niedziela, 5 maja 2019

Misterium i modernizm. Kościół rzymskokatolicki pw. św. Franciszka z Asyżu.

Plac pod budowę kościoła został ofiarowany w 1913 roku przez małżonków Bejme, jednak I wojna światowa odwlekła zamierzenia wzniesienia nowej świątyni. Wykonany w 1929 roku przez Wiktora Gesslera i Czesława Kłosiewicza pierwszy projekt kościoła został odrzucony.
27 września 1929 roku bp Wincenty Tymieniecki poświęcił kamień węgielny pod przyszłą świątynię.
Konsekracji kościoła dokonano 9 października 1932 roku, wcześniej 26 sierpnia tegoż roku erygowano przy kościele samodzielną parafię.
"Łódź w Ilustracji", dodatek niedzielny "Kuriera Łódzkiego", rok 1932.
Trójnawową budowlę wzniesiono w stylu modernistycznym, według projektu architekta Józefa Kabana.
W latach 1934-1935 prowadzono prace wykończeniowe we wnętrzach. W okresie okupacji hitlerowskiej świątynia była zamknięta i wykorzystywana jako magazyn.

źródło: FotoPolska

W latach 1980-1981 nadbudowano wieżę frontową i wzniesiono dzwonnicę według dokumentacji sporządzonej przez Leszka Łukosia i Ludwika Mackiewicza, nawiązującej do pierwszego projektu. Kościół jest nieorientowany. 
Na prostokątnej, ogrodzonej, zadrzewionej działce, ograniczonej ulicami Przyszkole, Brużycką i Flatta, poza kościołem znajduje się plebania i budynek mieszkalny dla księży.


RW pobliżu, widoczny od ulicy Przyszkole, pamiątkowy głaz. 

Rzut świątyni założony jest na planie wydłużonego prostokąta. Kościół bazylikowy, korpus jest trzynawowy, 7-przęsłowy, podzielony na nawy i przęsła filarami o przekroju kwadratowym.
Kryty jest płaskimi dachami, złożony z wzajemnie, ekspresyjnie przenikających się prostych brył geometrycznych.

Wysoki, liczący około 16,5 metra prostopadłościan nawy głównej otoczony jest niższymi bryłami naw bocznych, ujmujących graniastosłupową wieżę frontową, zwieńczoną ażurową dzwonnicą z wąskimi strzelistymi słupkami dźwigającymi płaski dach ukoronowany kulą z krzyżem. 
Nieznacznie niższe od nawy głównej półwalcowate prezbiteterium otoczone jest najniższymi prostopadłościennymi bryłami kaplicy i zakrystii.
Fasada w części środkowej jest cofnięta, poprzedzona szerokimi schodami wiodącymi do trzech par drzwi wejściowych. Powyżej, w ścianie wieży znajduje się wydłużona, półkolista wnęka z mozaikowym wizerunkiem św. Franciszka.
źródła:
Marek Budziarek. Świątynie Łodzi.
Joanna Olenderek. Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa. Tom 1. Obiekty użyteczności publicznej.

Przeczytaj jeszcze:
Józef Kaban - architekt Łodzi okresu międzywojennego. 
Kościół pw. św. Elżbiety Węgierskiej, klasztor oo. Bernardynów i dawne Gimnazjum Męskie. 
Kościół rzymsko-katolicki pw. Opatrzności Bożej – czyli modernizm… uduchowiony. 

Fot. Monika Czechowicz
Fot. archiwalne pochodzą ze strony FotoPolska oraz zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.