.JPG)
Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi. Główną siedzibą uczelni jest zabytkowy pałac przy ulicy Gdańskiej 32, wzniesiony w latach 1904-1908 dla syna słynnego łódzkiego fabrykanta Izraela Kalmanowicza Poznańskiego - Karola Poznańskiego, jednego z dyrektorów spółki akcyjnej wyrobów bawełnianych.
Dawny pałac Karola Poznańskiego przy ulicy Gdańskiej 32.
Dzisiaj siedziba Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi.
(źródło fotografii archiwalnej: polska.org.pl)
Przeczytaj w baedekerze:
"Goniec Łódzki", rok 1905.
Korzenie edukacji muzycznej w Łodzi sięgają połowy XIX wieku. Początkowo lekcje gry na instrumentach oraz śpiewu odbywały się w formie zajęć prywatnych.
"Rozwój", rok 1900.
"Rozwój", rok 1906.
Założycielką pierwszej w dziejach miasta szkoły muzycznej była śpiewaczka Julia Elszewicz. Szkoła mieściła się w budynku przy ulicy Południowej 11 (dzisiaj ul. Rewolucji 1905 roku). Właścicielka - śpiewaczka operowa - ukończyła Konserwatorium w Petersburgu. Miała doświadczenie w nauczaniu śpiewu i muzyki, posiadała bowiem wcześniej podobną szkołę na Łotwie. Program jej placówki, uruchomionej z początkiem roku szkolnego 1893/94, obejmował naukę śpiewu, gry na instrumentach oraz przedmiotów teoretycznych. Cztery lata później drugą łódzką szkołę muzyczną uruchomił pianista Daniel Böhm. Jego przedwczesna śmierć przerwała działalność placówki, a także dała możliwość rozwoju kolejnej, założonej przez braci Ignacego i Tadeusza Hanickich.
oraz:
W "Rozwoju" o Tadeuszu i Ignacym Hanickich:
"Rozwój", rok 1898.
Określająca się mianem „konserwatorium” szkoła mogła szczycić się szerokim zakresem nauczania oraz
wysokim poziomem – sami założyciele byli absolwentami Konserwatorium Wiedeńskiego, Królewskiej Wyższej Szkoły Muzycznej w Berlinie oraz Szkoły Karla Dawydowa w Petersburgu. 
"Rozwój", rok 1898.
"Rozwój", rok 1898.
Grono pedagogiczne zasilali uznani muzycy, między innymi pianiści Feliks Halpern i Rudolf Strobl. Pracowała tam również Maria Bojanowska, która w 1903 roku, po zamknięciu szkoły braci Hanickich, zorganizowała własne kursy fortepianowe.
"Rozwój", rok 1906.
Rozwój instytucji wkrótce spowodował przekształcenie jej w szkołę muzyczną. Wśród nauczycieli placówki znaleźli się uznani kompozytorzy: Alojzy Dworzaczek, Tadeusz Joteyko oraz, prowadzący lekcje historii muzyki, Zygmunt Noskowski.
"Rozwój", rok 1908.
"Rozwój, rok 1911.
Nie była to jedyna tego typu szkoła w mieście – łódzkich uczniów prowadzili również pedagodzy szkoły Jakuba Winieckiego oraz kursów muzycznych Antoniego Grudzińskiego.
"Rozwój", rok 1902.
"Rozwój", rok 1905.
.JPG)
Piotrkowska 39. Od 1902 roku w tej kamienicy prowadził Kursy Muzyczne prof. Antoni Wawrzyniec Grudziński, absolwent Warszawskiego Instytutu Muzycznego.
Przeczytaj w baedekerze:
Szkoła muzyczna mieściła się także przy Piotrkowskiej 86.
Przeczytaj w baedekerze:
"Rozwój", rok 1900.
Do 1914 roku otwarto w mieście kilkanaście szkół muzycznych o różnym poziomie nauczania, między innymi Marii Bojanowskiej, Nauma S. Podkaminera, Marii Wilkoszewskiej, Jakuba Winnickiego.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1914.
"Gazeta Łódzka", rok 1916.
"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy, rok 1905.
"Nowy Kurier Łódzki", rok 1911.
Przeczytaj w baedekerze:
Powstała też Szkoła Muzyczna przy Towarzystwie przy Towarzystwie Muzycznym im. Fryderyka Chopina.
