baedeker łódzki: 06/23/12

sobota, 23 czerwca 2012

ZACNY ŁODZIANIN

Joanna Papuzińska. Limeryki i inne łódzkie wierszyki.
Fot/rys. Monika Czechowicz

Wystawa Rzemieślniczo-Przemysłowa, rok 1912

Widok wystawy od strony Cegielnianej (dzisiaj Jaracza).

"Rozwój", rok 1912.

W środku lata, 17 lipca (nie 15 czerwca jak podaje reklama powyżej), w samo południe nastąpiło uroczyste otwarcie łódzkiej Wystawy Rzemieślniczej i Przemysłowej w ogrodzie miejskim przy ulicy Dzielnej (obecnie park im. Stanisława Staszica).

"Łodzianin", rok 1912.

Park im. Stanisława Staszica

Uroczystość otwarcia wystawy poprzedziło nabożeństwo w kościele św. Stanisława Kostki, odprawione przez proboszcza tej parafii, ks. prałata Wincentego Tymienieckiego.

"Nowy Kurier Łódzki", 16 lipca 1912 roku.

"Rozwój", 16 lipca 1912 roku.

Park im. Stanisława Staszica dzisiaj.

"Rozwój", 18 lipca 1912 roku.

Gazeta "Rozwój" z 18 lipca pisała: "Obecnych na uroczystości zaproszono do kiosku, gdzie mieści się "Złota Księga" wystawy i proszono, aby zechcieli podpisać się pod następującym tekstem:

Roku Pańskiego 1912 od Narodzenia Chrystusa Pana

dnia 17 lipca otwartą została Wystawa rzemieślniczo-Przemysłowa,

urządzona staraniem Resursy rzemieślniczej, w obecności przedstawicieli władz,

cechów, przemysłu, handlu, obywateli i prasy".

Pawilon ze Złotą Księgą wystawy.

Nie była to pierwsza tego typu wystawa w Łodzi, ale po raz pierwszy zorganizowano ją na tak dużą skalę, poniżej notatka "Rozwoju" z 1911 roku:

"Rozwój", rok 1911.

Prasa już od wiosny 1912 roku informowała łodzian o przygotowaniach do tego wydarzenia:

"Rozwój", marzec 1912 roku.

"Rozwój", maj 1912 roku.

"Nowy Kurier Łódzki", czerwiec 1912 roku.

"Rozwój", rok 1912.

Przewodnik po wystawie rzemieślniczo-przemysłowej w Łodzi, rok 1912.

Na otwarcie wystawy przybył wicegubernator piotrkowski oraz miejscowi dygnitarze. Przy dźwiękach fanfar przecięcia wstęgi dokonała baronowa Heinzlowa.

"Rozwój", rok 1912.

Pawilon biura wystawy i gazety "Rozwój".

Wieczorem w pomieszczeniu biura wystawy odbyło się przyjęcie, na które przybyli członkowie komitetu organizacyjnego, zarządu Resursy Rzemieślniczej, przedstawiciele cechów, prasy... Jak zwykle przy takich okazjach wygłoszono przemówienia, wzniesiono szereg toastów.

"Rozwój", rok 1912.

Wystawa Rzemieślnicza i Przemysłowa powstała z inicjatywy Resursy Rzemieślniczej. Organizacją jej zajął się specjalnie powołany komitet, na czele którego stanął prezes Resursy Rzemieślniczej - Władysław Wagner.

Przewodnik po wystawie rzemieślniczo-przemysłowej w Łodzi, rok 1912.

Komitet Wystawy Rzemieślniczo-Przemysłowej składał się z najbardziej wpływowych i ważnych dla miasta osobistości - przemysłowców, adwokatów, redaktorów gazet czy dyrektorów szkół:

Na tereny wystawowe prowadziła od ulicy Dzielnej (dzisiejsza Narutowicza) bogato dekorowana brama.

Brama prowadząca na teren wystawy od strony ulicy Narutowicza.

Już u wejścia na wystawę zwracał uwagę wzniesionym na okrągłym trawniku na wprost bramy - Pomnik Pracy.

Figura z brązu przedstawiała stojącą na kamiennym cokole postać robotnika jedną ręką wspartego o młot. Autorem pomnika był artysta rzeźbiarz Antoni Szczygielski. Pomnik nie zachował się niestety do dziś - został, podobnie jak inne łódzkie pomniki, zburzony przez hitlerowców.

