Park Sielanka położony jest pomiędzy osiedlami Kurak i Rokicie, po północnej
stronie ulicy Pabianickiej. Jest to niewielki park, ale znacznie bardziej
uczęszczany niż leżący nieopodal Park Słowackiego.
Autorzy książki
"Parki Łodzi" piszą, że park powstał jeszcze w XIX wieku. Obejmuje
dawny park przypałacowy Ferdynanda Königa oraz ogród wypoczynkowy
"Sielanka".
"Goniec Łódzki", rok 1903.
Ferdynand
König (1849-1917), był łódzkim fabrykantem, właścicielem przędzalni, apretury i
farbiarni na Rokiciu Nowym. Był żonaty z Anną z domu Lorentz (1855-1928), z
którą miał czterech synów: Teodora, Leonarda Ryszarda, Wojciecha i Brunona.
Członkowie
rodziny König pochowani są na Starym Cmentarzu Katolickim przy ulicy Ogrodowej.
Grób rodziny Ferdynanda Königa.
Informator Przemysłowo-Handlowy, rok 1910.
Grób rodziny Ferdynanda Königa.
Park
był częścią założenia pałacowo-parkowego dwóch pałaców Ferdynanda Königa.
Pierwszy budynek spełnia obecnie funkcje mieszkaniowe, drugi był siedzibą Chorągwi
Łódzkiej Komendy Hufca Łódź - Górna ZHP, teraz… wygląda na opuszczony.
"Głos Poranny", rok 1937.
"Ilustrowana Republika", rok 1937.
Od
strony Ronda Lotników Lwowskich, znajduje się wybudowany pod koniec lat 90-tych
XX wieku plac zabaw a także stoły do ping-ponga. W środkowej części parku
usypana jest górka saneczkowa, a w południowo-zachodniej części usytuowane jest
boisko do piłki nożnej.
Afisz z 1939 roku.
Przy
ulicy Pabianickiej 49 stoi willa Ferdynanda Königa. Stanowi ona część parku
Sielanka. Na tym samym terenie parkowym, pod numerem 55 znajduje się
drugi budynek willowy wzniesiony w roku 1910 roku. Należał on do Ryszarda Königa, jednego z synów Ferdynanda.
Kalendarz Informator m. Łodzi i województwa łódzkiego, rok 1923.
Przyjrzyjmy
się bliżej obu budynkom.
Willa
Ferdynanda Königa, ulica Pabianicka 49 (dawna Szosa Pabianicka).
Willa
powstała w wyniku rozbudowy dawnego domu Franciszka Lorentza, który w 1878 roku nabył
właściciel przędzalni wełny, Ferdynand König. Kupił dom, wraz z posiadłością
położoną wówczas na obszarze Rokicia Nowego (gmina Brus). Na terenie posiadłości wzniesiono budynki fabryczne. Obszar ten włączono w granice miasta w 1906 roku.
Rozbudowy
willi dokonano w dwóch fazach – pierwsza miała miejsce przed 1863 rokiem, druga ok. roku
1900.
W
latach międzywojennych jako własność „Sukcesowrów F. Königa” willa zamieszana była
przez jego synów: Teodora, zajmującego pięć pokoi, Wojciecha i Brunona oraz
wdowę Annę, zajmujących po trzy pokoje.
Budynek
pozostał w rękach rodziny do 1968 roku, potem przeszedł na własność państwa i
był przeznaczony do wyburzenia w związku z planowanym poszerzeniem ulicy
Pabianickiej. W latach 60. ubiegłego wieku mieścił się tu oprócz mieszkań, punkt weterynaryjny i czytelnia.
Willa
położona jest w południowej części miasta, pierwotnie otoczona była ogrodem,
znacznie okrojonym od wschodu w związku z poszerzeniem ulicy Pabianickiej jako
dwupasmowej trasy wylotowej, obecnie znajduje się po jej zachodniej stronie w
odległości zaledwie 3 metrów od jezdni.
Willa
znajduje się na nieogrodzonej działce, na północno-wschodnim skraju parku „Sielanka”,
w który włączono dawny park Königów.
Willa
reprezentuje formy dojrzałego renesansu włoskiego. Elewacja frontowa willi znajduje
się od strony ulicy.
Zbudowana
na planie litery L, z ryzalitami i aneksami, od strony północno-wschodniej
znajduje się wydłużone skrzydło na planie prostokąta, zapewne dobudowane
wtórnie.
Wejście
główne i klatka schodowa znajdują się od strony zachodniej oraz boczna klatka
schodowa w części północnej głównej bryły budynku.
Willa
posiada kondygnacje oddzielone gzymsem kordonowym, górą gzyms i fryz wieńczący z
okienkami strychowymi, okna i otwory drzwiowe prostokątne.