"Rozwój", rok 1914.
"Rozwój", rok 1914.
"Rozwój", rok 1914.
"Rozwój", rok 1914.
"Gazeta Łódzka", rok 1918.
"Rozwój", rok 1920.
Szkoły muzyczne powstawały również w okresie międzywojennym:
"Ilustrowana Republika", rok 1925.
"Echo", rok 1929.
"Rozwój", rok 1912.
Bez wątpienia jedną z najważniejszych postaci w historii łódzkiego szkolnictwa artystycznego była Helena Kijeńska, która w 1912 roku przejęła szkołę muzyczną po Marii Bojanowskiej.
"Rozwój", rok 1913.
"Kalendarz Kościuszkowski", rok 1919.
"Rozwój", rok 1921.
Czuwanie nad konsekwentnym rozwojem placówki doprowadziło do przekształcenia jej w 1917 roku w Liceum Muzyczne, a następnie w roku 1922 – w Konserwatorium.
"Republika ", rok 1924.
"Ilustrowana Republika", rok 1925.
"Ilustrowana Republika", rok 1925.
Mimo licznych problemów, wynikających także z sytuacji politycznej (w tym czasie wybuch I wojny światowej), szkole Heleny Kijeńskiej udało się zachować ciągłość. Dzięki dużemu zainteresowaniu uczniów placówka rozwijała się i rozrastała. Kijeńska zdobywała fundusze na poszerzanie zbiorów bibliotecznych, zakup nowego instrumentarium oraz pozyskiwanie pedagogów, także z grona najlepszych absolwentów.
"Głos Poranny", rok 1930.
Do coraz silniejszej pozycji szkoły przyczyniły się szeroki program nauczania i pozyskiwanie cenionych na świecie pedagogów. Wśród nich byli pianiści Egon Petri, Józef Turczyński i Antoni Dobkiewicz, śpiewaczka Adela Comte-Wilgocka, skrzypek Alfred Wiłkomirski, wiolonczelista Kazimierz Wiłkomirski oraz kompozytorzy Jan Maklakiewicz, Kazimierz Sikorski i dyrektor stołecznego Konserwatorium Henryk Melcer-Szczawiński.
"Łódź w Ilustracji", dodatek niedzielny "Kuriera Łódzkiego", rok 1937.
"Ilustrowana Republika", rok 1938.
Dyrygentem orkiestry konserwatoryjnej był Teodor Ryder, współpracownik Filharmonii Warszawskiej, Łódzkiej Orkiestry Symfonicznej oraz Opery Lyońskiej.
Teodor Ryder (1881-1914), pianista dyrygent, pedagog.
(źródło fotografii: Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Przeczytaj w baedekerze:
Wśród osób, którym udało się zarówno osiągnąć sukces artystyczny, jak i zająć stanowiska nauczycielskie w uczelni wyróżniali się pianista, późniejszy laureat V nagrody IV Konkursu Chopinowskiego Władysław Kędra oraz rodzeństwo Bacewiczów - Grażyna i Kiejstut.
Grażyna Bacewicz (1909-1969)
- skrzypaczka i kompozytorka
(źródło fotografii: Narodowe Archiwum Cyfrowe)
.jpg)
Kiejstut Bacewicz (1904-1993)
- pianista, pedagog, kompozytor i organizator życia muzycznego.
(źródło fotografii: PWM_en (polmic.pl)
Władysław Kędra (1918-1969)
- pianista i pedagog muzyczny.
(źródło fotografii: Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Księga adresowa, rok 1938.
Wybuch II wojny światowej spowodował całkowity zastój oficjalnego życia kulturalnego i edukacyjnego. W grudniu 1939 roku niemiecki okupant zamknął Konserwatorium, a z jego siedziby przy ul. Krótkiej 9 (dziś Romualda Traugutta) skonfiskował instrumenty oraz zbiory biblioteki. Zagrabione mienie zostało przewiezione do Pałacu Karola Poznańskiego, gdzie wkrótce rozpoczęła działalność Städtische Musikschule – szkoła muzyczna dla młodzieży niemieckiej. Właśnie od tego momentu szkolnictwo muzyczne w Łodzi jest skupione przy dawnej fabrykanckiej rezydencji przy ulicy Gdańskiej 32.
