięli w posiadanie aktorzy niemieccy Theater Zu Litzmannstadt. W latach 1945-1949 swoją siedzibę miał tu Teatr Wojska Polskiego, a później, aż do chwili obecnej, szanowany za swój poziom sceniczny Teatr im. Stefana Jaracza). CZYTAJ - uruchomienie biblioteki publicznej im. J. Piłsudskiego.
1918	- zakończenie I wojny światowej; łodzianie rozbrajają Niemców.
1919	- Łódź pierwszym miastem w Polsce, które zdecydowało się na wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego. - pierwsza państwowa szkoła średnia w Łodzi (dzisiaj I LO im. M. Kopernika). 27 marca – Aleksy Rżewski zostaje rządowym komisarzem miasta Łodzi.
1920	- utworzenie diecezji łódzkiej (Papież Benedykt XV bullą z dnia 10.XII. eryguje diecezję) - położenie kamienia węgielnego pod pierwszy gmach szkolny – początek realizacji uchwały o powszechnym nauczaniu. - do Łodzi przybywa Ludwik Geyer.
1921	20 maja – urodził się Karl Dedecius 21 maja - odwiedza Łódź ówczesny nuncjusz apostolski, kardynał Achille Ratti, który 6 lutego 1922 zostaje wyniesiony na Stolicę Piotrową jako papież Pius XI. 11 lipca – wielki strajk włókniarzy. 23 lipca – Łódź: początek XVIII Kongresu PPS. 9 sierpnia – założenie Wyższego Seminarium Duchownego. - w Łodzi powstaje pierwsza w Polsce Miejska Centrala Przyrodnicza. - w Sejmie RP zgłoszony został wniosek o utworzenie w Łodzi politechniki (kategoryczny sprzeciw Ministra Finansów sprawił, że realizację projektu odłożono na czas nieokreślony). - firma Scheiblera łączy się na drodze fuzji z zakładami Grohmana. - umiera nagle Szaja Rosenblatt.
1922	9 kwietnia – uruchomienie podmiejskiej, parowej linii tramwajowej Łódź – Ozorków. 12 kwietnia – przychodzi w Łodzi na świat Arie Ben-Menachem, pisarz i publicysta. CZYTAJ - otwarcie pierwszej dziecięcej placówki biblioteki publicznej. - powstaje Miejski Kinematograf Oświatowy. - powstaje spółka akcyjna pn „Zakłady Przemysłu Włókienniczego Józef Richter w Łodzi”.
1923	9 stycznia – początek strajku 50 tysięcy robotników przemysłu włókienniczego w Łodzi, Bielsku i Białymstoku.
1924	Budowa kanalizacji miejskiej według planów z 1909 roku oraz oczyszczalni ścieków na Lublinku.
1925	13 września – otwarcie Portu lotniczego Łódź-Lublinek (odlatuje z Łodzi pierwszy aeroplan). - odsłonięcie przed Katedrą Grobu Nieznanego Żołnierza. - pierwszy pociąg na trasie Łódź – Zgierz – Kutno – Płock.
1926	Umiera Józef Richter.
1927	21 marca: koniec kilkutygodniowego strajku włókniarzy okręgu łódzkiego - po raz pierwszy w łódzkich sklepach można kupić odkurzacze („elektroluks”). - pierwszy pełnometrażowy film o Łodzi pt. „Łódź, miasto pracy”. Powstaje w wytwórni „Lech film”. - nawierzchnię ul. Piotrkowskiej pokryto asfaltem na odcinku 300 m.
1928	14 maja – powstanie klubu piłkarskiego Włókniarz Łódź. 21 września – rozpoczęcie czterodniowego strajku 10 tysięcy włókniarzy łódzkich. 4-22 października – strajk powszechny 100 tys. robotników (gł. włókniarzy) okręgu łódzkiego. - w Łodzi powołano filię Wszechnicy Polskiej – warszawskiej wyższej uczelni nie posiadającej aż do 1937 roku praw akademickich.
