niedziela, 11 marca 2018

SIEMENS W ŁODZI.


Budynek dawnych Polskich Zakładów Siemensa, ulica Starorudzka 14/16.


Fabryczny, ceglany budynek z kominem (dobrze widoczny od ulicy Aleksandra), 
Obiekt powstał około 1924 roku i pierwotnie znajdowały się w nim Polskie Zakłady Siemensa.

"Rozwój", rok 1924.


Kadra kierownicza zakładów Siemensa mieszkała przez pewien czas w willi Petera Hasenklevera, znajdującej się po sąsiedzku – przy ulicy Pabianickiej 180/182. Stąd też willa nazywana była później „willą Simensa”.
Carl Heinrich von Siemens

Początki przedsiębiorstwa sięgają połowy XIX wieku, gdy niemiecki wynalazca i inżynier Werner von Siemens, utworzył w Berlinie, 12 października 1847 przedsiębiorstwo Siemens & Halske. 

"Rozwój", rok 1905.

W 1848 roku Siemens & Halske zbudowała pierwszą, długości 500 km, długodystansową linię telegraficzną pomiędzy Berlinem a Frankfurtem nad Menem. W 1850 młodszy brat założyciela, Carl Wilhelm von Siemens (Sir William Siemens), otworzył przedstawicielstwo w Londynie, a w 1855 kolejny brat Wilhelma Siemensa – Carl Heinrich von Siemens otworzył przedstawicielstwo w Sankt Petersburgu. Związane to było z zamówieniami rosyjskimi na linie telegraficzne o dużym zasięgu.

Fabryka w Berlinie (ok. 1900)

W 1866 roku wynaleziona przez Siemensa prądnica prądu stałego, napędzana przez młyn wodny wykorzystana została do wytworzenia prądu, którym zasilono pierwsze na świecie elektryczne oświetlenie uliczne w Godalming w Wielkiej Brytanii. W 1895 roku przedsiębiorstwo wygrało przetarg na budowę sieci elektrycznej oraz elektryfikację oświetlenia w Łodzi, ale nie podjęła się jego realizacji. W 1897 Siemens & Halske zostało przekształcone w spółkę akcyjną (Aktiengesellschaft – AG).

"Rozwój", rok 1905.

W 1903 roku w Siemens AG, po przejęciu Schuckertwerke, utworzono dwa działy produkcyjne; pierwszy na bazie istniejącej Siemens & Halske AG – produkujący urządzenia słaboprądowe i drugi Siemens-Schuckertwerke GmbH, zajmujący się urządzeniami silnoprądowymi. W 1929 roku kapitał akcyjny koncernu wynosił 225 mln reichsmarek, obroty roczne 800 mln reichsmarek, a liczba zatrudnionych pracowników 137 000. Już w 1936 na koncern przypadało 31% obrotu całego przemysłu elektrotechnicznego. W 1938 liczba zatrudnionych zbliżyła się do 190 000 ludzi.

"Rozwój", rok 1905.

Siemens AG zajmował istotną rolę w nazistowskim systemie państwowych monopoli stworzonych na potrzeby gospodarki wojennej III Rzeszy. W czasie II wojny światowej większość produkcji koncernu była kierowana na potrzeby armii. Siemens AG uczestniczył m.in. w produkcji pocisków V-1 i V-2. W 1941 roku kapitał akcyjny wzrósł do 400 mln reichsmarek, a sam koncern zaczął uczestniczyć w grabieży substancji przemysłowej państw okupowanych (w tym Polski i ZSRR). Wykorzystywał także pracę wywiezionych do Niemiec robotników przymusowych, jeńców wojennych oraz więźniów obozów koncentracyjnych – m.in. pracowali oni w zakładach urządzeń silnoprądowych Siemens-Schuckertwerke GmbH, które znajdowały się w pobliżu obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau oraz w zakładach Siemens & Halske AG zlokalizowanych przy obozie koncentracyjnym Groß-Rosen. W 1943 roku koncern zatrudniał 250 000 ludzi (45% całkowitego zatrudnienia w całym przemyśle elektrotechnicznym).

"Rozwój", rok 1905.

W 1950 Siemens & Halske AG rozpoczął produkcję komputerów, półprzewodników, pralek i sztucznych rozruszników serca.
W 1966 Siemens & Halske AG, Siemens-Schuckertwerke AG und Siemens-Reiniger-Werke AG połączone zostały w spółkę Siemens AG. W 1980 koncern wyprodukował pierwszą cyfrową centralę telefoniczną. W 1988 Siemens przejął brytyjską firmę Plessey, działającą w sektorze obronnym, utworzono wtedy firmę Siemens Plessey (zajmującą się m.in. pracami nad udoskonalaniem radarów).