Dziś przy wejściu do parku od strony ulicy Narutowicza znajduje się pomnik Stanisława Staszica. Odsłonięto go w 1984 roku, jest dziełem Kazimierza Karpińskiego.

Pośród zieleni parkowej zbudowano kilkadziesiąt pawilonów i kiosków o lekkiej konstrukcji, w których wystawiono wyroby około 120 miejscowych warsztatów rzemieślniczych i mniejszych zakładów przemysłowych.

Na wystawie przeważała wytwórczość rzemieślnicza, licznie też reprezentowany był przemysł spożywczy.

Pawilon wytwórni kefiru B. Patzerowej.

Pawilon firmy Jana Kijaka.

"Rozwój", rok 1912.

Zwiedzanie pawilonów wystawowych uprzyjemniała orkiestra włościańska Namysłowskiego, dla której zbudowano specjalnie ozdobioną muszlę koncertową.

Muszla koncertowa z orkiestrą włościańską Karola Namysłowskiego.

Orkiestra ta była bardzo popularna w Łodzi i koncertowała w naszym mieście od wielu lat (kapelmistrzami byli Namysłowski i jego syn Stanisław). Poniżej jedna z notatek łódzkiego "Rozwoju" dająca także obraz szerokiego repertuaru orkiestry:

"Rozwój", rok 1900.

Oczywiście, jak zwykle na tego typu imprezach, nie brakowało kiosków ze słodyczami, piwem i napojami chłodzącymi.

Pawilon restauracyjny

Stoiska były ustawione w pawilonie głównym i pawilonie drobnego przemysłu.

Pawilon pracy kobiet i drobnego przemysłu.

Niektórzy przedsiębiorcy wystawili własne pawilony.

Pawilon Towarzystwa Akcyjnego Wyrobów Bawełnianych Ludwika Geyera

Prasa miejscowa dużo pisała o wystawie, rozbudzając znaczne zainteresowanie nią wśród mieszkańców Łodzi. Świadczyło o tym, choćby to, że wystawa czynna była przez równe trzy miesiące.

"Rozwój", sierpień roku 1912.

"Nowy Kurier Łódzki", sierpień 1912.

"Rozwój", 12 sierpnia 1912.

W czasie trwania wystawy, zwłaszcza w dni świąteczne, odbywały się tu różne imprezy: popisy chórów, występy teatrzyków amatorskich, walki siłaczy i inne.

"Rozwój", wrzesień 1912 roku.

Najstarszy zachowany do dziś film zrealizowany w Łodzi - kronika Wystawy Rzemieślniczo-Przemysłowej "Popierajmy Przemysł Krajowy".

Pawilon piekarni mechanicznej Walentego Kopczyńskiego.

Rzemieślnicy, przedsiębiorcy, przemysłowcy - prezentowali na wystawie swoje wyroby na stoiskach wystawienniczych podzielonych na działy - poniżej (dla cierpliwych 😊) wszyscy wystawiający się w 1912 roku w Łodzi:

RZEMIEŚLNICZO-NAUKOWY - wystawili się: Szkoła Rzemiosł przy Łódzkim Chrześcijańskim Towarzystwie Dobroczynności. Łódź, Wodna 9, Kursy Techniczne, W. Kujawskiego. Łódź, Nowo-Cegielniana 9, Szkoła rękodzielnicza dla kobiet, Anny Krowickiej. Łódź, Karola 16, Koło Panien, Szwalnia. Przejazd 12, Towarzystwo opieki nad dziećmi „Gniazdo Łódzkie" Szwalnia (szkoła dziewcząt) Łódź, Ciemna 76, Miklaszewska Helena, Zakład Naukowo-Wychowawczy 7-mio klasowy. Łódź, Mikołajewska 22, Instytut języków nowożytnych D-ra Kummera. Łódź, ul. Piotrkowska 79. Rok założenia 1906.

WŁÓKINISTY - wystawiła się Emilia Siissman, Zakład pończoszniczy. Łódź, Andrzeja 3.

