|
1850
|
|
- Łódź zamieszkuje 15 764 obywateli.
- Założenie Łódzkiego Stowarzyszenia Kupców,
przekształconego później w Zgromadzenie Kupców m. Łodzi.
|
|
1851
|
|
- Powstanie pierwszej w Łodzi Kasy Oszczędności
- Fryderyk Sellin urządza letnią scenę teatralną
(Nowy Rynek). CZYTAJ
|
|
1852
|
|
Izrael Poznański przejmuje firmę z rąk ojca. CZYTAJ
|
|
1853
|
|
- Do Łodzi przybywa Karol Scheibler (obywatel
belgijski, osiedla się przy Wodnym Rynku (obecnie Plac Zwycięstwa). CZYTAJ i CZYTAJ
- Otwarcie zajazdu Augusta Engla,
przekształconego później w pierwszy w Łodzi hotel – Hotel
Polski (Hotel de Pologne) – z 60 łóżkami, ogrodem i stajnią dla
koni. CZYTAJ
- Rozpoczęcie pracy pierwszego młyna
parowego przy ulicy Piotrkowskiej 268, zbudowanego przez Leonarda
Fesslera.
- Wydanie książki "Opis miasta Łodzi pod
względem historycznym, statystycznym i przemysłowym" Oskara
Flatta, nakładem Gazety Polskiej w Warszawie, z pierwszym
ogólnie dostępnym planem miasta.
|
|
1854
|
|
Rozpoczęcie budowy zespołu fabrycznego przez Karola
Scheiblera na Wodnym Rynku; w przyszłości (wraz z innymi zespołami
fabrycznymi, m.in. na Księżym Młynie ), największe przedsiębiorstwo
bawełniane w kraju. CZYTAJ
|
|
1855
|
|
Powstaje trójwyznaniowy zespół cmentarzy przy ul.
Ogrodowej (zwany dziś Starym Cmentarzem). CZYTAJ i CZYTAJ
|
|
1856
|
|
1857
|
|
Łódź liczy 27.890 mieszkańców stałych (39.420 ogółem
stałych i niestałych)
|
|
1858
|
|
- Pierwsze zastosowanie węgla jako opału (dotąd
nawet maszyny parowe opalane były drewnem lub torfem)
|
|
1859
|
|
Powstanie dwóch pierwszych drukarni i zakładów
litograficznych: Feliksa Gotza a następnie Jana Petersilego. CZYTAJ |
|
1860
|
|
- Powstanie łódzkiej filii Banku
Polskiego. CZYTAJ
- Łódź ma już 32 639 stałych
mieszkańców.
- Łódź może pochwalić się też: 15 fabrykami
włókienniczymi, 8 hotelami i domami zajezdnymi, 13 szkołami i szpitalem.
|
|
1861
|
|
- Bunt tkaczy. Tkacze z łódzkich fabryk nie mogąc
znieść warunków, w których przyszło im żyć, zdecydowali się na otwarty bunt.
Wystąpienie to miało dosyć burzliwy przebieg, włącznie z niszczeniem
maszyn. CZYTAJ
- Powiększenie rewiru żydowskiego – przyłączenie
rejonów ulic Aleksandrowskiej, św. Jakuba, Jerozolimskiej i
Franciszkańskiej.
|
|
1862
|
|
- Zniesienie wszelkich ograniczeń w zakresie wyboru
miejsca zamieszkania dla ludności żydowskiej, likwidacja rewiru żydowskiego. CZYTAJ
- Prezydentem Łodzi zostaje Andrzej Rosicki
(funkcję pełni do 1865 roku). CZYTAJ
- Powstanie pierwszego zakładu fotograficznego
Józefa Zajączkowskiego w Rynku Nowego Miasta (obecnie Plac
Wolności); według niektórych historyków pierwszym fotografem osiadłym w
Łodzi był Dominik Zoner w 1860 roku. CZYTAJ i CZYTAJ
- Adolf Manteuffel otwiera restaurację przy ulicy
Piotrkowskiej 11. CZYTAJ
|
|
1863
|
|
- Wybuch powstania styczniowego i przybycie z
tej okazji do Łodzi naczelnika wojennego miasta, barona Aleksandra von
Broemsena (aktywny udział łodzian w powstaniu styczniowym (oddział liczył ok.
