poniedziałek, 31 marca 2014

ŁÓDŹ - CURRICULUM VITAE (lata 1910 - do wybuchu I wojny światowej)

Curriculum vitae (z łacińskiego bieg życiaprzebieg życia) -  daty z życia Łodzi - sukcesywnie i... subiektywnie uzupełniane, czyli wszystko po kolei...


1910
- Powstaje Towarzystwo Miłośników Rozwoju Fizycznego na  Widzewie, którego kontynuatorem (od 1922 roku) jest Robotnicze Towarzystwo Sportowe Widzew Łódź (obecnie Klub Sportowy Widzew Łódź SA). 
-  Powstaje Łódzkie Towarzystwo Entomologiczne.
- Uruchomienie trzech nowych podmiejskich linii tramwajowych do Aleksandrowa, Konstantynowa i Rudy Pabianickiej. CZYTAJ i CZYTAJ
- Erygowanie parafii przy kościele św. Józefa (ul. Ogrodowa 22). CZYTAJ
- Zatwierdzenie ustawy Towarzystwa Muzeum Nauki i Sztuki (ul. Zielona 8).
- Założenie Radogoskiego Towarzystwa Sportowego (ul. Zgierska 150).
- Powstanie Łódzkiego Stowarzyszenia Atletów.
- Budowa Hotelu „Palast” przy ul. Dzielnej 36. CZYTAJ
- Otwarcie pierwszej w Łodzi Przychodni Przeciwgruźliczej. CZYTAJ
- Pojawienie się w Łodzi pierwszych filmów seryjnych z jednym aktorem w głównej roli ( były to obrazy z Maksem Linderem).
- Rozpoczęcie działalności drugiej w Łodzi Stałej Sceny Polskiej – Teatru Popularnego Andrzeja Mielewskiego. CZYTAJ
- Uruchomienie Pogotowia Nocnego Linas Hacedek przy Towarzystwie Pomocy Ubogim Żydom w Łodzi (ul. Zachodnia 62).
- Uruchomienie w odbudowanym budynku teatru „Victoria” toru wrotkowego „Victoria Skating Palast”. 
- Założenie szkoły dla głuchoniemych przy Łódzkim Towarzystwie Niesienia Pomocy Głuchoniemym „Ezras-Hmim” (ul. Zielona 23).
- Założenie Towarzystwa Muzycznego im. Fryderyka Chopina (ul. Piotrkowska 92).
1911
- W „Gazecie Łódzkiej” zamieszczone zostają debiutanckie teksty Juliana Tuwima.  CZYTAJ
- Otwarcie przy ul. Krótkiej (obecnie ulica Traugutta) siedmiopiętrowego Hotelu Savoy, autorem projektu był architekt Stefan Lemmené.  CZYTAJ CZYTAJ
- Zakończenie budowy Szkoły Zgromadzenia Kupców (Narutowicza 68) wg projektów P. Brukalskiego i G. Landau-Gutentegera. CZYTAJ
- Otwarcie przy ul. Piotrkowskiej 67 teatru kinematograficznego Casino (obecnie kino Polonia). CZYTAJ
- Uroczyste poświęcenie budynku Zgromadzenia majstrów Tkackich przy ulicy Przejazd 1. CZYTAJ
- Powstanie Łódzkiego Towarzystwa Sportowo-Gimnastycznego. 
- Uruchomienie podmiejskiej linii tramwajowej Łódź-Konstantynów.
- Uroczyste otwarcie Muzeum Nauki i Sztuki (Zielona 8).
- Erygowanie parafii przy kościele św. Kazimierza. CZYTAJ
- Pierwszy Zjazd Lekarzy Prowincjonalnych Królestwa Polskiego (organizator – dr Seweryn Sterling) CZYTAJ
- Powstanie Towarzystwa Ochrony zwierzyny Łownej i Racjonalnego Polowania w powiecie łódzkim.
- Ukazanie się pierwszego numeru „Nowego Kuriera Łódzkiego” CZYTAJ
- Pierwszy Koncert Popularny dla łódzkich robotników w Sali Domu Ludowego Stowarzyszenia Robotników Chrześcijańskich (ulica Przejazd 34).
- Obchody Dnia Ubogich ( sprzedaż białej margerytki i „Jednodniówki”, wydawca Maurycy Hertz, redaktor Benedykt Filipowicz).
