"Kokolobolo" – czyli opowieść o legendarnych przestępcach z Bałut

Znany reżyser Jacek Głomb reżyseruje w łódzkim Teatrze Nowym "Kokolobolo" - spektakl o Ślepym Maksie, Szai Magnacie i Fajwelu Buciku, legendarnych przestępcach przedwojennych Bałut. Premiera 22 września.

- To modelowy przypadek teatru opowieści - mówi Jacek Głomb, reżyser, który zasłynął realizacjami teatralnymi w Legnicy. - Tworzymy historię z życiorysów naszych bohaterów, ale nie przygotowujemy dokumentu, bo teatr jest przecież od legend i mitologii. Rzecz dzieje się od lat 20 do 1945 roku, narratorem jest Żyd Wieczny Tułacz. Maks, Szaja i Fajwel rywalizują ze sobą, co jest zwykłym zjawiskiem nie tylko w świecie przestępczym, ale także wśród polityków. Drugi chce zostać pierwszym, a trzeci chociaż drugim.

Bohaterowie widowiska to postacie autentyczne, bohaterowie kronik policyjnych w przedwojennej prasie. Arnold Mostowicz poświęcił im esej "Prawdziwy koniec łódzkiej dintojry" w książce "Żółta gwiazda i czerwony krzyż": "Czy wie pan, czym były przed wojną łódzkie Bałuty? To była mieszanina nędzy i przestępstwa. Za parę groszy można tu było wszystko kupić: nóż sprężynowy, brylantowy pierścionek rodziny carskiej, dziewczynę, maść na odciski, życzliwość urzędnika i sumienie policjanta...." - pisał Mostowicz.

- Jaki był Ślepy Maks? Są cztery sprzeczne relacje i tylko dwa zdjęcia - śmieje się reżyser. - Budujemy postacie biorąc jak najwięcej z osobowości grających je aktorów. Mam poczucie, że to spektakl patriotyczny, zawierający w sobie łódzkość, choć my jesteśmy "barbarzyńcami w ogrodzie", bo przyjechaliśmy z Legnicy.
Maksa Borensztajna zwanego Ślepym Maksem gra Paweł Audykowski, Szaję Zylberszaca zwanego Magnatem, "najmocniejszą pięścią Łodzi" - Bartek Turzyński, a Fajwela Bucika - Michał Bieliński.

Fot. Małgorzata Kujawka / Agencja Gazeta

Przedstawienie ma tytuł "Kokolobolo" - jak knajpa na rogu Pomorskiej i Wschodniej, w której rezydował Ślepy Maks i gdzie zabił swego rywala Balbermana. Dramat "Kokolobolo" napisał - na zamówienie Teatru Nowego w Łodzi - Robert Urbański.
- To łódzka "Opera za trzy grosze" i część tradycji, o której zapominamy - tłumaczy Zdzisław Jaskuła, dyrektor Nowego. - Jest coś niesamowitego w tym, że losy postaci ze świata przestępczego mają w tle holokaust.
- Wchodzenie w przestrzenie wojny i getta bardzo dużo kosztuje w sensie emocjonalnym - opowiada Jacek Głomb. - Będę szczęśliwy, jeśli nam się uda nie tylko bawić widzów, ale też wywołać wzruszenie. Uważam, że bez wzruszenia teatr nie będzie ważny.
W przedstawieniu występuje 13 aktorów plus czterech zdolnych studentów Szkoły Filmowej.

Próba spektaklu Kokolobolo w Teatrze Nowym w reż. Jacka Głomba (Fot. Małgorzata Kujawka / Agencja Gazeta)

"Ilustrowana Republika", rok 1931.

(zbiory WBP)

źródło: 

cjg.gazeta.pl - Marzena Bomanowska

MURAL PRZY ULICY POMORSKIEJ 67

fot: Monika Czechowicz

Mural przy ulicy Pomorskiej 67, Fundacja Urban Forms, autor: Aryz (Hiszpania).


