Sterlinga Business Center (SBC)

Sterlinga Business Center (SBC) nowoczesny budynek biurowy, zlokalizowany w Łodzi przy ulicy Sterlinga 8a.

fot. Monika Czechowicz

LITZMANNSTADT GETTO - ZAŁOŻENIE GETTA W MIEŚCIE ŁODZI

Łódź, 10 grudnia 1939
ściśle poufne
TAJNE!

Założenie getta w m. Łodzi

Liczbę Żydów zamieszkujących dzisiaj w mieście Łodzi szacuje się na blisko 320 000. Wszystkich ich nie da się ewakuować jednocześnie. Wszechstronna analiza sytuacji przeprowadzona przez odnośne władze wykazała, że niemożliwe jest skoncentrowanie wszystkich w jednym zamkniętym getcie. Tymczasowo kwestię tych Żydów rozwiązuje się następująco:

1. Wszyscy Żydzi zamieszkujący na północ od linii wytyczonej przez ulicę 11 listopada, plac Wolności i ulicę Pomorską muszą być ulokowani w zamkniętym getcie w taki sposób, aby, po pierwsze, silne niemieckie centrum wokół placu Wolności zostało tym samym odżydzone oraz, po drugie, aby getto objęło także te północne części miasta, które już teraz są zamieszkałe prawie wyłącznie przez Żydów.
2. Zdolnych do pracy Żydów mieszkających w innych częściach Łodzi zorganizuje się w specjalne oddziały robocze i ulokuje w barakach pozostających pod ścisłym nadzorem.

Przygotowanie i wykonanie tego planu należy do sztabu, w skład którego wejdą przedstawiciele następujących organów:

1. NSDAP (Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników)
2. Przedstawiciel Łodzi przy prezydium rejencji w Kaliszu
3. Wydział mieszkaniowy, wydział pracy i wydział zdrowia miasta Łodzi
4. Policja porządkowa
5. Policja bezpieczeństwa
6. SS-Totenkopf (Oddziały Trupiej Główki)
7. Biura przemysłu i handlu
8. Urząd finansowy

Ponadto winny być podjęte następujące wstępne kroki:

1. Oszacowanie, jakich działań wymaga zamknięcie ulic i zatarasowanie wejść i wyjść z różnych budynków, et cetera.
2. Oszacowanie, czego trzeba do rozmieszczenia służby wartowniczej wzdłuż granic getta.
3. Zaopatrzenie w materiały z urzędu miasta niezbędne do zamknięcia samego getta.
4. Działania przygotowujące opiekę sanitarną w getcie, zwłaszcza pod kątem zapobiegania epidemiom, tzn. sprowadzenie niezbędnych leków i sprzętu medycznego.
5. Przygotowanie regulacji dotyczących usuwania z getta śmieci i odpadów oraz transportu zwłok na cmentarz żydowski, lub założenie takiego cmentarza w obrębie getta.
6. Zaopatrzenie w niezbędną ilość opału dla potrzeb getta.

Skoro powyższe wstępne kroki zostaną podjęte i będę dysponował dostateczną liczbą wartowników, wyznaczę datę założenia getta; to znaczy: wyznaczone wcześniej granice o określonej porze obsadzi służba wartownicza, a ulice zostaną odcięte drutem kolczastym i innymi zaporami. Jednocześnie fasady domów zostaną zamurowane lub zablokowane w inny sposób przez robotników z wewnątrz getta. W samym getcie zostanie powołany żydowski samorząd. W jego skład wejdzie Przełożony Starszeństwa Żydów i poszerzony Zarząd Gminy [kehila].

Łódzki wydział aprowizacji będzie zaopatrywać getto w żywność i opał, dostarczając je do specjalnych miejsc w getcie, gdzie je będzie przejmować administracja żydowska. Konieczna jest przy tym zasada, że getto płaci za żywność i opał wyłącznie towarami: tkaninami, wyrobami tekstylnymi itp. Tym sposobem wyfrenujemy z Żydów wszystkie te dobra, które zgromadzili przez swoje malwersacje.