KONFEKCJA DAMSKA I MĘSKA - Obrębski Teodor i Ignacy Dziwiński, Dzielna 5 i Andrzeja 36, Wyroby szewskie, Kawałek Leon, właściciel Leon Kawałek, Piotrkowska 118. Obuwie, Freilich Rudolf, Łódź, Zawadzka 5. Obuwie, Freitag M. Łódź, Zawadzka 1. Pracownia obuwia, Nowakowski Jakób, Łódź, Piotrkowska 9.Obuwie męskie i damskie, Zynger Wanda, Łódź, Zachonia Nr. 72. Gorsety, Laferska Anna, Łódź, Konstantynowska 10. Pracownia gorsetów, Stechlik L., Łódź, Widzewska 89. Wyroby własne. Fartuchy. halki, kalesony, koszule, Kędzierska Natalja, Łódź, Piotrkowska 115. Pracownia gorsetów, Pomorski B. i S-ka, Łódź, Konstantynowska 12. Maszyny do szycia i hafty, Szyller F. Łódź, Długa 66. Fartuchy strojne i zwyczajne, Lipińska Helena Łódź, Mikołajewska 34. Wyroby Zakopiańskie, Morawska M-me, Łódź, Zielona 6. Kapelusze damskie, Rajchert L., Łódź, Zielona 14. Wyroby z materiałów bawełnianych, fartuchy, Spodenkiewicz Antoni, Konstantynowska 26. Bielizna, Grojsmojd Boruch, Klimbowka, jampolski powiat. Pocz'ta Dżygówka. Wyszycia ręczne złotem i srebrem, Schmeche Marja, Łódź, Piotrkowska 100. Bielizna i hafty, Łapienis Władysław, Łódź, Andrzeja 28. Roboty krawieckie męskie i damskie, Maniszewski, Łódź, Przejazd 14. Kuśnierz. Ludwik Bachliński, Łódź, Średnia 27. Fryzyer Teatralny, Piotrowska Helena, Łódź, Widzewska 13. Ubranka dziecinne, Borkowski Piotr i Błaszczyński Leonard, Łódź, Widzewska 196. Zakład fryzjerski, Holub Stanisław, Łódź, Dzielna 5. Zakład fryzjerski, Cheisz Emma, Wilno, Gieorgiewskij prospekt 27. Zimne karbowanie włosów, Garbuzar Eugenjusz, Tkaniny złotem i srebrem. Kopczyńscy Władysław i Kazimiera, Łódź, Mikołajewska 35, Konfekcja krawiecka, Feist . Warszawa, Senatorska 24. Fabryka szczotek i pędzli, Lipińska Helena, Łódź, Mikołajewska 34. Wyroby Zakopiańskie.

WYROBY SKÓRZANE - Vogelbaum H. Łódź. Piotrkowska 63.Wyroby skórzane galanteryjne, Konte Antol, Petersburg. Moskiewska 31 i Budapeszt. Wyroby skórzane metalowe, pióra „Ideal".

WYROBY DRZEWNE - Schmidt Oskar, Łódź, Łagiewnicka 47. Fabryka wyrobów drzewnych, Machnik Jan i Syn, Łódź, Lipowa 71 i NowoTargowa 18. Meblowe urządzenia mieszkań, Sommer Alfred, Łódź, Benedykta 16. Fabryka powozów, Butkiewicz Wacław, Łódź, Zachodnia 39. Meble stylowe i wszelkie roboty w zakres stolarstwa wchodzące, Bilczyk Gerszon, Warszawa, Stawki 5. Wyroby tokarskie, Pfeffer A., Łódź, Piotrkowska Wyroby stolarskie, forniery, dychty, Kwiatosiński A., Łódź, Reitera Nr. 5. Zakład stolarsko-meblowy, Nietrich Ferdynand, Łódź, Krucza 8, Zaborowski Józef, Łódź, Zielona 6: Trumny, Przybysz Walenty, Łódź, Andrzeja 3. Zakład koszykarski, Schmidt Konrad i Co.,Łódź. Wysoka 38, Kopydłowski Leonard, Piotrkowska Nr. 80. Wyroby bednarskie, Cinde Wolf, Łódź, Widzewska 13. Posadzki, Orłowski B., Zduńska Wola. Zakład stolarski, Głogowski Józef, Warszawa, Chłodna 40. Bednarz, Hiibner Karol, Średnia 86. Praca amatorska.

ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANY - Lindner Edward i Robert Kiliński, Łódź, Rozwadowska 22 i Mikołajewska 62. Wyroby techniczno-blacharskie, Pytlasiński Wincenty, Warszawa, Leszno 26. Zakład blacharski, Jasiński Teodor, Łódź, Piotrkowska 283. Przedsiębiorstwo studzien artezyjskich, Łyczkowski Władysław, Łódź, Piotrkowska 188. Wyroby blacharskie, budowlane i galanteryjne, Michalak Józef, Warszawa, Nowy-Świat 123. Szyldy ze szkła , metali i drzewa. Napisy na murze. Reklamy na ścianach, Stokowski M., Łódź, Długa N2 15. Izolacje, Teschich A. O., Łódź, Widzewska 62. Właściciel August Oskar Teschich. Tektura dachowa; asfalt, masa sklejna, przedsiębiorstwo krycia dachów i asfaltowe, Rosicki M. i S-ka, Łódź, Orla 17. Właściciel: T-wo komandytowe. Wyroby własne: Materjały izolacyjne z korka, krzemionki i asbestu, Wermińscy Bracia, Łódź, Nawrot 32. Właściciele Juljusz i Edward Wermińscy. Wyroby: lustra weneckie, trema szlifowane i matowanie szkła, Urbanowicz Edmund, Łódź, Piotrkowska 117. Zakład malarski, Schneider Bogumił, W Jelonkach pod Warszawą. Właściciele sukcesorowie Bogumiła Schneidra. Dachówka i cegła. Zarząd w Warszawie, Chłodna 32a, Pawefczyński Stefan, Łódź, Przejazd 61. Wyroby artystyczne i figury, Fleker F., Łódź, Południowa 6. Futerały, lustra, Głowacki Tomasz, Ostrowiec, Gubernia Radomska. Cegła ogniotrwała wszelkich fasonów, cegła zwyczajna, Czapliński Władysław i Pągowski Jan, Łódź, Zawadzka 53. Rzeźby, Sidlini Alfred, Ryga. Mozajki, Markusfeld Wolf, Cegielniana N2 114. Przedsiębiorstwo budowlane, Arndt Konstanty, Łódź, Widzewska 76. Budowa kominów fabrycznych. Cech Murarski. Zewnętrzne tynkowanie ścian.

TAPICERSKO-DEKORACYJNY - Korczak, Łódź, Rozwadowska 14. Zakład tapicerski, Tarkowscy Bracia, Łódź, Piotrkowska 132. Malarstwo artystyczno-dekoracyjne, Woelfle Aleksandra, Łódź, Piotrkowska 11 Kwiaty sztuczne, Pfeifer Józef, Łódź, Nawrot 13. Dekoracje Malarskie, Schwartz Gustaw, Łódź, Nawrot 25. Dekoracje malarskie, Zaleśny i Derejski, Łódź, Dzielna 29. Zakład tapicerska-dekoracyjny, Fogelsang, Zakład tapicerski, Piotrowski I. A., Łódź. Szkolna 25. Dekoracje malarskie.

MECHANICZNO-METALOWY - Szymński Antoni, Łódź, Konstantynowska 15. Ślusarstwo, Zinke Karol, Łódź, Przejazd 16. Fabryka kas ogniotrwałych, Maschinda i Frei, Łódź, Wólczańska 210. Zakład ślusarski, Serbek J., Łódź, Piotrkowska 92. Skład i fabryka broni. Wyroby własne i zagraniczne, Hesse Józef, Łódź, Zawadzka 41. Tkaniny metalowe, siatki metalowe, siatka i wyroby druciane, Matjatko Wacław i Matjatko Józef, Łódź, Orla 23 i Słowiańska 4. Fabryka wag i pilników, Karol Somya, Łódź, Piotrkowska 192. Biuro Techniczne, Sierpiński W., Łódź, Widzewska 86. Wyrób własny rowerów i motocykli, Nowicki Henryk, Łódź, Średnia 51. Wyroby miedziane, Mędrzecki Wolf, Łódź, Widzewska 141. Aparaty do piw, wód mineralnych, armatury wodne i parowe, odlewnia i obróbka metali, Kuske Karol, Łódź, Widzewska 78.Maszyny i artykuły techniczne, Szkudliński Józef, Łódź, Dzielna 20. Wyroby ślusarskie, Kolanowski Franciszek, Łódź, Cegielniana 43. Ślusarskie narzędzia, Dawidczyński Karol, Łódź, Zakątna 65. Zakłady ślusarsko-mechaniczne, Forgang Natan, Wiedeń. Darwingasse N2 35 -37. Wyroby kuchenne i stalowe, Pauls Ed., Solingen. Wyroby stalowe, Bogucki D. G., Petersburg. Wyroby stalowe. Goldener A. i Cz. Newelof, Tomakowo, Jekaterynosławskiej gubernji. Wyroby metalowe, kamienie do ostrzenia, Sumner John & C-ie, Łódź, Piotrkowska 101. Agentura, Chrzanowski E., Warszawa, Bielańska 16. Fabryka tkanin metalowych, Sławiński Aleksander, Łódź, Skwerowa 8. Wagi różnych systemów, Aronowicz, Meble żelazne. Łódź, Widzewska 7. Roboty tokarskie, Kummer A., Warszawa, Rymarska 8. Platery, Kopieczny Paweł, Łódź, Nawrot 13. Wyroby żelazno-kotlarskie, Błachowicz Artur, Łódź, Widzewska 83. Wyroby ślusarskie, „Magnes" Stał, Przedstawicielstwo. Nowicki Henryk, Łódź, Średnia 51. Wyroby miedziane. Berg i Grahl,. Łódź, Widzewska 146. Fabryka motorów, Tapienis Michał, Widzew, st. dr. żel. Fab. Łódz. Zakład ślusarski, Fetting Edward, Solingen, wyroby stalowe, nożownicze i kuchenne.

