W
piątek (22 listopada) w Teatrze Nowym (ul. Więckowskiego 15) łódzka premiera
spektaklu "Wszyscy byli odwróceni". Adaptację opowiadania Marka
Hłaski wyreżyserował Michał Zadara.
"Wszyscy byli odwróceni" to tekst z okresu
izraelskiego w twórczości Hłaski (jak "W dzień śmierci jego",
"Brudne czyny", "Opowiem Wam o Esther"). Hłasko wyjechał do
Izraela w 1959 roku, kiedy po pobycie we Francji władze Polski Ludowej odmówiły
mu przedłużenia paszportu. Zamieszkał w kibucu, z którego go wyrzucono. Pisał i
pracował - łowił ryby, naprawiał samochody, budował osiedle mieszkaniowe w Tel
Awiwie, robił watę szklaną.
Bohaterowie opowiadania - Dov Ben Dov i Izrael Berg - przyjeżdżają do pustynnego miasta Ejlat w poszukiwaniu pracy. Opowieść o polskich Żydach, narodzinach nowego państwa i pragnieniu (oraz upadku) utopii jest też historią o mężczyznach - ich przyjaźni i relacji z kobietami.
Bohaterowie opowiadania - Dov Ben Dov i Izrael Berg - przyjeżdżają do pustynnego miasta Ejlat w poszukiwaniu pracy. Opowieść o polskich Żydach, narodzinach nowego państwa i pragnieniu (oraz upadku) utopii jest też historią o mężczyznach - ich przyjaźni i relacji z kobietami.
Zadarę zainteresował głównie kontekst emigracyjny. -
Chcę opowiedzieć o ludziach, którzy wtedy
byli pomiędzy dwoma światami: nowym państwem Izrael i starą, naznaczoną przez
Holokaust, Europą. Reguły życia w nowym społeczeństwie nie były do końca jasne:
czy Izrael ma być kolejnym, normalnym krajem, czy ma być państwem doskonałym,
utopią urzeczywistnioną? - mówił. - Obywatele
tego kraju bardzo intensywnie zajmowali się swoją tożsamością, która nie była
im dana z góry, tylko musieli ją wypracować. W takiej sytuacji dochodzi do
niezwykle intensywnych napięć między ludźmi.
Marek Hłasko
Hłasko opowiada
o polskich Żydach w Izraelu w latach pięćdziesiątych, tworząc fascynujący
pejzaż losów ludzi, którzy w epoce po Zagładzie i przy narodzinach nowego
państwa starają się poradzić sobie z życiem w zmieniających się warunkach.
Hłasko uchwycił doświadczenie ludzi pomiędzy dwoma światami, starającymi się
odbudować swój świat i samych siebie po zagładzie i po diasporze. Jest to
opowieść o lojalności, miłości i samotności.
Michał Zadara, reżyser spektaklu "Wszyscy byli odwróceni".
fot. Agencja Gazeta Wyborcza
Michał
Zadara w swoim spektaklu łączy ten temat z czasami
współczesnymi:
Ludzie,
którzy wtedy byli imigrantami, z przymusu, własnej woli, czy z kombinacji
przymusu i własnej woli, byli wyjątkiem w świecie populacji stabilnie żyjących
w jednym miejscu. Dziś dramat migranta staje się coraz powszechniejszy, i
dotyka każdego kraju, każdego najmniejszego nawet miasta. Czyli coś, co się
jawiło jako problem wyjątkowy w latach sześćdziesiątych dziś jest tematem
uniwersalnym. Chciałem więc spróbować uchwycić ten temat w momencie, kiedy
dopiero się ujawniał, zanim stał się ważnym - a może najważniejszym - tematem
współczesności - mówi reżyser.
Zadara dorastał w Austrii, po ukończeniu liceum wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Do Polski wrócił w 2001 roku. - Nie doświadczyłem emigracyjnego wykorzenienia. Dużo podróżowałem, kończyłem szkoły międzynarodowe, jestem kosmopolitą. Taka Polska mnie teraz interesuje: niejednorodna, heterogeniczna - opowiada. - "Papusza" Krauzów poruszyła mnie, bo to film o Polsce, ale opowiedziany po romsku. Romowie też marzyli o lepszej Polsce, która mogłaby stać się ich domem, Polsce tolerancyjnej.
Kosmopolityczny jest też najnowszy projekt Zadary - "10 Politycznych Piosenek" w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie - To pracownicy barów z kebabami tworzą nową Polskę - mówi reżyser.
Zwiastun spektaklu "Wszyscy byli odwróceni" zrealizowanego w Muzeum Historii Żydów Polskich. Warszawa, lipiec 2013.
Zadara, laureat Paszportu "Polityki" w 2007 roku, współpracuje z Nowym po raz kolejny. Reżyserował świetny "Hotel Savoy", nagrodzony nadzwyczajną Złotą Maską.
„Wszyscy byli odwróceni” (źródło: materiały prasowe.
Autor: Krzysztof Bieliński, fotografia ze spektaklu warszawskiego).
Początek spektaklu o godz. 19.00.
Bilety - 35 i 45 zł.
źródło: Izabella Adamczewska
Zobacz jeszcze: ZADARA W HOTELU SAVOY