Trzeba koniecznie przeszukać inne części miasta, tak aby wszyscy zdolni do pracy Żydzi mogli być przeniesieni na teren getta w momencie jego powstania albo zaraz potem. Umieści się ich w specjalnych oddziałach roboczych, w strzeżonych barakach, zbudowane przez władze miejskie i gestapo.

W związku z powyższym trzeba sformułować następujący wniosek. W skład oddziałów roboczych wchodzą tylko Żydzi mieszkający poza gettem. Ci spośród Żydów ulokowanych w barakach, którzy okażą się niezdolni do pracy albo zachorują, muszą zostać przeniesieni do getta. Ci Żydzi z getta, którzy nadal są zdolni do pracy, wykonują roboty potrzebne w samym getcie. O tym, czy zdolni do pracy Żydzi mają być przeniesieni z getta do baraków, zadecyduję później.

Założenie getta jest oczywiście rozwiązaniem tymczasowym. Zastrzegam sobie prawo do decyzji, kiedy i w jaki sposób miasto Łódź ma zostać oczyszczone z Żydów. tak czy inaczej, wszystko zmierza ku jednemu: ten ropiejący wrzód musi zostać raz na zawsze doszczętnie wypalony.

[podpisane]

Friedrich Übelhör

Friedrich Übelhör (1893-1945)



Friedrich Übelhör (prezydent rejencji łódzkiej w okresie od 10 kwietnia 1940 do 15 grudnia 1942) zapowiedział "konieczność ustanowienia zamkniętej i ściśle izolowanej dzielnicy żydowskiej". Na bazie tych wytycznych dzielnica powstała 8 lutego 1940 r. zarządzeniem prezydenta policji w Łodzi – Johanna Schäfera. Szefem biura ekonomiczno-żywnościowego, które w październiku 1940 przekształcono w "Zarząd Getta" (Ghettoverwaltung), został Hans Biebow, a szefem administracji żydowskiej Przełożony Starszeństwa Żydów w Litzmannstadt (Łodzi) (Judenratu, choć nazwa ta w tym getcie nie była używana) – Chaim Rumkowski.

Chaim Mordechaj Rumkowski (1877-1944)

Ghetto Litzmannstadt, również Litzmannstadt-Getto, (jidysz לאדזשער געטא; Lodżer geto; ליצמאנשטאטער געטא; Licmansztoter geto) formalnie zostało utworzone 8 lutego 1940, odgrodzone od reszty miasta i ostatecznie zamknięte 30 kwietnia 1940 roku. W pierwszej kolejności zamknięto w nim pozostających w tym czasie na obszarze miasta Żydów – około 140 tys. osób. W późniejszym okresie, w latach 1941–1942, przesiedlano tu ludność żydowską, najpierw głównie z terenu województwa łódzkiego, z likwidowanych tu sukcesywnie gett w innych miastach.

 Następnie, w końcu 1941 roku, około 5 tys. Sinti i Romów (popularnie nazywanych Cyganami) z pogranicza austriacko-węgierskiego (tzw. Burgenland; listopad 1941) i na końcu, w drugiej połowie 1942 roku, prawie 20 tysięcy Żydów z Europy Zachodniej (m.in. Niemcy, kraje Beneluxu) oraz praskich Żydów. W sumie przez łódzkie getto przeszło około 200 000 osób (więźniów).
Pierwsze w pełni odizolowane od reszty miasta na obszarze okupowanej Polski,  jedyne, które przetrwało prawie do końca okupacji niemieckiej na ziemiach Polski (zlikwidowane w sierpniu 1944 roku).