Pawilon fabryki powozów K. Schmidta&Co.

ARTYSTYCZNO-MECHANICZNY - Lipstein Herman, Elektryczne grawerowanie metali i biżuterji. Warszawa, Krucza 13, Steinberg A.. Brześć Litewski. Broszki, monogramy, wyroby grawerskie i jubilerskie, Kowalski Romuald, Łódź, Konstantynowska 26. Wyroby ortopedyczne, Nil Bobkowicz Spiridon. Łódź, Nawrot 1. Grawerstwo, jubilerstwo i wytłocznia, Błock Krzysztof Brun i Syn, Warszawa, Hotel Bristol. Reprezentacja: Łódź , Dzielna N2 36. Maszyny do liczenia, pisania i kopiowania.

DRUKARSKO-LITOGRAFICZNY I FOTOGRAFICZNY - Elenband M., Warszawa, Senatorska 22. Aparaty do winetowania fotografii, Kriiger F., Łódź, Gubernatorska 4. Kopje na papierach światłoczułych za pomocą światła elektrycznego, Piotrowski Antoni, Łódź, Nowy Rynek 6. Zakład fotograficzny, Strzelecka Marja, Łódź, Zielona 15. Skład materyałów piśmiennych, pocztówki, Grodek Jan, Łódź, Widzewska 106. Gazeta Łódzka, Gazeta „Rozwój", Łódź, Przejazd 8.Szajniak M., Łodź Średnia 11. Drukarnia, Altmann L., Częstochowa Portrety i fotografie na masie, Frank Siegfried W. Łódź Piotrkowska 71. Zakład fotograficzny.