1929	7 listopada – Julian Tuwim publikuje w „Robotniku” wiersz Do prostego człowieka. CZYTAJ - powołany zostaje do życia Łódzki Klub Lotniczy, który z czasem przekształca się w Aeroklub Łódzki. - pierwsza w Polsce automatyczna centrala telefoniczna PAST. - pierwsza w Polsce telefoniczna zegarynka , uruchomiona w 1929 roku w Łodzi, razem z centralą PAST. - do miasta trafia zbiór starych druków, dokumentów i dzieł sztuki będących spuścizną po znakomitym historyku Julianie Bartoszewiczu.
1930	- początek łódzkiego radia: uruchomienie przy ulicy Inżynierskiej pierwszej stacji przekaźnikowej retransmitującej program ogólnopolski. CZYTAJ - odsłonięcie pomnika Naczelnika Sił Zbrojnych podczas powstania w 1794 roku i uczestnika wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, Tadeusza Kościuszki. CZYTAJ - powstaje Miejskie Muzeum Przyrodnicze. - powstaje łódzki oddział PKO. 13 kwietnia – założenie Muzeum Sztuki w Łodzi. CZYTAJ 15 sierpnia – odsłonięcie pomnika ku czci ks. Ignacego Skorupki.
1931	1 stycznia – powołanie do życia łódzkiego Muzeum Etnograficznego. - nowy odcinek linii kolejowej na trasie Łódź Widzew – Zgierz. CZYTAJ
1932
1933	24 czerwca – urodził się Jerzy Nikodem Kosiński. CZYTAJ 3 sierpnia – urodził się w Łodzi Jerzy Urban.
1934	- uruchomiono tzw. luxtorpedę (pociąg ekspresowy napędzany silnikiem spalinowym), który pokonywał odcinek z Łodzi do Warszawy w 88 minut.
1935	- plan zagospodarowania przestrzennego Łodzi (autorzy: Ostrowski, Berliner, Lisowski).
1936	Rozpoczyna działalność Towarzystwo Przyjaciół Nauk , które dziś istnieje pod nazwą „Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”.
1937	31 marca – minister spraw wewnętrznych rozwiązuje zdominowaną przez lewicę Radę Miejską Łodzi. 9 kwietnia – strajk generalny w Łodzi przeciwko rozwiązaniu przez rząd Rady Miejskiej.
1938	Budowa kilku monumentalnych gmachów publicznych m. in. Miejskiej Biblioteki Publicznej im. J. Piłsudskiego, która istnieje do dziś jako WiMBP im. J. Piłsudskiego, Domu im. Marszałka J. Piłsudskiego, który dziś jest siedzibą ŁDK, czy innych budynków do dziś pełniących funkcje publiczne.
1939	- łódzkie radio w nowej siedzibie, przy ulicy Narutowicza. CZYTAJ 2 września – pierwszy nalot bombowy na Łódź (zginęło ponad 300 osób cywilnych). 9 września – wkroczenie armii niemieckiej do Łodzi. - manifestacja ucznów gimnazjum niemieckiego. 13 października - z woli nazistowskiego komisarza Łodzi Przełożonym Starszeństwa Żydów mianowany zostaje Chaim Mordechaj Rumkowski. CZYTAJ 28 października - Łódź odwiedza Heinrich Himmler, komisarz Rzeszy do spraw umacniania niemczyzny. CZYTAJ 9 listopada - ulice miasta otrzymały nowe, niemieckie nazewnictwo. 9 i 10 listopada - Intelligenzaktion – „Akcja Inteligencja”. Była ona wymierzona w polską elitę intelektualną mieszkającą w regionie łódzkim. W lasach lućmierskich rozstrzelano ok. 500 osób, a do grudnia w sumie wymordowano w nich około 1500 intelektualistów, urzędników oraz duchownych. CZYTAJ 11 listopada – zniszczenie pomnika Tadeusza Kościuszki. - egzekucja na Bałuckim Rynku. 15 listopada – zburzenie przez hitlerowców synagogi przy al. Kosciuszki (projekt: A. Wolf) - przybywa do Łodzi ppłk Leopold Okulicki, jako pierwszy komendant Okręgu Łódzkiego Służby zwycięstwa Polski – Związku Walki zbrojnej, tworzy fundamenty łódzkiej armii podziemnej.
