PIERWSZA WOJNA ŚWIATOWA - lato 1915 roku.

W połowie lata 1915 roku działania wojenne trwającej pierwszej wojny do światowej przeniosły się już daleko od Łodzi, ale wojna toczyła się nadal, o czym przypominały triumfalne komunikaty dowództwa wojsk niemieckich.

Niekiedy obok nich pojawiały się w prasie mniej widoczne, ale wymowne wzmianki o tym, że ktoś zginął na froncie bohaterską śmiercią lub też został ranny. Traktowano je jako rzecz normalną.

Niektóre wieści o czyjejś śmierci wywoływały jednak pewne komentarze. Weźmy chociaż następującą:

„Podczas ostatnich zaciekłych walk na polu bitwy poległ w wieku 23 lat syn Karola Scheiblera i żony Anny z Grohmannów, porucznik pułku gwardii dragonów heskich, Eryk von Scheibler, kawaler heskiego orderu otrzymanego za waleczność”.

Zwróćmy uwagę, że ojcem poległego porucznika wojsk niemieckich Eryka Edwarda  Scheiblera był urodzony w Łodzi rosyjski poddany, znany przemysłowiec Karol Wilhelm Scheibler II, syn Karola Wilhelma Scheiblera, twórcy największego imperium przemysłowego Łodzi przełomu XIX i XX wieku.

W 1915 roku łodzianie żegnali nie tylko łodzian poległych w trakcie działań wojennych. 

"Gazeta Łódzka", rok 1915.

Z nekrologów zamieszczonych w miejscowych gazetach mieszkańcy Łodzi dowiedzieli się o śmierci znanego w mieście drukarza, księgarza i wydawcy Leopolda Zonera. 

Leopold Zoner (1839-1915)

Na początku lat siedemdziesiątych XIX wieku Zoner założył w Łodzi drukarnię z litografią, która należała do najpoważniejszych firm łódzkich w tej branży. W 1893 roku otworzył przy ulicy Piotrkowskiej księgarnię asortymentową i nakładową. Obok druków urzędowych, kalendarzy i podręczników szkolnych Zoner drukował także wydane nakładem własnym zeszytowe powieści sensacyjne. Nadto wydawał dwa pisma codzienne „Lodzer Tageblatt” (1881-1905) i „Łodzienskij Listok” (1894-1914). Przez wiele lat pełnił również społeczną funkcję komendanta łódzkiej ochotniczej straży ogniowej.

Leopold Zoner spoczął na Starym Cmentarzu Katolickim.

 

W tym samym czasie z Otwocka nadeszła wiadomość o śmierci artysty malarza Strzeżymira Pruszyńskiego. Był on łodzianinem. Ukończył łódzką szkołę przemysłową, w której wykazał wybitne zdolności rysunkowe i malarskie.

Uczył się malarstwa w Monachium  w latach 1896-1897. Przez jakiś czas nauczał rysunków w szkole zgierskiej. Wystawiał od lat 90. w Warszawie, między innymi w Zachęcie i Salonie Krywulta, a od 1900 roku w Łodzi, gdzie miał pracownię. W 1911 roku odbyła się tu indywidualna wystawa jego akwarel. Znaczny dorobek twórcy uległ całkowitemu rozproszeniu - nie jest obecnie znane miejsce przechowywania jakiejkolwiek jego pracy.

Ostatnie lata życia spędził w Otwocku, w sanatorium dla gruźlików.

Adam Strzeżymir Pruszyński. Turysta w Ojcowie.

Fot. archiwalne:  wikizaglebie.pl, artinfo.pl.

Fot. współczesne Monika Czechowicz

źródło:

Wacław Pawlak. Na łódzkim bruku.