SPOŻYWCZY - wystawili się: Domaśki A. Łódź Benedykta 98 Reprezentant firmy C. Strycki. Fabryka piwa w Rydze. Łuba m. Nowy Rynek 5. Właściciel Marjan .Łuba. Wódki wytrawne i likiery. Wina hodowane we własnych piwnicach, Tow. Akc. Browarów Parowych Haberbusch i Schiele, Warszawa, Krochmalna 59. Reprezentant w Edward Lorentz, Przejazd 65, Ulrich Ferdynand, Łódź, Piotrkowska 142. Wyroby cukiernicze, wafle, pierniki, biszkopty i czekolada. Filja, Piotrkowska 307, Kijak Jan, Łódź, Widzewska 127. Różne wędliny, Pierwsza Łódzka Piekarnia Mechaniczna, Łódź, Juljusza 14. Właściciel Walenty Kopczyński. Pieczywo piekarskie i cukiernicze. 12 filij w Łodzi, Piekarnia mechaniczna C. j. Szaniawskiego, Łódź, Mikołajewska 39. Prócz wyrobów zwykłych chleb glatynowy dla chorych na cukrową chorobę, Patzerowa a., Łódź, Mikołajewska 31. Masło i zakład kefirowy, Hermanns Adolf, Łódź, Konstantynowska 17, Pieczywo, Mleczarnia Ziemiańska, Łódź, Dzielna 30. 44 .. Właściciele Stowarzyszenie Ziemiańskie. Mleko, masło, sery i t. p. Dwie filje, Dąbrowski T. i S-.ka, Łódź, Przejazd 61 , Wyrób własny. Cukry karmelowe, Juraschek L. W. i Com., Łódź, Długa 91. Fabryka trunków bez alkoholu. Przedstawiciele w Zduńskiej Woli i Pabianicach, Wolski Kazimierz, Łódź, Konstantynowska 8. Wina odstałe, Tow. Akc. Fabryki Konserwów, Warszawa, Solec 39. Konserwy z warzyw. Reprezentant w Łodzi E. Bogdański, Dzielna 30, Fantulis M., Łódź, Piotrkowska 109. Na wystawie na specjalnych francuskich maszynach momentalne pieczenie wafli francuskich i sprzedaż owoców, Glugla Fr., Łódź, Piotrkqwska 28. Tel. 817. Palenie kawy. Kawa słodowa. Hurtowy skład towarów kolonialnych, Browar Parowy Pilzen w Zelowie. Poczta Zelów, powiat Łaski. Właściciel Karol Pospieszył. Piwo w różnych gatunkach. Reprezentanci Łódź, Brzezińska 15, Anstadta K. Sukcesorowie, Łód Średnia 34. Piwo i kwas węglowy, Szełakin Taras, Kijów, Mieżygorska 19. Prawdziwe kijowskie miodowe pierniki, Osojda Józef i Wincenty Goździkowski, Warszawa, Hotel Bristol. Podręcznik kulinarny „Iskra" i konserwy, Muśnicki W., Warszawa, Czysta 8. Oddział łódzki, Piotrkowska 69. Wyroby tabaczne i zapałki, fabryki w Mszczonowie, Kramarzewski i Polewski, Restauracja, Mage H. i S-ka, Łódź, Zielona 12, Lenga M., Łódź Nawrot 34. Fabryka gilz.

Pawilon browaru parowego Pilzen w Zelowie.

INSTRUMENTY MUZYCZNE - Lessig Alfred, Łódź, Nawrot 22. Instrumenty muzyczne, Fuchs, Praga. Wysoczany. Orkiestriony i pianina mechaniczne i elektryczne. Reprezentanci w Łodzi, K. Michalski i Częstochowie, Nowicki F. J., Warszawa. Łódzka 18. Fortepiany i pianina. Reprezentanci w Sosnowicach, Piotrkowie, Kielcach i Łodzi, Jasiński Piotr, Łódź, Średnia 24. Instrumenty muzyczne: skrzypce, basetle, gitary.

NAUKI PRZYRODNICZE I ETNOGRAFIA - Beilner Antoni, Łódź, Piotrkowska 174. Sprzedaż ptaków żywych i wypchanych, rybek, Grzybowski Jan, Łódź, Wólczańska 109. Gniazda sztuczne dla ptaków śpiewających i owadożernych, Korb Edward, Łódź, Piotrkowska 292. Zbiory entomologiczne.

SZTUKI PIĘKNE - Pytlasińska Józefa, Łódź, Piotrkowska 213. Miniatury malarskie, Fircho Hugo, Łódź, Widzewska Nr. 168. Zakład malarski.

SZTUKA STOSOWANA - Ossuchowska Amelja. Kursy rękodzielnicze dla nauczycielek robót, sztuka stosowana, hafty i inne roboty. Piotrków, Plac Bernadyński, Roscher Marta, Łódź, Targowa. Roboty kobiece.

OGRODNICTWO, KWIACIARSTWO, WARZYWNICTWO I SADOWNICTWO - Kozłowski Ludwik, Łódź, Średnia . Ogrodnictwo. Klomby na placu wystawowym, Stoiński Józef, Przedmieście Łodzi. Bruss. Zdrowie. Zakład Ogrodniczy. Drzewa, krzewy, kwiaty. Nasiona i sadzonki sprowadzane z Berlina. Klomby na placu wystawowym, Kołaczkowski Leon, Łódź, Piotrkowska 87. Wykonywa plany ogrodów, Jasiński L., Łęczyca. Właściciele Ludwik i Stanisław Jasińscy. Ogrodnictwo, hodowla nasion i krzewów Filia, Łódź, Andrzeja 10, (dawniej Piotrkowska 16), Kołaczkowski L., „Juljanów". Łódź, Piotrkowska 83. Zakładanie ogrodów, projekty i wykonanie planówNa placu wystawowym wspólnie z firmą „Nowa Energja" Antoni Barciński. Zegar kwiatowy. Chojeń. Tow. Pożyczkowo-Oszczędnościowe. Łódź, Chojny. Oddział pośrednictwa sprzedaży nasion, zboża, maszyn rzemieślniczych i rolnych.