1940	- nadanie miastu prawa samorządu niemieckiego i uprawnienia tzw. miasta wydzielonego. 8 lutego - zarządzeniem prezydenta policji w Łodzi Johanna Schäfera, powstaje getto dla ludności żydowskiej. CZYTAJ i CZYTAJ CZYTAJ 12 lutego – początek masowej akcji przesiedlania Żydów do getta i wysiedlania Polaków i Niemców z terenu przeznaczonego dla ludności żydowskiej. 6 marca – akcja nazistów wobec Żydów, którzy nie chcieli przenieść się na teren getta, tzw. „krwawy czwartek”. 11 kwietnia - namiestnik kraju Warty Arthur Greiser ogłasza zmianę nazwy miasta Łódź na Litzmannstadt. CZYTAJ - początek zmasowanej akcji eksterminacyjnej duchowieństwa katolickiego. - niemieckim kierownikiem getta zostaje Hans Biebow. 17 listopada – z Polecenia Chaima Rumkowskiego powstaje Archiwum, które gromadzi dokumenty z życia getta. Tu także tworzy się „Kronika getta łódzkiego” – źródło naszej wiedzy dotyczącej tego oresu.
1941	- działania sabotażowe (do 1945) organizowane przez Związek Odwetu, głównie na węzłach kolejowych. - pierwszy oddział partyzancki podległy Łódzkiemu Okręgowi AK (Obwód Brzeziny-Koluszki) - wychodzi pierwszy numer „Getto Cajtung”, gdzie publikowane były rozporządzenia i ogłoszenia. 17 października – początek transportów do getta Żydów z całej Europy Zachodniej.
1942	- przeniesienie dowództwa Okręgu Łódzkiego Armii Krajowej do Warszawy. 1 grudnia – utworzenie przez Niemców na wyodrębnionym terenie Litzmannstadt Getto obozu dla polskich dzieci i młodzieży. CZYTAJ - pierwszy etap wywózki ludności z getta łódzkiego do obozów zagłady, początek wielkiej Szpery. - transporty do ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem.
1943	- intensyfikują swoją działalność konspiracyjne grupy lewicowe (najsławniejsza robotnicza organizacja „Promieniści”) - kolejna publiczna egzekucja na placu Bazarowym.
1944	- nadanie Okręgowi Łódzkiemu Armii Krajowej kryptonimu „Barka” - Niemcy likwidują Litzmannstadt getto, pierwsze transporty do Oświęcimia.
1945	17/18 stycznia - hitlerowcy palą obóz-więzienie na Radogoszczu. Żywcem spłonęło 2000 uwięzionych. CZYTAJ 19 stycznia - zdobycie Łodzi przez wojska Armii Czerwonej. CZYTAJ - popełnia samobójstwo, zabijając żonę i córkę, Bruno Biedermann, ostatni z rodu wielkich Biedermannów. - do roku 1948 Łódź pełni funkcję zastępczej stolicy państwa. 3 lutego - powołanie tzw. Wielkiej Łodzi, terytorium miasta tworzą trzy dzielnice: Łódź-Północ, Łódź-Śródmieście, Łódź-Południe. 28 lutego - zbiorowy pogrzeb ofiar masakry w więzieniu na Radogoszczu. - powstaje Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych, obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego. CZYTAJ - zaczyna działać scena przy ulicy Legionów (niegdyś 11 Listopada) pod szyldem Teatr Powszechny. CZYTAJ - zakończenie przebazowania polskich jednostek lotniczych z terenu Niemiec do stałych miejsc postoju w kraju (Bydgoszcz, Łowicz, Łódź i Kutno). - wychodzi Głos Robotniczy – dziennik wydawany w Łodzi od czerwca 1945 do stycznia 1990 roku. CZYTAJ - utworzenie Uniwersytetu Łódzkiego i Politechniki. CZYTAJ - utworzenie jedynego w Polsce Instytutu Włókiennictwa. - powstają Lotnicze Warsztaty Doświadczalne, które działają do 1953 roku. 10 listopada - Na lotnisku Łódź-Lublinek Antoni Szymański dokonuje oblotu pierwszego powojennego samolotu Szpak 2. 18 listopada - odsłonięcie pomnika Wdzięczności Armii Czerwonej w parku im. ks. J. Poniatowskiego (w nocy z 11 na 12 lutego 1946 w wyniku akcji przeprowadzonej przez podziemną organizację pomnik został wysadzony w powietrze). 20 grudnia – rozporządzenie Rady Ministrów rozszerzające granicę administracyjną miasta (jej powierzchnia wzrosła ponad 3-krotnie, z 59 do 212 km²).