Dawny pałac Karola Poznańskiego jako Musikschule w czasie okupacji niemieckiej.
(źródło fotografii: https://polska-org.pl/)
Przeczytaj w baedekerze:
Miejska Szkoła Muzyczna
/Litzmannstadt, in der Städtischen Musikschule /ok.1940 roku, zbiory WBP/
"Litzmannstädter Zeitung", 1941.
Po zakończeniu działań wojennych Helena Kijeńska z mężem Antonim Dobkiewiczem podjęli
działania na rzecz reaktywowania Konserwatorium. Przy wsparciu władz miejskich oraz części pedagogów przedwojennej uczelni, którzy w czasie okupacji często prowadzili tajne nauczanie,
zdecydowali, by Konserwatorium przekształcić w instytucję o charakterze społecznym.
Już trzy dni po opuszczeniu Łodzi przez wojsko niemieckie, władze szkoły wkroczyły do pałacu, by w gotowej bazie, gdzie wciąż były zgromadzone instrumenty konserwatoryjne, odrodzić działalność placówki.
Jednocześnie nowe władze krajowe zaplanowały utworzenie w Łodzi państwowego konserwatorium. Dyrektorem nowo powstającej placówki mianowano Kazimierza Wiłkomirskiego, wykładowcę przedwojennej łódzkiej uczelni muzycznej. Jednak jego „organizacja” była de facto upaństwowieniem odradzającego się prywatnego Konserwatorium Kijeńskiej. Proponując swej dawnej pracodawczyni posadę wicedyrektorki i włączając ją w proces tworzenia państwowej instytucji, przekreślił jej plany na
prowadzenie własnej placówki. Zaproszenie małżeństwa Kijeńskiej i Dobkiewicza do prowadzenia nowej uczelni zapewnił też Wiłkomirskiemu dostęp do ich prywatnego majątku - instrumentów, prowadzenie własnej placówki. Zaproszenie małżeństwa Kijeńskiej i Dobkiewicza do prowadzenia nowej uczelni zapewnił też Wiłkomirskiemu dostęp do ich prywatnego majątku - – instrumentów, nut, książek oraz innego wyposażenia szkolnego.
"Głos Robotniczy", rok 1946.
Zajęcia w upaństwowionym Konserwatorium w Łodzi rozpoczęły się 24 marca 1945 roku, jeszcze przed oficjalnym otwarciem placówki (to na pamiątkę tego dnia społeczność dzisiejszej Akademii Muzycznej uroczyście obchodzi doroczne Święto Uczelni). Inauguracja pierwszej w Polsce Ludowej wyższej uczelni muzycznej odbyła się 18 kwietnia 1945 roku. Wtedy też ukonstytuowały się władze Konserwatorium w osobach rektora Kazimierza Wiłkomirskiego, prorektor Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej, dziekana Wydziału Teorii, Kompozycji i Dyrygentury Kazimierza Sikorskiego, dziekan Wydziału Instrumentalnego Marii Wiłkomirskiej, dziekan Wydziału Wokalnego Adeli Comte-Wilgockiej oraz dziekana Wydziału Pedagogicznego Mieczysława Kacperczyka.
"Dziennik Łódzki", rok 1949.
Wkrótce, zgodnie z ministerialnymi wytycznymi, Konserwatorium zostało przekształcone w Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną, kształcącą w obszarach twórczości, odtwórczości i pedagogiki. Ze struktur wyodrębniono również Państwową Średnią Szkołę Muzyczną, na której czele stanął Kiejstut Bacewicz. Obie szkoły działały we wspólnym gmachu do 1974 roku.
Grono pedagogiczne PWSM tworzyli nauczyciele reprezentujący najwyższy poziom artystyczny i nauczania. Wśród zatrudnionych znaleźli się między innymi pianistka i klawesynistka Emma Altberg, pianista Władysław Kędra, skrzypaczki Grażyna Bacewicz i Irena Dubiska, śpiewaczka Olga Olgina, śpiewak Grzegorz Orłow, muzykolog Stanisław Golachowski, kompozytorzy Karol Mroszczyk, Roman Iżykowski, Kazimierz Jurdziński i Tomasz Kiesewetter oraz kolejni rektorzy uczelni: kompozytor Kazimierz Sikorski (1947-54), teoretyk muzyki Mieczysław Drobner (1954-57) oraz pianista kameralista Kiejstut Bacewicz (1957-1969). W uczelni prowadzili zajęcia również uznani dyrygenci Władysław Raczkowski, Bohdan Wodiczko, Zdzisław Górzyński oraz Józef Karol Lasocki.
