W
grudniu 1837 roku
Jakub
Peters,
objął dwa place o nr 139 i 140 przy ulicy Piotrkowskiej (dzisiaj
Piotrkowska 93 i 95). W
1837 roku
stał już frontowy dom murowany przy Piotrkowskiej 95, w podwórzu
właściciel wystawił inne
zabudowania, a
w tyle posesji, po środku dwóch działek, drewniany
wiatrak.W
1833 roku w domu należącym do Jakuba Petersa zamieszkał chirurg
miejski, August Potempa z Charkowa. Po roku 1845 otrzymał on plac na
ulicy Piotrkowskiej 98.
W
sierpniu 1839
roku
Peters sprzedał wiatrak, wraz z połową terenu obu posesji od
strony ulicy Wólczańskiej, młynarzowi, Andrzejowi
Jezierskiemu i
jego żonie, Annie.
W
grudniu 1839 roku
Peters sprzedał frontową połowę nieruchomości przy Piotrkowskiej
93, nie posiadającej domu frontowego, Danielowi
Gurke,
który po kilku miesiącach, w czerwcu 1840 roku,
sprzedał nieruchomość Fryderykowi
Hanselmannowi,
a ten w 1849 roku sprzedał
nieruchomość Ignacemu
Kopczyńskiemu.
Przeczytaj
w baedekerze:
W
1844 roku
Peters sprzedał frontową połowę nieruchomości przy Piotrkowskiej
95 młynarzowi Janowi
Andrzejewskiemu. W
1849 roku
Andrzejewski sprzedał nieruchomość zięciowi Andrzejowi
Jezierskiemu (Jeziorskiemu), który
w ten sposób stał się właścicielem 3/4 nieruchomości przy Piotrkowskiej 93/95.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1893.
"Lodzer Zeitung", 1867.
(dawna numeracja ulicy Piotrkowskiej, nr 762, to dzisiejsza Piotrkowska 95
- przeczytaj w baedekerze:
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1897.
Andrzej
Jezierski (Jeziorski),
urodził się ok. 1816 roku w Stawiszynie, w obwodzie kaliskim. W
1837 roku,
w Zgierzu, poślubił Annę
Józefę Andrzejewską,
córkę młynarza Jana
Andrzejewskiego. Być
może ożenek skłonił Andrzeja Jezierskiego do obrania młynarskiej
profesji. Rodziny Jezierskich i Andrzejewskich były skoligacone z
rodziną Goltz,
zajmującą posesję z wiatrakiem po drugiej stronie ulicy, przy
Piotrkowskiej 92.
Piotrkowska 92.
Przeczytaj
w baedekerze:
W
latach 1845-1849
Andrzej Jezierski był również właścicielem nieruchomości przy
Piotrkowskiej
75,
zaś od 1860 roku
przy Piotrkowskiej
20.
Piotrkowska
75
Przeczytaj w baedekerze:
Piotrkowska
20
Przeczytaj w baedekerze:
Wracamy na Piotrkowską przy numerze 95 - od
lat 50. XIX wieku mieściła się tutaj apteka założona przez Juliusza
Knolla. W latach 1870-1875 przeniósł tu aptekę z Piotrkowskiej 98
aptekarz Marceli Kuźmicki.
Po
śmierci Kuźnickiego (zmarł w 1881 roku)
aptekę przejął August Stopczyk.
"Lodzer Tageblatt", 1892.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1893.
(dawna numeracja ulicy Piotrkowskiej, nr 762, to dzisiejsza Piotrkowska 95
- przeczytaj w baedekerze:
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1899.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1903.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1903.
Na początku XX wieku (ok. 1902 roku),
apteka przeszła w ręce Piotra
Królikowskiego i Michała
Bartoszewskiego.
"Rozwój", rok 1907.
"Rozwój", rok 1908.
Od ok. 1910 roku aptekę prowadził Bartoszewski już samodzielnie.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1910.
Przeczytaj w baedekerze:
Pod
koniec lat 90. XIX stulecia narożna nieruchomość przy
Piotrkowskiej 95 przeszła w ręce aptekarza, Augusta Stopczyka...
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1911.
... a później (od roku 1912) cukiernika, Michała Ulrichsa.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1914.
"Rozwój", rok 1918.
Kalendarz Kościuszkowski, rok 1918.
"Rozwój", rok 1918.
Przeczytaj w baedekerze:
Widok na witryny sklepowe przy Piotrkowskiej 95.
Na początku XX wieku Józef Weikert otworzył przy Piotrkowskiej 95 sklep własnych wyrobów metalowych.
"Rozwój", rok 1902.
"Rozwój", rok 1902.
"Rozwój", rok 1902.
"Rozwój", rok 1903.
"Rozwój", rok 1903.
