poniedziałek, 2 września 2024

REGION/ Wola Wydrzyna, ruiny XIX wiecznego pałacu.


Neoklasycystyczny pałac w Woli Wydrzynie został wzniesiony w połowie XIX wieku przez rodzinę Walewskich (ok. 1850 roku). Sam park pochodzi z XVIII-XIX stulecia, co może sugerować, że przed powstaniem pałacu stał tu już jakiś dwór.
"Tydzień", rok 1889.


Pałac jest piętrowy, zbudowany na planie prostokąta. Forma architektoniczna budynku to centralna część (pozbawiona bocznych skrzydeł) warszawskiego Belwederu. Fakt ten może świadczyć o tym, iż jest on dziełem Hilarego Szpilowskiego, który był architektem rodziny Walewskich, bądź jednego z jego licznych naśladowców, którzy szczodrze zapełniali liczne ziemskie ogrody podobnymi budowlami.


Od frontu i od strony ogrodu budynek posiada wysunięte czterokolumnowe portyki jońskie (frontowy zwieńczony trójkątnym szczytem, dzisiaj właściwie już niewidoczny) podtrzymujące tarasy.


Od strony parku znajduje się również taras wsparty na kolumnach.


W zachodniej ścianie dworku znajdują się dwa okna w stylu gotyckim, niegdyś ozdobione witrażami.


Dach jest czterospadowy.


Około 2020 roku pałac doczekał się nowego dachu, ale nic nie zmieniło się na lepsze. Budowla powoli zamienia się w ruinę, a właściwie już nią jest.

Łódzki Dziennik Wojewódzki, rok 1929.


W okresie międzywojennym (do 1939 roku) dworek należał do Róży i Ludwika Pleszczyńskich.


W czasie II wojny światowej, po wysiedleniu Pleszczyńskich dworek był siedzibą niemieckiego zarządcy majątku.


Po wojnie został wykorzystany na szkołę podstawową, przedszkole, następnie został przeznaczony na biura 
PGR-u, później pełnił rolę budynku mieszkalnego... a później niszczał.

Łódzki Dziennik Wojewódzki, rok 1948.

"Głos Robotniczy", rok 1949.

"Express Wieczorny", rok 1952.


W kwietniu 2004 roku w pałacu wybuchł pożar, który był efektem podpalenia. Mimo iż działania straży pożarnej trwały ponad 11 godzin, budynek uległ zniszczeniu.


Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest pałac (w 1960 roku), oficyna (1960) oraz park krajobrazowy z przełomu XVIII i XIX stulecia (1995). Obecnie jest własnością prywatną.

Prace remontowe zakończyły się na wymianie dachu. 
Obecnie dworek jest kompletnie zdewastowany.

Dworek wraz z otaczającym go parkiem w kształcie trójkąta na stałe wpisany jest w krajobraz okolicy, wielka szkoda, że jest w tak opłakanym stanie.

Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi, rok 1972.


Wola Wydrzyna  położona jest w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Sulmierzyce.

źródła:
Jakub Jagiełło, Ewa Perlińska-Kobierzyńska, Aleksandra Szafrańska-Dolewska, Tomasz Szwagrzak. Zapomniane miejsca łódzkie.


...i na zakończenie sensacyjnie:
"Express Wieczorny Ilustrowany", rok 1936.

Wycinki prasowe pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

Fot. współczesne Monika Czechowicz