G jak GRYF

Gryf - twór fantastyczny o ciele lwa, a skrzydłach i głowie drapieżnego ptaka. Jako motyw dekoracyjny występuje w starożytnej sztuce greckiej i rzymskiej, a także w okresie nowożytnym w dekoracjach architektonicznych, rzeźbiarskich i malarskich (łac. gryphus, z gr. gryps).

W górnej strefie elewacji dawnego łódzkiego ratusza znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca gryfy. Budynek powstał w latach 1826-1827 u zbiegu Nowego Rynku (dziś plac Wolności) i ulicy Piotrkowskiej. Jest jednym z pierwszych murowanych budynków w Łodzi, autorem projektu był Bonifacy Witkowski.

Nowy Cmentarz Żydowski w Łodzi przy ulicy Brackiej. Gryfy strzegące snu Markusa Silbersteina i jego żony Teresy z Cohnów.

O Silbersteinach Łódź prawie wcale nie pamięta, a ich rola w rozwoju Łodzi była niebagatelna. Joachim Silberstein był wdowcem z pięciorgiem dzieci. Przyjechał do Łodzi z rodzinnej Lubochni w latach 60. XIX stulecia. Rodzina zamieszkała przy ulicy Solnej 11.

Największą karierę zrobił jego syn Markus (1838-1899), kupiec, przemysłowiec, filantrop i działacz społeczny. W 1861 roku założył przy ulicy Nowomiejskiej 7 dom handlowy. Początkowo sprzedawał tam niemal wyłącznie towary pabianickiej fabryki Rudolfa Kindlera, ale stopniowo zyskiwał nowych partnerów i coraz lepiej prosperował. 

W 1865 roku Markus poślubił Teresę Hudesę - bogatą pannę, córkę warszawskiego kupca Mojżesza Dawida Cohna. W 1872 roku Silbersteinowie zamieszkali w domu przy ulicy Piotrkowskiej 40. Pod tym adresem w końcu XIX stulecia powstała elegancka kamienica. W 1878 roku Markus Silberstein przystąpił do działalności przemysłowej, uruchamiając dużą tkalnię wyrobów wełnianych i półwełnianych na posesjach przy ulicy Piotrkowskiej 244/248. W końcu lat 80. XIX wieku zatrudniano tam 700 robotników, a wartość produkcji doszła do 2 mln rubli... (więcej o Silbersteinach w baedekerze TUTAJ).

Imponujące gryfy wieńczą otwór okienny najwyższej kondygnacji kamienicy przy ulicy Legionów 37.

Jeśli wiecie, gdzie jeszcze w Łodzi znajdują się gryfy - napiszcie, proszę do baedekera! 😊

źródło:
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, pod red. Krystyny Kubalskiej-Sulkiewicz, Moniki Bielskiej-Łach, Anny Manteuffel-Szaroty. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Przeczytaj jeszcze:
PIOTRKOWSKA 1 i.... PLAC WOLNOŚCI 1. 
FABRYKI SILBERSTEINÓW 
TOWARZYSTWO "PRZYTULISKO" DLA DZIEWCZĄT WYZNANIA MOJŻESZOWEGO, ULICA POŁUDNIOWA 66 i inna działalność charytatywna rodziny Silbersteinów. 
PIOTRKOWSKA 40. KAMIENICA SILBERSTEINÓW.
PAŁAC W LISOWICACH 

Fot. Monika Czechowicz