"Rozwój", rok 1910.
Józef Teksel (1839-1904)
Mając osiemnaście lat Teksel wstąpił do trupy wędrownej Pawła Ratajewicza. Później kilka sezonów spędził na wędrówce w zespole Anastazego Trapszy.
Pierwsze zetknięcie się Teksla z Łodzią nastąpiło w 1867 roku, kiedy to zespół Trapszy przywędrował do niej na gościnne występy. W 1872 roku Teksel zorganizował własne towarzystwo dramatyczne, z którym w ciągłych wojażach po kraju kilkakrotnie zawadził o Łódź.
"Lodzer Zeitung", 1882.
W 1877 roku Teksel przybył do Łodzi, gdzie objął w dzierżawę zbudowany z jego inicjatywy teatr "Victoria". Znajdował się on na zapleczu hotelu o tej samej nazwie.
"Dziennik Łódzki", rok 1891.
"Fihrer Durch Lodz", 1893
(widoczna stara numeracja ulicy Piotrkowskiej - dawny numer 776, to Piotrkowska 67).
Podwórko przy Piotrkowskiej 67, gdzie mieściły się hotel i teatr Victoria.
Uroczyste otwarcie sceny polskiej odbyło się 2 października 1877 roku. Jednak już w lutym 1878 roku trupa Teksla opuściła Łódź, udając się na występy do wielu miast Królestwa Polskiego.
Teksel nie zrezygnował jednak z myśli prowadzenia stałego teatru w Łodzi. Na początku grudnia 1878 roku objął ponownie dyrekcję teatru łódzkiego. W tym czasie do spółki z Ludwikiem Stumpfem nabył teatr za sumę 85 tysięcy rubli.
"Dziennik Łódzki", rok 1884.
Teksel był współwłaścicielem "Victorii" przez trzy i pół roku.
Niestety, zainteresowanie teatrem było niewystarczające, wobec czego Teksel, zagrożony ruiną materialną, zrezygnował z dalszego prowadzenia teatru, odstąpił Stumpfowi swe prawa do posesji i udał się ze swoim zespołem na wędrówkę po kraju.
"Dziennik Łódzki", rok 1885.
"Dziennik Łódzki", rok 1885.
Pomimo gorzkich doświadczeń jakich doznał w naszym mieście, Teksel nie zapomniał o Łodzi i zawsze chętnie tu zajeżdżał ze swoim zespołem.
"Dziennik Łódzki", rok 1884.
"Dziennik Łódzki", rok 1884.
"Dziennik Łódzki", rok 1888.
Wreszcie zmęczony niełatwą pracą w wędrownym teatrze, rozwiązał swą trupę i w 1890 roku osiadł na stałe w Łodzi.
Powrócił do teatru "Victoria", ale już w charakterze kasjera.
"Dziennik Łódzki", rok 1891.
Na scenie występował w tym okresie jedynie sporadycznie. Ostatni raz zagrał w grudniu 1897 roku na jubileusz czterdziestolecia swej pracy aktorskiej.
"Rozwój", rok 1901.
W marcu 1899 roku Józef Teksel spróbował jeszcze raz swoich umiejętności reżyserskich, kierując przedstawieniami amatorskimi na Księżym Młynie. W 1903 roku prowadził teatr ludowy, występujący w czasie lata w parku Źródliska.
Altana koncertowa w parku Źródliska.
"Rozwój", rok 1900.
Józef Teksel ostatnie lata swego życia spędził w niedostatku.
Inicjator pierwszego stałego teatru w Łodzi, żegnany przez grono przyjaciół i wielbicieli jego talentu, pochowany został na Starym Cmentarzu przy ulicy Ogrodowej.
źródła:
Wacław Pawlak. Na łódzkim bruku.
Encyklopedia teatru polskiego encyklopediateatru.pl
"Rozwój", rok 1907.
"Rozwój", rok 1907.
Przeczytaj jeszcze w baedekerze:
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1903.
Encyklopedia teatru polskiego encyklopediateatru.pl
oraz ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.
"Łódź w Ilustracji", dodatek do Kuriera Łódzkiego, luty 1939 roku.
