piątek, 31 marca 2017

E jak EKSLIBRIS

Ekslibris – znak własnościowy książki, zwykle kartka z wyobrażeniem graficznym i nazwiskiem właściciela książki lub nazwą instytucji, wklejana do dzieła na wewnętrznej stronie przedniej okładziny dla zadokumentowania przynależności egzemplarza do księgozbioru.
Typowy ekslibris od połowy XV wieku miał formę heraldyczną, rzadko z portretem, częściej z rysunkiem alegorycznym, dewizami, sentencjami i mottami. Za prototyp ekslibrysu uważa się tabliczki dołączane do rękopisów egipskich (1400 p.n.e.) i asyryjskich (VII wiek p.n.e.). W Europie ekslibrysy znane były już w okresie feudalizmu w postaci herbów malowanych na rękopisach, najczęściej na dolnym marginesie pierwszej karty tekstu.
W Polsce najstarszy datowany ekslibrys pochodzi z początku XVI wieku. W połowie XV wieku pojawiła się forma naklejanej, graficznie opracowanej naklejki.
Ekslibrysy są często przedmiotem kolekcjonerstwa.

Józef Wanag (zbiory Stanisława Bulkiewicza). Fotografia pochodzi ze strony EKSLIBRIS POLSKI http://ekslibrispolski.pl


Widzewska Galeria Ekslibrisu
W Domu Kultury “502” przy ulicy M. Gorkiego 16 od początku, od jej otwarcia 23 października 1990 roku -  istnieje Widzewska Galeria Ekslibrisu.
Jest jedyną w Łodzi stałą galerią ekslibrisów, jedną z czterech takich w kraju, najstarszą. Od początku prowadzi ją społecznie, na zasadach wolontariatu Mirosław Zbigniew Wojalski. Przez 25 lat zorganizował tu już 74 wystawy  autorskie i tematyczne, dużą część z własnych zbiorów.


W Widzewskiej Galerii łodzianie mogli podziwiać między innymi wystawy:
- ZBIGNIEW DOLATOWSKI, EKSLIBRISY (1993)
- ZABYTKOWA ARCHITEKTURA NA EKSLIBRISACH (1993)
- LESZEK FREY WITKOWSKI, EKSLIBRISY (1994)
- EKSLIBRISY MEDYCZNE (1995)
- MOTYWY PRZYRODNICZE W EKSLIBRISACH (1995)
- EKSLIBRIS JAPOŃSKI I COŚ O JAPOŃSKICH KSIĄŻKACH (1995)...


- 70 EKSLIBRISÓW DLA MIROSŁAWA Z. WOJALSKIEGO STWORZONYCH PRZEZ INNYCH AUTORÓW (2007)
- EKSLIBRISY FIŃSKIE (2007)
- EKSLIBRISY JULIUSZA SZCZĘSNEGO BATURY (2007)...


- EKSLIBRISY JUDAISTYCZNE JÓZEFA GOLCA (2009)
- ZBIGNIEW JÓŹWIK, EKSLIBRISY (2009)
- WIELOKULTUROWA ŁÓDŹ (2008)
- HENRYK PŁÓCIENNIK, EKSLIBRISY (2008)...



... i wiele, wiele innych.
Polecam stronę Pana Mirosława Zbigniewa Wojalskiego:

Zabytki Łodzi na ekslibrisach.
Ekslibrysy Kazimierza Zbigniewa Łońskiego.
Teksty Mirosława Zbigniewa Wojalskiego.

Sam autor pisze: „Zamierzam prowadzić stronę internetową o moim mieście -Łodzi, o jego historii, zabytkach, osobliwościach, ludziach, którzy tworzyli to miasto przed niewieloma laty, bo w wieku XIX.
Ale w sposób nietypowy, poprzez wizerunki zabytków na ekslibrisach. Do tego ekslibrisy jednego tylko autora - Kazimierza Zbigniewa Łońskiego”.
Poniżej baedeker pozwolił sobie zaprezentować dwa łódzkie ekslibrisy autorstwa Kazimierza Zbigniewa Łońskiego, pozostałe można obejrzeć na polecanej stronie. 

Elektrownia Karola Wilhelma Scheiblera.

Willa Wilhelma Teschemachera.

W ubiegłym roku łodzianie mogli obejrzeć wystawę : "Hanna Ewa Stańska. Ekslibrisy łodzian”. Wystawa została zorganizowana w roku jubileuszu 25-lecia Widzewskiej Galerii Ekslibrisu.


Hanna Stańska jest łodzianką, plastyczką, która przez lata była naczelnym grafikiem Wydawnictwa Łódzkiego. Pasją ekslibrisową zaraził ją bibliofil i miłośnik ekslibrisów Michał Kuna (o Michale Kunie można przeczytać na stronie „Ekslibris Polski”, tutaj: http://ekslibrispolski.pl/?page_id=2322).