Grono pedagogiczne Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej ok. 1955 roku. Siedzą od lewej: Zofia Romaszkowa, Emma Altberg, Antoni Dobkiewicz, Helena Kijeńska-Dobkiewiczowa, Maria Wiłkomirska, Helena Ilcewicz, Maria Sobolewska, Marta Osiecimska, Olga Olgina, Kiejstut Bacewicz. Stoją od lewej: Daniel Dankowski, Roman Iżykowski, Karol Mroszczyk, Grzegorz Orłow, Jan Kucharski, Szymon Weksler, Tomasz Kiesewetter, Mieczysław Drobner, Mieczysław Kacperczyk, Władysław Raczkowski, Franciszek Wesołowski, Franciszek Jamry, Kazimierz Jurdziński, Mieczysław Szaleski, Tadeusz Paciorkiewicz.(źródło fotografii: Historia (lodz.pl)
To
dzięki pedagogom udało się dokonać podniesienia poziomu placówki
oraz poszerzania zakresu nauczania. Znakiem tego byli wybitni
absolwenci oraz absolwentki, którzy opuszczali mury łódzkiej
uczelni, by wkrótce podbijać estrady i sceny nie tylko
w kraju, ale na świecie. Postaci wyróżniające się wśród
byłych studentek i studentów to: pianiści Zbigniew
Szymonowicz, Edwin
Kowalik, Karol
Nicze,
śpiewaczki Teresa
Żylis-Gara, Teresa
Kubiak, Delfina
Ambroziak, Krystyna
Rorbach, Joanna
Woś,
śpiewacy Tadeusz
Kopacki, Zdzisław
Klimek, Zdzisław
Krzywicki i Szymon
Komasa,
skrzypaczki Wanda
Wiłkomirska, Iwona
Wojciechowska, Barbara
Górzyńska,
skrzypkowie Zenon
Hodor, Zenon
Płoszaj, Piotr
Pławner,
altowiolista Zbigniew
Frieman,
wiolonczelista Dominik
Połoński,
teoretyk muzyki Franciszek
Wesołowski,
dyrygent Jan
Krenz oraz
kompozytorzy Tadeusz
Paciorkiewicz, Kazimierz
Serocki, Bogdan
Pawłowski, Jerzy
Bauer, Piotr
Hertel, Piotr
Marczewski, Bronisław
Kazimierz Przybylski i Włodzimierz
Korcz.
Wielu utalentowanych dawnych studentów tworzy dzisiejszą
społeczność pedagogiczną swojej Alma Mater.
Długo
można wymieniać też absolwentów, którzy z powodzeniem
zasilali łódzkie instytucje – tworzyli Filharmonię, Operę (dziś
Teatr Wielki), Operetkę (dziś Teatr Muzyczny), rozgłośnię
radiową oraz szkoły muzyczne. Także w Bydgoszczy środowisko
artystyczne tworzyli muzycy wykształceni przez akademików z Łodzi.
Duże zainteresowanie kandydatów z województw północnych
było przyczyną utworzenia w 1974 roku filii łódzkiej PWSM
właśnie w mieście nad Brdą. Funkcjonowała ona do roku 1981,
gdy usamodzielniła się i dała początek bydgoskiej Akademii
Muzycznej.
Wielokrotne
przekształcenia organizacyjne obejmowały strukturę wewnętrzną
oraz status uczelni. W roku 1982 nastąpiła zmiana nazwy
Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej na Akademię Muzyczną. Od
roku 1999 nosi ona nazwiska swoich absolwentów i byłych
pedagogów – Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów.