Przeczytaj jeszcze:
LITZMANNSTADT GETTO - CZERWONY DOMEK "KRIPO"
LITZMANNSTADT GETTO - OBÓZ CYGAŃSKI I KUŹNIA ROMÓW

łódzki werk III

Fot. Monika Czechowicz

łódzki werk II

fot. Monika Czechowicz

ŁÓDŻ - Centrum Przemysłów Kreatywnych

Jeden z czterech spotów promujących Łódź jako Centrum Przemysłów Kreatywnych. Spot został przygotowany przez agencję K2, która wygrała konkurs na przygotowanie spotów i filmu promującego Łódź.
Bohaterem spotu jest Michał Bieżyński -- dyrektor artystyczny Fundacji Urban Forms (www.galeriaurbanforms.org www.facebook.com/urbanforms), absolwent Historii Sztuki na Uniwersytecie Łódzkim.
Więcej o przemysłach kreatywnych oraz przedsiębiorczych łodzianach dowiesz się na http://www.kreatywna.lodz.pl

ŁÓDŹ. DNI KULTURY GŁUCHYCH

PROGRAM II DNI KULTURY GŁUCHYCH

12.10.2012 (PIĄTEK)

Oficjalne otwarcie II Dni Kultury Głuchych godz.18 Galeria Kredens PZG/Łódź, ul. Piotrkowska 17,klatka D, II piętro

·         TEATR PINEZKA

·         ZBIOROWA WYSTAWA MALARSTWA NIESŁYSZĄCYCH ARTYSTÓW

13.10.2012 (SOBOTA)

·         WARSZTATY

BIŻUTERIA godz.10-12.30 prowadzenie Małgorzata Cyrańska, Galeria Kredens PZG/Łódź

DECOUPAGE godz.13.00-14.45 prowadzenie Katarzyna Polinceusz Galeria Kredens PZG/Łódź

·         TEATR 3 godz.16.00 Galeria Kredens PZG/Łódź

·         HEPPENING „ABY TAK BYŁO” godz. 16.50 Galeria Kredens PZG/Łódź

·         FILM „RÓŻA” godz.18.00 (wstęp za okazaniem zaproszenia) Muzeum Kinematografii, Plac Zwycięstwa 1

·         KIERMASZ WTZ godz.10-17 Galeria Kredens PZG/Łódź

14.10 (NIEDZIELA)

·         WARSZTAT

MALOWANIE NA NEGATYWIE godz.11-13 prowadzenie Agnieszka Kołodziejczak Galeria Kredens

·         POEZJA Jerzego Orczykowskiego godz..13.30 Galeria Kredens PZG/Łódź

·         „OCZAMI GŁUCHEGO” projekcja filmu  g.14.15 Galeria Kredens PZG/Łódź

·         ZAKOŃCZENIE godz.15.30-16. Galeria Kredens PZG/Łódź

·         KIERMASZ WTZ godz.12-15 Galeria Kredens PZG/Łódź

Zobacz: 
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=4SDsoCTMsHA

M.Konka
koordynator
Galeria Kredens PZG/Łódź
ul.Piotrkowska 17, klatka D, 2 piętro
tel. 884 324 330www.kredens.pzg.lodz.pl
https://www.facebook.com/Galeria.Kredens

(Dziękuję z udostępnienie materiału. Monika Czechowicz)

Z Tuwimem w tle

fot. Monika Czechowicz

Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi

Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego – publiczna uczelnia artystyczna w Łodzi, założona w 1945 roku. Jedna z siedmiu akademii sztuk pięknych w Polsce. Wielowydziałowa uczelnia posiada mieszany charakter artystyczno-projektowy, wyróżniając się rozbudowaną ofertą edukacyjną w zakresie projektowania mody (w tym biżuterii) oraz tkaniny artystycznej.

Uczelnia powstała w 1945 jako Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Łodzi. Jej pierwszym rektorem został Leon Ormezowski.