Wcześniej, jeszcze w ostatniej dekadzie XIX stulecia sklep Józefa Weikerta mieścił się przy Piotrkowskiej 89.
"Loodzer Tageblatt", 1890.
Przeczytaj w baedekerze:
Piotrkowska 95, widok z dachu "Domu Buta".
W
1911 roku budynek przy
Piotrkowskiej 95 nadbudowano.
Rok 1925, fot. R. Wajnikonis.
Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.
W
okresie międzywojennym wystawiono narożny budynek piętrowy z
dachem mansardowym.
Nadal
była tutaj apteka i skład apteczny:
Piotrkowska 95, widok z dachu "Domu Buta".
W roku 1930 roku Juliusz Meinl otworzył tu filię swojego sklepu oferującego kawę, herbatę i inne produkty delikatesowe. Główny skład mieścił się przy Piotrkowskiej 160.
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1930.
"Głos Poranny", rok 1931.
"Głos Poranny", rok 1931.
"Ilustrowana Republika", rok 1931.
Piotrkowska 95, widok z okien "Domu Buta".
W 1933 roku otwarto tu kawiarnię "New-Jork".
"Głos Poranny", rok 1933.
Piotrkowska 95, widok z okien "Domu Buta".
Pod koniec lat 30. mieściła się tutaj perfumeria "Violet".
"Głos Poranny", rok 1936.
"Głos Poranny", rok 1937.
"Głos Poranny", rok 1937.
"Głos Poranny", rok 1938.
"Dziennik Łódzki", rok 1956.
Piotrkowska 95, rok 1980.
Fot. R. Kasprowicz
(zbiory Archiwum Państwowego w Łodzi)
Zabudowania
północnego zbiegu Piotrkowskiej i Andrzeja zostały wyburzone na
początku lat 80. XX wieku,
a na pustym placu ustawiono wiaty
handlowe, tworząc niewielkie targowisko.
W
1994 roku otwarty tu został dom handlowy Saspol według
projektu Heleny Kurnatowicz i Iwony Gortel.
Centrum
Handlowe Saspol – budynek centrum
handlowego wykonany w stylu postmodernistycznym.
Budynek
Saspolu wzniesiono w 1994 roku
na
wydzierżawionej od miasta działce. Obiekt został wybudowany w
typowym dla lat 90. XX wieku
w Polsce stylu postmodernistycznym.
W literaturze bywa porównywany do wrocławskiego domu
towarowego Solpol.
Budowa Centrum Handlowego Saspol na Rogu Piotrkowskiej i Struga w 1994 roku. Na drugim planie Dom Buta. (archiwum Gazety Wyborczej w Łodzi).
Budynek
został wykonany w konstrukcji żelbetowej, elewacja pokryta jest
szkliwioną płytką ceramiczną, natomiast w parterze pokryta jest
płytami granitowymi.
Architektura
Saspolu jest próbą nawiązania do sąsiednich kamienic, utrzymuje w
stosunku do nich podobną wysokość, podziały okienne i elewacyjne,
a także kolorystykę.
Centrum Handlowe „Saspol”. Elewacja południowa.
Centrum Handlowe „Saspol”. Elewacja wschodnia.
Zobacz:
Saspol został otwarty we wrześniu 1994 roku. Nowoczesny wygląd, przestronne wnętrza, wspaniała lokalizacja, ruchome schody, sprawiły, że natychmiast znaleźli się najemcy. Na czterech kondygnacjach otworzono 35 sklepów, restauracje, salony fryzjerskie. Usytuowany w samym środku najbardziej reprezentacyjnej ulicy miasta, stał się punktem spotkań dla mieszkańców Łodzi. Przez kilkanaście lat działające tu butiki i sklepy cieszyły się ogromną popularnością. Niestety, dobre czasy minęły. W centrum handlowym zaczęły się rotacje. Jeden butik zamykano, na jego miejsce otwierano kolejny. W końcu Saspol zaczął straszyć pustkami...
Inne firmy i sklepy mieszczące się niegdyś przy Piotrkowskiej 95:
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1900.
"Lodzer Tageblatt", 1900.
"Rozwój", rok 1912.
"Rozwój", rok 1913.
Przeczytaj w baedekerze:
"Rozwój", rok 1913.
"Gazeta Łódzka", rok 1916.
"Rozwój", rok 1914.
Lodzer Informations und Hause Kalender, 1919.
Informator m. Łodzi z kalendarzem, rok 1920.
Fot.
archiwalne pochodzą ze zbiorów Archiwum Państwowego w Łodzi, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej
w Łodzi, archiwum Gazety Wyborczej w Łodzi oraz stron:
Fot.
współczesne Monika Czechowicz
.jpeg)
.png)
