Grzegorz Timofiejew (1908-1962) - polski poeta, pisarz i tłumacz.
Fot. Jerzy Benedykt Dorys, rok 1951.
(zbiory Polona)
Grzegorz Timofiejew urodził się 11 marca 1908 roku w Łodzi, miał dalekie rosyjskie korzenie. Był absolwentem Męskiego Gimnazjum w Łodzi (tego samego co Tuwim).
Gmach Miejskiego Gimnazjum Męskiego.
Dzisiaj III Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki.
(Fot. Bronisław Wilkoszewski, zbiory Muzeum Miasta Łodzi)
Timofiejew ukończył filologię polską i rosyjską na Uniwersytecie Warszawskim, jednak życie połączył z rodzinną Łodzią. Jeszcze w czasie studiów, wraz z Marianem Piechalem i Kazimierzem Sowińskim założył i współredagował pismo grupy literackiej "Meteor" (rok 1928), później był redaktorem czasopisma "Prądy" (pismo Łódzkiego Klubu Literackiego, lata 1930-1931), "Wymiary" (1938-1939) i konspiracyjnego "Biuletynu Kujawskiego" wraz z dodatkiem "Tyrtej" (do 1942 roku).
"Tyrtej", dodatek do "Biuletynu Kujawskiego", rok 1942.
Zadebiutował w 1930 roku tomikiem wierszy "Nie ma mnie w domu", ale już wcześniej można znaleźć jego wypowiedzi (nieco młodzieńczo-egzaltowane) w łódzkiej prasie:
"Głos Polski", rok 1928.
"Budowa", czasopismo literacko-artystyczne, rok 1936.
"Budowa", czasopismo literacko-artystyczne, rok 1936.
"Budowa", czasopismo literacko-artystyczne, rok 1936.
W okresie przedwojennym Timofiejew był obiektem ataków ze strony prasy narodowej i związanej z Obozem Zjednoczenia Narodowego:
"Orędownik", rok 1938.
Był autorem wspomnień z tego okresu "Miłość nie zna zmęczenia" (wydana w 1959 roku), opisał w nich międzywojenną literacką Łódź.
Grzegorz Timofiejew. Miłość nie zna zmęczenia.
Po wybuchu II wojny światowej Grzegorz Timofiejew był aktywny w kulturalnym podziemiu, redagował wspomnianą już konspiracyjną gazetę "Biuletyn Kujawski" i miesięcznika "Trytej", który był jej literackim dodatkiem.
"Tyrtej", dodatek do "Biuletynu Kujawskiego", rok 1942.
W 1942 roku został aresztowany przez Niemców i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, a następnie w Gusen I. Tu przebywał do końca wojny. Nie przestawał pisać.
"Pobudka", rok 1945.
"Pobudka", rok 1945.
W książce "Człowiek jest nagi" (wydanej w 1960 roku) Timofiejew opisuje życie obozowe, podejmuje próbę ukazania zmian jakie zachodzą w psychice więzionego w koszmarnych warunkach człowieka... A potem przychodzą pierwsze lata w powojennej Polsce...
"Express Ilustrowany", rok 1946.
i ... "wielka komunistyczna poezja", niestety:
"Dziennik Łódzki", rok 1953.
W twórczości Timofiejewa można też zauważyć wpływy grupy poetyckiej Skamander i rosyjskich imażynistów. W 1961 roku był laureatem łódzkiej nagrody literackiej. Jego powojenna twórczość była związana z jedynie słusznym i obowiązującym trendem tamtego okresu, na wskroś socjalistycznym i pełnym entuzjazmu dla "nowych czasów", ale bardzo łódzka i nigdy nie pozbawiona wartości artystycznych.
"Odgłosy", rok 1961.
Ważniejsze prace:
1930: Nie ma mnie w domu (zbiór
wierszy)
1935: Inny horyzont
1946: Wysoki płomień. Wiersze z konspiracji i obozu
1954: W stronę jutra
1957: Wiersze dla dzieci
1958: Gorycz wierzbiny
1959: Miłość nie zna zmęczenia (wspomnienia)
1960: Człowiek jest nagi (wspomnienia)
1961: Wiersze wybrane
1964: Trudna wolność (wyd. pośmiertne)
1935: Inny horyzont
1946: Wysoki płomień. Wiersze z konspiracji i obozu
1954: W stronę jutra
1957: Wiersze dla dzieci
1958: Gorycz wierzbiny
1959: Miłość nie zna zmęczenia (wspomnienia)
1960: Człowiek jest nagi (wspomnienia)
1961: Wiersze wybrane
1964: Trudna wolność (wyd. pośmiertne)
"Odgłosy", rok 1964.
Po wyzwoleniu Timofiejew powrócił do twórczości literackiej, współredagował "Łódź Literacką", był także kierownikiem teatru "Osa" w Łodzi. Współpracował przy realizacji dwóch filmów oświatowych wyprodukowanych w Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi:
- w 1955 roku "Nasz Zespół" Wojciecha Jerzego Hassa (redakcja). Film o Zespole Pieśni i Tańca przy Zakładach Mechanicznych im. J. Strzelczyka (dawne zakłady J. Johna).
- w 1960 roku "Dwie zapałki" Wiesława Drymera (redakcja komentarza). Film dla dzieci ostrzegający przed nieostrożną zabawą zapałkami...
Dla dzieci wydał również tomik wierszy.
Grzegorz Timofiejew. Wiersze dla dzieci.
Grzegorz Timofiejew zmarł 3 października 1962 roku w Łodzi.
"Dziennik Łódzki", rok 1962.
"Dziennik Łódzki", rok 1962.
Pochowany został na Cmentarzu Komunalnym na Dołach w Łodzi.
"Poeta Łodzi" - napis na nagrobku.
Źródła:
Joanna Podolska, Michał Jagiełło. Spacerownik. Rosyjskimi śladami po województwie łódzkim.
Interenetowa baza filmu polskiego. FilmPolski.pl
Wikipedia.pl
Fot. współczesne
Monika Czechowicz
Fot. archiwalne ze zbiorów Polona oraz Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.
Przeczytaj jeszcze:
MIEJSKIE GIMNAZJUM MĘSKIE W ŁODZI
Fot. archiwalne ze zbiorów Polona oraz Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.
Przeczytaj jeszcze:
MIEJSKIE GIMNAZJUM MĘSKIE W ŁODZI