300 powstańców).
|
|
1864
|
|
- Pierwsze skrzynki pocztowe na łódzkich ulicach.
- Utworzenie urzędu architekta miasta – został nim
mianowany Jan Bojanowski (następcą w 1870 roku został Karol Mertsching, a od
1872 roku funkcję tę pełnił Hilary Majewski). CZYTAJ i CZYTAJ
|
|
1865
|
|
- Fryderyk Wilhelm Schweikert uruchamia w Łodzi małą
tkalnię na 9 krosien. CZYTAJ
- Prezydentem Łodzi zostaje Edmund
Pohlens; funkcję pełni do 1869 roku.
- Wybudowanie przez Jana Blocha w ciągu 3
miesięcy Drogi Żelaznej Fabryczno-Łódzkiej (27 km) z Łodzi do Koluszek,
gdzie połączyła się z linią Warszawsko-Wiedeńską i od 18
listopada rozpoczęcie przewożenia towarów.
|
|
1866
|
|
- Otwarcie (1 czerwca) dla ruchu
pasażerskiego linii kolejowej do Koluszek, zbudowanej w 1865 roku
- założenie fabryki maszyn przez J. Johna – początki
przemysłu metalowego. CZYTAJ
- Powstanie przedsiębiorstw wełnianych: Karola
Bennicha, Wilhelma Schweikerta, Markusa Kohna. CZYTAJ
|
|
1867
|
|
- W wyniku podziału Królestwa Polskiego na 10
guberni, Łódź znajduje się w guberni piotrkowskiej (poprzednio od 1837 w
guberni mazowieckiej i od 1845 w guberni warszawskiej).
- Z browaru Karola Anstadta popłynęło pierwsze piwo
(Średnia 34).
|
|
1868
|
|
1869
|
|
- Prezydentem Łodzi zostaje Maurycy
Taubwurcel; funkcję pełni do 1878 roku.
- Zniesienie przez carat samorządu miejskiego,
rozwiązanie Rady Miejskiej oraz rozpoczęcie rusyfikacji szkolnictwa.
- Powstanie Łódzkiego Towarzystwa
Gazowego i rozpoczęcie oświetlania gazowego ulic (zakładanie
chodników); pierwsze latarnie tego typu na ulicy Piotrkowskiej (pierwsza
latarnia gazowa stanęła obok willi Ludwika Mayera przy zbiegu ulic Mikołajewskiej
i Pasażu Mayera (dzisiaj Sienkiewicza i Moniuszki). CZYTAJ
- Otwarcie średniej szkoły technicznej zwanej Wyższą
Szkołą Rzemieślniczą. CZYTAJ
- Powstanie w Łodzi zboru baptystów (dziś
kancelaria i miejsce nabożeństw mieści się przy ul. Nawrot 27) CZYTAJ
- Powstanie z inicjatywy Karola
Scheiblera pierwszego dworca kolejowego- Łódź Fabryczna. CZYTAJ
|
|
1870
|
|
Rozpoczęcie budowy przez Karola Scheiblera –
przy ul. św. Emilii (dziś ks. W. Tymienieckiego) – największego w Łodzi
budynku przędzalni bawełny (ponad 200 m długości) według projektu Hilarego
Majewskiego. CZYTAJ
|
|
1871
|
|
- Oddanie (przy ul. Wolborskiej) synagogi
ortodoksyjnej Alte Szil (mauretańskiej), wybudowanej według projektu
Jana Karola Mertschinga (w 1900 roku zakończenie przebudowy według projektu
Adolfa Zeligsona; w listopadzie 1939 roku podpalona przez Niemców, a potem
rozebrana, w 1995 roku w miejscu po synagodze stanął Pomnik
Dekalogu). CZYTAJ i CZYTAJ
|
|
1872
|
|
- Rozpoczęcie budowy zespołu fabrycznego
Izraela Poznańskiego przy ul. Ogrodowej. CZYTAJ, CZYTAJ, CZYTAJ
- Architektem miejskim zostaje mianowany Hilary
Majewski (pozostaje na tym stanowisku aż do śmierci w roku
1892; przypisuje mu się duży wpływ na wygląd Łodzi w okresie jej
najdynamiczniejszego rozwoju). CZYTAJ
- Uruchomienie dwóch pierwszych publicznych łaźni
przez Fryderyka Sellina – przy ulicy Konstantynowskiej i ulicy Średniej.
