Ekslibris – znak własnościowy książki, zwykle kartka z wyobrażeniem graficznym i
nazwiskiem właściciela książki lub nazwą instytucji, wklejana do dzieła na
wewnętrznej stronie przedniej okładziny dla zadokumentowania przynależności
egzemplarza do księgozbioru.
Typowy
ekslibris od połowy XV wieku miał formę heraldyczną, rzadko z portretem,
częściej z rysunkiem alegorycznym, dewizami, sentencjami i mottami. Za prototyp
ekslibrysu uważa się tabliczki dołączane do rękopisów egipskich (1400 p.n.e.) i
asyryjskich (VII wiek p.n.e.). W Europie ekslibrysy znane były już w okresie
feudalizmu w postaci herbów malowanych na rękopisach, najczęściej na dolnym
marginesie pierwszej karty tekstu.
W
Polsce najstarszy datowany ekslibrys pochodzi z początku XVI wieku. W połowie
XV wieku pojawiła się forma naklejanej, graficznie opracowanej naklejki.
Ekslibrysy
są często przedmiotem kolekcjonerstwa.
Józef
Wanag (zbiory Stanisława Bulkiewicza). Fotografia pochodzi ze strony
EKSLIBRIS POLSKI http://ekslibrispolski.pl
Widzewska Galeria Ekslibrisu
W
Domu Kultury “502” przy ulicy M. Gorkiego 16 od początku, od jej otwarcia
23 października 1990 roku - istnieje Widzewska
Galeria Ekslibrisu.
Jest jedyną w Łodzi stałą galerią ekslibrisów, jedną z czterech takich w kraju, najstarszą. Od początku prowadzi ją społecznie, na zasadach wolontariatu Mirosław Zbigniew Wojalski. Przez 25 lat zorganizował tu już 74 wystawy autorskie i tematyczne, dużą część z własnych zbiorów.
Jest jedyną w Łodzi stałą galerią ekslibrisów, jedną z czterech takich w kraju, najstarszą. Od początku prowadzi ją społecznie, na zasadach wolontariatu Mirosław Zbigniew Wojalski. Przez 25 lat zorganizował tu już 74 wystawy autorskie i tematyczne, dużą część z własnych zbiorów.
W Widzewskiej Galerii łodzianie mogli podziwiać między innymi wystawy:
- ZBIGNIEW DOLATOWSKI, EKSLIBRISY (1993)
- ZABYTKOWA ARCHITEKTURA NA EKSLIBRISACH (1993)
- LESZEK FREY WITKOWSKI, EKSLIBRISY (1994)
- EKSLIBRISY MEDYCZNE (1995)
- MOTYWY PRZYRODNICZE W EKSLIBRISACH (1995)
- EKSLIBRIS JAPOŃSKI I COŚ O JAPOŃSKICH KSIĄŻKACH (1995)...
- 70 EKSLIBRISÓW DLA MIROSŁAWA Z. WOJALSKIEGO STWORZONYCH PRZEZ INNYCH AUTORÓW (2007)
- EKSLIBRISY FIŃSKIE (2007)
- EKSLIBRISY JULIUSZA SZCZĘSNEGO BATURY (2007)...
- EKSLIBRISY JUDAISTYCZNE JÓZEFA GOLCA (2009)
- ZBIGNIEW JÓŹWIK, EKSLIBRISY (2009)
- WIELOKULTUROWA ŁÓDŹ (2008)
- HENRYK PŁÓCIENNIK, EKSLIBRISY (2008)...
Polecam stronę Pana Mirosława Zbigniewa Wojalskiego:
Zabytki Łodzi na ekslibrisach.
Ekslibrysy Kazimierza Zbigniewa Łońskiego.
Teksty Mirosława Zbigniewa Wojalskiego.
Sam
autor pisze: „Zamierzam prowadzić stronę internetową o moim mieście -Łodzi,
o jego historii, zabytkach, osobliwościach, ludziach, którzy tworzyli
to miasto przed niewieloma laty, bo w wieku XIX.
Ale w sposób nietypowy, poprzez wizerunki zabytków na ekslibrisach. Do tego ekslibrisy jednego tylko autora - Kazimierza Zbigniewa Łońskiego”.
Ale w sposób nietypowy, poprzez wizerunki zabytków na ekslibrisach. Do tego ekslibrisy jednego tylko autora - Kazimierza Zbigniewa Łońskiego”.
Poniżej
baedeker pozwolił sobie zaprezentować dwa łódzkie ekslibrisy autorstwa
Kazimierza Zbigniewa Łońskiego, pozostałe można obejrzeć na polecanej stronie.
W ubiegłym roku łodzianie mogli obejrzeć wystawę : "Hanna Ewa Stańska. Ekslibrisy łodzian”. Wystawa została zorganizowana w roku jubileuszu 25-lecia Widzewskiej Galerii Ekslibrisu.
Hanna
Stańska jest łodzianką, plastyczką, która przez lata była naczelnym grafikiem
Wydawnictwa Łódzkiego. Pasją ekslibrisową zaraził ją bibliofil i miłośnik ekslibrisów
Michał Kuna (o Michale Kunie można przeczytać na stronie „Ekslibris Polski”,
tutaj: http://ekslibrispolski.pl/?page_id=2322).
Ekslibris
jest małym dziełem sztuki łączącym wartości artystyczne i użytkowe, ale
jednocześnie to wyraz szacunku dla książki.
Od 28 lutego do 8 maja 2017 roku łodzianie mogą podziwiać kolejną wystawę 80 EKSLIBRISÓW NA 80-LECIE Mirosława Zbigniewa Wojalskiego.
