niedziela, 26 grudnia 2021

REGION/ Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Woli Cyrusowej.

Wola Cyrusowa - mała miejscowość należąca do gminy Dmosin, leżąca przy drodze powiatowej Niesułków-Kołacin, na terenie Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. Jeden z najważniejszych ośrodków religijnych Mariawitów w Polsce.


Kościół Starokatolicki Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej – to kościół chrześcijański nurtu katolickiego prawnie działający na terenie Polski i Francji. W 2019 roku liczył 22691 wyznawców (w tym 27 duchownych) w 36 parafiach, głównie na Mazowszu. Siedzibą władz Kościoła jest Płock, gdzie rezyduje biskup naczelny. Organem prasowym wspólnoty jest kwartalnik „Mariawita”.

"Mariawita", kalendarz mariawicki z 1911 roku.

Mariawityzm wyodrębnił się z polskiego Kościoła rzymskokatolickiego w 1906 roku. Powodem secesji było niezaakceptowanie przez hierarchię polską i papieża w rzymie działalności Zgromadzenia Kapłanów Mariawitów, które powstało na skutek objawienia Dzieła Wielkiego Miłosierdzia, jakie otrzymała siostra zakonna św. Maria Franciszka Kozłowska 2 sierpnia 1893 roku w Płocku.

Kalendarz mariawicki, wydany nakładem ks. Jana Kowalskiego, rok 1909.

Nazwa mariawityzm pochodzi od łacińskich słów Mariae vitam (imitantes), co w języku polskim oznacza Maryi życie (naśladujący). Nazwa ta wyraża naśladowanie życia Matki Bożej, jej pokory, miłości, czystości i modlitwy. Pochodzenie nazwy jest, według Marii Franciszki, uznawanej przez mariawitów za świętą, nadprzyrodzone i pochodzi z pierwszego objawienia w Dziele Wielkiego Miłosierdzia: „chcę aby powstało Zgromadzenie Kapłanów pod nazwą Maryawitów".

Siostry mariawitki. Płock, ok 1909.
Kalendarz mariawicki, wydany nakładem ks. Jana Kowalskiego, rok 1909.

Po rozłamie z Kościołem rzymskokatolickim, społeczność mariawitów stała się Kościołem, przyjmując nazwę Kościół Katolicki Mariawitów, zmienioną w późniejszych latach na Staro-Katolicki Kościół Mariawitów, co było wyrazem przynależności do Kościołów starokatolickich zrzeszonych w Unii Utrechckiej.W wydanym 31 października 1967 statucie dokonano zmiany nazwy na Kościół Starokatolicki Mariawitów.
W języku potocznym dla rozróżnienia dwóch polskich nurtów w mariawityzmie stosuje się określenie denominacja płocka lub mariawityzm tradycyjny.

Więcej o ruchu mariawickim w regione łódzkim - w baedekerze tutaj:


W 1908 na potrzeby organizującej się parafii w Woli Cyrusowej zakupiono dwór ziemski (obecnie budynek plebanii mariawickiej) z ogrodem i stawem oraz ok. 2 ha ziemi. We dworze mieściła się ochronka dla dzieci, prowadzona przez siostry mariawitki.

"Mariawita", kalendarz mariawicki, rok 1909.


Na części zakupionej ziemi, przy drodze biegnącej przez Wolę Cyrusową postanowiono wybudować murowany kościół parafialny. Aby obniżyć koszty budowy, mieszkańcy wyznania mariawickiego w 1909 wybudowali własną cegielnię, w której już rok później wypalano 100 tysięcy sztuk cegieł, a na rok 1911 planowano wyprodukować dalsze 300 tysięcy sztuk. 

"Mariawita", kalendarz mariawicki, rok 1911.

"Mariawita", kalendarz mariawicki, rok 1909.
Kaplica mariawicka w Woli Cyrusowej, przed rozpoczęciem budowy murowanego kościoła.


Rozpoczęcie budowy kościoła nastąpiło z inicjatywy ówczesnego proboszcza parafii kapłana Romana Marii Cyryla Żmudzkiego. 
"Mariawita", kalendarz mariawicki, rok 1909.

"Mariawita", kalendarz mariawicki, rok 1909.

Budowa świątyni została zakończona w 1912 roku, zaś autorem projektu był prawdopodobnie architekt Awill Jankau, autor projektu dawnego kościoła mariawitów przy ulicy Podleśnej 22 w Łodzi (obecnie kościół katolicki Archidiecezjalnego Duszpasterstwa Środowisk Twórczych, ulica M. Skłodowskiej-Curie, więcej w baedekerze tutaj: Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny – Kościół Artystów.

Alwill Jankau (Alwil, Albin) urodzony w 1859 roku w Rzeżycy, zmarł w 1916 roku w Łodzi
- architekt niemieckiego pochodzenia, jeden z najbardziej aktywnych architektów łódzkich przełomu XIX i XX wieku.
Więcej o nim w baedekerze tutaj:

Do budowy kościoła w Woli Cyrusowej zostały wykorzystane cegły ze wspomnianej, specjalnie na ten cel wybudowanej w 1909 roku miejscowej cegielni.


Kościół nawiązuje stylem do tzw. krakowskiego neogotyku. To strzelista trójnawowa budowla widoczna z daleka, której nie sposób nie zauważyć.
Nawa główna świątyni, o stropie kolebkowym, podtrzymywana jest przez kolumny kompozytowe wzorowane na kolumnach porządku jońskiego i korynckiego. Dwie ostatnie kolumny są podporą chóru. Okna i drzwi zakończone są półkoliście.
Na froncie widoczne detale, między innymi jeden z symboli Mariawitów - medalion z Monstrancją.


Świątynia w roku 1970 została wyremontowana.
Parafia Narodzenia Najświętszej Maryji Panny w Woli Cyrusowej - Kolonii należy do diecezji Śląsko - Łódzkiej Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.


Kościół parafialny znajduje się w Woli Cyrusowej-Kolonii, w gminie Dmosin.

Źródła:

Przeczytaj jeszcze w baedekerze łódzkim:

Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

Fot. współczesne Monika Czechowicz

Świąteczny spacer ⛄

Dawny pałac barona Juliusza Heinzla/ Łagiewniki
Fot. Monika Czechowicz