baedeker łódzki: PAŁAC W LISOWICACH

środa, 15 sierpnia 2018

PAŁAC W LISOWICACH

Zespół pałacowy z końca XVIII wieku w Lisowicach znajduje się w miejscu, w którym prawdopodobnie już w średniowieczu istniał dwór będący własnością rycerza o imieniu Dobko.

"Dziennik Łódzki", rok 1885.

Przez długi czas majątek należał do Lasockich, a od 1894 roku do łódzkich fabrykantów Silbersteinów.

Kalendarz handlowo-przemysłowy, rok 1909.

W 1894 roku majątek Lisowice kupiła rodzina łódzkich fabrykantów wyrobów wełnianych i bawełnianych Silbersteinów, Markus Silberstein i Teresa z Cohnów.

Silbersteinowie zlecili architektowi, z którym stale współpracowali, Adolfowi Zeligsonowi przebudowę istniejącego tam pałacu.

Architekt pałac przebudował, a ponadto dobudował obszerną werandę, dobudował oficyny pałacowe i domki.

W majątku Lisowice Sibersteinowie urządzali przez kilka lat kolonie letnie dla biednych dzieci, głównie pochodzenia żydowskiego.

"Rozwój", rok 1899.

W pałacu zamieszkiwali w różnych okresach poszczególni członkowie rozgałęzionej rodziny Silbersteinów. Teresa Silberstein zmarła w Lisowicach w 1914 roku.

"Lodzer Zeitung", rok 1914.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej, zmarła mieszkająca w Lisowicach Ewelina Pairmall z domu Silbertein.

"Głos Poranny", rok 1939.

Murowany klasycystyczny dwór użytkowali także Sara z domu Silberstein i Maurycy Poznańscy.

Przez wiele lat w Lisowicach realizowany był mecenat kulturalny poprzez plenery malarskie, na których przebywali młodzi, obiecujący malarze łódzcy pochodzenia żydowskiego: Samuel Hirszenberg, Leopold Pilichowski, Maurycy Trębacz oraz Jankiel Adler. Mieszkali oni po kilka tygodni w roku w niewielkich domach wybudowanych obok pałacu.

Pałac został wzniesiony na przełomie XVIII i XIX wieku w stylu klasycystycznym. Jest to obiekt murowany, na planie prostokąta, dwukondygnacyjny. Przy ryzalicie wschodnim znajduje sie taras, a od południa półkolista przybudówka. Naroża zachodniej fasady zdobione są boniowaniem. Nadproża okien zdobione są dekoracją o motywach palmet. Pałac jest pokryty dachami dwuspadowymi. Na piętrze znajduje się dwutraktowy układ wnętrza z sienią i dużym hallem oraz z trzema traktami pomieszczeń. Część pomieszczeń zdobi stiukowa dekoracja z drugiej połowy XIX wieku.

Po II wojnie światowej założenie pałacowe stało się na krótko własnością Państwowego Gospodarstwa Rolnego.

Obecnie w pałacu działa dom pomocy społecznej.

Obok pałacu rozciąga się na osi założenia park w stylu angielskim ze zróżnicowanym drzewostanem i stawem.

W parku w Lisowicach rośnie wiele drzew pomnikowych: kasztanowiec biały, grupa lip drobnolistnych, oraz klonów pospolitych, modrzewi, buków i wiązu szypułkowego.

Park dostępny bez ograniczeń. Zwiedzanie dworu należy uzgodnić z właścicielem obiektu.

Lisowice to wieś położona niedaleko Łodzi na trasie Brzeziny - Koluszki. Aby dojechać do wsi należy od tej drogi należy kierować się na północny-wschód, drogowskazem na Rochnę. Pałac znajduje się niemal w centrum wsi.

Lisowice pojawiają się w zapiskach w 1420 roku, kiedy to wspomniany był w nich rycerz Dobko z Lisowic. Później miejscowość wymieniona była w księdze uposażenia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego 1511-1523. Lisowice należały do powiatu rawskiego i parafii Brzeziny, w stosunku do której podlegały zależnością dzisięciny jeszcze do początku XVI wieku.

W 1663 roku Łukasz Goślinowski zapisał kościołom św. Ducha i św. Anny w Brzezinach rentę na dobrach Lisowice i Tworzyjanki. Lisowice były własnością szlachecką i należały do majętności brzezińskiej znajdującej się w posiadaniu Lasockich – chorążego łęczyckiego Jana Lasockiego, a po 1617 roku Kacpra Lasockiego. Prawdopodobnie w 1680 roku inny Jan Lasocki przekazał Lisowice małżonkom Biesiekierskim, którzy w drodze retrorezygnacji zwrócili mu wieś. Istniejący wówczas stary budynek dworski nie nadawał się już do zamieszkania. Wśród kolejnych właścicieli wymieniony był Paweł, a w 1769 roku Roch Lasocki. Miejscowość nie stanowiła już wtedy części włości brzezińskiej, która uległa wcześniejszym podziałom. W XIX stuleciu w Lisowicach pojawili się osadnicy niemieccy wyznania luterańskiego.

Źródła:

Imperium rodziny Poznańskich w Łodzi [red:] Andrzej Machejek.

Pałac Poznańskich w Łodzi [red:] Ryszard Czubaczyński. Wikipedia https://pl.wikipedia.org