Tworząc program, założyciele łódzkiej uczelni szukali inspiracji w artystycznym i dydaktycznym dorobku Bauhausu i doświadczeniach pedagogicznych Kazimierza Malewicza. Duży nacisk położono też na rozwój świadomości wizualnej w kontekście najnowszych wówczas prądów w sztuce. 

"Dziennik Łódzki", rok 1946.

Ogromny wpływ na kształt uczelni wywarł Władysław Strzemiński, nauczający w PWSSP w latach 1945-1950. Jego sztuka i koncepcja dydaktyczna określiły ówczesny charakter szkoły. Uczelnia przyjęła jego imię w 1988 roku.

Władysław Strzemiński (1893-1952)

- polski malarz, teoretyk sztuki, publicysta, pedagog z kręgu konstruktywizmu. Pionier konstruktywistycznej awangardy lat 20. i 30. XX wieku, twórca teorii inizmu.

W 1976 uczelnia, mieszcząca się dotąd w międzywojennym budynku przy ulicy Narutowicza 77, otrzymała nową siedzibę, wzniesioną wg projektu Bolesława Kardaszewskiego. Monumentalny gmach stanowi do dziś jedyny w Polsce przykład kompleksu zrealizowanego na potrzeby współczesnej, wielowydziałowej uczelni artystycznej.

Dziennik Łódzki, rok 1967.

Akademia Sztuk Pięknych w Łodzi posiada zmodernizowaną bazę dydaktyczną, mieszczącą się w gmachu głównym i oddzielnym budynku Wydziału Sztuk Wizualnych, a także własny Dom Studenta.

W 2013 roku uczelnia ukończyła budowę imponującego Centrum Promocji Mody oraz Centrum Nauki i Sztuki.

W 1996 szkoła otrzymała status Akademii Sztuk Pięknych.

STRUKTURA UCZELNI:

Wydział Grafiki i Malarstwa

·        Katedra Malarstwa, Rysunku i Rzeźby

·        Katedra Projektowania Graficznego

·        Katedra Grafiki Warsztatowej

·        Katedra Multimediów

Wydział Tkaniny i Ubioru

·        Katedra Kształcenia Ogólnoplastycznego

·        Katedra Druku na Tkaninie

·        Katedra Biżuterii

·        Katedra Tkaniny

·        Katedra Ubioru

Wydział Wzornictwa i Architektury Wnętrz

·        Katedra Wzornictwa

·        Katedra Komunikacji Wizualnej

·        Katedra Architektury Wnętrz

·        Wydział Sztuk Wizualnych

·        Katedra Malarstwa i Rysunku

·        Katedra Rzeźby, Intermediów i Działań w Przestrzeni

·        Zakład Grafiki

·        Zakład Fotografii, Filmu i Mediów Cyfrowych

·        Zakład Teorii i Historii sztuki

OFICJALNA STRONA UCZELNI:

http://www.asp.lodz.pl/

Przeczytaj:

baedeker łódzki: "Na styku". Projekt Pracowni Działań Interaktywnych i Site-Specific Wydziału Rzeźby i Działań Interaktywnych Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi oraz Wydziału Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. 

baedeker łódzki: IN & OUT of the CITADEL - Galeria Kobro 

baedeker łódzki: TRASH – Obiekty. Rzeźby. Fotografie 

baedeker łódzki: Plac Wolności Sztuki w Łodzi. 

baedeker łódzki: Cafe Covid 

baedeker łódzki: "Pań Stwo 2" 

Fot. współczesne Monika Czechowicz

Fot. archiwalna ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi

MAPA GOOGLE

Mt Eden w Klubie Wytwórnia w Łodzi.

Mt Eden powraca do Polski. Kolejna trasa koncertowa nowozelandzkiej gwiazdy dubstepu (European Tour Sept 2012) zdominowana jest przez występy w naszym kraju. 28 września projekt pojawi się w łódzkim klubie Wytwórnia.

