wtorek, 19 grudnia 2017

ŁODZIA PODCZAS ROZBIORÓW POLSKI

Polska, wyniszczona prowadzonymi w XVII wieku wojnami, wewnętrznymi buntami i rokoszami, najazdem szwedzkim oraz trwającą cztery lata konfederacją barską, która osłabiła pozycję króla Polski, Stanisława Augusta Poniatowskiego, stała się łatwym łupem dla sąsiadów.

Stanisław August Poniatowski

Trzech podziałów /rozbiorów/ Polski dokonały w końcu XVIII wieku Prusy, Rosja i Austria.

Król Prus Fryderyk Wilhelm II                   Cesarz Austrii Franciszek II Habsburg

I rozbiór Polski nastąpił w 1772 roku. Jego wygodnym uzasadnieniem było porwanie w 1771 roku króla Stanisława Poniatowskiego przez spiskowców związanych z konfederatami barskimi. Uznano, że taki stan anarchii jest zagrożeniem dla trzech sąsiednich państw, a to doprowadziło do zaboru ziem polskich. I tak:
- Prusy zajęły Warmię i Pomorze Gdańskie, lecz bez Gdańska i Torunia – w sumie 36 tysięcy km² i 0,58 mln ludności.
- Austria zyskała całą południową Polskę po Zbrucz ze Lwowem, ale bez Krakowa – w sumie 83 tysiące km² i 2,65 mln ludności.
- Rosja zajęła Inflanty Polskie oraz wschodnie tereny Polski za Dnieprem i Dźwiną – w sumie 92 tysiące km² i 1,3 mln ludności.
Rozbiór ten zatwierdził polski sejm w 1773 roku. Większość posłów przekupiono, a resztę zastraszono.

Łódź pozostała na terenie Korony Polskiej.

Caryca Rosji Katarzyna II

II rozbiór Polski nastąpił w 1793 roku. Powodem rozbioru była kapitulacja króla Poniatowskiego wobec Rosji po przegranej wojnie toczonej w obronie Konstytucji 3 Maja i przejęciu rządów w kraju przez targowiczan. Traktat podziałowy 23 stycznia 1793 roku podpisały Prusy i Rosja – Austria nie wzięła udziału w podziale Polski. W wyniku traktatu doszło do dalszego zaboru ziem polskich. I tak:
- Prusy otrzymały Gdańsk, Toruń, województwa: gnieźnieńskie, poznańskie, sieradzkie z Wieluniem, kaliskie, płockie, brzesko-kujawskie, inowrocławskie, ziemię dobrzyńską oraz część krakowskiego, rawskiego i mazowieckiego – w sumie 58 tysięcy km². Traktat rozbiorowy z Prusami sejm polski podpisał 25 września 1793 roku po tak zwanej „niemej sesji”.
- Rosja przejęła województwa: mińskie, kijowskie, Racławskie, podolskie oraz część wileńskiego, nowogródzkiego, brzesko-litewskiego i wołyńskiego – w sumie 250 tysięcy km². Traktat rozbiorowy z Rosją podpisał sejm grodzieński 22 lipca 1793 roku, obradując pod lufami armat rosyjskich.

Łódź znalazła się w zaborze pruskim.

III rozbiór Polski nastąpił 17 października 1795 roku, kiedy monarchowie Prus, Austrii i Rosji podpisali traktat podziałowy. Powodem rozbioru było przegrane powstanie kościuszkowskie i przegrane wojny z Rosją i Prusami. W wyniku rozbioru Polska na 123 lata zniknęła z mapy Europy.
- Prusy przejęły część Podlasia, część Mazowsza z Warszawą i Żmudź. W sumie na rozbiorach Prusy zyskały 142 tysiące km² i 2,5 mln ludności.
- Austria zajęła Lubelszczyznę, resztę Małopolski z Krakowem, część Podlasia i Mazowsza. W sumie na rozbiorach Austria zyskała 130 tysięcy km² i 4,15 mln ludności.
- Rosja otrzymała wszystkie ziemie na wschód od Niemna i Bugu. W sumie na rozbiorach Rosja zyskała 462,2 tysiące km² i 5,5 mln ludności.

Łódź pozostała w zaborze pruskim.

Rozbiory Polski w latach 1772-1795.

Źródło:
Jan Kanty Chrzanowski. Historia Łodzi do 1865 roku.

Portrety władców i mapa pochodzą ze stron:
ENCYKLOPEDIA INTERNAUTICA http://encyklopedia.interia.pl

BAEDEKER POLECA – NIE TYLKO POD CHOINKĘ:

Jan Kanty Chrzanowski. Historia Łodzi do 1865 roku.
Wydawnictwo GREY STUDIO
Publikacja ta w atrakcyjny sposób przedstawia dzieje Łodzi do roku 1865. Autor prostym i czytelnym językiem opisuje niemal każdą dziedzinę życia mieszkańców tego miasta od najdawniejszych czasów do momentu, gdy Łódź zaczynała stawać się wielkim ośrodkiem przemysłu włókienniczego. Dużą zaletą książki są liczne ilustracje, zdjęcia i mapy.
Jan Kanty Chrzanowski – autor:

„Wnuczka zainteresowana historią Łodzi, wiedząc o mojej pasji historycznej, poprosiła mnie o napisanie książki o historii naszego miasta. Postanowiłem opisać dzieje Łodzi prostym, przystępnym językiem oraz wzbogacić je starymi mapami, dokumentami i ilustracjami. W tym działaniu wspierał mnie Rotary Club Łódź. Pisząc tę książkę, chciałem pokazać wyjątkowość mojego miasta oraz zaszczepić jego mieszkańcom dumę z tego, że są łodzianami”.

DOMY UMIERAJĄ STOJĄC/ ARCHIWUM TEMATYCZNE