czwartek, 6 marca 2014

MAŁA LITERACKA W ŁODZI


11 marca  (wtorek) 2014 roku o godz. 19.00 zapraszamy na kolejne spotkanie w ramach cyklu Mała Literacka - spotkania wielkiego formatu, który odbywa się w Teatrze Nowym im. Kazimierza Dejmka w Łodzi. Tym razem we współpracy z Gazetą Teatralną „Didaskalia” organizujemy panel dyskusyjny „Tłumacz w teatrze” dotyczący przekładów sztuk teatralnych. Rozmowę o translacji w teatrze z udziałem Karoliny Bikont, Moniki Muskały i Agnieszki Lubomiry Piotrowskiej poprowadzą Małgorzata Sugiera i Piotr Olkusz. Mała Sala (ul. Zachodnia 93). Wstęp wolny. Wydarzenia na FB.

Zachęcam również do zapoznania się ze wszystkimi wydarzeniami Małej Literackiej, które znajdziecie tutaj.

Choć od wieków przekładem sztuk teatralnych zajmowali się praktycy – aktorzy, reżyserzy czy dyrektorzy teatrów, pragnący włączyć do swojego repertuaru najbardziej interesujące teksty klasyczne i dramaturgiczne nowości ze świata, w powszechnym wyobrażeniu dominuje obraz tłumacza pracującego w zaciszu swojej biblioteki, w oderwaniu od zmiennych scenicznych mód i partykularnych gustów, dążącego do uniwersalizmu i obiektywizmu, nierzadko piszącego do szuflady. Tymczasem wielu spośród najwybitniejszych polskich tłumaczy dramatu tworzy przekłady z myślą o konkretnych reżyserach i realizacjach, często będąc częścią stałych tandemów inscenizatorskich. Tłumacze aktywnie uczestniczą w procesie powstawania przedstawienia: asystują reżyserowi podczas prób jako konsultanci, dramaturdzy, adaptatorzy, piszą teksty i redagują programy edukacyjne towarzyszące premierom; organizują też spotkania i festiwale, bywają kuratorami i networkerami inicjującymi transfer międzykulturowy. Są jedną z najbardziej aktywnych, a równocześnie jedną z najbardziej niedocenianych grup w polskim teatrze.
Rzadko stawia się pytania o to, jak wygląda współpraca tłumacza z teatrem, jakiego rodzaju czynniki wpływają na ostateczny kształt słyszanego ze sceny tekstu, z jakiego rodzaju trudnościami muszą się mierzyć autorzy przekładów. Jak zachować równowagę pomiędzy wizją dramatopisarza a reżysera? Na jakie odstępstwa od litery oryginału można sobie pozwolić? W jakim stopniu wolno tekst uwspółcześnić czy uprościć? Gdzie przebiega granica między tłumaczeniem a adaptacją lub przepisaniem? Czy przekładom „skrojonym na miarę” nie grozi bycie przekładami „jednorazowego użytku”? Wreszcie – jakie specyficzne problemy lingwistyczne czy kulturowe pojawiają się w tekstach, z którymi pracują zaproszeni przez nas tłumacze?

Małgorzata Sugiera – profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego i kierownik Katedry Performatyki UJ. Jej zainteresowania naukowe obejmują historię i poetykę europejskiego dramatu XX wieku oraz problematykę gender i queer. Opublikowała dziesięć monografii, ostatnio Upiory i inne powroty. Pamięć – historia – dramat (2005), Inny Szekspir. Nowe lektury europejskiego kanonu (2009) oraz W pułapce przeciwieństw. Ideologie tożsamości (2012, z Mateuszem Borowskim). Wspólnie z Mateuszem Borowskim zajmuje się tłumaczeniem tekstów naukowych i sztuk teatralnych. W serii „Dramat współczesny” ukazały się do ich tłumaczenia tekstów dla teatru następujących autorów: Lukas Bärfuss, Sybille Berg, Bertolt Brecht, Dirk Dobbrow, Laurent Gaudé, Elfriede Jelinek, Fritz Kater, Händl Klaus, Heiner Müller, Falk Richter, Roland Schimmelpfennig, Werner Schwab, Tim Stafel, Chantal Thomas.