1946	28 czerwca – wprowadzenie podziału administracyjnego na 14 województw i miasta wydzielone: Łódź i Warszawę. 28 września – katastrofa kolejowa na stacji Łódź Kaliska (zginęło 21 osób, a ponad 40 zostało rannych). 3 stycznia – Krajowa Rada Narodowa przyjęła uchwałę o nacjonalizacji przemysłu (początek likwidacji prywatnej własności). 12 maja - w Łodzi przychodzi na świat Daniel Libeskind). - poszerzenie ulicy Kilińskiego na odcinku od Południowej (obecnie Rewolucji 1905) do Kamiennej (obecnie Włókiennicza). - odnowione skwery na placu Wolności i placu Reymonta. - rozpoczyna działalność Ogród Ziół Leczniczych stworzony przez profesorów J.Muszyńskiego i J.Mowszowicza (zalążek dzisiejszego Ogrodu Botanicznego). - ponowne odsłonięcie pomnika Wdzięczności Armii Czerwonej
1947	30 grudnia – powstanie Studia Małych Form Filmowych „Semafor”. - Hans Biebow, kierownik Zarządu łodzkiego getta, zostaje wydany władzom polskim przez amerykańskie władze okupacyjne. Śledztwo prowadzi Prokuratura Sądu Okręgowego w Łodzi (Biebow dostał trzykrotną karę śmierci).
1948	8 marca – otwarcie Wyższej Szkoły Filmowej - tzw. „Filmówki”. CZYTAJ 14 marca - w swoim debiucie w pierwszej lidze Widzew Łódź pokonuje Lecha Poznań 4:3. - Łódź otrzymuje dotację od Rady Ministrów w wysokości 200 ml złotych z przeznaczeniem na odbudowę substancji mieszkaniowej. 18 lipca – na jeziorze Gardno utopiły się 22 dziewczynki, z 15 Łódzkiej Drużyny Harcerskiej, tzw. małej piętnastki i ich opiekunka. - pierwsza miejska komunikacja autobusowa. - rozpoczęcie budowy fragmentu autostrady tranzytowej Warszawa-Wrocław przebiegającej na terenie miasta ulicami Strykowską i Trębacką (obecnie Uniwersytecka) do Narutowicza. - powstają podcienia na skrzyżowaniu ulic Gdańskiej i Andrzeja i skrzyżowaniu ulic Piotrkowskiej i 6 sierpnia. - powiększenie parku Sienkiewicza do ulicy Daszyńskiego (obecnie Tuwima) - inauguracja pierwszego roku akademickiego w Szkole Głównej Handlowej. - otwarcie domu towarowego PDT przy ul. Piotrkowskiej 60/62 (największa tego typu placówka w tamtej Polsce).
1949	21-22 lipca -uroczyste obchody 5 rocznicy Manifestu PKWN, wystawa ilustrująca pięciolecie miasta otwarta w Parku Helenowskim. 12 listopada – rozpoczyna działalność Teatr Nowy. - nowe torowisko tramwajowe prowadzące na Cygankę.
1950	- pierwszy projekt ulicznej sygnalizacji świetlnej (początkowo tylko na dwóch ulicach krzyżujących się z ulicą Piotrkowską). - powstają uczelnie medyczne w Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu (łódzka Akademia Medyczna wyodrębniona z Uniwersytetu jako samodzielna uczelnia wyższa). 3 stycznia – Wyższa Szkoła Filmowa zostaje przekształcona w Państwową Wyższą Szkołę Filmową, i otrzymuje prawa akademickie (obecnie Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi). CZYTAJ - Utworzono Łódzkie Zakłady Wytwórcze Kopii Filmowych, dziś znane pod nazwą „FILMSERVICE”.