- Powstają pierwsze miejscowe banki (z
inicjatywy Karola Scheiblera – Bank Handlowy oraz Towarzystwo Kredytowe
Miejskie w Łodzi). CZYTAJ i CZYTAJ
- przychodzi na świat w Łodzi Max Factor, (właśc.
Maksymilian Faktorowicz).
- Cezary Richter zakłada księgarnię. CZYTAJ
|
| 1873 |
|
1874
|
|
- Juliusz Heinzel ma już największy na terenie
Królestwa Polskiego zakład produkujący wyroby wełniane. CZYTAJ
- Eliahu Chaim Majzel obejmuje w Łodzi urząd
Głównego Rabina. CZYTAJ
- Powstanie drugiego w Łodzi parku – Kolejowego
– przy dworcu Łódź-Fabryczna (obecnie im. Stanisława Moniuszki);
pierwszym parkiem miejskim był Ogród Spacerowy Źródliska założony w 1840
roku.
|
|
1875
|
|
Rozpoczęcie budowy osiedla domów robotniczych Księży
Młyn przez Karola Scheiblera. CZYTAJ
|
|
1876
|
|
- Zorganizowanie Łódzkiej Ochotniczej Straży
Ogniowej; komendantem i prezesem został Ludwik Grohman. CZYTAJ i CZYTAJ
- Wybrukowanie całej ulicy
Piotrkowskiej "kocimi łbami".
|
|
1877
|
|
- Wprowadzenie przez rząd carski cła ochronnego dla
wyrobów włókienniczych.
- Łódź liczy 41.079 mieszkańców.
- Oddanie zespołu pałacowego Edwarda Herbsta na
rogu ulic Przędzalnianej i św. Emilii (dziś ks. W. Tymienieckiego); obecnie
filia Muzeum Sztuki. CZYTAJ
- Sprowadzenie przez drukarza Jana
Petersilgego pierwszej drukarskiej maszyny cylindrycznej.
|
|
1878
|
|
Prezydentem Łodzi zostaje Walerian Michał
Makowiecki; funkcję pełni do 1882 roku.
|
|
1879
|
|
-Powstanie zakładów bawełnianych J. Heinzla i
Kunitzera, później nazwanych Widzewską Manufakturą.
- Powstaje Hotel Manteuffel'a (projekt Hilary
Majewski). CZYTAJ
|
|
1880
|
|
- Oddanie (przy ul. Mikołajewskiej - dziś H.
Sienkiewicza) neoromańskiego kościoła katolickiego pw. Podwyższenia Świętego
Krzyża, wybudowanego według projektu Franciszka Tournelle w latach
1860-1880. CZYTAJ
- Zatwierdzenie statutu pierwszej w Łodzi spółki
akcyjnej – Towarzystwa Akcyjnego Wyrobów Bawełnianych K. Scheiblera.
|
|
1881
|
|
Śmierć Karola Scheiblera (13 kwietnia). CZYTAJ
|
|
1882
|
|
Prezydentem Łodzi zostaje Władysław Pieńkowski;
funkcję pełni aż do wybuchu I wojny światowej (1914 rok).
