Przeczytaj w baedekerze:
W styczniu 1863 roku wdowa po Antonim Moserze, Joanna Krystyna z domu Säuberlich (córka Jana Gottloba Säuberlicha), oraz jej syn, Antoni junior, spisali umowę zamiany. Zgodnie z umową przekazali nieruchomość przy Piotrkowskiej małżeństwu Amalii i Fryderykowi Wilhelm Wilhelm, a sami przenieśli się na Nawrot 1313 (dzisiaj Nawrot 20). Na froncie Piotrkowskiej stał w tym czasie parterowy dom drewniany.
Począwszy od lat 70. XIX stulecia nieruchomości przy obecnej Piotrkowskiej 102a, 104a, 106 i 102 przechodziły sukcesywnie w ręce Juliusza Heinzla i jego dynamicznie rozwijającego się przedsiębiorstwa włókienniczego.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1899.
"Führer durch Łódź", 1893.
"Führer durch Łódź", 1898.
Obok
głównej bryły pałacu Juliusza Heinzla, zajmującego obszar
frontowy Piotrkowskiej 104, powstały niższe obiekty przy obecnej
Piotrkowskiej 102a i 104a. Obszar centralny zajmowała brama
wjazdowa, a po bokach wystawiono dwa budynki jednopiętrowe, każdy z
dwuosiową elewacją.
W
1937 roku przebudowano obiekt frontowy przy Piotrkowskiej 102a. Autorem
projektu był znany łódzki architekt, Wiesław
Lisowski.
"Łodzianin", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1899.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1907.
Wiesław Lisowski (1884-1954)
- architekt, projektant szkół, budynków szpitalnych i innych obiektów użyteczności publicznej oraz kościołów w Łodzi i jej okolicy, także budynków mieszkalnych.
Przeczytaj w baedekerze:
Księga Adresowa m. Łodzi 1937-1939.
Roman
Borkenhagen, syn Edwarda i Anny
Müller,
urodził się w 1880 roku w Łowiczu. Ojciec Romana zmarł w młodym
wieku. W 1894 roku,
w Łodzi, matka wyszła powtórnie za mąż, za Juliusza
Hau.
Czternastoletni Roman zamieszkał w domu Juliusza, przy Brzezińskiej
24 (dzisiaj
Wojska Polskiego 24,
róg Młynarskiej).
Doświadczenia zdobyte w zakładzie Roberta Resigera, oraz poznanie nowych technik trawienia klisz drukarskich (praktyka we Frankfurcie nad Menem), pozwoliły Borkenhagenowi otworzyć w 1908 roku pracownię chemigraficzną. Pierwszy zakład mieścił się pod adresem zamieszkania, przy Brzezińskiej 24 (dzisiaj Wojska Polskiego 24).
Doświadczenia zdobyte w zakładzie Roberta Resigera, oraz poznanie nowych technik trawienia klisz drukarskich (praktyka we Frankfurcie nad Menem), pozwoliły Borkenhagenowi otworzyć w 1908 roku pracownię chemigraficzną. Pierwszy zakład mieścił się pod adresem zamieszkania, przy Brzezińskiej 24 (dzisiaj Wojska Polskiego 24).
"Gazeta Łódzka", rok 1913.
Krótko, ok. 1912 roku, pracownia funkcjonowała przy Zgierskiej 46, zaś od 1913 roku, przez ponad 20 lat, pod adresem Piotrkowska 100.
Piotrkowska 100.
Przeczytaj w baedekerze:
"Ilustrowana Republika", rok 1925.
Wydanie jubileuszowe "Teatr Miejski w Łodzi 1922-1928".
Pod koniec pierwszej połowy lat 30. XX wieku firma Romana Borkenhagena przeniosła się do nieruchomości własnej, przy Piotrkowskiej 102a, gdzie zatrudnionych było ponad 20 pracowników.
Księga Adresowa m. Łodzi 1927-1939.
Borkenhagen był wykonawcą klisz cynkowych, użytych w procesie druku banknotów dla getta łódzkiego, a także był poproszony o wydanie opinii w sprawie rzekomego sfałszowania gettowego banknotu o nominale 20 marek. Ów banknot nie posiadał zabezpieczenia w postaci znaku wodnego.
Firma Borkenhagena był największym tego typu zakładem w Łodzi do 1945 roku, dostarczającym klisze do większości drukarń i wydawnictw łódzkich i pozałódzkich. Według prasowej reklamy z 1937 roku "wykonywał barwne klisze na offset i litografie do reklam gazetowych, cenników, prospektów oraz fotografie, rysunki i projekty reklamowe".
"Głos Poranny", rok 1937.
Klisze w jego firmie cechowano ozdobnym monogramem z liter RBŁ, w cienkiej fantazyjnej obwódce w negatywie, zwykle u dołu w ciemnych partiach kliszy. Bakterystyczny znak RBŁ (Roman Borkenhagen Łódź) możemy zobaczyć do dzisiaj na wielu archiwalnych zdjęciach prasowych.
Zakład Borkenhagena istniał do 1945 roku (działał także w okresie II wojny światowej) i był największym tego typu przedsiębiorstwem w Łodzi, wytwarzającym klisze drukarskie dla wielu wydawnictw łódzkich i krajowych.
Na terenie posesji przy Piotrkowskiej 102a, od 1935 roku i w okresie okupacji niemieckiej mieścił się skład sukna i wyrobów wełnianych Pawła Geislera.
"Głos Poranny", rok 1935.
"Lodzer Zeitung", 1939.
W okresie międzywojennym podwórzu miał też swoją siedzibę Bank Spółdzielczy "Społem".
"Łódź w Ilustracji", dodatek niedzielny "Kuriera Łódzkiego", rok 1937.
Po II wojnie światowej:
"Dziennik Łódzki", rok 1946.
Łódź. Księga Adresowa 1947.
Księga Adresowa m. Łodzi 1947.
Ulica Piotrkowska 102a w Łodzi. Historia posesji w latach 1824-1939.