1951
1952
1953	2 marca – powstaje klub sportowy Start Łódź - wprowadzenie podziału administracyjnego dzielącego miasto na 7 dzielnic. - remont Placu zwycięstwa (wymiana na wierzchni na betonową i ustawienie trybun dla przedstawicieli władz partyjnych i państwowych) - przebicie pasażu dla pieszych między ulicami Piotrkowską i al. Kościuszki (obecnie pasaż Rubinsteina) oraz podobnego pasażu przy ulicy Piotrkowskiej 112 (obecnie pasaż Schillera). - powstają wielkie magazyny bawełny przy Niciarnianej. - rozpoczęcie zagospodarowania Parku Staromiejskiego.
1954	- utworzenie parku na Stokach (obecnie część Parku Zaruskiego) wg. projektu inż. Chrabelskiego. - powstaje Szpital dziecięcy przy ulicy Spornej.
1955	- początki wodnego rurociągu z Pilicy do Łodzi. - powstaje EC II – pierwsza i największa łódzka elektrociepłownia. - powstaje pierwszy łódzki wieżowiec, przy ul. Sienkiewicza. Mieści się w nim regionalny oddział TVP.
1956	22 lutego - Powstanie Łódzkiego Ośrodka Telewizyjnego (pierwszy ośrodek regionalny Telewizji Polskiej oraz drugi (po Warszawie) telewizyjny ośrodek nadawczy w Polsce). - powstało Studio Filmów Lalkowych w Tuszynie wydzielone z Wytwórni Filmów Fabularnych w Łodzi (później - Studio Filmowe Se-ma-for). - Palmiarnia, udostępniona po raz pierwszy dla zwiedzających. - w Łodzi jest 11 tysięcy samochodów - zrealizowana zostaje siedziba Wydziału Włókiennictwa Politechniki Łódzkiej, a także katedry Technologii Garbarstwa Wydziału Chemicznego, Wydziału Budownictwa Lądowego i inn.
1957	- oddanie do użytku Hali Sportowej.
1958	5 marca – ukazuje się pierwszy numer tygodnika „Odgłosy”. CZYTAJ - rozpoczęcie budowy osiedla na Nowym Rokiciu.
1959	27 listopada – powstaje Towarzystwo Przyjaciół Łodzi. - w budynku fabrycznym Geyera otwarto Centralne Muzeum Włókiennictwa. CZYTAJ 9 września – Roman Polański żeni się z aktorką Barbarą Kwiatkowską. - uruchomienie miejskiej sieci ciepłowniczej. - powstaje Muzeum Historii Ruchu Rewolucyjnego w Łodzi (działa do 1990, później Muzeum Tradycji Niepodległościowych). CZYTAJ - w Łodzi jest 16 tysięcy samochodów
1960	- ponowne (po zniszczeniu przez Niemców w czasie II wojny światowej) odsłonięcie pomnika Tadeusza Kościuszki. CZYTAJ - odsłonięcie popiersi Juliana Tuwima i Stanisława Moniuszki - oddanie do użytku pierwszego odcinka modernizowanej trasy - od Rynku Bałuckiego do Julianowa (poszerzony do prawie 10m, dwujezdniowy). - torowisko tramwajowe na al. Kościuszki i Zachodniej (zamiast torowiska na Piotrkowskiej). - oddanie do użytku gmachu Biblioteki Uniwersyteckiej. - pierwsza łódzka "tysiąclatka" wybudowana w ramach akcji finansowanej przez Społeczny Fundusz Budowy Szkół (ul. Pojezierska 45).
1961	- łódzka radiostacja zyskuje nowy maszt nadawczy zlokalizowany na wzgórzu za Tuszynem. - ulica Bystrzycka przemianowana na ulicę Patrice'a Lumumby (stąd potoczna nazwa osiedla studenckiego - Lumumbowo). - powstaje gmach Centrali Tekstylnej (obecnie łódzki ośrodek Telewizji Polskiej) - otwarcie mauzoleum na Radogoszczu
1962	- 9 marca – premiera nominowanego do Oscara filmu Nóż w wodzie w reżyserii Romana Polańskiego, według scenariusza współtworzonego przez Jerzego Skolimowskiego, Kubę Goldberga i samego reżysera, z muzyką Krzysztofa Komedy. OGLĄDAJ - rozpoczęcie realizacji osiedla na Dąbrowie.