- Narodziny ruchu skautowego w Łodzi. CZYTAJ
- Otwarcie w parku Helenów Drugiej w Królestwie Polskim Wystawy Lotniczej (organizatorzy – lotnicy, bracia Henryk i Władysław Chlebowscy oraz pilot Zygmunt Dekler).
- Poświęcenie największego w Łodzi dzwonu „Zygmunt” przeznaczonego dla kościoła św. Stanisława Kostki. CZYTAJ
- Powstanie Łódzkiego Towarzystwa Wspomożenia Biednych Dzieci Wyznania Mojżeszowego „Dziecięca niedola”. CZYTAJ
- Powstanie Orkiestry Smyczkowej Niemieckiego Towarzystwa Popierania Oświaty Szkolnej i Powszechnej.
- Powstanie Szkoły Muzycznej przy ulicy Krótkiej 9 (właścicielka Helena Kijeńska, klasy fortepianowe, skrzypcowe i teoretyczne).
- Powstanie Szkoły Rękodzielniczej dla Kobiet (ulica Karola 16).
- Założenie przedstawicielstwa browaru „Okocim” przy ulicy Zachodniej 2.
- Założenie Stowarzyszenia „Resursa Rzemieślnicza”. CZYTAJ
1912
- Powstanie Teatru Varietes przy Cegielnianej (obecnie Więckowskiego /róg Zachodniej).  CZYTAJ 
- Wielka Wystawa Rzemieślniczo-Przemysłowa (w parku im. Staszica)  CZYTAJ 
- Zakończenie budowy Hotelu Polonia Palast, wzniesionego  przez małżonków Leopolda i Adelę Dobrzyńskich oraz Maurycego i Franciszkę również Dobrzyńskich.  CZYTAJ
- Oddanie do użytku bieżni na stadionie ŁKS Łódź (S.Falkowski, 100 m – 11,2 s.)
- Oddanie – przy ul. Piotrkowskiej – neogotyckiego kościoła katolickiego pw. św. Stanisława Kostki (który w 1920 roku zostanie podniesiony do godności katedry, zaś w 1992 roku uznany archikatedrą), wzniesionego według projektu spółki "Wende Zarske" (z pewnymi korektami Józefa Dziekońskiego i Sławomira Odrzywolskiego), w latach 1901-1912. CZYTAJ
- Na terenie zakładów Scheiblera powstaje elektrownia zakładowa będąca jedynym przykładem zastosowania w Polsce secesji w budownictwie tego typu. CZYTAJ
- Pierwszy Zjazd aptekarzy Królestwa Polskiego. CZYTAJ
- Osobiste rozporządzenie prezydenta miasta Łodzi Władysława Pieńkowskiego zezwalające na wstęp do parku miejskiego przy ulicy Pańskiej tylko oficerom, urzędnikom i osobom posiadającym karty wstępu wydane przez prezydenta (wszystkie furtki i wejścia zamknięto, pozostawiono otwartą jedynie bramę przy ulicy Pańskiej, przy której stał stróż, zakaz obejmował również młodzież szkolną). CZYTAJ
- Pierwsze Międzyklubowe Wyścigi Szosowe Cyklistów Sekcji Kolarskiej Resursy Rzemieślniczej.
- Pokazy lotnicze pilota Scipio del Campo startującego z torów wyścigów konnych w Rudzie Pabianickiej. CZYTAJ
- Otwarcie przy ulicy Cegielnianej 18 teatru „Scala” (przedstawienia typu varietes, od 1915 występy żydowskich zespołów operetkowych i dramatycznych, 1933-1939 – Teatr Miejski, II wojna światowa – scena niemiecka, 1945 – teatr spłonął, 1950 – odbudowany, od 1951 – Państwowy Teatr Nowy, 1951-1955 – Państwowy Teatr Żydowski, 1954-1967 – Opera Łódzka). CZYTAJ i CZYTAJ
- Rozpoczęcie (na terenie ofiarowanym przez łódzkiego fabrykanta H. Kinzlera, budowy pierwszej w Łodzi Hali Sportowej (Zakątna 82).
- Oddanie do użytku kościoła katolickiego św. Stanisława Kostki przy Rynku Szpitalnym (Piotrkowska 263). CZYTAJ
- Powołanie z inicjatywy Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności organizacji filantropijnej: Komitet Niesienia Pomocy Biednym. CZYTAJ
- Pierwsza Wystawa Fotografii Krajoznawczej.
- Pojawienie się w prasie specjalnych rubryk poświęconych wyłącznie sprawom kinematografii: w „Neue Lodzer Zeitung”, „Nowym Kurierze Łódzkim” i „Gazecie Łódzkiej”.
