sobota, 2 maja 2015

Spacer nad stawami Jana - Dwór Benedykta Górskiego w dawnej wsi Chojny.


Najstarsze ślady osadnictwa na terenie Chojen pochodzą z epoki neolitu. Przy ulicy Kolumny i ulicy Józefów odkryto cmentarzysko z około 1800 roku przed naszą erą. Pierwsza wzmianka o Chojnach Dużych pochodzi z 1399 roku. W XVI wieku były już dwie wsie: Chojny Wielkie i Chojny Małe, stał w nich drewniany kościół, a także karczma, młyn zwany „Koc” i browar. Właścicielami Chojen byli Stanisław i Jakub Stokowscy herbu Jelita (ta sama rodzina miała między innymi Stoki i Sikawę).
W XVIII wieku właścicielem Chojen był Kasper Stokowski pochowany w klasztorze łagiewnickim.

Klasztor w Łagiewnikach.
Przeczytaj w baedekerze:

W późniejszych latach część wsi Chojny przeszła w ręce Sulimierskich, Janikowskich. W 1822 roku przeprowadzony został w Królestwie Kongresowym spis miast, wsi i osad. Według danych z tego spisu Chojny liczyły 422 mieszkańców, żyjących w 52 chałupach. Benedykt Górski posiadał modrzewiowy dwór, młyn i gorzelnię.


Dwór Benedykta Górskiego – zabytkowy dwór szlachecki położony w Łodzi przy ulicy Rzgowskiej 247. Obecnie we dworze mieści się restauracja, a na jego tyłach znajdują się domki kempingowe.


Dwór położony jest na wzniesieniu w północnej części współczesnych Stawów Jana.
Dwór został zbudowany na planie prostokąta z modrzewiowych bali w konstrukcji zrębowej, jego ściany są otynkowane. Nakryty jest dachem łamanym polskim pokrytym gontami. Ganek dworu jest wysunięty ryzalitowo, całkowicie zabudowany.


Dwór został zbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku dla Benedykta Górskiego we wsi Chojny, w pobliżu traktu prowadzącego do Piotrkowa Trybunalskiego. W 1874 roku dobra chojeńskie zostały sprzedane Kristianowi i Janowi Krauze oraz Jerzemu Fiszerowi. Kolejnymi właścicielami dworu była rodzina Krauze, a po nich, do roku 1945, budynek był własnością Franciszka Zimmermana. Po II wojnie światowej majątek znacjonalizowano. Budynek wyremontowano w roku 1968 i przekazano MOSiR w Łodzi.

"Dziennik Łódzki", rok 1964.

Podczas remontu dworu w roku 1968 zostały odkryte późnobarokowe dekoracje kominków oryginalnie zdobiące pomieszczenia. Kolejny remont dwór przeszedł w latach 2009–2010.

"Dziennik Łódzki", rok 1968.

"Dziennik Łódzki", rok 1971.

"Odgłosy", rok 1968.
Przeczytaj w baedekerze:

Benedykt Górski  był jednym z właścicieli dóbr Chojny, założycielem Kowalszczyzny, a także wsi Olędry Chojeńskie (późniejsza wieś Dąbrowa) i Huta Chojeńska.
Nie wiadomo wiele na temat jego osoby. Jego rodzicami byli Kazimierz Górski i Magdalena z Grzybowskich. W 1783 roku pełnił funkcję burgrabiego grodzkiego warszawskiego. Później piastował również urząd sędziego ziemi łęczyckiej.
W roku 1786 przejął część wsi Chojny, gdzie postanowił się osiedlić i sfinansował budowę istniejącego do dzisiaj dworu. Powodem osiedlenia się była chęć znajdowania się bliżej swojego gospodarstwa. W pierwszej połowie XIX wieku dobra chojeńskie przeszły na córkę Benedykta Izabelę Walewską.

źródła:
Marzena Bojanowska, Ryszard Bonisławski, Joanna Podolska. Spacerownik łódzki.
Wilkipedia.pl

"Dziennik Łódzki", rok 1986.

Fot. archiwalne ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.


Fot. Monika Czechowicz