Zobacz jeszcze:
MURAL Z ULICY POMORSKIEJ W DEVIL MAY CRY
ŁÓDZKIE MURALE

MUZEUM ARCHEOLOGICZNE I ETNOGRAFICZNE (PLAC WOLNOŚCI. ŁÓDŹ)

W 1856 roku przy Rynku Nowego Miasta oddano do użytku powiatową szkołę realną, pod numerem 10 i 11 (obecnie plac Wolności). W późniejszym okresie budynek był jeszcze kilkakrotnie przebudowywany, zmieniał również swoje przeznaczenie. Od 1869 roku powołano tu Łódzką Wyższą Szkołę Rzemieślniczą. Nauka trwała sześć lat. Absolwenci byli bardzo cenieni i z reguły obejmowali kierownicze stanowiska w łódzkim przemyśle. W 1899 roku przeprowadzono reformę szkoły i od tego momentu nosiła ona nazwę Łódzkiej Szkoły Rękodzielniczo-Przemysłowej, naukę wydłużono (trwała siedem lat). Po I wojnie światowej budynek przejęło Muzeum Archeologiczne. 

Placówka ta została powołana do życia 1 stycznia 1931 roku. Jako Miejskie Muzeum Etnograficzne, przejęło ono część zbiorów z utworzonego w 1918 roku Muzeum Miejskiego. Pierwszą siedzibę muzeum stanowiły pomieszczenia w kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 71, a od 1934 roku przy ul. Piotrkowskiej 104. 

"Łódź w Ilustracji", dodatek niedzielny "Kuriera Łódzkiego", rok 1935.

W latach 1932-1934 placówka wydawała własne czasopismo „Wiadomości Ludoznawcze”. Z biegiem czasu zasoby muzeum zaczęły się powiększać nie tylko o zbiory z ziem polskich, ale również z innych krajów europejskich oraz krajów innych kontynentów. Placówka zaangażowała się również w badania archeologiczne. Do momentu wybuchu II wojny światowej zgromadzono w sumie około 14 000 eksponatów. W czasie okupacji duża część kolekcji została zniszczona i rozgrabiona. Po zakończeniu wojny zbiory archeologiczne oddzielono od etnograficznych i powołano do życia dwie osobne placówki: Miejskie Muzeum Prehistoryczne oraz Miejskie Muzeum Etnograficzne. W 1948 roku zaczął się rozwijać w szybkim tempie Gabinet Numizmatyczny, a w 1980 roku utworzono Dział Widowisk Lalkowych. Wcześniejszy podział placówki na dwie osobne instytucje nie trwał długo, gdyż w 1956 roku nastąpiło ponowne ich połączenie w jeden funkcjonujący do tej pory organizm, pod nazwą Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi.

STAŁA WYSTAWA ARCHEOLOGICZNA :

"Przeszłość wydobyta z ziemi"

Wystawa otwarta od 25.11.2008 roku w ramach obchodów 100-lecia urodzin Profesora Konrada Jażdżewskiego i Stanisława Madajskiego.

W czasie piętnastolecia, które upłynęło od otwarcia poprzedniej stałej wystawy archeologicznej, pracownicy łódzkiego Muzeum prowadzili wieloletnie, ogromne badania wykopaliskowe, ratując zabytki archeologiczne m.in. na terenie Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów, w pasach budowy autostrad A1 i A2, a także dokonując bardzo ciekawych odkryć na Kujawach. Tysiące uratowanych przedmiotów poddano żmudnej konserwacji i przygotowano do ekspozycji na stałej wystawie. Montaż wystawy trwał dwa lata. Całkowitej przebudowie poddano sale wystawowe, w pełni dostosowując je do nowatorskich rozwiązań wystawienniczych. Na wystawie wydzielono strefy ekspozycyjne związane z poszczególnymi okresami chronologicznymi - starszą i środkową epoką kamienia, młodszą epoką kamienia, epoką brązu, okresem późno lateńskim, rzymskim i wędrówek ludów oraz wczesne i późne średniowiecze. Zwiedzający dzięki temu odbywają istną podróż wehikułem czasu w okresie ponad 100 tysięcy lat rozwoju człowieka na terenach Polski środkowej, Kujaw i terenów ościennych. Zwiedzający cały czas mają nad głową iluminowane światłem niebo, zaś przed oczami roztaczają się naturalne krajobrazy od jaskini, surowej tundry przez lasy do otwartej przestrzeni pól. Ekspozycję zamyka przepiękna architektura romańska z Tumem, Sulejowem i Inowłodzem, a na końcu z licem murów zamków późnośredniowiecznych, głównie na przykładzie Rawy Mazowieckiej. Na wystawie po raz pierwszy prezentujemy depozyty prawdziwych skarbów od tych najstarszych z miedzi i brązu, po liczący 1300 sztuk skarb srebrnych denarów krzyżowych ze schyłku XI wieku z Parzęczewa, odkryty przy budowie autostrady A1. Dużą atrakcję stanowią zrekonstruowane groby, z których część znajduje się tuż pod podłogą. Groby te zostały nakryte wysoko hartowanym szkłem, po którym bez obaw można przechodzić, oglądając wszystkie szczegóły szkieletów i bogatego wyposażenia. Unikatowa jest również figurka paleolitycznej Wenus z Wilczyc obrazująca stopień zaawansowania artystycznego społeczeństw magdaleńskich żyjących około 15 tyś lat temu. Sięgając po najnowsze zdobycze techniki multimedialnej w poszczególnych częściach ekspozycji znajdują się dotykowe monitory, na których prezentowane są uzupełniające informacje (filmy z dźwiękiem) nawiązujące do problematyki określonego fragmentu wystawy. Można też otworzyć muzealną stronę internetową i oglądać wszystkie Działy z opisami eksponatów nieprezentowanych z braku powierzchni wystawienniczych. Wystawa jest w pełni nowoczesna i z pewnością nie mająca pod tym względem sobie równych w muzeach archeologicznych.
Wystawa powstała wyłącznie dzięki dotacjom z Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi.