1963	- uroczyste otwarcie baru "Balaton"
1964	- ukończenie budowy kościoła pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus i św. Jana Bosko. CZYTAJ - powstaje Zakład Elektronicznej Techniki Obliczeniowej. Pierwszy budynek w mieście z drzwiami sterowanymi za pomocą fotokomórki. - powstaje Park Promienistych (obecnie Park Szarych Szeregów). - powstaje Fabryka Transformatorów ELTA. - odsłonięcie pomnika Juliana Marchlewskiego na Starym Rynku.
1965	- powstaje szkoła dla pielęgniarek (szpital przy Pabianickiej) - pierwsze podziemne parkingi w nowych wieżowcach "Anilana" i "Lokator" (na tyłach Piotrkowskiej 203/205). - zakończenie budowy wieżowca przy Narutowicza 8/10 (w którego parterze znalazły się sale Międzynarodowego Klubu Prasy i Książki EMPIK).
1966	8 października – debiut Kazimierza Deyny w I lidze w barwach ŁKS. - wprowadzenie obowiązującego do dzisiaj podziału miasta na 5 dzielnic. - rozbudowa osiedla Wielkopolska.
1967	19 stycznia – rozpoczyna działalność Teatr Wielki w Łodzi. - powstaje „Uniwersal” (i pierwsze ruchome schody w Łodzi) - otwarcie pierwszego kina szerokoekranowego z aparaturą do projekcji taśm szerokości 70 mm – „Bałtyk”. CZYTAJ - oddanie do użytku sklepu "Domus" przy ul. Piotrkowskiej. - początek realizacji drukarni prasowych zakładów graficznych RSW "Prasa".
1968	21 marca – Marzec 1968: początek dwudniowego strajku studenckiego w Łodzi, na Politechnice Warszawskiej i UW. - na ulicach miasta pojawiają się pierwsze przegubowe autobusy. - powstaje autobusowy Dworzec Północny.
1969	4 stycznia – w klinice w Łodzi prof. Jan Moll podejmuje pierwszą w Polsce, nieudaną próbę przeszczepienia serca. 5 lutego – seryjny morderca Stanisław Modzelewski został skazany na karę śmierci przez Sąd Wojewódzki w Łodzi.
1970	- do użytku oddana zostaje EC III. - powstaje Dom Towarowy "Central"
1971	- odsłonięcie Pomnika Martyrologii Dzieci w Parku Promienistych, obecnie Szarych Szeregów (projekt: Jadwiga Janus i Ludwik Mackiewicz). CZYTAJ
1972	22 stycznia – otwarcie Muzeum Polskiej Wojskowej Służby Zdrowia. 3 lutego – zjazd ZLP w Łodzi. W obecności ministra Stanisława Wrońskiego ponownie wybrano Jarosława Iwaszkiewicza na przewodniczącego Związku (kontrkandydat: Igor Newerly). - powstaje Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN. - otwarty zostaje SDH „Central”.
1973	- zostaje oddany do użytku okazały wieżowiec Poczty i Telekomunikacji przy alei Kościuszki 3/5. CZYTAJ - otwarcie Ogrodu Botanicznego. - wyemitowany zostaje pierwszy stereofoniczny łódzki program radiowy. - zostaje oddana do użytku Drukarnia Prasowa. - swoją pracę rozpoczął najnowocześniejszy szpital miejski im. M. Kopernika. - do użytku oddane zostaje pierwsze podziemne przejście dla pieszych przy Dworcu Fabrycznym.
1974
1975	- premiera filmu Ziemia obiecana według powieści Władysława Reymonta w reżyserii Andrzeja Wajdy. CZYTAJ - prapremiera „Operetki” Witolda Gombrowicza w Teatrze Nowym w Łodzi w reżyserii Kazimierza Dejmka. - w pałacu I.K. Poznańskiego powstaje Muzeum Historii Miasta. CZYTAJ - odsłonięcie pomnika ku czci ofiar Rewolucji 1905 (projekt: Kazimierz Karpiński)
1976	- otwarcie Hotelu Centrum przy ulicy Kilińskiego 59/63. CZYTAJ - otwarcie kąpieliska Fala.