|
|
1883
|
|
Zainstalowanie pierwszych w Łodzi telefonów
("na korbkę", tarcze numerowe wprowadzono w 1929 roku), utworzenie
sieci telefonicznej napowietrznej. CZYTAJ
|
|
1884
|
|
- Łódź uzyskuje samodzielny organ prasowy w języku
polskim pt. „Dziennik Łódzki” (ukazywała sie do 1892 roku, następnie w latach
1919, 1931-1939 i od 1945 roku do dziś) CZYTAJ
- Poświęcenie – przy ul. Mikołajewskiej 60 (dziś
Sienkiewicza) – neoromańskiego kościoła luterańskiego św. Jana, wybudowanego
w latach 1880-1884, według projektu Ludwika Schreibera; od 1945 roku kościół
rzymskokatolicki Najświętszego Imienia Jezus obsługiwany przez
ojców jezuitów. CZYTAJ
- Zakończenie budowy przy ulicy Widzewskiej (dziś
Kilińskiego) – neobizantyjskiej cerkwi św. Aleksandra newskiego,
wybudowanej w latach 1880-1884, według projektu Hilarego
Majewskiego. CZYTAJ
- Otwarcie pierwszego szpitala fabrycznego (im.
św. Anny) na rogu ul. Milionowej i Przędzalnianej – przy zakładach K.
Scheiblera, z inicjatywy Karola Jonschera – lekarza rodziny Scheiblerów;
budowę sfinansowała wdowa po największym łódzkim fabrykancie – Anna z
Wernerów; od lat 50. XX wieku - szpital im. Karola Jonschera. CZYTAJ
- Powstaje Ewangelicki Dom Sierot parafii Świętej
Trójcy. CZYTAJ
- Posadzenie pierwszych drzewek na Rynku Nowego
Miasta (obecnie Plac Wolności). CZYTAJ
|
|
1885
|
|
Łódź liczy 55.134 mieszkańców
|
|
1886
|
|
Powstanie pierwszej w Łodzi instytucji o charakterze
naukowym – Łódzkiego Towarzystwa Lekarskiego.
|
|
1887
|
|
- Budynek fabryki wyrobów wełnianych i bawełnianych
Ludwika Meyera zostaje przebudowany na "dom gościnny" Hotel
Grand. CZYTAJ
- W domu przy ulicy Wschodniej 8 przychodzi na świat
Artur Rubinstein. CZYTAJ
- Oddanie (przy ul. Spacerowej - dziś Aleja T.
Kościuszki) synagogi "postępowej", wybudowanej w latach 1881-1887,
według projektu Adolfa Wolffa (najprawdopodobniej przy współudziale Hilarego
Majewskiego); zniszczona w listopadzie 1939 roku przez hitlerowców. CZYTAJ
|
|
1888
|
|
- Powstanie teatru, nazwanego później im. Stefana
Jaracza. CZYTAJ
- Otwarcie teatru Victoria przy ulicy
Piotrkowskiej 67 (potem przekształconego w kino, po II wojnie światowej
o nazwie Polonia).
- Powstaje zakład trykotaży z przędzalnią
Włodzimierza Stolarowa. CZYTAJ
|
|
1889
|
|
21 grudnia. Wychodzi pierwszy numer „Gońca
Łódzkiego”. CZYTAJ
|
|
1890
|
|
Otwarcie szpitala Izraela i Leony Poznańskich –
na rogu ulicy Północnej i Targowej (dziś Sterlinga); w 1898 roku
zorganizowano tu pierwszy w Królestwie Polskim oddział dla chorych na
gruźlicę; od lat 40. XX wieku szpital kliniczny AM (dziś UM) im.
Seweryna Sterlinga. CZYTAJ
|
|
1891
|
|
- Oddanie, na Rynku Nowego Miasta (dziś Plac
Wolności) neorenesansowego kościoła luterańskiego Świętej Trójcy,
wybudowanego w latach 1889-1891 w miejscu budowli klasycystycznej, według
projektu Otto Gehliga (przy współudziale M. J. Prokoffiewa); od 1945
roku kościół rzymskokatolicki Zesłania Ducha Świętego. CZYTAJ
- Otwarcie Żydowskiej Szkoły Rzemiosł
Talmud-Tora. CZYTAJ
- Założenie Lecznicy "Pod koniem"
(przy ulicy Kopernika) przez Hugo Warrikoffa oraz Alberta Kwaśniewskiego (pierwsza
w Polsce lecznica dla zwierząt). CZYTAJ
- Otwarcie pierwszego w Polsce zakładu produkującego
rowery – "Wicher" W. Sierpińskiego.
|
|
1892
|
|
- Pierwszy na ziemiach polskich
strajk powszechny (tzw. bunt łódzki). CZYTAJ
- Otwarcie fabryki przez Juliusza Kindermanna. CZYTAJ
|
|
1893
|
|
1894
|
|
- Wychodzi pierwszy przewodnik po Łodzi.