Autorzy wystawy:

Nadzór merytoryczny: Prof. dr hab. Ryszard Grygiel
Projekt i nadzór plastyczny: Prof. dr hab. Ksawery Piwocki
Kurator wystawy: archeolog mgr Ewa Niesiołowska-Śreniowska
archeolog mgr Dominik Płaza

STAŁA WYSTAWA ETNOGRAFICZNA:

"Szare jak ziemia, barwne jak pamięć"
Wystawa poświęcona jest człowiekowi - twórcy a zarazem "wytworowi" kultury wsi Polski środkowej, okresu dwudziestolecia międzywojennego. Na wystawie reprezentowane są regiony: opoczyński, rawski, łowicki i sieradzki. W owym czasie wieś pozostawała jeszcze w pewnej izolacji od świata zewnętrznego, co sprzyjało utrzymywaniu się postaw zachowawczych, a wraz z nimi systemu społeczno - kulturowego, który opierał się na wartościach związanych z ziemią, lokalnością, kultywowaniu miejscowej tradycji, działaniu kontroli społecznej, autorytecie starszych.

Dlatego też mimo indywidualizacji losów jednostek istniał na wsi pewien schemat kulturowy drogi życiowej ludzi. Koleje życia człowieka stanowią główny wątek narracyjny prezentowanej wystawy, a poszczególne jej części są "wizerunkami" następujących po sobie etapów biografii chłopskiej.

Wystawa uzyskała II nagrodę w kategorii wystaw etnograficznych w konkursie Wydarzenie Muzealne - Sybilla 2000

Scenariusz: Ewa Zawiejska
Projekt plastyczny i realizacja: Zbigniew Władyka
Projekt grafiki: Zofia Władyka
Komisarz wystawy: Elżbieta Królikowska
Fotografie: Władysław Pohorecki, Kazimierz Wecel, Zofia Władyka

STAŁA WYSTAWA NUMIZMATYCZNA:

"Pieniądz na ziemiach polskich"
Stała wystawa numizmatyczna pt. "Pieniądz na ziemiach polskich" została otwarta 19 października 2001 r. Wszystkie umieszczone na niej zabytki pochodzą ze zbiorów Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Ekspozycja prezentuje pieniądz będący w obiegu na ziemiach polskich.

Stąd też znalazły się na niej monety bite zarówno w kraju jak i m.in. w Grecji, Rzymie, czy w Niemczech, jak również pieniądz papierowy i inne środki płatnicze, które poprzez kontakty handlowe docierały na teren Polski. Prezentowane zabytki umieszczone zostały na wystawie w porządku chronologicznym poczynając od starożytności, poprzez średniowiecze, nowożytność po czasy nam współczesne. Te cztery podstawowe części wystawy wyraźnie wyodrębnione i podkreślone zostały poprzez niezwykle staranną i atrakcyjną oprawę plastyczną.
Autorzy wystawy: Ewa Hanc-Maik, Mariusz Mielczarek, Jerzy Piniński.
Projekt plastyczny: Beata Wawrzecka
Komisarz: Jerzy Piniński

Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi
91-415 Łódź
Pl. Wolności 14
Tel. (042) 632 84 40 (centrala)
Fax (042) 632 97 14

OFICJALNA STRONA MUZEUM:

http://www.maie.lodz.pl/?div=info

Fot. archiwalne pochodzi ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi.

MAPA GOOGLE