Klomb kwiatowy ogrodnika Leona Kołaczkowskiego.

"Rozwój", rok 1912.

WYROBY GALANTERYJNE - Nunnenmann Karol, Bruksella, ulica Josaplatz 330. Biżuteria, wyroby metalowe, piśmienne, mozaikowe, Joachimowicz Bogumiła, Ryga. Roboty smyrneńskie, Scholle L. i S-ka, Łódź, Piotrkowska 99. Roboty ręczne, Kopiłowski A., Przedstawiciel firmy L. M. Karpus, K. Petkowski i R. Grzymała w Odesie ulica Małorosyjska 29. Fabryka bursztynowych i aluminiowych wyrobów, Świątkowska Maria, Łódź, Średnia 53, m. 8. Wyroby z włosów; broszki, kolczyki, pierścionki, dewizki, bransolety, Dobrowolski Józef, Nowo·Mińsk gub. Warszawska. Fabryka wyrobów galanteryjnych z drzewa, Kadancow Siemion, Ekaterynburg, gub. Permskiej. Kamienie Uralskie, Taradasz M., Warszawa. Galanterja z drutu, Hierte Klara, Ryga. Sztuczne kamienie.

FARBIARSTWO, PRZETWORY CHEMICZNE I MEDYKAMENTY - Bogdański Edmund, Dom Agenturowo-Handlowy i fabryka mydła nafcianego. Marka fabryczna „Latarnia Morska". Łódź, Dzielna 30, Górski Stanisław, Warszawa, Leszno 12. Arago na wyniszczenie odcisków. Agatol, eliksir,

proszek i pasta do zębów. Crem Venus. Puder Venus. Krem lanolinowy dla pielęgnowania skóry. Eksikans przeciw poceniu się ciała. Konserwator i Farba grecka do włosów. Woda kolońska, mydła toaletowe, Osuchowski A., Piotrków. Botalina do czyszczenia obuwia, czernidło do skór, Kobyliński W. Warszawa. Mokotowska 17. Amalgamat. Chemikalia, Malinowski Marian, Warszawa, Nowy Świat 35.

Apteka. Mydła lecznicze i kosmetyki, Iramms Hugo, Łódź, Targowa 67, Kachelski i Link, Łódź, Piotrkowska 50. Płyn do czyszczenia metali „Sidor", Sokolewicz W. Łódź, Przejazd 19. Apteka, Newelew Szloma, Tomakowo. Ekatarynosławskiej gub. Mydło do plam i t p. chemikalia, Schroder Ludwik, Łódź, Pańska 54. Mydlarz, Groszkowski W., Łódź, Konstantynowska 17. Apteka, fabryka wód i laboratorium, Danielecki W„ Łódź, Piotrkowska 127. Dentol. Wina lecznicze i t. p. wyroby.