- Do Łodzi przybywa Seweryn Sterling i rozpoczyna
pracę jako lekarz fabryczny. CZYTAJ
|
|
1895
|
|
Łódź liczy 71.906 mieszkańców
|
|
1896
|
|
- Do Łodzi przybywa Władysław Reymont w celu
zbierania materiałów do swojej nowej powieści „Ziemia obiecana”. CZYTAJ i CZYTAJ i CZYTAJ
- Oddanie (przy ul. Jekaterynburskiej - dziś
ul. Jerzego) – cerkwi garnizonowej św. Aleksego,wybudowanej w latach
1894-1896, według projektu Franciszka Chełmińskiego ; obecnie
rzymskokatolicki kościół garnizonowy św. Jerzego. CZYTAJ
- Powstanie w Łodzi zboru adwentystów (dziś
kancelaria i miejsce nabożeństw mieści się przy ul. Kopcińskiego 67; istnieje
też zbór przy ul. Płockiej 28 oraz Sterlinga 17/3).
|
|
1897
|
|
11 czerwca - urodził się Aleksander
Tansman. CZYTAJ
- Powstaje Przytułek dla Starców i Kalek Łódzkiego
Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności (dziś w budynku mieści się
Collegium Anatomicum). CZYTAJ
- Wybudowanie „Domu Koncertowego” przez Ignacego
Vogla. CZYTAJ
- Oddanie (na Placu Kościelnym Starego
Miasta) neogotyckiego kościoła katolickiego pw. Wniebowzięcia
najświętszej Maryi Panny, wybudowanego według projektu Konstantego
Wojciechowskiego w latach 1880-1897 (w miejscu świątyni drewnianej). CZYTAJ
- Powstanie Fabryki Nici w Widzewie (późniejsza
"Ariadna" SA). CZYTAJ
|
|
1898
|
|
- Pierwsze wydanie „Gońca Łódzkiego”. CZYTAJ
- Uruchomienie pierwszego w Królestwie Polskim
tramwaju elektrycznego (23 grudnia); wagony sprowadzono z niemieckiej firmy
Herbrand. CZYTAJ
- Początek służby policyjnej w Łodzi (zaczynają
obowiązywać przepisy ruchu drogowego).
- Oddanie (przy ul. Olgińskiej - dziś Piramowicza)
cerkwi św. Olgi, wybudowanej w latach 1896-1898, według projektu Franciszka
Chełmińskiego. CZYTAJ
- Pierwszy na terenie Łodzi lot balonem w parku
Helenowskim (francuski pilot o nazwisku Charles Leroux wzniósł się na
wysokość 300 stóp, a następnie skoczył ze spadochronem).
- Założenie teatru ludowego z inicjatywy Wiktora
Czajewskiego, łódzkiego wydawcy.
|
|
1899
|
|
- Rozpoczęcie prac przy budowie parku im. Stanisława
Staszica (według projektu ogrodnika miejskiego Leona Grabowskiego). Był to
czwarty z kolei ogród miejski. CZYTAJ
- Koncert Ignacego Paderewskiego w Łodzi.
- Otwarcie parku im. Henryka Sienkiewicza
(pierwotnie Mikołajewski Ogród Miejski. CZYTAJ
- Umiera Robert Biedermann, protoplasta znanego
fabrykanckiego rodu łódzkiego. CZYTAJ
- Otworzenie przez Władysława i Antoniego
Krzemińskich przy ul. Piotrkowskiej 120 – pierwszego na ziemiach polskich
stałego kina, zwanego Teatrem Żywych Fotografii (stosowano aparat
projekcyjny systemu braci Lumiere).
|
|
1900
|
|
Umiera Izrael Poznański. CZYTAJ
Łódź liczy ok. 300 tys. mieszkańców.
|
