sobota, 6 stycznia 2018

FABRYKA WYROBÓW WEŁNIANYCH KAROLA BENNICHA.

Przy ulicy Łąkowej 11 mieściła się fabryka wyrobów wełnianych Karola Bennicha.


Karol Bennich urodził się 8 kwietnia 1842 roku. Poślubił Augustynę Dems ( 1848 - 1920 ) z którą miał dzieci: Gustawa, Emila, Karola, Oskara, Reinharda oraz córkę Emmę żonę Roberta Schweikerta. Synowie po śmierci ojca prowadzili dalej firmę.
 
"Łodzianin", rok 1893 (stara numeracja ulicy Piotrkowskiej, dzisiaj Piotrkowska 105).
Przeczytaj TUTAJ

Karol Bennich uruchomił w 1865 roku jako 22-letni chłopak, ręczną wytwórnię kortów, chustek wełnianych i serwet przy ulicy Piotrkowskiej 105. Zatrudniał w niej 170 robotników. 

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy na rok 1907.

W latach 70-tych wybudował jednopiętrowy dom frontowy, w którym mieścił się kantor i skład fabryki. W 1889 roku  powstała druga trzypiętrowa oficyna. W 1910 roku  na posesji wybudowano stajnię i budynek gospodarczy (fabryka nie przetrwała do dzisiejszych czasów stoi w tym miejscu budynek postawiony w czasie PRL).

"Czas", kalendarz informacyjno-adresowy na rok 1908.


Lodzer Informations und Hause Kalender, 1910.

Mimo że młody przedsiębiorca nie posiadał dużego kapitału zatrudnienie osiągnęło 170 robotników, a w 1896 roku 250 pracowników, co związane było z wybudowaniem nowego gmachu. Nowy budynek powstał przy dawnej ulicy Spacerowej dzisiejszej Kościuszki 49/51. Możliwość ta pojawiła się po przecięciu działki należącej do Karola Bennicha przez ulicę Spacerową. 

Jednodniówka "Dziesięciolecie Stowarzyszenia Urzędników Skarbowych Okręgu Łódzkiego 1918-1928"

Po I wojnie światowej firma podupadła i powierzchnia fabryczna została przeznaczona pod wynajem.

"Dziennik Popularny", rok 1978.

Po II wojnie światowej utworzono tu Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego im. Emilii Plater, później ZPDz "Lido" z tamtego okresu pochodzi mural reklamowy od strony Wólczańskiej. Obecnie ponownie powierzchnia fabryczna jest wynajmowana. 


Na tyłach fabryki przy ulicy Wólczańskiej 68 stał niegdyś drewniany dom w którym prawdopodobnie niegdyś mieszkał sam fabrykant, obecnie budynek znajduje się w skansenie przy Białej Fabryce.

Łódzki Park Kultury Miejskiej. Dom Karola Bennicha przeniesiony z ulicy Wólczańskiej 68. 


W 1900 roku utworzona została Spółka Akcyjna Manufaktura Wełniana Karol Bennich, z kapitałem 1500 rubli i zatrudnieniem 1200 robotników. Firma osiągała roczne obroty w wysokości 4 mln rubli. W 1905 roku główną produkcję przeniesiono do nowego budynku fabrycznego przy ulicy Łąkowej 11.

Jubileuszowe wydanie "Lodzer Zeitung", 1863-1913.


Okazały budynek stoi w głębi posesji, prostopadle do ulicy. W podwórzu stanęło także kilka mniejszych zabudowań, w których mieściły się: przędzalnia i tkalnia wełny, farbiarnia i wykończalnia.

"Rozwój", rok 1905.

"Rozwój", rok 1905.


Wskutek zniszczeń I wojny zakład został postawiony w 1935 roku w stan likwidacji, a jego pomieszczenia wynajmowano różnym przedsiębiorcom.

Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1914.

W okresie okupacji hitlerowskiej produkcję włókienniczą zastąpiono produkcją lamp elektronicznych. Do tej pracy wykorzystywano małoletnich robotników przymusowych.
Po 1945 roku utworzono tu zakład wyrobów wełnianych im. M. Kasprzaka. Od 1993 roku budynki dostosowano do celów biurowych, nie zmieniając szczęśliwie ich zewnętrznego wyglądu.


Przy samej ulicy, przy wjeździe do fabryki stoi piękna willa, która była siedzibą Towarzystwa Akcyjnego Manufaktur Wełnianych Karola Bennicha. Powstała około 1898 roku według projektu Franciszka Chełmińskiego. Obiekt znajduje się w Gminnej Ewidencji Zabytków (TUTAJ).


Dzisiaj  mają tu siedziby m.in. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi oraz restauracja „Czarna Owca”.
Strona restauracji: http://www.czarna-owca.pl/


Do rodziny Bennichów należała również secesyjna willa przy ulicy Gdańskiej 89 wybudowana 1903 roku dla Reinhardta Bennicha ( projektu Dawida Lande) oraz willa przy ulicy Okulickiego-Niedźwiadka 23 wybudowana  w 1910 roku. 

"Republika", rok 1924.


Secesyjna willa Bennichów przy ulicy Generała Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka".


Karol Bennich był również członkiem komitetu budowy obecnego kościoła Jezuitów (dawniej św. Jana Ewangelisty).

Kalendarz Informator, rok 1922.

Źródła:
Jacek Kusiński, Ryszard Bonisławski, Maciej Janik. Księga fabryk Łodzi.

Informator Handlowo-Przemysłowy, rok 1911.

Fot. współczesne Monika Czechowicz