baedeker łódzki: Makieta zaginionego kwartału w Muzeum Miasta Łodzi.

środa, 28 listopada 2018

Makieta zaginionego kwartału w Muzeum Miasta Łodzi.

W holu głównym Muzeum Miasta można oglądać pierwszą w dziejach naszego miasta makietę historycznych fragmentów Łodzi z roku 1939, czyli okresu, kiedy Łódź była najgęściej zabudowana - tuż przed drugowojennymi destrukcjami.

Pierwsza część makiety, która została zaprezentowana we wrześniu 2015 roku, obejmuje zabudowę, która przed II wojną światową znajdowała się na obszarze dzisiejszego Parku Staromiejskiego oraz Starego Miasta od ulic Ogrodowej i Północnej, po Wojska Polskiego i Limanowskiego. W przeważającej większości budynki te dzisiaj już nie istnieją. Część z nich została zburzona w trakcie budowy łódzkiego getta, aby oddzielić je od reszty miasta pasem pustej ziemi. Kamienice, które leżały bezpośrednio na terenie getta, zostały zrównane z ziemią po II wojnie światowej, aby w ich miejsce mogło powstać nowoczesne osiedle robotnicze. Najbardziej charakterystycznymi obiektami tej części makiety są: górujący nad tą częścią miasta, czerwony dwuwieżowy kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, stojąca opodal synagoga Alte Szil oraz przestrzeń Starego Rynku.

Druga część makiety, którą została zaprezentowana w lipcu 2016 roku, przedstawia Nowe Miasto z okresu przedwojennego: kwartały pomiędzy ulicami Północną i Południową oraz Zachodnią i Kilińskiego. Większość historycznych nazw ulic przetrwała do dnia dzisiejszego, jedynie zagadką dla niektórych łodzian może być ul. Południowa, która zmieniła się w ul. Próchnika i Rewolucji 1905 r. Większość kamienic, które widzimy na tym modelu możemy do dzisiaj zobaczyć w przestrzeni Łodzi. Istnieją jednakże całe fragmenty zabudowy, które zostały odtworzone na podstawie archiwalnych zdjęć. Najbardziej charakterystycznymi obiektami tej części modelu są: fabryka przy ul. Kilińskiego z okazałym kominem (zabudowania należące do Roberta Biedermana), gmach Towarzystwa Kredytowego Miejskiego, z charakterystycznymi podjazdami, a naprzeciwko niego budynek Banku Handlowego, dziś stanowiącego siedzibę Gminy Żydowskiej. Warto również zwrócić uwagę na wschodnią pierzeję ul. Zachodniej, która została zburzona w latach sześćdziesiątych XX wieku, z przeznaczeniem pod poszerzenie wspomnianej ulicy.

Po przeanalizowaniu setek zdjęć i archiwalnych teczek, mieszkańcom Łodzi zostały oddane modele, które przywrócą chociażby częściowo pamięć o nieistniejących już fragmentach Łodzi. Pragniemy, aby makieta była postrzegane jako źródło wiedzy o przeszłości Łodzi oraz stała się podstawą do dalszych działań edukacyjnych w przyszłości.
Makieta została wykonana w ramach projektu "W poszukiwaniu zaginionego kwartału", weszła do stałej ekspozycji Muzeum Miasta Łodzi i można ją oglądać bezpłatnie w godzinach otwarcia muzeum. Wraz z makietą Muzeum udostępnia film omawiający przeszłość zaprezentowanego fragmentu miasta oraz publikację online "W poszukiwaniu zaginionej ciągłości miasta" (zobacz TUTAJ).

Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Fundacji Orange, a także dzięki Panu Markowi Zimochowi.