Parter
pokryty jest boniami pasowymi, okna na dole ujęte klińcami, na piętrze opaskami
z nadprożami z finezyjną sztukatorską dekoracją, we fryzie pola zdobione
motywem girland.
W
elewacji południowej znajduje się dwuosiowy pseudoryzalit zwieńczony małym
półkolistym szczytem z monogramem „F K”.
W
narożu południowo-wschodnim wejście poprzedzono tarasem ujętym kolumnami, z
tarasem na piętrze.
Od
północnego wschodu znajduje się wieloboczny ryzalit, do którego przylega
parterowe wydłużone skrzydło, zwieńczone od frontu tralkową balustradą.
Krzysztof
Stefański pisze: „Zachowany bogaty wystrój wnętrz, oryginalna stolarka okienna
i drzwiowa, sztukaterie sufitowe o neorenesansowych i rokokowych formach, w
salonie na parterze w kartuszowych polach malowane scenki wiejskie oraz
dekoracje rzeźbiarskie, przeszklone drzwi, salonik mauretański, dekoracyjne
piece kaflowe, w łazience oryginalna glazura oraz wanna-basenik…” - jaka szkoda, że nie mogłam wejść do środka i
zobaczyć tych cudów..!
200 metrów dalej druga willa rodziny Königów:
200 metrów dalej druga willa rodziny Königów:
Willa
Leonarda (Ryszarda) Königa, ulica Pabianicka 55 (dawna Szosa Pabianicka).
Willa
została zbudowana przez Ryszarda Königa (1875-1955), kupca i przemysłowca, współwłaściciela
zakładów wełnianych ojca, Ferdynanda Königa, w południowej części zespołu
przemysłowo-rezydencjonalnego należącego do jego rodziny.
W
latach międzywojennych zamieszkiwana była przez rodzinę Ryszarda, w tym jego
syna Jana Erwina, adwokata. Formalnie była to własność firmy „Spadkobiercy F. Königa”.
Po
1945 roku willa została upaństwowiona i przekazana ZHP.
W
1974 roku przeszła generalny remont z dobudową aneksu od strony południowo-zachodniej.
Willa
pierwotnie także była otoczona ogrodem, dzisiaj znajduje się zaledwie 10 metrów
od dwupasmowej trasy wylotowej z miasta. Położona jest na nieogrodzonej
działce, na południowym skraju parku „Sielanka”.
Willa
reprezentuje postsecesyjny wczesny modernizm z elementami barokowymi i
neoklasycznymi. Elewacja frontowa znajduje się od strony ulicy Pabianickiej.
Budynek
zbudowano na rzucie zbliżonym do kwadratu z dobudowanym współcześnie ryzalitem
od południowego zachodu.
Posiada gładkie elewacje, naroża ujęte stylizowanymi pilastrami.
Posiada gładkie elewacje, naroża ujęte stylizowanymi pilastrami.
W
elewacji frontowej po lewej stronie znajduje się pseudoryzalit zwieńczony
szczytem z owalnym medalionem wypełnionym monogramem „R K”.
Na
piętrze znajduje się niewielki taras z trójdzielnym „weneckim” oknem, w centrum
zamkniętym arkadowo, powyżej owalny medalion z postacią putta.
W
elewacji wschodniej, po lewej stronie znajduje się pseudoryzalit z wejściem
głównym dołem, a górą szczyt z medalionem wypełnionym owalnym oknem z kobiecą
maską.
Po
prawej duże drzwi poprzedzone schodkami, osłonięte współczesnym blaszanym
daszkiem, na piętrze okna ujęte doryckimi półkolumienkami.
Większa
część pierwotnego wystroju willi w wyniku przebudów i adaptacji została
zniszczona.
Niestety,
dzisiaj obie wille Königów są w złym stanie budowlanym i wymagają remontu.
źródła:
Krzysztof
Stefański. Łódzkie wille fabrykanckie.
Polska
Niezwykła http://www.polskaniezwykla.pl
Zielona
Łódź http://www.zielonalodz.pl
[red.]
Jakub Mowszowicz. Parki Łodzi.
Fot.
Monika Czechowicz
Fot. archiwalne ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi i Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego.
Fot. archiwalne ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi i Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego.
Przeczytaj jeszcze:
Dziennik Łódzki: Odszkodowania za dwie wille Koenigów i park Sielanka domaga się w sądzie Danuta Dowgird, absolwentka AWF i były nauczyciel akademicki.
Dziennik Łódzki: Odszkodowania za dwie wille Koenigów i park Sielanka domaga się w sądzie Danuta Dowgird, absolwentka AWF i były nauczyciel akademicki.