Jak
wszystkim ludziom i mnie zdaje się
niekiedy,
że już tu byłem, w tym miejscu niespodziewanie znajomym
z jakiejś
odległej podróży, że znam
list,
który właśnie odbieram i na który nie odpowiem,
bo
przyszedł za późno, po ilu to latach, i jego treść nikogo
już
nie dotyczy, że
ten
mężczyzna, który obojętnie mnie mija,
sam
o tym jeszcze nie wiedząc za chwilę powróci,
by
mnie spytać o drogę
na
Dworzec Fabryczny jego głos coś mi przypomni
zanim
go usłyszę, że czyjeś spojrzenie
już
raz na mnie spoczęło, równie
ciężko
albo
nienawistnie,
że sam siebie nagle w czymś powtarzam,
jak
lustro.
Ale
wszystko to tymczasem zdarza się
po
raz pierwszy,
z
całą pewnością jedyny, gdyż tylko nieistnienie
przeżywa
się po raz wtóry.
Zdzisław Jaskuła, 1981.
Wiersz pochodzi ze zbioru „Dialog z pamięcią.
Wiersze z Łodzi”.
(Dialog mit dem Gedächtnis. Gedichte aus Lodz)
Dialog
z pamięcią. Wiersze z Łodzi. Dialog mit dem Gedächtnis. Gedichte aus
Lodz - dwujęzyczna antologia przygotowana przez Karla Dedeciusa (tłumaczenie)
oraz Lucynę Skompską – poetkę i autorkę książek dla dzieci,
zajmującą się też krytyką sztuki i literatury.
Wybór
prezentuje kilka pokoleń poetyckich współczesnej Łodzi, począwszy od urodzonego
w 1905 roku Mariana Piechala, po tych urodzonych w latach sześćdziesiątych
ubiegłego stulecia. Ale książka powstała
dla …przekładów Karla Dedeciusa. Wydana została w 2001 roku z okazji 80 urodzin
znakomitego tłumacza. Karl Dedecius napisał o niej: Będzie to moje małe dziękuję i podarunek dla Miasta i Muzeum.
Książka
wydana przez Muzeum Miasta Łodzi przy finansowej pomocy Urzędu Miasta Łodzi.
Karl
Dedecius (1921- 2016) – niemiecki tłumacz i
popularyzator literatury polskiej i rosyjskiej. Zajmował się także eseistyką i
teorią przekładu, publikował w prasie oraz wykładał w szkołach wyższych.
Urodził
się w Łodzi w rodzinie Niemców, którzy przybyli do Polski z czeskich Sudetów i Szwabii.
Skończył łódzkie Gimnazjum im. Stefana Żeromskiego. W czasie II wojny
światowej został wcielony do Wehrmachtu we Frankfurcie nad
Odrą. Latem 1942 znajdował się na froncie wschodnim pod Stalingradem. W
latach 1943–1949 przebywał w sowieckiej niewoli, gdzie nauczył się rosyjskiego.
Po wyjściu z niewoli nie wrócił do rodzinnej Łodzi, lecz przeniósł się do
narzeczonej w Weimarze, w ówczesnej NRD. W 1952 roku wyemigrował do RFN.
Przez ponad 20 lat pracował jako agent ubezpieczeniowy we frankfurckim
towarzystwie ubezpieczeniowym Allianz. Wówczas hobbystycznie zaczął zajmować
się tłumaczeniem. W 1959 roku ukazał się pierwszy tomik jego przekładów
polskiej liryki "Lekcja ciszy". Sensację obudziło jego tłumaczenie
"Myśli nieuczesanych", które sprzedano w nakładzie ponad 300 tys. egzemplarzy.
W
1980 roku został założycielem i pierwszym dyrektorem (do 1999) „Deutsches
Polen-Institut” (Niemiecki Instytut Kultury Polskiej) w Darmstadt, który
zajmuje się popularyzacją polskiej twórczości w Niemczech oraz kontaktami
między oboma narodami. Wydał kilkadziesiąt antologii i tomów indywidualnych
pisarzy. Jest edytorem 50-tomowej serii Polnische Bibliothek (Biblioteka
Polska) obejmującej literaturę polską od średniowiecza po współczesność.
Łącznie tłumaczył ponad 300 poetów i prozaików w tym Mickiewicza,Miłosza, Szymborską, Różewicza, Leca, Herberta, Wojtyłę.
Za dzieło życia uznawana jest 7-tomowa Panorama der polnischen Literatur des
20. Jahrhunderts (Panorama literatury polskiej XX wieku).
W
1963 roku odnowił i utrzymywał bliski kontakt z rodzinną Łodzią. Po udzieleniu
swojej zgody, 19 listopada 2002 Karl Dedecius został patronem Publicznego
Gimnazjum nr 43 w Łodzi.
Od
2003 polscy tłumacze literatury niemieckojęzycznej oraz niemieccy tłumacze
literatury polskiej, nagradzani są nagrodą imienia Karla Dedeciusa. Laureaci
wybierani są przez polsko-niemieckie jury pod patronatem Karla Dedeciusa.
źródła:
Dialog z pamięcią. Wiersze z Łodzi. Dialog mit dem Gedächtnis. Gedichte aus Lodz.
Karl Dedecius. Europejczyk z Łodzi.
pl.wikipedia.org
Przeczytaj
jeszcze:
Fot. Monika Czechowicz