- Powstanie teatru kinematograficznego „Zielona Łódź” (kierownik Julian Szrojt, krewny Juliana Tuwima).
- Powstanie Towarzystwa Akcyjnego Polskich Elektronicznych Zakładów „Simens”.
- Założenie szpitala ginekologiczno-położniczego „Unitas” przy ulicy Pustej 19 (od 1934 – szpital „Świętej Rodziny”, po 1950 – Szpital im. Ludwika Pasteura). CZYTAJ
1913
- Powstanie Stowarzyszenia Muzyczno-Dramatycznego „Gutenberg” (Nawrot 20).
- Koncert światowej sławy pianisty Ignacego Paderewskiego.
- Powstanie Stowarzyszenia Sportowego „Lawn-Tennis”.
- Powołanie Łódzkiej Robotniczej Komisji do Spraw Ubezpieczeń.
- Założenie Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Muzyków Orkiestrowych.
- Powstanie Towarzystwa Pomocy Biednym Żydowskim Dzieciom Łodzi i przedmieścia Bałuty „Małbisz Arymim”. CZYTAJ
- Powstanie Stowarzyszenia Fabrykantów i Kupców miasta Łodzi (Pasaż Meyera 5).
- Powstanie Towarzystwa Hodowli Ptaków.
- Powstanie na Chojnach Towarzystwa Szerzenia Oświaty im. Henryka Sienkiewicza (posiadało czytelnię i bibliotekę liczącą 945 tomów).
- Sprowadzenie do Łodzi radu dla organizowanej przez Łódzkie Chrześcijańskie Towarzystwo Dobroczynności Lecznicy Radowej (tzw. curieterapia w zwalczaniu raka). 
- Urodził się w Łodzi Aleksander Bardini.   CZYTAJ
1914
- Łódź liczy 477.862 mieszkańców.
 - Urodził się Jan Karski, właściwie Jan Kozielewski. CZYTAJ
- Otwarcie pierwszego sklepu spółdzielczego zwanego kooperatywą Stowarzyszenia Spółdzielni Spożywców „Wyzwolenie” (potem PSS „Społem”).
- Rodzinna spółka Steinertów przekształca się w spółkę akcyjną  „Przemysł  Włókienniczy K. Steinert Sp. Akc. w Łodzi”. CZYTAJ i ZOBACZ
- Wizyta (na zaproszenie Towarzystwa „Alliance-Francaise”) norweskiego zdobywcy bieguna południowego Roalda Amundsena.
- Otwarcie w Hotelu „Savoy” pierwszego w Łodzi literackiego Kabaretu „Bi-Ba-Bo”. CZYTAJ
- Loty na aeroplanach lotników Wasiliewa i Kuźmińskiego w Rudzie Pabianickiej.
- Erygowanie parafii przy kościele Najświętszego Serca Jezusowego przy ul. Zgierskiej 117 (posiadała kuchnię dziecięcą).
- Erygowanie parafii przy kościele Przemienienia Pańskiego przy ul. Rzgowskiej 84 (przy parafii funkcjonowały: ośmioklasowa szkoła filologiczna, koedukacyjna „Społeczne Liceum im. Piotra Skargi”, kursy dla dorosłych, kuchnia, biblioteka, Towarzystwo Śpiewacze „Dzwon” i kasa Pożyczkowo-Oszczędnościowa).
- Powstanie Towarzystwa Śpiewaczego Chóru Sumowego przy kościele Najsłodszego Serca Jezusowego przy ul. Zgierskiej 146 (posiadało orkiestrę).
- Decyzja o wybudowaniu linii tramwajowej Zgierz-Ozorków i Ruda Pabianicka-Rzgów. CZYTAJ i CZYTAJ
30 lipca – Pojawienie się na murach miasta ogłoszeń o mobilizacji.
1 sierpnia – Wybuch I wojny światowej, ewakuacja carskich urzędów i instytucji państwowych… CZYTAJ


źródła:
Grażyna Kobojek. Łódź – Kalendarium XX wieku.
Wacław Pawlak. Na łódzkim bruku.
Jacek Kusiński, Ryszard Bonisławski, Maciej Janik. Księga Fabryk Łodzi.
Wacław Pawlak. W rytmie fabrycznych syren.
Marek Budziarek, Leszek Skrzydło, Marek Szukalak. Łódź nasze miasto.