1977
1978
1979	- na Dąbrowie rusza pierwsza w Łodzi, a druga w kraju centrala telefoniczna w systemie E –10. - pierwsza codzienna gazeta z kolorowymi ilustracjami – jednorazowy nakład eksperymentalny „Ekspresu Ilustrowanego” . CZYTAJ
1980	22 października – w pierwszym meczu 1/16 Pucharu UEFA Widzew Łódź pokonuje Juventus F.C. 3:1.
1981	- powstaje „Galeria Wschodnia”, prowadzona przez artystów - Jerzego Grzegorskiego i Adama Klimczaka. CZYTAJ i CZYTAJ - pierwsza edycja festiwalu artystycznego „Konstrukcja w Procesie” - wszystkie wyższe uczelnie objęte strajkami; studenci domagali się nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i solidaryzowali się ze strajkiem w radomskiej Wyższej Szkole Inżynierskiej.
1982	- pierwsza światłowodowa linia telefoniczna łącząca tzw. koncentratory telefoniczne na nowym osiedlu Widzew – Wschód z centralą na Dąbrowie.
1983	- po porażce 2:3 w rewanżowym meczu z Liverpool F.C., Widzew Łódź awansuje do półfinału Pucharu Europy Mistrzów Krajowych. - w rewanżowym meczu półfinałowym Pucharu Mistrzów Widzew Łódź zremisował z Juventusem 2:2 - utworzenie Łódzkiego Oddziału Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.
1984
1985	- utworzenie Muzeum Kinematografii (zlokalizowanego w pałacu Scheiblerów). CZYTAJ i CZYTAJ
1986
1987	Jan Paweł II odwiedza Łódź, podczas swojej trzeciej pielgrzymki do Polski.
1988	Otwarcie Szpitala Centrum Zdrowia Matki Polki.
1989	13 stycznia – na Uniwersytecie Łódzkim zdjęto umieszczoną trzy dni wcześniej tablicę upamiętniającą ofiary UB.
1990	Powstaje Muzeum Tradycji Niepodległościowych – spadkobierca Muzeum Historii Ruchu Rewolucyjnego (od 1959). CZYTAJ
1991	Wizyta Margaret Thatcher w Łodzi (odwiedziny w zakładach „Wólczanki” i Fundacji Rozwoju Przedsiębiorczości).
1992	- Światowe Spotkanie Łodzian. - podniesienie diecezji łódzkiej do rangi archidiecezji przez Jana Pawła II. - pierwsze automaty telefoniczne na kartę magnetyczną.
1993	- remont ul. Piotrkowskiej na odcinku od al. A. Mickiewicza do ul. Tuwima. - powstaje Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi (do 19 marca 2009 roku Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna) niepaństwowa szkoła wyższa w Łodzi.
1994	- oddanie do użytku, po remoncie, Dworca Kaliskiego. - oddanie do użytku Kolektora VII w Grupowej Oczyszczalni Ścieków, w związku z czym następuje pełne przejęcie ścieków, co pozwoliło na wyłączenie z eksploatacji starej oczyszczalni mechanicznej na Lublinku.
1995	- Arnold Mostowicz obejmuje funkcję prezydenta fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense. CZYTAJ - dalszy remont ul. Piotrkowskiej (od ul. Tuwima do Narutowicza). - odsłonięcie Pomnika Dekalogu. - powstaje w Łodzi Bractwo Piwne – Towarzystwo Promocji Kultury Piwa – ogólnopolska organizacja konsumentów piwa.
1996	Pierwsze automaty na karty chipowe.
1997	15 maja – została utworzona Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna.
1998	29 lipca – Prząśniczka została oficjalnym hejnałem Łodzi. CZYTAJ
1999	- Łódź centralnym ośrodkiem nowego województwa - łódzkiego. - w Łodzi została odsłonięta Ławeczka Tuwima. CZYTAJ i CZYTAJ
2000	- pierwsza edycja Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Plus Camerimage - powstaje fresk Zasłużeni dla Łodzi przy Piotrkowskiej 71 (autor Krzysztof Jaśkiewicz).