Mt Eden (początkowo Mt Eden Dubstep) to dwójka przyjaciół z Nowej Zelandii – Jesse Cooper i Harley Rayner. Zaczęli wspólnie miksować już w wieku 13-14 lat. Chociaż swoje utwory publikowali jedynie online, głównie na kanale YouTube, wspólne tworzenie po czasie przerodziło się w międzynarodowy sukces.
Zespół dał się poznać nie tylko po świetnych, własnych produkcjach, ale też fenomenalnych remiksach. Jesse i Harley są autorami kultowych już mixów takich kawałków, jak „Daniel” Bat For Lashes, „Omen" Prodigy czy „Archangel” Buriala. Mimo kilku lat działalności i ogromnego sukcesu, duet nie wydał oficjalnego, studyjnego albumu. Zbiór swoich utworów udostępnili całkowicie za darmo w Internecie.

Jako support zagrają: PZG, GineeK, adamformat./, Paszczak.

Bilety na wydarzenia są dostępne w przedsprzedaży w cenie: 25 zł / 29 zł / 35 zł (w dniu imprezy).

Źródło: PLASTER

PIOTRKOWSKA 2-2a - Kościół pw. Zesłania Ducha Świętego.

(druga fotografia wykonana w 2019 roku, po remoncie kościoła)

Pierwsza świątynia luterańska na rynku Nowego Miasta (dzisiaj plac Wolności) wzniesiona została w latach 1826-1828, według projektu Bonifacego Witkowskiego. Klasyczno-empirowa budowla formą i wielkością nawiązywała do ratusza miejskiego stojącego po drugiej stronie Traktu Piotrkowskiego.

Obiekt ten został całkowicie rozebrany, a na jego miejscu w latach 1889-1892 wzniesiono świątynię w stylu neorenesansowym, według projektu Otto Gehlinga, przy współudziale Mikołaja Prokoffiewa. 

Jubileuszowe wydanie "Lodzer Zeitung", 1863-1913.

Wzorem budowli była protestancka katedra w Berlinie, wyraźnie nawiązująca do watykańskiej bazyliki św. Piotra.

Prof. Krzysztof Stefański o kościele Zesłania Ducha Świętego w Łodzi:

Prof. Krzysztof Stefański, historyk sztuki z Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego, mówi o dziejach kościoła Zesłania Ducha Świętego (pierwotnie luterańskiego kościoła Świętej Trójcy) w Łodzi.

(źródło: YouTube.pl. zamieszczone przez: Maskacjusz TV)

Kościół luterański został wybudowany na planie krzyża greckiego, zwieńczony majestatyczną kopułą i dominującym nad nią krzyżem. 

Kopułę umieszczono na ośmiobocznym tamburze; jest ona flankowana sześcioma wieżyczkami (cztery większe na czterech bokach, dwie mniejsze nad wejściem od ulicy Piotrkowskiej).

We wnętrzu świątyni dominują cztery filary dźwigające masywne arkady oraz pendentywy, na których wspiera się tambur kopuły. W skrzydłach krzyża umiejscowiono dwukondygnacyjne empory wspierające się na żeliwnych kolumnach.

Prof. Krzysztof Stefański o wnętrzu kościoła Zesłania Ducha Świętego w Łodzi:

Prof. Krzysztof Stefański, historyk sztuki z Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego, mówi o wnętrzu kościoła Zesłania Ducha Świętego (pierwotnie luterańskiego kościoła Świętej Trójcy) w Łodzi.

(źródło: YouTube.pl. nadesłane przez Maskacjusz TV)

Do świątyni prowadzą trzy wejścia (od północy, zachodu i południa).

Potężna bryła kościoła o malowniczej sylwetce stanowi główną dominantę rynku Nowego Miasta, czyli dzisiejszego placu Wolności.

Od 1945 roku budowla jest świątynią rzymskokatolicką. Poświęcił ją prałat Jan Zdziowski.