OGÓLNO-FABRYCZNO-PRZEMYSŁOWY - Jeneralna Kompania Przemysłu Włóknistego. Łódź, Kątna 19. Właściciele Tow. Anonimowe zakładów Allart, Rousseau & Co. Przędza czesankowa, szewiotowa, kolorowa i drukowana włóczka. Reprezentanci w Łodzi, Warszawie, Moskwie, Petersburgu i Rydze. Własny skład w Moskwie, Fabryka maszyn i odlewnia żelaza. Tow. Akc. W. Fitzner i K. Gamper, Rok założenia 1879. Dąbrowa Górnicza, gub. Piotrkowskiej. Właściciele Tow. Akc. zakładów kotlarskich i mechanicznych. W. Fitzner i K. Gamper w Sosnowicach. Armatury, wyprawy do kotłów parowych, koła rozpędowe. Reprezentanci w Łodzi, Warszawie, Petersburgu, Moskwie i innych miastach, John J. Tow. Akc. Rok założenia 1866. Łódź, Piotrkowska 213-221. Pędnie, kotły do ogrzewań centralnych, wygładziarki i walce do nich, patentowane ruszty ogniotrwałe. Biura własne w Warszawie, Moskwie, Petersburgu i Kijowie. Przedstawicielstwa we wszystkich większych miastach Państwa, Gazownie Miejskie w Łodzi. Rok założenia 1869. Łódź. Targowa 34 i Srebrzyńska 77. Właściciel Magistrat miasta Łodzi. Wyroby: gaz, koks, smoła węglowa, amoniak tech. czysty 250/o. lmpregn, Górecki B. i Wolski M. Łódź, Karola 6. Armatura kotłowa i odlewy metalowe. Reprezentanci w Kaliszu i Częstochowie, Ołdakowski i Neumark, Wólczańska 109. Aparaty farbiarskie, wirówki, reduktory obrotów motorów elektrycznych i wózki transportowe. Reprezentacja w Moskwie, Geyer Gustaw, Łódź, Piotrkowska 278. Właściciel Helena Geyer Wyroby koronkowe , i firankowe, Krusche Waldemar Pabianice. Fabryka maszyn i odlewnia żelaza. Reprezentanci Łódź, Moskwa, John j. Tow. Akc. Łódź, Cegielniana 81. Kalandry i walce do nich, Lange B-cia Łódź, Andrzeja 27. Właściciele Fryderyk Gustaw i Wilhelm Lange. Fabryka maszyn. Reprezentanci: w Petersburgu, Moskwie, Warszawie, Rostowie nad Donem, Bialymstoku, Mtihlhausen w Alzacj, T-wo Akc. Zgierskiej fabryki maszyn. w Zgierzu, Dressler Oskar, Łódź, Piotrkowska 174. Liny transmisyjne, bawełniane, konopne, manilowe i druciane, Preiss Adolf Łódź, Benedykta 13. Łódzka fabryka pomp, T-wo. Akc. Wicander i Larson w Ubawie. Reprezentant, Łódź, Piotrkowska 85. Manufaktura korkowa, Linoleum, Wegner Henryk, Widzewska 100. Motory, Miiller i Seidel. Łódź, Pańska 96. Fabryka maszyn dla przemysłu włóknistego. Reprezentacje: Moskwa, Ryga i Białystok, Kosiński K.Warszawa, Żytnia 22. Fabryka maszyn dla obróbki metali, Golnik Antoni. Brzeziny. Piotrkowskiej gub. Turbiny, T-wo Akc. wyrobów bawełnianych Ludwik Geyer, Łódź, Piotrkowska 282-303. Tkaniny bawełniane, farbowane, drukowane, kolorowo tkane, kołdry, płótno introligatorskie. Oddziały: Warszawa, Moskwa, Berdyczów, Horak Adolf, Łódź. Piotrkowska 149. Fabryka wyrobów bawełnianych. Filia w Warszawie, Waberski j. i S-ka. Warszawa. Ogrodowa 10. Wentylatory najnowszych systemów, „Boreas", Reprezentacje w Łodzi, Petersburgu, Moskwie, Rostowie n/D., Białymstoku, Sosnowcu, Lublinie, Charkowie, Ekaterynosławiu, Rydze, Rosenthal J. i Eisenstein A. Łódź, Wólczańska 95. Fabryka maszyn.

Pawilony wystawiennicze firm Markusfelda i Teschiha.

HIGIENA - Krąkowski W. Piotrkowska 103. Czyszczenie szyb i okien. Reklamy na ścianach, Qordin, Lekarz dentysta. Łódź, Konstantynów, Muszyński Edmund, Łódź, Dzielna 22. Pralnia bielizny.

Pawilon Koła Śmiechu.

ATRAKCJE - Koło śmiechu, Strzelnica, Kinematograf „Luna", Łódź, Piotrkowska.

RÓŻNE - Likerman N., Łódź, Dzielna 2, Przedsiębiorstwo ogłoszeń i reklam na ścianach pawilonów.

Pawilon Oskara Schmidta.

Jeszcze w tym samy roku wydano Przewodnik po Wystawie Rzemieślniczo-Przemysłowym w Łodzi, rok 1912.

Przewodnik po wystawie rzemieślniczo-przemysłowej w Łodzi, rok 1912.

Tutaj mieściło się biuro wystawy przed jej zainstalowaniem w parku Staszica - ulica Piotrkowska 200.

Na zakończenie Wystawy Rzemieślniczej i Przemysłowej przez trzy dni odbywała się wyprzedaż eksponatów. Zgromadziła ona wielu kupujących. Po zamknięciu wystawy w ogrodzie miejskim przy ulicy Dzielnej (dziś park. im. Staszica przy ulicy Narutowicza) pozostały dwie trwałe pamiątki: Pomnik Pracy i muszla koncertowa, przekazane miastu przez komitet organizacyjny wystawy.