"Rozwój", rok 1905.

W 1990 Siemens AG przejął upadającą firmę Nixdorf Computer AG, tworząc na jej bazie nowe przedsiębiorstwo informatyczne Siemens Nixdorf Informationssysteme AG. Spółka ta została ostatecznie sprzedana w 1999 roku, a pod koniec roku zmieniono jej nazwę na Wincor Nixdorf. W 1997 Siemens zaprezentował pierwszy na świecie telefon komórkowy z kolorowym wyświetlaczem, działający w systemie GSM. W kwietniu 1999 roku z koncernu wyodrębniona została spółka Infineon – producent podzespołów elektronicznych.

"Rozwój", rok 1905.

1 października 2005 oddział telefonii komórkowej Siemensa nabyła za 350 milionów euro tajwańska firma BenQ. Równo rok później BenQ przestało finansować spółkę BenQ-Siemens, co spowodowało jej bankructwo.
Pod koniec lata 2011 roku koncern ogłosił swoje wycofanie z energetyki jądrowej. Decyzja jest odpowiedzią na „jasne stanowisko społeczeństwa i polityki w Niemczech za odejściem od energii jądrowej” po katastrofie w japońskiej elektrowni atomowej Fukushima.

"Rozwój", rok 1905.

W marcu 2017 roku  niemiecki koncern przejął Mentor Graphics przedsiębiorstwo branży informatycznej z USA.
Obecna działalność Siemens AG koncentruje się na obszarach biznesowych:
informacja i telekomunikacja (Communications i Siemens Business Services, także jako Nokia Siemens Networks),
energetyka (Power Generation i Power Transmission and Distribution),
transport (Siemens Mobility) – tabor kolejowy i systemy kolejowe oraz Siemens VDO Automotive – systemy motoryzacyjne,
oświetlenie (Osram),
automatyka (Automation and Drives, Industrial Solutions and Services, Logistics and Assembly Systems i Siemens Building Technologies),
medycyna (Siemens Healthcare),
edukacja (Siemens Professional Education),
finanse i nieruchomości (Siemens Financial Services i Siemens Real Estate).


 "Rozwój", rok 1906.

Dziś w Łodzi jedna z zależnych grup Simens, Bosch und Siemens Hausgerate -  ma swoją siedzibę przy ulicy Wedmanowej 10.


Budowa gmachu rozpoczęła się w 2004 i dobiegła końca w dwa lata. Użytkowa powierzchnia tej nieruchomości równa się ponad 27 tysięcy m.kw. Pracownią, w której powstał projekt nieruchomości jest AGG Architekci Grupa Grabowski, natomiast firma budowlana Skanska była generalnym wykonawcą.

Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1920.



Do ok. 1918 roku w Łodzi firma Siemens posiadała dwa oddziały, mieszczące się przy Piotrkowskiej 96 i Piotrkowskiej 150. 

"Rozwój", rok 1906.

Przy okazji można wspomnieć o kamienicy przy Piotrkowskiej 96.


Stoi tu dawny biurowiec Siemensa -  w miejscu frontowego parterowego budynku firma Siemens wzniosła czteropiętrową kamienicę o betonowej, ognioodpornej konstrukcji. Po roku 1918 przez kilka lat działało tu Towarzystwo Akcyjne Polskich Zakładów Elektrotechnicznych Siemens, które później sprzedało kamienicę Bankowi Handlowo-Przemysłowemu.

"Głos Poranny", rok 1932.

Projekt budynku mógł powstać w Niemczech, na co wskazywać mogą użyte materiały wykończeniowe, jak i okres, w którym budynek powstał (I wojna światowa).


Jest to jedno z najlepszych dzieł w architekturze Łodzi początku XX wieku. Przez wiele lat mieściły się tu redakcje łódzkich gazet: "Głosu Robotniczego", "Expressu Ilustrowanego", "Karuzeli" oraz siedziby PAP, łódzkiego Wydawnictwa Prasowego RSW "Prasa-Książka-Ruch", łódzki oddział Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz Klub Dziennikarza.

Źródła:

Fot. Monika Czechowicz

Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi
oraz ze stron:
AGG ARCHITEKCI GRUPA GARABOWSKI http://www.agg.pl