W 1948 roku biskup Michał Klepacz erygował ją jako Parafię pw. Zesłania Ducha Świętego (początkowo jako parafię duszpasterstwa wojskowego).

Mapping na kościele pw. Zesłania Ducha Świętego podczas Festiwalu Kinetycznej Sztuki Światła "Light. Move. Festival 2013":

(źródło: YouTube.pl. zamieszczone przez Polskie Radio Łódź)

Widok na pl. Wolności w kierunku północnym, widoczny mur kościoła, ok. 1960 roku

(zbiory WBP)

źródła:

Marek Budziarek. Świątynie Łodzi.

YouTube.pl 

Fot. Monika Czechowicz

Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

MAPA GOOGLE

łódzki werk

Fot. Monika Czechowicz

Łódź, ulica Północna 39 (Ochronka dla Dziewcząt Wyznania Mojżeszowego)

Sierociniec Hertzów i żłobek Gminy Wyznaniowej - jego początki sięgają 1883 roku, gdy Dozór Bożniczy zwrócił się do Łódzkiej Powiatowej Rady Opieki Społecznej z prośbą o wsparcie starań o założenie ochronki dla dzieci żydowskich.
Z inicjatywą wystąpiła grupa pań - żon najzamożniejszych przemysłowców i kupców, wśród nich Anna Hertz, Rozalia Rosenblatt i wdowa Ernestyna Ginsberg. Środki na działalność przekazali fabrykanci, między innymi Szaja Rosenblatt. Ochronka została otwarta w 1885 roku przy ulicy Gdańskiej 15. 

"Dziennik Łódzki", rok 1885.

Dziesięć lat później zaczęto zabiegać o plac pod nowy budynek. Miasto przekazało teren w doskonałym miejscu, przy parku Helenów.

Jednodniówka "Dzień ubogich w Łodzi", 17 września 1911 roku.

Budynek stanął w 1901 roku dzięki dotacji Jakuba i Anny Hertzów i miał nosić ich imię. Był przeznaczony dla 300 dziewcząt wyznania mojżeszowego. Autorem projektu był "nadworny" architekt Poznańskich Adolf Seligson (Zeligson). Następnie pełnił on również rolę kierownika budowy.
Gmach otrzymał skromną neorenesansową fasadę. W środku był bardzo funkcjonalny.
 Pod gzymsem wieńczącym fronton budynku umieszczono napis (po rosyjsku i po polsku): "Ochronka dla dziewcząt. Dar Jakuba i Anny małżonków Hertz".

Jednodniówka "Dzień ubogich w Łodzi", 17 września 1911 roku.

Już w 1902 roku ochronka rozpoczęła działalność.

"Rozwój", rok 1907.

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy 1913.

W listopadzie 1920 roku budynek został zarekwirowany na cele umieszczonego tu szpitala wojskowego. Od 1927 roku gmina żydowska ponownie objęła budynek i do wybuchu II wojny światowej mieścił się tu dom dla sierot i żłobek Gminy Wyznaniowej Żydowskiej założony przez Towarzystwo Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej.

"Nowa Panorama", dodatek niedzielny "Ilustrowanej Republiki", rok 1928.

"Głos Poranny", rok 1933.

Podczas okupacji Niemcy również przeznaczyli obiekt na szpital.

1940-1944

Po wyzwoleniu w budynku mieściły się instytucje MSW, aż do 2003 roku, kiedy budynek przekazano pierwotnym właścicielom, czyli gminie żydowskiej. Od niej, w 2004 roku, całą nieruchomość nabyła na swoją siedzibę Łódzka Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa. Po przeprowadzeniu gruntownego remontu budynek do dziś jest użytkowany przez tą organizację.

2012. Fot. Monika Czechowicz
Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi

źródła:
Kazimierz Badziak, Jacek Walicki. Żydowskie organizacje społeczne w Łodzi (do 1939 roku).
Joanna Podolska. Spacerownik. Łódź żydowska.

MAPA GOOGLE