Intensywny
rozwój artystyczny i naukowy uczelnia zawdzięcza znakomitym
muzykom, wybitnym pedagogom i niezwykłym osobowościom swoich
kolejnych rektorów. Byli to kolejno profesorowie:
Kazimierz Wiłkomirski
Dyrektor Państwowego Konserwatorium Muzycznego w latach 1945–1946
Rektor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w latach 1946–1947
wiolonczelista, kompozytor, dyrygent, pedagog
Rektor
Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w latach 1947–1954
kompozytor,
teoretyk muzyki, pedagog
Mieczysław Drobner
Rektor
Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w latach 1954–1957
kompozytor,
muzykolog, pedagog
Kiejstut Bacewicz
Rektor
Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w latach 1957–1969
pianista,
kameralista, kompozytor, pedagog
Zenon Płoszaj
Rektor
Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w latach 1969–1981
skrzypek,
kameralista, pedagog
Zygmunt Gzella
Rektor
Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w latach 1981–1982
Rektor
Akademii Muzycznej w latach 1982–1987
dyrygent,
chórmistrz, pedagog
Aleksander Kowalczyk
Rektor
Akademii Muzycznej w latach 1987-1993
gitarzysta,
pedagog
Bogdan Dowlasz
Rektor
Akademii Muzycznej w latach 1993–1999
akordeonista,
kompozytor, pedagog
Anna
Wesołowska-Firlej
Rektor
Akademii Muzycznej w latach 1999–2005
pianistka,
kameralistka, pedagożka
Antoni Wierzbiński
Rektor
Akademii Muzycznej w latach 2005–2012
flecista,
kameralista, pedagog
Cezary Sanecki
Rektor
Akademii Muzycznej w latach 2012–2020
pianista,
kameralista, pedagog
Elżbieta Aleksandrowicz
Rektor
Akademii Muzycznej od roku 2020
specjalista
metody Emila Jacques-Dalcroze’a, muzyk, pedagog
Senat Akademii Muzycznej nadał tytuł doktora honoris causa sztuki muzycznej sześciorgu wysoko cenionym artystom - znaczącym postaciom życia muzycznego: w 1986 roku - Aleksandrowi Tansmanowi, w 1993 roku - prof. Kiejstutowi Bacewiczowi, w 1996 - prof. Zenonowi Płoszajowi, w 1999 roku - prof. Franciszkowi Wesołowskiemu, w 2005 roku - prof. Teresie Kubiak, a w 2006 - prof. Wandzie Wiłkomirskiej.
Uczelnia
prowadzi studia stacjonarne i niestacjonarne, w systemie bolońskim:
studia I stopnia (3-letnie, dawniej zwane licencjackimi), studia II
stopnia (2-letnie, zwane dawniej magisterskimi uzupełniającymi) i
studia III stopnia (3-letnie, zwane dawniej doktoranckimi).
Absolwenci studiów I stopnia otrzymują tytuł licencjata w zakresie
ukończonej specjalności z możliwością kontynuowania nauki na
studiach II stopnia. Absolwenci studiów II stopnia otrzymują tytuł
zawodowy magistra sztuki w zakresie ukończonej specjalności.
Absolwenci studiów III stopnia (doktoranckich) otrzymują świadectwo
ukończenia studiów doktoranckich, a po pomyślnie przeprowadzonym
przewodzie doktorskim tytuł doktora sztuk muzycznych. Studia na
Wydziale Kompozycji, Teorii Muzyki, Rytmiki i Edukacji Artystycznej
obejmują specjalności: kompozycja, teoria muzyki, rytmika, edukacja
artystyczna w zakresie sztuki muzycznej oraz muzykoterapia. Wydziały
Fortepianu, Organów, Klawesynu i Instrumentów Dawnych oraz
Instrumentalny kształcą w zakresie instrumentalistyki. Wydział
Wokalno-Aktorski umożliwia studia na kierunkach: wokalistyka oraz
choreografia i techniki tańca.
Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów
ul. Gdańska 32 Łódź
www.amuz.lodz.pl
Źródła:
Akademia Muzyczna w Łodzi | Miejsce | Culture.pl
Akademia (lodz.pl)
Małgorzata Golicka-Jabłońska. Akademia Muzyczna w Łodzi. [w:] Kronika Miasta Łodzi/ 2011. nr2 (54)
Przeczytaj w baedekerze:
"Rozwój", rok 1921.
Fot. archiwalne pochodzą ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego i Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi
oraz stron:
polska.org.pl
Fot. współczesne Monika Czechowicz