Prezentowane prace wybrane są z kolekcji Pana Zbigniewa Wojalskiego.
Widzewska Galeria - jedyna w Łodzi stała galeria ekslibrisu, istnieje od 1990 roku.
Galerię prowadzi Mirosław Zbigniew Wojalski.
Poniżej jeszcze kilka prac, zachwycony baedeker zrobił wiele zdjęć - nie zaprezentuję ich tutaj, bo chciałabym namówić wszystkich na odwiedzenie wystawy:
Na zakończenie bardzo łódzkie akcenty:
Widzewska
Galeria Ekslibrisu
Widzewski
Dom Kultury "502"
Łódź,
ul. Gorkiego 16
tel.
42 673 35 99
STRONA
GALERII:
Jesienią
2016 roku łodzianie mogli także podziwiać Wystawę Łódzkich Ekslibrisów
zorganizowaną przez Galeria Willa/Galeria Chimera - Miejska Galeria Sztuki. Galeria ma swoją siedzibę przy ulicy Wólczańskiej 31, w pięknej secesyjnej willi wzniesionej w 1903 roku dla łódzkiego przemysłowca Leopolda Kindermanna.
Wystawa
została otwarta i zaprezentowana łodzianom z okazji 500-lecia ekslibrisów
Macieja Drzewickiego.
Dwa ekslibrisy późniejszego arcybiskupa z 1516 i 1517 roku - znajdują się w Krakowie
w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. W wieku XX i w naszych obecnych czasach
do czołówki europejskich twórców ekslibrisów należeli i należą m.in. Franz von
Bayros, Mark F. Severin, Gerard Gaudaen, Pam G. Rueter, Wim Zwiers, Pietro
Paolo Tarasco, Wojciech Jakubowski, Henryk Failhauer, Andrzej Bortowski,
Eugeniusz Get-Stankiewicz, Zbigniew Dolatowski, Leszek Rózga, Zbigniew Jóźwik, Wojciech
Łuczak.
Najstarszy polski ekslibris właściwy. Drzeworyt herbowy z 1516 roku, należący do Prymasa Polski Macieja Drzewickiego herbu Ciołek. Wykonany był prawdopodobnie w oficynie Hieronima Wietora ( Hieronymus Vietor, właśc. Büttner, zwany także Doliarius, Phillovallensis).
Wystawa przyjęła sobie za cel pokazanie nie tylko dorobku ekslibrisowego łódzkich artystów lecz także zaprezentowanie łódzkich kolekcji ekslibrisowych.. Osobliwością na wystawie były porcelanowe ekslibrisy Andrzeja Mariana Bartczaka – profesora Łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego. Wyjątkowo pokazane zostały ekslibrisy dwóch wybitnych artystów spoza Łodzi, ponieważ zrobione zostały dla łodzian i łódzkich instytucji. Są to ekslibrisy europejskiego mistrza miedziorytu- Wojciecha Jakubowskiego i znakomitego linoryka – Zbigniewa Jóźwika.
Ekslibris Zbigniewa Jóźwika, wykonany dla Tadeusza Biegańskiego.
Ekslibris Wojciecha Jakubowskiego, wykonany dla Zygfryda Gardzielewskiego.
STRONA GALERII:
Najstarszy polski ekslibris właściwy. Drzeworyt herbowy z 1516 roku, należący do Prymasa Polski Macieja Drzewickiego herbu Ciołek. Wykonany był prawdopodobnie w oficynie Hieronima Wietora ( Hieronymus Vietor, właśc. Büttner, zwany także Doliarius, Phillovallensis).
Wystawa przyjęła sobie za cel pokazanie nie tylko dorobku ekslibrisowego łódzkich artystów lecz także zaprezentowanie łódzkich kolekcji ekslibrisowych.. Osobliwością na wystawie były porcelanowe ekslibrisy Andrzeja Mariana Bartczaka – profesora Łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego. Wyjątkowo pokazane zostały ekslibrisy dwóch wybitnych artystów spoza Łodzi, ponieważ zrobione zostały dla łodzian i łódzkich instytucji. Są to ekslibrisy europejskiego mistrza miedziorytu- Wojciecha Jakubowskiego i znakomitego linoryka – Zbigniewa Jóźwika.
Ekslibris Zbigniewa Jóźwika, wykonany dla Tadeusza Biegańskiego.
Ekslibris Wojciecha Jakubowskiego, wykonany dla Zygfryda Gardzielewskiego.
STRONA GALERII:
źródła:
Słownik
terminologiczny sztuk pięknych, pod red. Krystyny Kubalskiej-Sulkiewicz, Moniki
Bielskiej-Łach, Anny Manteuffel-Szaroty. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zabytki
Łodzi na ekslibrisach. http://www.zabytkilodzi.cba.pl/
Ekslibris
Polski . http://ekslibrispolski.pl
Źródła
fotografii:
Ex Libris - jako leniuch ale zdolny zrobiłem pieczęć do oznaczania własności swoich książek, ale papierzane odbitki zawsze mnie intrygowały. W starych czasach chodziłem na prezentowanie zbiorów. Jest to wspaniała dziedzina sztuki graficznej i poligraficznej... Dobrze Baedekerze, że przypomniałaś i byłaś naszym umyślnym... z podziękowaniami
OdpowiedzUsuń.... z wielką przyjemnością dla mnie samej :)) Mam nadzieję, że sztuka tworzenia ekslibrisów nie umrze wraz z potrzebą czytania książek. Pozdrawiam.
Usuń