2001	- otwarcie multipleksu Silver Screen. 26 listopada – ukończenie największego w Europie muralu przy ulicy Piotrkowskiej.
2002	11 marca - zmarł w wieku 83 lat, emerytowany docent Uniwersytetu Łódzkiego, dr Ryszard Rosin, były wieloletni kierownik Zakładu Nauk Pomocniczych Historii, Instytutu Historii UŁ.
2003
2004	- otwarcie nowego gmachu Filharmonii Łódzkiej (zbudowanego w miejscu starego). CZYTAJ 8 maja – podczas tłumienia zamieszek wywołanych w czasie juwenaliów przez pseudokibiców na osiedlu akademickim „Lumumbowo”,w wyniku omyłkowego użycia przez policję ostrej amunicji zginął jeden z kibiców oraz studentka.
2005
2006	17 maja – po 154 latach od pierwotnego otwarcia kombinatu Poznańskiego, uruchomiono Centrum Manufaktura. CZYTAJ 31 maja – otwarto Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii UNESCO w Łodzi. - otwarcie fabryki Gillette w Łodzi (ta w naszym mieście jest największą na świecie fabryką ostrzy i maszynek do golenia tej firmy).
2007
2008	- otwarcie Muzeum Farmacji im. prof. Jana Muszyńskiego (plac Wolności). CZYTAJ - otwarcie fabryki Della w Łodzi. - otwarto Aquapark Fala w Łodzi. 24 maja-1 czerwca – Międzynarodowy festiwal graffiti „Outline Colour Festival” 1 lipca – oddanie do eksploatacji Łódzkiego Tramwaju Regionalnego.
2009
2010	- mieszkańcy zdecydowali o usunięciu prezydenta miasta Łodzi -Jerzego Kropiwnickiego ze stanowiska przed upływem kadencji. 10-11 lutego – w Łódzkiej Atlas Arenie odbyły się 2 koncerty Depeche Mode w zamian za odwołany koncert w Warszawie. OGLĄDAJ - Uchwała Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 7 lipca 2010 roku w sprawie ustalenia zasad ochrony dla ustanowionych pomników przyrody.
2011
2012	- rozpoczęcie budowy nowego dworca - autostrada A2 łączy Łódź z Warszawą - miasto burzy ruiny przy ulicy Zachodniej. ZOBACZ - otwarcie BioNanoParku. CZYTAJ - odsłonięcie trzech murali przedstawiających postaci dzieci żydowskich z łódzkiego getta upamiętniające 70-tą rocznicę Wielkiej Szpery. CZYTAJ 21 marca - przed wejściem do Palmiarni uroczyste odsłonięcie pomnika Wróbelka Ćwirka, będącego siódmą rzeźbą stworzoną w ramach projektu Łódź Bajkowa. CZYTAJ - otwarcie Ośrodka Rehabilitacji dla Dzikich Zwierząt w Łagiewnikach. CZYTAJ - pogrzeb Włodzimierza Smolarka w Aleksandrowie Łódzkim - pożar jednego z budynków dawnych zakładów Uniontex w Łodzi - nowy terminal na łódzkim lotnisku - koncert Eltona Johna w Atlas Arenie. OGLĄDAJ - otwarto ponad 15-kilometrowy odcinek łączący ul. Pabianicką z krajową "czternastką" w Dobroniu - otwarcie hotelu Holiday Inn na rogu ulicy Piotrkowskiej i Radwańskiej. - Festiwal Kinetycznej Sztuki Światła "Light Move Festival" na Piotrkowskiej. OGLĄDAJ i CZYTAJ - Manufaktura zmienia właściciela (za 390 milionów euro kupił ją niemiecki fundusz inwestycyjny Unilmmo Deutschland, należący do Union Investment Real Estate GmbH z Hamburga). - Sukces łodzianina Jerzego Janowicza na turnieju ATP Masters 1000 w Paryżu - Rozpoczęcie remontu ulicy Piotrkowskiej - Sting w Łodzi - koncert w Atlas Arenie - Powiększenie strefy płatnego parkowania ( w Łodzi pojawiają się 93 nowe parkomaty).
2013
2014…