Ekslibris jest małym dziełem sztuki łączącym wartości artystyczne i użytkowe, ale jednocześnie to wyraz szacunku dla książki. 



Od 28 lutego do 8 maja 2017 roku łodzianie mogą podziwiać kolejną wystawę 80 EKSLIBRISÓW NA 80-LECIE Mirosława Zbigniewa Wojalskiego



Prezentowane prace wybrane są z kolekcji Pana Zbigniewa Wojalskiego.



Widzewska Galeria - jedyna w Łodzi stała galeria ekslibrisu, istnieje od 1990 roku.



Galerię prowadzi Mirosław Zbigniew Wojalski.



Poniżej jeszcze kilka prac, zachwycony baedeker zrobił wiele zdjęć - nie zaprezentuję ich tutaj, bo chciałabym namówić wszystkich na odwiedzenie wystawy:



Na zakończenie bardzo łódzkie akcenty:


Widzewska Galeria Ekslibrisu
Widzewski Dom Kultury "502"
Łódź, ul. Gorkiego 16
tel. 42 673 35 99


STRONA GALERII:


Jesienią 2016 roku łodzianie mogli także podziwiać Wystawę Łódzkich Ekslibrisów zorganizowaną przez Galeria Willa/Galeria Chimera - Miejska Galeria Sztuki. Galeria ma swoją siedzibę przy ulicy Wólczańskiej 31, w pięknej secesyjnej willi wzniesionej w 1903 roku dla łódzkiego przemysłowca Leopolda Kindermanna.


Wystawa została otwarta i zaprezentowana łodzianom z okazji 500-lecia ekslibrisów Macieja Drzewickiego.
Dwa ekslibrisy późniejszego arcybiskupa z 1516 i 1517 roku - znajdują się w Krakowie w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. W wieku XX i w naszych obecnych czasach do czołówki europejskich twórców ekslibrisów należeli i należą m.in. Franz von Bayros, Mark F. Severin, Gerard Gaudaen, Pam G. Rueter, Wim Zwiers, Pietro Paolo Tarasco, Wojciech Jakubowski, Henryk Failhauer, Andrzej Bortowski, Eugeniusz Get-Stankiewicz, Zbigniew Dolatowski, Leszek Rózga, Zbigniew Jóźwik, Wojciech Łuczak.

Najstarszy polski ekslibris właściwy. Drzeworyt herbowy z 1516 roku, należący do Prymasa Polski Macieja Drzewickiego herbu Ciołek. Wykonany był prawdopodobnie w oficynie Hieronima Wietora ( Hieronymus Vietor, właśc. Büttner, zwany także Doliarius, Phillovallensis).

Wystawa przyjęła sobie za cel pokazanie nie tylko dorobku ekslibrisowego łódzkich artystów lecz także zaprezentowanie łódzkich kolekcji ekslibrisowych.. Osobliwością na wystawie były porcelanowe ekslibrisy Andrzeja Mariana Bartczaka – profesora Łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego. Wyjątkowo pokazane zostały ekslibrisy dwóch wybitnych artystów spoza Łodzi, ponieważ zrobione zostały dla łodzian i łódzkich instytucji. Są to ekslibrisy europejskiego mistrza miedziorytu- Wojciecha Jakubowskiego i znakomitego linoryka – Zbigniewa Jóźwika.


Ekslibris Zbigniewa Jóźwika, wykonany dla Tadeusza Biegańskiego.


Ekslibris Wojciecha Jakubowskiego, wykonany dla Zygfryda Gardzielewskiego.



STRONA GALERII:

źródła:
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, pod red. Krystyny Kubalskiej-Sulkiewicz, Moniki Bielskiej-Łach, Anny Manteuffel-Szaroty. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zabytki Łodzi na ekslibrisach. http://www.zabytkilodzi.cba.pl/
Ekslibris Polski . http://ekslibrispolski.pl

Źródła fotografii:

2 komentarze:

  1. Ex Libris - jako leniuch ale zdolny zrobiłem pieczęć do oznaczania własności swoich książek, ale papierzane odbitki zawsze mnie intrygowały. W starych czasach chodziłem na prezentowanie zbiorów. Jest to wspaniała dziedzina sztuki graficznej i poligraficznej... Dobrze Baedekerze, że przypomniałaś i byłaś naszym umyślnym... z podziękowaniami

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. .... z wielką przyjemnością dla mnie samej :)) Mam nadzieję, że sztuka tworzenia ekslibrisów nie umrze wraz z potrzebą czytania książek. Pozdrawiam.

      Usuń