Karolina Bikont – tłumaczka sztuk teatralnych z języka niemieckiego (m.in. Petera Turriniego, Dei Loher, Sibylle Berg, Rolanda Schimmelpfenniga, Mariusa von Mayenburga, Elfriede Jelinek, Einara Schleefa, Igora Bauersimy, Falka Richtera, Ödöna von Horvátha, Arthura Schnitzlera) oraz z języka polskiego na niemiecki (Ingmara Villqista, Dagny Ślepowrońskiej, Marka Koterskiego oraz Michała Walczaka). Często tłumaczy na potrzeby konkretnej realizacji teatralnej (współpracuje np. z Mają Kleczewską podczas jej realizacji dramatów Elfriede Jelinek). Tłumaczka i redaktorka w Agencji Dramatu i Teatru „ADiT”.

Agnieszka Lubomira Piotrowska – tłumaczka tekstów literackich z języka rosyjskiego (m. in. powieści Władimira Sorokina, Wiktora Jerofiejewa) – w tym licznych sztuk teatralnych klasycznych (Antona Czechowa, Mikołaja Gogola, Michaiła Sałtykowa-Szczedrina, Aleksandra Puszkina) i współczesnych (Iwana Wyrypajewa, Jewgienija Griszkowca, Wasilija Sigariewa, braci Presniakow, Pawła Priażko). Często tłumaczy dramaty na potrzeby konkretnej realizacji teatralnej. Współtwórczyni i dyrektorka artystyczna Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Demoludy w Olsztynie (w latach 2006-2008), kuratorka „części wschodniej” Konfrontacji Teatralnych w Lublinie oraz festiwalu „ДА! ДА! ДА! Współczesny teatr, dramat i performans z Rosji” w Warszawie. Jurorka w konkursach dramaturgicznych w Jekaterynburgu, Mińsku i Permie; członkini jury na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Kolyada Plays w Jekaterynburgu oraz na Międzynarodowym Festiwalu Teatru i Filmu TEXTURE w Permie. Laureatka Nagrody Stowarzyszenia Autorów ZAIKS „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie przekładu literatury rosyjskiej na język polski”.

Monika Muskała – autorka sztuk teatralnych (Podróż do Buenos Aires. Work in Regress - 2001 i Daily Soup 2007, z siostrą Gabrielą Muskałą) i tłumaczka dramaturgii niemieckojęzycznej (m. in. Wernera Schwaba, Heinera Müllera, Thomasa Bernharda, Ödöna von Horvátha, Friedricha Schillera). Współpracuje z reżyserami teatralnymi jako tłumaczka i dramaturżka (Lulu w reż. Michała Borczucha, Kazimierz i Karolina w reż. Jana Klaty).

Piotr Olkusz – adiunkt w Katedrze Dramatu i Teatru Uniwersytetu Łódzkiego, redaktor działu zagranicznego miesięcznika „Dialog”. Tłumacz artykułów naukowych oraz sztuk teatralnych z języka francuskiego (m.in. Joela Pommerata, Rémi de Vosa, Patrice Pavisa, Davida Lescota oraz Matéi Visnieca, Maurice'a Maeterlincka).

Współorganizator wydarzenia:





Agnieszka Cytacka
Public Relations
Dział Marketingu


Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi
ul. Zachodnia 93, 90-402 Łódź
t: 42 636 08 47
514 600 158
www.nowy.pl | Facebook Teatru Nowego

11 marca  (wtorek) 2014 roku o godz. 19.00

Mała Sala (ul. Zachodnia 93). Wstęp wolny. Wydarzenia na FB