Aleksander Jaszczyński był
kompozytorem muzyki lekkiej i tanecznej. W latach trzydziestych
mieszkał i komponował w Wilnie. Po II wojnie światowej działał w
Łodzi.
W
drugiej połowie lat czterdziestych dużym powodzeniem cieszyło się jego tango „Skradłaś
serce me”,
nagrane przez Tadeusza
Millera,
piosenkarza i gitarzystę.
Miller w młodości uczył się gry na gitarze i fortepianie, w
1946 roku zadebiutował w audycji muzycznej Rozgłośni
Szczecińskiej Polskiego Radia. W tym samym roku dokonał pierwszych
nagrań płytowych dla poznańskiej wytwórni „Mewa”. Do lipca
1947 roku nagrał około sześćdziesięciu płyt, m.in.
z towarzyszeniem gitary i zespołem Charles’a Bovery’ego.
Zginął w wypadku motocyklowym w Szczecinie.
„Skradłaś
serce me”. Aleksander Miller
(źródło: YouTube.pl)
W
1933 roku
Jaszczyński
skomponował kilka
utworów poświęconych Tatianie Masłowej.
Tatjana (Tatiana) Aleksandrowna Masłowa (1913-1966)
-
rosyjska uczestniczka konkursów piękności, Miss Rosja 1933 i Miss
Europe 1933.
Tatiana
była
córką porucznika
Floty Czarnomorskiej, Aleksandra
Masłowa, który w 1917 roku
został
rozstrzelany przez bolszewików.
Po śmierci Masłowa jego rodzina uciekła z Rosji i znalazła
schronienie w Wilnie,
gdzie matka Tatiany
wyszła za mąż za polskiego oficera
23 Pułku Ułanów Grodzieńskich.
Masłowa ukończyła Gimnazjum
Sióstr Nazaretanek w Wilnie.
Umiała biegle posługiwać się pięcioma językami (między innymi
językiem polskim), śpiewać i grać na fortepianie.
Do konkursu o tytuł Miss Rosja trafiła za sprawą swojego wuja,
który wysłał jej zdjęcie do wydawanego w Paryżu
rosyjskiego pisma „La Russie Illustrée”.
Zdobycie tytułu
rosyjskiej królowej piękności zapewniło Masłowej udział w
konkursie Miss
Europe.
Zajęła w nim pierwsze miejsce, pokonując trzynaście konkurentek.
Rosyjska miss cieszyła się w Polsce dużą popularnością –
kompozytor Aleksander Jaszczyński zauroczony
jej wdziękiem i urodą, napisał
na jej cześć tango
"To płacze serce”, które śpiewał polski aktor i piosenkarz
Adam
Aston.
Adam Aston, Orkiestra Taneczna "Syrena-Rekord" - "To płacze serce"
(Jaszczyński/Jaksztas).
Tango poświęcone Miss Europe 1933, Syrena Electro 1933.
(źródło: YouTube.pl)
Po
II
wojnie światowej Tatjana
Masłowa wraz z mężem, wileńskim adwokatem
Rafałem Łobanosem zamieszkała we Frankfurcie nad Menem, gdzie
zmarła 13 czerwca 1966 w wieku 53 lat.
"Głos Poranny", rok 1933.
Większość
piosenek Jaszczyńskiego ukazała się z tekstami Antoniego
Jaksztasa, autora tekstów, który debiutował
jako aktor w 1930 roku
w wileńskim Teatrze Miejskim. Juksztas
był
recytatorem, piosenkarzem, konferansjerem. Do 1939 roku
pracował jako reżyser oraz kierownik literacki i artystyczny
teatrów muzyczno-rewiowych w Krakowie, Lwowie, Grodnie,
Lublinie, Katowicach i Warszawie. Na początku II wojny
światowej powrócił do Wilna i kierował Polskim Teatrem
Miniatur. Od 1945 roku
występował w Polskim Radiu w Łodzi, następnie był
aktorem w Teatrze Polskim w Warszawie. Prawdopodobnie to on
kryje się pod nazwiskami: Eufemiusz
Jar i Edward Merlis.
Aleksander
Jaszczyński współpracował ponadto z chórem cygańskim Sawina.
Zmarł
24 marca 1961 roku w Łodzi. Spoczął na Starym Cmentarzu przy ulicy
Ogrodowej.
Najpopularniejsze
piosenki skomponowane przez Aleksandra Jaszczyńskiego:
„Możesz
odejść” (tekst Edward M. Merlis, 1933)
Adam Aston&Orkiestra Henryka Warsa, "Możesz odejść"
(Jaszczyński/Jaksztas), Syrena-Electro, 1933.
(źródło: YouTube.pl)
„To
płacze serce” (tekst Edward M. Merlis, 1933)
Adam Aston, Orkiestra Taneczna "Syrena-Rekord" - "To płacze serce"
(Jaszczyński/Jaksztas).
Tango poświęcone Miss Europe 1933, Syrena Electro 1933.
(źródło: YouTube.pl)
„Wiem,
że zdradziłaś” (tekst Edward M. Merlis, 1935)
Mieczysław Fogg. "Wiem, że zdradziłaś" (Jaszczyński/Merlis),
Orkiestra Henryka Golda, Syrena-Electro, 1935.
(źródło: YouTube.pl)
„Gdzie
te oczy ukochane?” (tekst Edward M. Merlis, 1935)
„Skradłaś
serce me” (tekst Antoni Jaksztas, 1947)
„Baśń
miłości” (tekst Arkadiusz Płoński, 1948)
Baśń miłości
Miłość
krótko trwa, jak sen
Jak noc, jak dzień
Zostaje po niej
łza
I ból, i cień
Pierwszy całus usta pali
I
mami, i zwie
A przeszłość zgasła w dali
I smutkiem noc
tchnie
Rok przejdzie, dwa miną
Serce wciąż
drga
Szczęścia zapomnieć nie może
Miłość
krótko trwa, jak sen
Jak dzień upojnych złud
W rozterce
czeka serce
Że się stanie cud
autor
tekstu: Arkadiusz Płoński
Rok
1948.
Wykonanie
oryginalne: Marta Mirska
Płyta
„O torrero”/ Baśń miłości (SP, 1948)
"Baśń miłości" (Jaszczyński/Płoński), 1948.
Śpiewa Marta Mirska
źródła:
Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki
Wikipedia
https://pl.wikipedia.org/wiki
Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi oraz Cyfrowej Biblioteki Polskiej Piosenki oraz strony StareMelodie.pl
Fot. współczesna Monika Czechowicz
Nagrania: YouTube.pl